liei Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
TWEEDE liL\D.
Op Krediet.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 2874. Zaterdag 11 Sept. 1009.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO,
franco per post zender prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7a/s c^- Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Onlangs werd te Amsterdam, ter
gelegenheid van de Middenstandsten
toonstelling, een congres van den Mid
denstandsbond gehouden, waarop door
Dr. Nouwens het gewichtige vraagstuk
van het krediet werd ingeleid. Zeer
uitnemende opmerkingen werden daar
over gezegd, die echter in dit blad
niet besproken kunnen worden. Maar
wel achten wij het hoogst gepast, onze
lezers nog eens op het gewicht van dit
vraagstuk te wijzen en hen zoo krachtig
mogelijk tegen het koopen op krediet
of „koopen op de pof', zooals het in
den volksmond heet, te waarschuwen.
Op genoemd congres werd met ronde
woorden verklaard, dat dit den onder
gang van den Middenstand tengevolge
moet hebben, tenzij deze bij het bepalen
van zijn prijzen met den langen termijn
van betaling mag rekening houden.
Maar wie wil nu medewerken aan den
ondergang van een stand in de maat
schappij, die daarvan altijd de gi-oote
kracht uitmaakte? En wie is zoo dwaas,
altijd méér voor allerlei artikelen te
betalen, dan noodig is, omdat hij niet
met die ellendige gewoonte van op
krediet koopen breken wil? 't Is waar,
de koopers hebben in dit opzicht niet
alléén schuld, en de oogen van den
Middenstand gaan eindelijk open, hij
dringt zelf zooals we onlangs uit
Amsterdam nog vermeld vonden op
kontante betaling aan. Maar jaren lang
hebben de meeste winkeliers zelf hun
klanten in die hebbelijkheid gesteund,
jal er werden onder hen zelfs gevonden,
die eerst na herhaald en dringend
verzoek er toe overgingen, om bij het
verkochte dadelijk de rekening te zen
den. Langen tijd rekende men dithalf-
en-half als een beleediging aan het
adres der koopers.
Toch is het koopen op krediet ver
keerd en gevaarlijk. Welzeker, het lijkt
gemakkelijk. Men ziet iets, dat men
graag hebben wil, maar heeft het geld
niet om het te koopen. Wel, zal men
dan onverstandiger handelen, dan de
knaap in een van de versjes van Van
Alphen, die wel tienmaal zijn geld
overtelde, maar steeds te weinig vond
om „het lieve dier" een vurig be
geerd konijntje te koopen, en dit
toen ook naliet? Laat men eenvoudig
wachten, tot de noodige kontanten
aanwezig zijn. Maar neen! dat is bij
het koopen op krediet niet noodig.
Gekheid allemaal! Men laat alles op
de rekening zettenEu die rekening
komt eerst na Nieuwjaar, zoodat pas
in het volgende jaar behoeft betaald
te worden. En ging het nu op die
manier slechts met een enkel artikel,
het zou misschien zoo erg nog niet
wezen. Maar zoo gaat het telkens en
telkens. En komt het Nieuwe jaar
eindelijk, dan regent het in menig huis
rekeningen, en nog eens rekeningen,
van vroeg tot laat. Het hoofd des gezins
raakt uit zijn humeur en overlaadt
zijn vrouw met verwijten. Deze zucht
en jammert. De kinderen krijgen snau
wen en moeten eensklaps enkele toch
noodige lessen staken. De dienstbode
wordt beknibbeld op de eenvoudigste
uitgaven. Kort en goed, de geheele
familie verkeert in een toestand van
prikkelbaarheid en ontstemming, en dat
nu als gevolg van het koopen op krediet.
Dadelijk betalen geeft dadelijke winst,
reeds terstond van huiselijk geluk. Ver
der vergete men de winst niet, die door
het genot van het sparen, om tot een
doel te geraken, wordt aangebracht.
Welk een heerlijk gevoel is verbonden
aan het besef, dat het doel bereikt is!
Alleen reeds hierom zouden we al onze
lezers willen aanraden niet langer op
krediet te koopen.
De weelde is in onze dagen groot
onder alle standen der maatschappij,
en niettegenstaande al die weelde zijn
de menschen veel meer ontevreden dan
vroeger. Geen wonderTengevolge van
het koopen op krediet schaffen velen
zich dadelijk alles aan, waar ze zin in
hebben, vandaag dit, morgen weer wat
anders. Maar het eind der geschiedenis
is, dat men nooit meer eens recht te
vreden is. Laat iemand eenvoudig be
ginnen en telkens, als zijn middelen
het toestaan, zich wat nieuws aanschaf
fen. Wilt gij gelooven, dat zoo'n mensch
ieder jaar opnieuw reden tot blijdschap
heeft
Onmiddellijk betaald, wat we koopen
Dat worde onze stelregel.
Willen we nu eenmaal onzen mede-
menschen wat schuldig zijn, dan
om met den Bijbel te spreken zij
het alleen, dat we elkander moeten
liefhebben.
Cholera.
De geschiedenis der cholera-epide-
miën begint met het jaar 1817. Wat wij
omtrent de cholera voor dien tijd weten
is in zekeren zin vóór-historisch daar
betrouwbare gegevens ontbreken. Wij
bezitten op dit punt meer een negatieve
kennis en kunnen b.v. met zekerheid
zeggen, dat voor 1817 in Europa geen
cholera voorkwam. Het schijnt, dat de
cholera tot de negentiende eeuw beperkt
bleef tot Voor- en Achter-Indië en haar
bakermat aan de boorden der Ganges
gezocht mocht worden. Vandaar heeft
de ziekte zich in de 16e, 17e en 18e
eeuw wel eens een enkele maal over
Voor- en Achter-Indië verspreid, maar
veel omtrent deze epidemiën weten wij
niet. Het betrekkelijk geringe en lang
zame verkeer met Indië zal wel oorzaak
zijn, dat de cholera voor 1817 niet in
Europa kwam. In dit jaar begon de
eerste groote cholera-epidemie die zich
spoedig over Engelsch- en Nederlandsch-
Indië uitbreidde en zich langzaam west
waarts naar Perzië en Arabië begaf.
Ook Egypte werd bezocht, doch Europa
bleef nagenoeg vrij. Spoedig echter, reeds
in 1826 werd zij door een tweede gevolgd
die elf jaar geduurd heeft en zich over
de geheele wereld heeft verspreid. Uit
gangspunt was ook ditmaal weer En-
gelsch-Indie. Pelgrims brachten later
van uit Mekka de ziekte naar Turkije
en Rusland over (1830). Eén jaar later
werd ook Duitschland en het volgend
jaar werd Nederland bezocht (1832). In
hetzelfde jaar reeds kwamen gevallen
voor in N.-Amerika. Tot 1837 bleef de
ziekte in Europa woedenoveral vielen
de slachtoffers in groote getale. De derde
wereld-epidemie begon in 1846, bereikte
Rusland in 1847 en verspreidde zich in
1848 over geheel Europa, waar zij vooral
in 1848, ook in ons land sterk woedde.
De.e epidemie heeft, nu eens veel
minder wordend, dan plotseling weer
opflikkerend, tot 1860 gewoed. Toen
kwam er een pauze, die slechts enkele
jaren duurde. Want in 1864 was er een
nieuwe epidemie uitgebroken gaande
van Indië naar China en Japan.
Dank zij de moderne vervoermid
delen en het meer intensieve verkeer,
dat zich ontwikkeld had, kon nu de
cholera sneller reizen en zij had slechts
één jaar noodig om van uit Indië naar
Algiers te komen, vanwaar zij de Mid-
dellandsche Zee overstak en binnen
enkele weken geheel Zuid-Europa aan
tastte. Van hieruit werd ook Rusland,
waartoe de cholera zich klaarblijkelijk
bijzonder voelt aangetrokken, bezocht.
Ons land werd evenmin gespaard en
in 1866 begaf de cholera zich via Rot
terdam naar Engeland. In 1870 scheen
de epidemie tot bedaren te komen.
Maar men had buiten Rusland gere
kend, dat zoo langzamerhand als cho-
lera-broednest met Engelsch-Indië gaat
wedijveren. Van uit het Czarenrijk be
gon de gevreesde ziekte een tocht door
Europa en bleef daar nog drie jaar
woeden.
Tot 1884 weid Europa met rust ge
laten. In dat jaar kwamen gevallen
voor in Zuid-Europa. Aanvankelijk
scheen het alsof deze epidemie, die ook
weer van Indië afkomstig was en zich
in Azië sterk uitbreidde (Japan, China,
Ned.-Indië enz.) tot Zuid-Europa beperkt
zou blijven. In 1889 kwamen dan ook
geen gevallen meer in Europa voor; in
1890 weer verscheidene in Spanje, in
1891 echter bleef Europa vrij. Maar
ook ditmaal zou de verrassing uit Rus
land komen. De cholera, die snel langs
de groote verkeerswegen Zuid-Europa
had bereikt, maar daar niet verder kon,
had nog een ouden beproefden weg om
het beschaafde werelddeel te bereiken.
Via Perzie naar Rusland gekomen, deed
dit land opnieuw als verspreider dienst.
Zwaar heeft Rusland onder deze epide
mie geleden. Men schat het aantal
cholera-dooden in dat land gedurende
18921894 op 800,000. Bekend is, hoe
van uit Rusland vooral Hamburg door
deze epidemie is aangetast; ook in ons
land kwamen enkele gevallen voor.
Thans kan de geschiedschrijver be
ginnen met de zesde cholera-tocht. In
Europa gekomen in 1907, sterk gewoed
in Rusland, vooral in Petersburg in
1908 en 1909. Augustus 1909 vijf-en-
twintig gevallen te Rotterdam
BINNENLAND.
Bij Kon. besluit van 8 dezer is bepaald
Art. 1. De tegenwoordige zitting der
Staten Generaal zal worden gesloten op
Zaterdag 18 Sept. 1909, des namiddags
te 3 uur.
Art. 2. Onze minister van binnen-
landsche zaken wordt gemachtigd zich
op het in artikel 1 vermelde tijdstip te
begeven naar de vergadering der Staten-
Generaal, ten einde in een vereenigde
vergadering der beide Kamers de Zitting
in Onzen naam te sluiten.
Volgens de N. R. Ct. is thans bepaald
dat H. M. de Koningin de vergadering
der Staten-Generaal op 21 Sept. a.s. niet
in persoon zal openen.
Vermoedelijk zullen de ministers in
commissie worden aangewezen dit in
naam der Koningin te doen.
Hoogstwaarschijnlijk zal nu de heer
Lieftinck, als oudste lid in jaren der
Tweede Kamer, geroepen worden in
handen der Koningin op het Loo de
gevorderde ambtseeden af te leggen, om
daarna gemachtigd te worden zijn overi
ge medeleden den eed of de verklaring
af te nemen.
Bij de verkiezing (nieuwe zittings
jaar) van een lid der Tweede Kamer
in het district Breukelen zijn Donder
dag officieel candidaat gesteld de heeren
tnr. H. J. Doude van Troostwijk (chr.-
hist.)mr. F. H. de Monté VerLoren
(antirev.); mr. F. L. S. F. baron van
Tuyll van Serooskerken van Zuylen
(lib.) en mr. J. B. L. C. C. baron de
Wijkerslooth de Weerdesteijn (r.-kath.)
Voor het thans nog loopende zittings
jaar zijn geen candidaten opgegeven.
Verder wordt gewezen op het verblij
dend .verschijnsel dat er steeds meer
samenwerking komt tusschen boeren-
vereenigingen, autoriteiten, vakleeraren
en landbouwmaatschappijen, en dat men
zich met kracht toelegt op de verbete
ring der rassen. Hiervan ondervinden
boter- en kaasbereiding de voordeelen
door meerdere opbrengst en beter kwa
liteit. Gewezen wordt op de bestrijding
der rundertuberculose en op de contro-
levereenigingen, die de melk- en vet-
opbrengst van het vee controleeren. Tn
Zuid-Holland alleen waren er in 1908
een twintigtal dier vereenigingen, welke
toezicht houden op 449 veestapels met
een totaal van 7630 koeien.
Aangaande het marktwezen wordt
vermeld dat Rotterdam de kroon spant
Men lette op de volgende cijfers.
In 1908 werden aangevoerd aan groot
en klein vee:
Rotterdam 109071 gr. en 56486 kl. vee.
Leeuwarden
57533
39563
Purmerend
34777
27733
Leiden
37961
13177
Utrecht
24439
23893
Groningen
34462
13253
Zwolle
28426
13729
Amsterdam
22843
22011
Sneek
14120
24239
Den Bosch
20597
11379
Gorinchem
24706
538
De grootste paardenmarkten worden
gehouden te Utrecht, Gorinchem, Zwolle,
Valkenburg bij Leiden, Purmerend en
Gouda. De meeste paarden worden naar
verhouding in Zeeland, de meeste run
deren in Utrecht gevonden. In één
woord, genoemd Landbouwverslag is
voor veehouders zeer belangrijk.
Vanwege het departement van justitie
wordt bekend gemaakt, dat degenen,
in het bijzonder vrouwen, in wier oor-
nemen het mocht liggen Mormoon te
worden of die reeds Mormoon geworden
zijn, hetzij zij al dan niet voornemens
zijn zich in Amerika te gaan vestigen,
desgewenscht omtrent de secte der Mor
monen inlichtingen kunnen bekomen
van den directeur van# het Rijksbureau
ter bestrijding van den handel in vrou
wen en meisjes in Amsterdam, hoofd
commissariaat van politie, aldaar.
In een Amsterdam gehouden zitting
van den Gemeenteraad werden bij de
vierde stemming 40 stemmen uitge
bracht.
Hiervan verkreeg mr. Worst 24 en
mr. S. de Vries, 16 stemmen, zoodat
mr. Worst tot wethouder gekozen was.
Deze bedankte echter.
Bij de vijfde stemming werden 42
stjmmen uitgebracht. Hiervan verkre
gen: Kl. de Vries 7, mr. S. de Vries
21, Wibant 8 en Roëll 2 stemmen, ter
wijl 4 blanco waren, zoodat mr. S. de
Vries tot wethouder is gekozen.
Naar men verneemt is te 's-Graveu-
hage bericht ontvangen, dat de heer
Colijn, benoemd lid der Tweede Kamer
voor Sneek, bij een schipbreuk, welke
het vaartuig, aan boord waarvan hij
was, geleden heeft, gered is.
Men vermoedt dat de heer Colijn,
als commissaris van het Indisch gou
vernement voor de buitenbezittingen,
zich op reis naar Timor bevond.
Te Hilversum zijn valsche rijksdaal
ders in omloop. Verschillende exem
plaren zijn bij de politie gedeponeerd.
De omtrent den moord bij Koekange
gearresteerde B. heeft Vrijdags te Stap
horst reeds aan een kastelein de geschie
denis verteld en daarbij gezegd, dat
hij 's morgens om 10 uur op de plaats
der misdaad is geweest, terwijl De Vries
uit Meppel de misdaad het eer t heeft
ontdekt om 10'/9 uur. Woensdag wer
den de slachtoffers op het kerkhof te
Koekange onder groote belangstelling
ter aarde besteld. De dominé der Herv.
gemeente sprak aan de geopende groeve
en schetste in 't kort het gebeurde.
Beide zoons moesten Woensdag voor
den rechter van instructie verschijnen
om te worden gehoord. Het onderzoek
der doctoren heeft aan 't licht gebracht,
dat de snijwonden niet met een mes,
doch met een bijl of hakmes zijn toe
gebracht.
De Asser Ct. meldt
Van bevoegde zijde zijn wij gerech
tigd mede te deelen, dat de bezwaren
tegen den verdachte B. inzake den
moord te Koekange zoo bezwarend zijn,
dat de officier van justitie termen ge
vonden heeft zijn voorloopige aanhou
ding te requireeren en de verdachte
zoo spoedig mogelijk naar Assen zal
wordeu overgebracht.
In het begin van Augustus werd
melding gemaakt van een brand in
de boerderij van den heer Gruis te
Holtgast, bij Nieuweschans (Gr.), waarbij
aan kwaadwilligheid werd gedacht.
Een streng onderzoek werd ingesteld
met het gevolg, dat de eclitgenoote
van den heer Gr., verdacht van brand
stichting, Woensdag gevangen is ge
nomen.
Zelfs op de zandgronden in Friesland
heeft men last van den hoogen water
stand door den veelvuldigen regen. Te
Oranjewoud zagen wij gisteren arbeiders
bezig met het rooien van aardappelen,
met baggerlaarzen aan. De aardappelen
worden uit den modder opgedolven.
Tal van aardappelen zijn bedorven en
zoo week, dat men ze in elkaar kan
knijpen. Gerust kan men zeggen dat
de oogst voor de helft mislukt is.
Een bediende van den heer S. v. d. B
rijwielhandelaar aan het Waterlooplein
te Amsterdam, zekere W., is sinds Zater
dagmorgen plotseling verdwenen, tege
lijk met het meisje waar hij omgang
mee had, de 18-jarige B.
Alvorens zich uit de voeten te maken,
heeft W. aan een bankinstelling te
Amsterdam, waar de heer v. d. B. geld
in deposito heeft, een vervalschte cheque
aangeboden, zoo nauwkeurig nagemaakt,
dat het geld daarop werd uitbetaald
een som van f 2150.
Toen de diefstal werd bemerkt, stelde
men oogenblikkelijk de politie van 't
geval in kennis, doch de ijverige naspeu
ringen leidden tot nu toe nog niet tot
het gewenschte resultaat.
W. was reeds een negental maanden
in dienst van den heer v. d. B. en voldeed
in alle opzichten.
Een lezer van de Dordr. Ct. schrijft
aan dat blad:
In den trein, die 8 min. voor half
9 uit Retterdam vertrekt, nam Maan
dagavond op het laatste oogenblik plaats
een heer, zeer netjes gekleed. Onmid
dellijk toen de trein zich in beweging
had gesteld, haalde hij een horloge voor
den dag en 3 kaarten, twee gewone en
1 schoppen-heer. Met rappe tong werd
medegedeeld, hoe tegen inleg van f 2.50
elk mocht raden waar de schoppen-heer
lag, terwijl men als prijs 't horloge of
zijn dubbelen inleg zou ontvangen.
Om 't zaakje aan den gang te maken,
mocht ieder eens voor niets raden, en
ook ik deed 't een paar maal. Dit was
't aanloopje blijkbaar, want spoedig
kwam een der heeren met een rijks
daalder voor den dag om een kans te
wagen, doch hij verloor. Nu werd't een
winnen en verliezen tusschen den ver-
loter en twee andere heeren, toevallig
steeds dezelfde twee. Intusschen had
den dezen niet nagelaten, de overige
reizigers aan te moedigen met 't succes,
dat één buiten het drietal om een rijks
daalder waagde en verloor Toen waagde
hij met een ander samen nog f 2, die
ook werden verloren. Toen wij bijna
in Dordt waren, waren de heeren wien
't alleen te doen was, „dat de verliezer
het verlorene zou terugwinnen", er in
geslaagd hem over te halen tot een
inzet van f 10, waarvoor hij mocht
kiezen uit 2 kaarten. Natuurlijk werd
wederom verloren.
Zoodra we in Dordt waren, moesten
alle 3 de heeren toevallig uitstappen.
Zij zijn waarschijnlijk met een volgen-
genden trein weer teruggegaan. In elk
geval hadden zij dien heer f 14 off 15
armer gemaakt, en lieten hem met
minder aangename gevoelens verder
reizen. Bij een Duitscher, die ook in
de coupé zat, hadden zij geen kans
gehad.
Dezer dagen werd namens vele leden
der Ned. Herv. Gem. te Amsterdam en
nog enkele vrienden, hier en elders
woonachtig, dooreen commissie, bestaan
de uit de heeren mr. E H. Markvoort,
J. ter Haar Jr., P. A. Kloppenburg, H.
Matthijssen, W. F* C. Diuyvestein, A.
J. de Costa, C. B. Posthumes Meijjes,
Jhr. mr. P. A. J. van den Brandeler, H.
C. de Zwart, J. H. van Rinsum en J.
C. Tak aan dr. J. Th. de Visser, lid van
de Tweede Kamer der Staten Generaal,
een aandenken met album aangeboden
als blijk van sympathie, bestaande uit
twee bronzen beelden met console, voor
stellende de zaaier en de vrede.
Namens de commissie werd het woord
geveerd door den voorzitter der commis
sie, mr. E. H. Markvoort, die deed uit-
komen, dat het vele leden der gem. te
Amsterdam met droefheid vervulde, dat
hij afstand had gedaan van zijn ambt
als predikant en dat velen waren teleur
gesteld door het besluit van de Synode,
waarbij het ambt van predikant onver-
eenigbaar werd verklaard met het lid
maatschap van onze volksvertegenwoor
diging, omdat toch door dr. de Visser
de beide functies, èn van predikant, èn
van volksvertegenwoordiger, werden
vervuld op een wijze, waaruit bleek, dat
dit besluit voor hem zeer zeker niet
noodig was, terwijl toch vooral door de
Synode dit besluit genomen werd, om
juist hem treffen.
Nog sprak hij uit, dat men zijn ge
nomen besluit eerbiedigde en wenschte
hem Gods besten zegen met de zijnen
toe op zijn verderen levensweg.
Daarop werd door dr. De Visser zijn
hartelijken dank betuigd voor dit blijk
van symphatie, waarbij hij uitsprak, dat
Amsterdam juist zijne meest geliefde
gemeente was van al de gemeenten, waar
hij in zijn ambt gediend had. Hij wees
er verder op, dat velen bij het verlaten
van een gemeente bloemen noodig heb-
li
Nieuw Leven. V. D. M.
Onze veestapel (Vervolg).
9
a
9
9
9
9
9
9
n
9
9
9
9
n
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
n
9
9
9
9
9
9
9
