et Land van lieusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Het Blonde Hieltje
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No2875. W oensdag 15 Sept. 19Q9
Waarom de trekvogels
trekken.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 77* ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag,
avond ingewacht.
De trekvogels, waartoe vele water
en moerasvogels bebooren, verder alle
insekten-etende vogels en vele soorten
der kleinere, graan-etende zangvogels,
verlaten op bepaalde tijden hun woon
plaats en trekken ieder jaar, in den
herfst, in groote troepen naar het Zuiden,
om in het begin van de lente weer tot
ons terug te keeren. Van oudsher heeft
men dit trekken der vogels waargenomen
en bewonderd, maar nog steeds zijn
de geJledrdeni er nog niet in geslaagd
een voo^Tfïïe gevallen afdoende ver
klaring van dit verschijnsel te geven.
Het lijdt geen twijfel, dat voor de
meeste vogels gebrek aan voedsel de
drijfveer is, die ze er toe brengt zeeën
en gebergten over te trekken om in
den oogsttijd verre landen te bezoeken
en daarna weer naar hun vaderland
terug te keeren; maar het schijnt, dat
hierbij toch nog andere algemeene na-
tuurinvloeden in het spel zijn, waaraan
de zich in de stroomingen van den
dampkring bewegende schepselen meer
onderhevig zijn, dan de op aarde levende
dieren. Immers ook bij den tammen
vogel is in den herfsttijd een onrust
waar te nemen, die zijn treklust ver
raadt! Daarentegen staat weer vast,
dat de geelvinken van (3uba naar Virginië
trekken, in den tijd dat de tarwe rijpt,
terwijl zij vóór het verbouwen van deze
graansoort, daar nooit werden gezien.
Ook in Duitschland verlaten zij, tegen
den tijd van den wijnoogst hunne wouden
en vertoonen zich, tot schrik van de
wijnbouwers, in de Rijnstreek, waar
zij anders het heelejaar door, niet worden
aangetroffen.
Vele vogelsoorten gaan bij het reizen
volgens een bepaald plan te werk
ooievaars en wilde ganzen vormen een
wig, kieviten en regenvogels (pluvieren)
een schuine lijn, andere trekken in snel
op en neêr vliegende zwermen voort.
Ook worden tijd en plaats zoowel van
afreis als terugkeer met vaak verrassende
nauwkeurigheid in acht genomen, zoodat
vele regels in het boeren- en jagersbe
drijf daarop gegrond zijn. Wanneer
men bedenkt.dat b.v. de zwaluw tot
ver in Afrika trekt, daar zeven tot
acht maanden verblijf houdt en dan jaar
in jaar uit regelmatig op dezelfde boe-
W. HEIMBURG.
(11
„Daar wij ons onmiddellijk na het hu
welijk naar het huis, dat voortaan ook het
hare zou zijn, wilden begeven, bleek dade
lijk, dat ik ook vergeten had voor een
rijtuig te zorgen.
„Frederike weigerde echter beslist in de
koets te rijden, die totnutoe tot haar huis
had behoord doch thans, zooals alles, het
eigendom was van den nieuwen majoraats
heer.
„Liever ga ik te voet," verklaarde zij
kortaf, terwijl een trotache trek om haar
lippen zweefde. Om een gunstbewijs smee-
ken is nooit mijn gewoonte geweest.
„Het was inderdaad voor mij een pijnlijk
oogenblikallereerst de twee verweerde
oüe-vrijatersgezichten van de tantes, die
vol hoon mijn jonge vrouw van het hoofd
tot de voeten opnamen en waarvan elke
trek duidelijk scheen te zeggen
„Nu kijk eens aan, jij trotsch, onwillig
stijfkopje, wat 'n lompen bruigom jij je
hebt uitgekozen en je bent toch van
een der edelste geslachten van Duitsch
land! Ja, ja, kleine, wie niet hooren
wil moet voelen Nu trek jij je woning
in als een dagloonersvrouw Hebben
wij je niet gewaarschuwd, zooveel wij kon
den. voor dat burgergespuis?
„Frederike stond in de vestibule, geenblik
had zij over voor de zusters van haar over
leden vader, maar zij beschouwde met droef-
starende oogen het huis, waarin zij was
geboren en grootgebracht, waarin zij had
geleefd tot nu toe, en zy wuifde met de
renhofstede in de dicbt opeengedrongen
dorpen terugkeert en daar haar oude
nest dadelijk weervindt, dan blijkt daar
toch wel uit dat de vogel over een geheu
gen en een waarnemingsvermogen, kort
om over een ver stand beschikt, dat door
den naam „instinct" al te vaag wordt
aangeduid.
De meeste vogels trekken bij nacht
men heeft vaak in het middernachtelijk
uur met den verrekijker de zwermen
waargenomen op het oogenblik, dat zij
de lichtende maanschijf voorbij trokken.
In het algemeen nemen de vogels hun
vlucht niet hooger dan noodig is om
eensdeels zich tegen de schietwerktuigen
der menschen te vrijwaren en ander
deels het onder hen liggende gebied te
overzien, weg en richting te verkennen
en geschikte rustplaatseu op te zoeken.
In hooge gebergten komen zij vooral
dicht bij den bodem en maken voor
hunnen overtocht slechts van de berg-
ergten gebruik. Zoo reizen zij sinds
overoude tijden door dezelfde dalen,
waardoor ook de volken af en aanstroom
den, zij trekken door dezelfde passen
over de Alpen, waardoor Haunibal, Karei
ie Groote, Barbarossa en Napoleon
deze bergen hebben overschreden. Door
het trekken der vogels werd reeds lang
de lijn van al die stoute bergwegen
aangegeven, die voor een deel eerstin
den nieuweren tijd ontworpen en aan
gelegd zijn. Op deze tochten vinden
vele vogels den doöd en meestentijds
is juist de mensch hun gevaarlijkste
vijand. Uit barbaarschheid en onkunde
worden er duizenden door hen gedood,
zelfs nachtegalen en leeuweriken worden
om hun zang niet ontzien. Italië, het
land van muziek en zang bij uitnemend
heid, is juist berucht om de moord
dadige vervolgingen op groote schaal,
waaraan de doortrekkende zangvogels
daar jaarlijks blootstaan.
Wel zijn er in verschillende landen
allerwege vereenigingen tot bescherming
der vogels opgericht, maar zij hebben,
helaasnog weinig kunnen uitrichten
tegen dit even domme als oumensche-
lijke bedrijf.
iitiitenland.
De Neue Freie Presse verneemt het
volgende fraaie verhaal uit Saloniki
Men is te Saloniki dezer dagen op
ongelooflijke manier <le dupe geweest
hand tot afscheid aan al die geliefde ver
trekken en voorwerpen, die eeuwen lang
haren voorzaten hadden toebehoord en thans
overgingen in het bezit van vreemden, die
er niets voor voelden en er zich waarschijn
lijk van zouden ontdoen om ze te doen
plaats maken voor nieuwe, moderne din
gen en meubelen, vervaardigd volgens den
wuften stijl, die uit Frankrijk was overge
waaid en „rococo" genoemd wordt, met
allerlei krullen en nietszeggende versierink
jes.
„Toen ik zeide het u reeds waren
mijn gedachten te veel op één punt gecon
centreerd om aan iets anders te zijn gewijd
dan aan de schoone vrouw vóór mij, m ij n
vrouw, maar later heb ik dikwijls de
vuisten gebald tegen de verouderde instel
ling, het majoraat, dat een dochter haar
rechtmatige erfenis onhoudt en ten deel
doet vallen aan onbekende, ver verwijderde
familieleden, van wier bestaan men soms
geen flauw vermoeden had, tot zij komen
om een weeze te verjagen uit het huis harer
vaderen. Was de majoraats-wet niet voor
een groot deel mede de oorzaak van het
lijden, dat later over mijn hoofd zou wor
den gebracht?
„Eindelijk opende zij haar bleeke lippen
en sprak langzaam de eerste woorden, welke
zij mij dien avond waardig keurde.
„lk ben bereid!"
„Toen daarop mijn paard werd voortge
bracht vroeg ik
„Ben je niet bevreesd om in den zadel
te stijgen, Frederike? Ik zal de teugels
voeren met vaste hand en zorg dragen, dat
geen onheil je treffe.
„Zonder eenig antwoord sprong zij, door
mijn hand gesteund, in den zadel Ik
legde mijn arm om haar slanke leest, en
zoo voerde ik mijn vrouw uit het huis
haars vaders, dat het hare niet meer was,
naar mijn eenzame woning, in het diepst
van het woud verscholen.
van een oplichter, die op de brutaalste
manier alle hooge autoriteiten bij den
neus heeft gehad. Bij het herstel der
grondwet was aan de vroeger streng
bewaakte Keizerlijke prinsen de volle
vrijheid gegeven en het wekte daarom
te Saloniki geen verbazing, dat een prins
Sjehab Eddin, neef van den troonop
volger Joesoef Izzeddin, in een hotel
afstapte. De „prins" zeide eenige dagen
te willen doorbrengen in de residentie
van het jong-Turksche centrale comité,
waaraan de Osmaansche prinsen hun
vrijheid te danken hadden. Er heerschte
zelfs groote vreugde bij de jong-Turken
wier leiders zich haastten om den prins
hun opwachting te maken iü het Splen-
did-hotel. Het voorbeeld der jong Tur
ken werd gevolgd door den gouverneur,
de burgerlijke en militaire overheden,
de consuls en de notabelen ter plaatse.
Er werden feestmaaltijden aangericht,
waarbij de prins twintig dertig voor
name gasten aan tafel had. Kooplieden
en juweliers maakten hun opwachting
in het hotel, om hun waren den prins
te koop te bieden. En toen de prins
eindelijk verklaarde naar Weenen te
moeten vertrekken om daar zijn „stu
diën" voort te zetten, liet de directie
der Oostersche spoorwegmaatschappij
een salonwagen ter beschikking van
den hoogen gast stellen. Er waren ech
ter ongelukkigerwijze in Saloniki geen
salonwagens voorhanden en men seinde
naar Konstantinopel om een salonwa
gen. Te Konstantinopel wendde men
zich intusschen om inlichtingen tot een
der ministeries en daar hoorde men,
dat prins Sjehab Eddin zijn konak in
Skoetari sinds weken niet verlaten had.
Groote opschudding te Saloniki. De
gouverneur en de commissaris van po
litie maakten ihans opnieuw hun op
wachting aan het Splendid-hotel, maar
met een ander doel. Het eere-eskorte
bracht den „prins" niet naar 't station,
maar naar de gevangenis van Jedikoeta.
En daar bleek, dat de oplichter in
kwestie wel Sjehab Eddin heette, maar
geen prins was van dien naam. Het
was een aarts-reactionnair, die een bru
tale list te baat had genomen ten einde
zich de middelen te verschaffen om te
kunnen vluchten.
Onder voorzitterschap van prins Hein-
rich heeft zich te Berlijn een commis
sie gevormd, welke zal optreden als
comité van actie voor de Duitsche Pool
expedities per luchtschip. In die com
missie hebben naast prins Heinrich nog
zitting graaf Zeppelin, professor Herge-
sell, geheimraad Lewald, en de geh.
handelsraad Friedlander-Fuld.
XIH.
„Toen wij den straatweg verlieten en het
boschpad insloegen schitterde de maan reeds
aan den hemel, en ik stuurde mijn paard
uit de donkere schaduwen der beukeboomen
in het witte licht om haar in de oogen
te kunnen zien.
„Drukkend was de lucht in dezen warmen
Augustusnacht, zonder twijfel was een on-
weder in aantocht en het was mij, alsof
mijn hoofd en mijn hart door een ziedend
vuur werden verteerd en mijn oogen gloei
den terwijl ik haar aanstaarde, en toch
wendde zij haar trotsch gelaat zelfs niet
éénmaal naar mij toe.
„Zoo reden wij zwijgend voort, totdat
het stille jagershuis voor ons lag, badende
in het zilveren maanlicht, maar eenzaam
en verlaten, zonder versiering ter begroeting
van de jonge gade van zijn bewoner. Zelfs
voor geen krans boven de deur was gezorgd
„Ter wille van haarzelf, waarmede mijn
gedachten zich uitsluitend bezig hielden,
had ik al het andere vergeten.
„Ik was immers een lompe vlegel, die
steeds minachting had gekoesterd voor de
voorkomendheid, welke anderen jegens de
vrouwen aan den dag legden. Hoe weinig
besefte ik toen, dat overdrijving naar het
andere uiterste niet minder verachting ver
dient; dat uiterlijke blijken van de inner
lijke gevoelens het zout vormen van de
geluksspijze des levens en met mijn
levensgeluk zoude ik deze les betalen!
„Ik sprong schielijk uit den zadel om
haar bij het afstijgen behulpzaam te zijn,
maar zij scheen mijn arm niet te zien,
doch deed het paard voortstappen tot aan
het steenen bankje onder de linde. Daar
sprong ook zij uit den zadel en uit de
diepe schaduw klonk haar zilveren stem,
die van het eerste oogenblik af dat zij tot
Het plan voor de onderneming is
reeds in hoofdtrekken vastgesteld. Het
doel van de expedities per luchtschip
zal zijn, de wetenschappelijke exploitatie
van nog onbekende gedeelten van de
Poolzee, en de verbetering van de lucht
schepen om die geschikt te maken ten
dienste van wetenschappelijke naspo
ringen.
Reuter seint uit New-York:
De New-York World bevat een op
zienbarend bericht, volgens hetwelk
verschillende ambtenaren van spoorweg
en stoomboot-maatschappijen gedag
vaard zijn om op 15 September voor
de federale grand jury te New-York als
getuigen op te treden, in verband met
een onderzoek, dat door het departe
ment van justitie is ingesteld naar aan
leiding van bepaalde aanklachten door
de Interstate Commerce Commission
ingediend. Genoemde commissie be
weert nl. dat verschillende spoorweg
maatschappijen vrachtrabatten hebben
verleend aan de Holland-Amerika lijn,
zulks in strijd met de bepalingen van
de Elkinswet. Verder beschuldigt de
commissie de Holland-Amerika lijn, de
Hamburg-Amerika lijn, de Norddeutsche
Lloyd en andere maatschappijen ervan,
onderling samen te spannen om de
vrachtprijzen te regelen.
Volgens een bericht uit Barcelona
heeft de regoering dertien anarchisten
verbannen. De burgemeester, twee wet
houders, acht leden van den gemeen
teraad, een gemeente-secretaris en ver
scheidene gemeente ambtenaren uit ver
schillende plaatsen zijn van hun func-
tiën bij regeeringsbesluituitgesloten.
Uit de Stille Zuidzee komen berich
ten van gruwelijke feiten. Kapitein
Lindsay, gezagvoerder van het Engel-
sche vaartuig „Rabaul", werd door wil
den aan de Nieuwe Hebriden met spie
sen en knodsen gedood. Evenzoo ver
moordden ze tien man van de equipage,
waarna ze het vaartuig te Molicolo ver
brandden. Eenige mannen van de
Franschekits „Guadeloupe" vielen dezen
kannibalen in handen en men heeft
niets meer van hen vernomen. De in-
landsche bevolking vauDuitsch Nieuw-
Brittanje is in volslagen opstand. Het
gouvernementsvaartuig „Seestern", dat
politie-dienst deed in den archipel, is
reeds sedert 3 Juli vermisten alle hoop
is opgegeven het terug te zien. Door
dit ongeluk zijn de leden van de Duit
sche expeditie voor de grensquaestie
van Nieuw-Guinea, zes weken te Adolfs-
haven geweest zonder voedsel. Zij ont-
mij gesproken had zulk een teedere gevoe
lens bij mij had opgewekt, mij in de ooren,
doch thans zoo vreemd, zoo koud en pro
zaïsch duidelijk:
„Nog één woord, voor het te laat is
„Ik zag haar verwonderd aan.
„Medelijden begeer ik niet, ging zij voort.
Liever sterf ik.
„Ontzet, doodelijk beangst, riep ik uit:
„Frederike, wat zeg je? Welk eeD
vreemde
„Ik voleindigde den zin niet; meenende
haar verkeerd verstaan te hebben wilde ik
haar niet ontstellen door aan te dringen
op een verklaring, die ik voor onmogelijk
hield.
„Maar helaas, ik had maar al te goed
verstaan.
„Wanneer ge mij slechts door medelijden
gedreven hierheen hebt gevoerd, vervolgde
zij, dan Het is nog tijd; nog heb ik
den drempel van dit huis niet overschreden.
„Het bloed ziedde mij in de aderen en
onstuimig klopte mij het hart.
„En als een kind, dat des te heftiger
schreeuwt, naarmate de angst zich er meer
van meester maakt, snauwde ik, .die nim
mer in staat was geweest mijn driftig tem
perament te bedwingen, haar op heeschen
toon toe
„Wat, voor den duivel, doe je toch voor
zonderlinge vragen Denk je bijgeval,
dat ik uit louter medelijden mijn vrijheid
uit het venster werp?
„Nauwelijks echter waren deze woorden
mijn lippen ontvloden of ik schrikte over
hun verregaande, aan lompheid grenzende
ruwheid. Ik schaamde mij over mijzelf,
berouwvol wierp ik mij aan haar voeten
neder en verborg snikkend mijn hoofd in
de plooien van haar kleed.
„Toen boog zij haar beeldschoon gelaat
naar mij toe en trok mij aan haar hijgen
den boezem.
„Ik ben een arm, verweesd meisje, dat
snapten aan den hongerdood door het
eten van inlandsche aardvruchten, tot
dat zij verlost werdeD.
Kapitein Scott, die de leider is ge
weest van de Engelsche Zuidpool-expe-
ditie met de Discovery (1900—'04), zal
in Juli a.s. een nieuwe Zuidpool-expe-
ditie ondernemen. Een hoofddoel der
expeditie zal naast de bereiking der
Zuidpool zijn, het Edward VII-land
te exploreeren.
De kosten der expeditie zullen naar
schatting 40,000 pond bedragenen
Scott heeft een oproeping gericht om
steun tot zijn landgenooten. De meeste
dagbladen steunen, de oproeping met
warmte.
Geweldige regens hebben in Engelsch
Indië een overstrooming veroorzaakt
die het dorp Kunloo bij Kasauli heeft
weggemaaid. Twaalf inlanders kwamen
om. Een Engelsch dragonder werd te
Kasauli met paard en al onder een
aardstorting bedolven.
In het Duitsche dorp Luppa-Dubra,
heeft een boerin haar 45-jarigen man
doodgeschoten. De man had wegens
een misdadigen aanslag op zijn eigen
16-jarigö stiefdochter 7 jaren tuchthuis
straf. iDtusschen had zijn vrouw hare
boerderij geheel alleen beheerd. Sedert
zijn terugkeer in Maart van dit jaar
beschimpte hij gedurig zijn vrouw en
kinderen op de onverdragelijkste wijze,
en eischte gedurig de afgave van een
spaarboekje met 1200 mark, dat aan
zijn stiefzoon behoorde.
Toen hij Zondagavond 't boekje weer
opeischte en zijn vrouw weer mishan
delde, greep zij een revolver en joeg
hem een kogel door het hoofd. Hij was
op slag dood. De vrouw is aangehouden.
Te Doornik is Zondag een tweede
ernstige ongeval gebeurd, hoewel ge
lukkig niet met doodelijken afloop.
Tegen 3 uur in den middag ging van
Damme uit Rijssel in zijn vliegtoestel
zitten, vloog en toen hij een 15 meter
hoog was, viel hij onverwacht op den
grond. Van Damme werd ernstig gewond.
In het hospitaal opgenomen, werd een
ernstige hoofdwond geconstateerd, ter
wijl het rechterbeen op twee plaatsen
gebroken was, zoodat de beenderen door
het vleesch heenkwamen.
Onder het publiek heerschte tijdens
het ongeval groote verwarring.
Angstwekkend nieuws komt er uit
Fransch-Kongo. Van verschillende kan
ten hoort men van verzet, ook in Mid-
niets het hare kan noemen. En jij
„Even hield zij op. Toen ging zij voort,
fluisterend met zoete, bevende stem
„Ik wil het gaarne gelooven, dat je mij
liefhebt Het is ook zoo schoon dit te
geloovenVergeef mij mijn dwaze vraag
„Wederom zweeg zij en keek mij toen
doordringend aan met haar tooverbïik.
„Zie, wanneer ik het niet kon gelooven,
dan zou ik nog dezen nacht verdwijnen
je zoudt me nooit terugzien, nooit weder-
gevonden hebben.
„Trots alles, ondanks je zelf, zou ik je
wedervinden riep ik uit.
„Daarop trok ik haar onstuimig mede
naar het kleine bankje en koortsachtig
kwamen de woorden mij van de lippen
„Al waart ge gevlogen tot aan de sterren,
die glinsteren in het sombere zwerk ik
had je naar omlaag gehaald om mij toe te
behooren tot in alle eeuwigheid.
„Zij schudde het schoone hoofd, zoodat
haar lange blonde lokken mij het gelaat
streelden en liet nu eerst de teugels van
bet paard los, die zij nog steeds in de handen
had gehouden.
„Zij wees naar boven en fluisterde, bijna
onhoorbaar
„Wie dai,r eenmaal is kan niemand meer
naar omlaag halen.
„Thans sloeg zij voor de eerste maal haar
armen om mijn hals en hield mij bijna
hartstochtelijk omstrengeld, en liet zij haar
hoofd op mijn borst zinken.
„En zachtkens ruischte de nachtwind
tnsschen de breede takken der eeuwenoude
linde boven onze hoofden, de bleeke stralen
der maan speelden over het puntige dak
van mijn huis, ons huis, en van tijd P t
tijd flikkerde aan den horizon het weerlicht
„Stil was het ver in de roDdte, slechts
het eentonig murmelen van de bron achter
het huis drong tot ons door, en de kreet
van een hert, diep in het woud
DOOR
Wordt vervolgd).