(Set Land van Neusden en Altena, de Langstraat en de Bommeierwaard. Ons Indië De Beek de Meerhove. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No2887. Woensdag 27 October FEUILLETON. 1909. UNO VAN ALT^3 VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.75, franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 7 7, ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Het Kon. Ned. Aardrijkskundig ge nootschap dat zooveel doet voor de vermeerdering onzer kennis aangaande de Koloniën in Oost en West vestigt in woord en geschrift onze aandacht op deze bezittingen. Speciaal ten opzichte van onze Oost maakt het Aardrijkskundig Genootschap zich recht verdienstelijk, daar ons volk in zijne verschillende geledingen nog waarlijk bedroevend weinig weet van deze reusachtige kolonie, die (wij willen nu eens niet de slotrede gebruiken waarmede Multatuli zijn Max Ha velaar besluit, maar trachten heel nuchter te wezen, omdat men daar de kolonie het beste mee dient), verwaarloosd wordt als een verafwonend familielid, en toch zoo van ganscher harte recht heeft op onze liefde en belangstelling. Wat een land hebben we daar liggen Weet men wel dat het Oost Indische eilandenrijk zich ter weerszijden van den evenaar uitstrekt tusschen den 95sten en 141sten Oosterlengteraad, dus over meer dan een achtste van den aardomtrek, en tusschen den 6den graad Noorder- en llden graad Zuiderbreedte, zoodat het in de richting van de polen een twintigste van dien omtrek beslaat Bijna 35000 vierkante geographische mijlen bedraagt de geheele aardopper vlakte, of, wil men begrijpelijker af beeldingen: Borneo is grooter dan het Duitsche rijk, Sumatra heeft een opper vlakte ongeveer gelijkstaande metSpanje, Celebes zou 2/s van Noorwegen kunnen beslaan, terwijl onze bezittingen in Nieuw-Guinea ongeveer 10 maal en Java 4 maal de oppervlakte van Neder land hebben. Men begrijpt dat het onmogelijk is met juistheid het getal bewoners op te geven, daar eene volkstelling in de af gelegen buitenbezittingen niet plaats kan hebben, maar bij benadering weten wij het toch wel. Men schat de be volking op 40 millioen zielen, dat is dus ongeveer het getal inwoners van Frankrijk. In 1900 bedroeg het aantal Europeanen 75.800, dat der Chineezen 537.300, dat der Arabieren 27.300 en dat der andere Oosterlingen 16.650. Yan meerder bekendheid mag worden verondersteld het feit dat de Mohamme- daansche godsdienst het meest verbreid is onder de Indische bevolking, daar ongeveer 5/« van alle bewoners van het eilandenrijk den Islam belijden. De Hindoesche godsdienst komt nog voor op Bali, terwijl het Christendom ver houdingsgewijze nog betrekkelijk weinig ingang heeft gevonden, niettegenstaande den on verpoosd en, moedigen arbeid onzer zelf. Nu eens hooge bergen, plotseling standhouding van den vrede en van zendelingen. Waarschijnlijk is het totaal oprijzend uit de helderblauwe zee, maar den status quo in het Oosten en inde aantal Christenen niet meer dan ruim toch tot hunne toppen bedekt met dichte ontwikkeling van het zelfbestuur bij de 300.000. De vreemdelingen, Chineezen, wouden, dan weer eindelooze vlakke Balkan-volken. Japanners en anderen hebben meest bosschen, wier zoom tot ver in 't on- L ,ls 7~ ^-sw^8^ nie hun eigen godsdiensten behouden, ter- diepe water «ooruil staat en nieuw land L6^ jn b6V"ngT brengen, wijlm de verafgelegen buitenbezittingen weeft uit het bruine slib van rivieren dier/te consolideeren. De vriendschap nog stammen voorkomen die natuur- zonder tal. Daarneven, op allerlei ver van italië heeft te meer waarde, naar- godsdiensten belijden. van elkaar afliggende punten terugkee- mate het krachtiger is, zoo door eigen De afstanden tusschen de meeste rend, de sierlijke kegels der vuurspu- kracht als door verbonden, eilanden zeer belangrijk aldus leest wende bergen, sommige vreedzaam roo- Iswolski verklaarde zich voor de in in een klein propagandaboekje kend uit hun spitsen kop, een enkele standhouding van den status quo in men van het Genootschap. Wie een rondreis 's nachts l'chtend als een reusachtige Kretaook hoopte hij dat in Grieken door den geheelen archipel maakt, zal vuurbaak. land de dynastie niet zal worden om hoezeer hem bijna overal de snelvarende In zee telkens en telkens weer die ve^eworpen. stoomschepen der Paketvaart ten dienste eigenaardige groene watervarkleuriügen, laJ3chea a staan, daarvoor maanden noodig hebben, welke de dicht onder de oppervlakte Liew bijw00nde yerklaarde in te stem zelts al vertoefde hp in elk der tallooze zich verschuilende koraalriffen verraden, men met <ie mededeelden van Is plaatsen, die worden aangedaan, zoo die opbouwers van steeds weer toekom- wolski. kort mogelijk Het aantal kustplaatsen, stige eilanden te midden van het heir- De Duitache bIadeQ h hten door die booten aangedaan bedraagt leger der bestaande beteekenis aan de toosten, gehhuden 173. Haast eiken dag za! bp nieuwe Maar waardoor de reiziger vooral zal in RacConigi; zij zien er het bewijs in, eilanden aan den horizont zien opdoemen, getroffen worden, dat is door het vele dat een samengaan in de Balkanquaestie en de Nederlandsche vlag tot begroeting wat in al die landen nog voor den van Italië met Rusland beklonken is, van zijn schip zien hijschen. In de Nederlander, te doen valt in het belang en zij overwegen, of Italië nog wel in vaartuigjes, die hem op dereede tegemoet van beschaving en welvaart. Als hij, het drievoudig Verbond blijven zal komen, op den oever, waar zijn aankomst komende van Java, met zijne dichte -Allen wijzen zij erop, dat de Tsaar op blijkbaar met vreugde wordt verwacht, bevolking en zijn groote ontwikkeling ^7 re^8 Oostenrijk vermeden heeft en zal hij telkens weer anders gekleede van den landbouw, eerst Sumatra, daarna Dmtschland bij nacht doorgetrokken is en verschillend uitziende menschen ont- Borneo, vervolgens Celebes, dan de Mo- e r^7zz?1 U1?.£ ze% a e s rUlS' i Lil j XT- A vogelpolitiek zijn zou. in de hoop te waren; naast het Maleisch, dat hem lukken, emdelpk Nieuw-Guinea mag leyöen^ dat dezeJ ontm'oeting geen be- bijna overal het verkeer met die in- beschouwen dan ziet hij de sporen van laogrijke wijziging zon brengen in de landers zal mogelijk maken, kan hij menschelijke werkzaamheid ea Euro- politieke constellatie van Europa. Zi heel wat verscheidenheid van taalklanken peeschen invloed voortdurend afnemen, acht den vrede niet bedreigd, zoolang opvangen. (Het Nederlandsch Bijbel- om zich eindelijk slechts in ver van Oostenrijk zich onthoudt van verdere genootschap heeft den Bijbel reeds in elkaar verwijderde, armoedige kampongs expansie-politiek, maar het Balkan-pro- 16 talen laten vertalen.) aan den uitersten zoom der ongerepte bleem zal voortaan nog kritieker zijn Niet minder afwisselend zijn de na- wildernis in hun allerschamelste gedaan- dan tevoren; Aan het Drievoudig Ver- tuurtafereelen die den reiziger veeltijds te vertoonen. En wanneer hij een za^. geen goed doen in vennkking zullen brengen Wel £an kloeken ondernemenden geest £*kt'in eaen k°rtb°0gha^rt°kn6S t uiterste Westen tot het verste Oosten werken met de pioomers der bescha- blijVen in het Drievoudig Verbond. Het rfon fivArboAranhfindpn invlnad van 'f I ving, die trachten langzamerhand de m. Tageblatt vreest niet voor het ver den overheerschenden invloed van 't tropische klimaat opmerken in het on- natuurlijke hulpbronnen dier tallooze veranderlijk groene kleed van elke eilanden voor het Nederlandsche volk nieuwe kust; wel wuiven hem van te openen en te ontginnen, iedere bewoonde plek de gewiekte kro nen der kokospalmen tegen, maar zoo dra hij leert te onderscheiden in die dichte massa's van gebladerte, vermag Uuitenlatid. De politieke beteekenis van de ont bond; het vermoedt, dat Italië, bij een vernieuwing ervan, steunend op Rus- land's vriendschap, voorwaarden zal stel len, die de nadoelen, die het Verbond naast de voordeelen heeft voor dat land, opheffen. Maar het verbond wordt slechts te hechter, als alle deelnemers volko men tevreden zijn. Zoolang Rusland hij daarin de kenmerkende planten te moeting tusschen den Tsaar en den mö". V" -ur"u ontdekken, waardoor zich bijv1; de (W Koning van Itu.iê novdt met den dag te-Sornida eilanden van de Molnkken duidelijker. Rusland, dat /.oo weinig Krv.wlrynTinzvtorv den vrede, zijn beide bondgenooten Hongarq<rJimp*en8",fon^i&ikanD'heeft 18'.ee.^8 kalmeert. De dagen van Race» - J - nigi zullen noch Duitschland, noch Oostenrijk schaden; Italië zullen zij een succes, Rusland een schijnsucces bren gen. Maar Iswolski zal daarmee reeds te-Soenda eilanden van de Molukken, - onderscheiden, of West- en Oost-Java van zijne afspraken met Oostenrijk- n i, j L 1 Hongarije nopens den Balkan heeft verschilt. Op elke reede ziet hfl andere geha3 ioekt Fin Italiii bnjkbaar oen producten in oen laadprauwen, die langs- nieuwen vriend met belangen op dat zij van zijn stoomschip meeren of op schiereiland, om zich met hem, buiten do vroolijke passar's (markten) waar de kanselarij te Weenen om, te ver-n- honderde inlanders vreedzaam handel staan. De belangen en oogmerken, die evre(len Z1J11> 200 )es U1 16 )a drijven zonder den witgekleeden Euro- de een in het Westen, de ander in het De correspondent te Konstantinopel peaan die te midden va-i hen rondwan- Oosten van het schiereiland heeft, kun- van de Daily Telegraph vernam uit delf ook maar in 't minst te hinderen nen beiden te zamen houden. gezaghebbende bron, dat de Porte met ofte ontwiiken Russische minister van buiten- aandacht de politieke besprekingen volgt n lfri b L-f fit j landsche zaken, Iswolski, heeft in een welke te Raeconigi worden gevoerd, a ze de ara er van vooi uren e interview te Racconigé verklaard, dat omdat men in invloedrijke kringen in afwisseling, by velerlei overeenkomst, Rusiand en Italië overeenkomstige be- Turkije ervan overtuigd is, dat te Rac- vertoont zich in den bouw der landen iangen hebben, die bestaan in de in-|conigi wel eens het Kreta vraagstuk (4 V. Dat jaar zou de heer De Bock, voor de eerste maal, den winter op zijn eenzaam buitengoed, te Meerhove, doorbrengen. Het was hem volstrekt onmogelijk eene week, eene enkele week, in Gent te blijven. Iedere groet die hem toegewuifd werd, scheen hem eene bittere spotternijieder woord dat men tot hem richtte, klonk als een ruw hoongelach in zijne ooren. Hij ontvluchtte zelfs zijne beste vrienden. Zijne fijne, glanzende visitekaartjes A. M. J. de Bock de Meerhove had hij op den grond geworpen en, in een oogenblik van uitzinnige woede, het salon rondge- schopt. Ook zijn broeder kon hij niet meer lijden. De ongelukkige, die, sinds jaren, soms weken achtereen sprakeloos doorbracht of, nu en dan, slechts onsamenhangende woor den uitte, dwaalde thans gansche dagen onrustig door het kasteel en in den tuin, prevelend: „de Bock de Meerhove" terwijl een glimlach, zoo sarcastisch als een hek- senlach, over zijne sombere trekken speelde. En telkens als De Bock dat hoorde, en telkens wanneer hij dat zag, voelde hij het bloed naar zijne hersenen jagen en stampte hij met de voeten als een bezetene. En dan sloot hij zich in zijn salon op, waar hij hijgend in eene leunstoel neerviel. Enkel het wapenschild, aan zijn hek, droeg hij steeds eene grenzenlooze liefde toe. Eiken nacht moest zijn hovenier of zijn jachtopziener er bij de wacht houden opdat geen schendende hand er aan raakte. Want den morgen na zijne veroordeeling, had men het langs de straat gevonden, in het slijk: het was brutaal afgerukt, met drek besmeerd en daarna weggeworpen. En daarover beschuldigde hij, te huis, den baron de Zager die, in de buurt, een schob bejak zoo placht hij die arme lui te noemen daartoe voor geld had omge kocht. Al die aandoeningen van verschillenden aard die hem bleven overvallen, waren niet zonder nadeeligen invloed op zijne gezond heid. Hij viel langzamerhand in eene soort van afgematheid die zijne vrouw hevig ongerust maakte. Eens, nochtans, toen de pastoor van 't dorp bij hem te gast was, en De Bock die „ongelukkige zaak" weer ter tafel had ge bracht, als iets dat hem onophoudelijk den geest kwam kwellen, drukte de pastoor, heel voorzichtig, de meening uit dat alles misschien nog niet verloren was en dat, niettegenstaande het vonnis ook door het beroepshof bekrachtigd er wellicht eenige hoop bestond de zaak in orde te brengen. De Bock, die met zenuwachtige over spanning, nauwlettend naar elk woord had geluisterd, zooals hij by de bespreking dier hem zoo nauw aan 't hart liggende quaesti9 altoos placht te doen, schoot eens klaps overeind en den pastoor vrij ruw bij de hand grijpend „Wat zegt ge hijgde hijwat zegt ge Gij zoudt, gij zoudt kunnen In zijne oogen was er weer vuur ge komen. „Kunnen is juist het woord niet", meende de pastoor„maar ik vermeen een middel te kennen dat wel tot een goede uitkomst zou kunnen leiden en dat, in allen gevalle, zeer wel zou kunnen beproefd worden." „Laat hooren, laat hooren!" Hij was als een bezetene. En dan met zijne zachtste, diepste stem, als gold het een geheim, sprak de pastoor, over een bezoek dat hij, pastoor, bij den minister, te Brussel, zou wagen, en van vele andere zaken. Alhoewel hij, door de menigvuldige ont goochelingen der laatste maanden, aan alles begon te twijfelen, liet* hij zich ditmaal min of meer overtuigen. Zie hier pastoor", zei hij, toen deze vertrok, „als gij dat kunt verkrijgen, dan laat ik een kapel voor het kooster bouwen, mijn woord van eer", inda dien dag leefde hij nog eens in blijde verwachting en voelde hij, langzamer hand, zijne moedeloosheid wijken. Hij wacht te, met klimmend ongeduld, op het red dende woord uit Brussel dat hem voldoe ning geven zou, en tevens gerustheid aan zijn geschokt gemoed brengen moest. VI. 't Werd Lichtmis. Weder kwamen zijne pachters, een voor een, langzamer dan het vorige jaar noch tans hunne moeilijk bijeengebrachte pacht sommen, zuchtend op zijne groene keuken tafel neerleggen. Boer Vervalcke, van Pauwvoorde, kwam het laatst. Sinds een paar maanden was de man erg veranderd. Zijn haar was grijs geworden, zijne oogen lagen hem dieper in het hoofd en zijn rug was meer en meer gekromd. Ook het rood zijner wangen was verkleurd en op zijn gelaat had stomme smart haar kenmerk gelaten. En toen hij met De Bock alleen in de keuken zat de eenige plaats van het kasteel waar zij ontvangen werden in die keuken waar hij reeds zooveel gouds de vrucht van zijn leven in goede en slechte jaren gewonnen, op die groene tafel gelegd had, toen schoten hem plotse ling de tranen in de oogen. „Mijnheer," zei hij, ditmaal kortaf, met eenigszins schorre stem, „ik kom uwe toe stemming vragen later te mogen betalen." „Wat, wat zegt gij kreet De Bock, een stap achteruit wijkend; „gij kunt alweer niet betalen ,Er volgde eene korte pooze, eene pijnlijke pooze. „Ik kan niet, mijnheer," zei dan de oude boer, terwijl hij een snik bedwong, „ik kan niet. Mijn zoon, mijn Jan, mijn beste steun, is voor drie weken gestorven en ik, ook ik ben ziek geweest, acht weken lang aan de orde kon worden gesteld. Met het oog daarop heeft tusschen de Porte en de regeeriDgen van Frankrijk, Italië en Engeland een drukke wisseling van telegrammen plaats. De Porte heeft er de betrokken mogendheden van ver wittigd, dat de Turksche regeering in geen geval zal dulden dat met Kreta hetzelfde gebeurt als indertijd met Oost- Roemelië is geschied. Naar het gerucht gaat, zal Sjefket Pasja, de generalissimus, binnenkort naar Epirus vertrekken om daar den militairen toestand nauwkeurig te be- studeeren. De Daily News verneemt uit Hel- singfors, dat de komst van de Russi sche kozakken in Finland de Finsche burgers in hooge mate verontrust. Verscheiden Finsche politici met wie de correspondent van de Daily Mail had gesproken, hebben de hoop te ken nen gegeven dat de Russische regee ring er nog te elfder ure van zou af zien, in Finland over te gaan tot uitersten. Zij (d.i. de Russische regee ring) zou n.l. gewaarschuwd zijn door de opwinding in het buitenland; en de vrees daarvoor zou haar reeds heb ben bewogen, te streven naar een nieu wen uitweg uit de Wiborgsche moei lijkheid, in dier voege dat een feitelijk" inlijving van Wiborg bij het Finsct rijk wordt vermeden. De gouverneur zou dan ondergeschikt worden gemaakt aan den Russiscben minister van bin- nenlandsche zaken en ophouden een Finsch ambtenaar te zijn. In de kerk van de Iersche Domini- kaners Corpo Santo te Lissabon is Zon dag een helsch werktuig gevonden. De koster kon bijtijds de brandende lont afknippen. Twee mannen, die men ver denkt de hand in den aanslag gehad te hebben, zijn gepakt. Te Salonika heeft een rooversbendo op klaarlichten dag zeventien koop lieden, die zich naar de ankerplaats van een schip begaven, totaal uitge schud. Een Griek en een Jood werden bovendien als gijzelaars meegevoerd naar het gebergte in de buurt van Soeandero. Volgens een bericht uit Kreta, heeft de benoeming van kolonel Mosgopoelos, oud-prefect van Athene, tot opvolger van Momferatos als chef der gendar merie op Kreta een protest uitgelokt van Turkije. Men vreest dat door deze zaak de gansche Kretenzer kwestie zal worden heropend. Te Gelsenkircben is eene roodvonk epidemie uitgebroken. Ruim 100 lijders, meerendeels kinderen, zijn in de gast- ïuizen opgenomen. Verscheidene scho en moesten ontsmet worden. „Maar, manlief, wat kan ik daar aan doen?" Die woorden, de eenige troost dien het lem beliefde Vervalcke toe te snauwen, vielen als hamerslagen op het hoofd van den landbouwer. „Ik weet het, mijnheer," zuchtte hij maar gij ,kunt toch wel denken" in welken toe stand ik mij bevind I Het zija geene „boe- renjaren" meer, gij weet het zco goed als wij, mijnheer. Wij lijden armoe, mijnheer, en daarbij en hier klonk zijne stem diep en dof onze woningen worden zelfs niet meer hersteld." „Ta, ta, tal 't Is altijd 't zelfde liedjeI Gij zoudt iemand de koorts op het lijf agen met die klachten en die herstellingen. Alijd onkosten, altijd onkosten 1" Vervalcke had zich opgericht en, de hand opgeheven, sprak hij met zekere plechtig- ïeid: „Mijnheer, zoo waar als ik leef, sedert ijf jaren hebt gij geene „hand aan mijne woning laten uitsteken I" Ik heb nooit iet* gevraagd wat niet volstrekt noodig was. En nu is het noodig, mijnheer, meer dan noodig! Waarom moeten mijne kinderen coude lijden en onder een slecht dak sla- jen? Indien de landbouw beter „ging", ;ou ik zelf het dak laten herstellen Maar, nog eens, mijnheer, vergeef het mij, nu kan ik niet betalen, onmogelijk O, als ik het wel overdenk: gansch mijr even gezwoegd en gespaard en dan nov niets over hebben, niets dan schul den Hij zweeg plotseling, als afgemat. nij over de geheele uitgestrektheid van hal de lust hem bevangen om mede to K onYer3cbiUigh,id uft v00r Italië's (Slot volgt).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1909 | | pagina 1