el Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Adverteeren.
fien arm Jleisje
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 2938. Zaterdag 23 April.
FEUILLETON.
191Ü.
voor
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7 V, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Eens adverteerde een zeker man
Doch slechts één enk'len keer
Angstvallig gaf hij plaatsing op,
Toen durfde hij niet meer.
Nu raast hij, wijl het hem niet bracht
De koopers bij 't dozijn
„Het adverteeren is maar lak,
Hoe kan zoo dom men zijn?
De man dacht met een hamersteel
Een spijker in te slaan.
Dat met een enkel eindje touw
Een vlieger op kon gaan.
In overpeinzing van het feit
Vermagerde de man,
En snapte, dat men onbekend
Geen zaken drijven kan
Want de vooruitgang is voor hem
Die daag'lijks adverteert,
En dat dit spreekwoord waarheid heeft
De man heeft het geleerd.
Er wordt op dit oogenblik door den
winkelstand zeer geklaagd over de druk
kende tijden, en 't is niet tegen te spre
ken dat hiervoor zeker reden bestaat;
er heerscht eene algemeene gedrukt
heid, die nog verhoogd door de groote
werkeloosheid die in ons geheele land
heerscht, natuurlijk op den winkelier
terug slaat door de verminderde koop
kracht van het publiek.
Toch is het verkeerd gezien van den
winkelier, wanneer hij meent dat hij
zijn verkoop-artikelen thans minder
onder de aandacht van het publiek be
hoeft te brengen.
Adverteeren, natuurlijk in redelijke
mate is een post, welke op het budget
van elke koopman behoort voor te
komen. De man van kennis en onder
vinding is er van overtuigd, dat hij
gerechtigd is een deel van zijn bedrijfs
kapitaal voor advcrtenlie's te besteden.
Dikwijls hoort men beweren: „ze
kennen me wel; of: goede waar be
hoeft geen krans, doch die zoo rede
neeren, geven blijk niet op de hoogte
te zijn van hun tijd, vergeten het gul
den spreekwoord dat ons leert „de
bakens te zetten naar het getij". De
tijd dat goeden wijn geen krans be
hoefde is voorbij, omdat er tegenwoor
dig te veel goeden wijn verkrijgbaar
is, zoodat elk wel gedwongen is, de
hoedanigheden op z'n voordeeligst te
doen uitkomen daarenboven zijn het
juist die kooplieden die werkelijk goede
waar leveren die het meeste succes be
reiken met reclame, omdat zij naast de
clientèle, die zij door stelselmatige re
WILHELMINA HEIMBURG.
27)
Moritz zweeg nog altijd.
„Elze," zeide hij eindelijk en hij voelde
hoe banaal datgene was, wat hij zeide
„maak u zelve het leven niet zoo vreeselijk
zwaar; ga eens na hij begon met de
handen op den rug voor haar op en neer
te wandelen „als men ouder en kalmer
wordt, dan denkt men zoo geheel anders
over hartsaangelegenheden en huwelijken
uit liefde, ja, wat wilde ik ook zeggen
Elze, ik zou er toch nog eens over nadenken.
Zij antwoordde niet terstond en wischte
hare tranen af.
„Nu Moritz," zeide zij ten slotte, „dan
verzoek ik u slechts om één dienst: vraag
tante Ratenow, dat zij vandaag n8g geen
beslissing van mij eischt. En gij, Moritz,
vergeef mij dat ik u lastig viel." Zij wendde
zich om en ging heen.
Nu had zij niemand meer, nu stond zij
geheel alleen; allen waren boos op haar,
omdat zij een onbezorgde toekomst, een
gemakkelijk leven, de benijdenswaardige
positie eener rijke, jonge vrouw versmaadde
om een reden, die misschien belachelijk
was in het oog der wereld, maar toch heilige
ernst voor een rein vrouwenhart. Maar haar
vader, die oude, eenzame man! zeide een
stem in haar binnenste, de eenige die tot
toegeven pleitte. „Neen," zeide zij echter
clame winnen en behouden, deze nog
verdubbeld zien zullen door hun re
commandatie.
Maar, zooals reeds gezegd, adver
teeren moet stelselmatig geschieden.
Zoo maar te hooi en te gras annon
ceeren heeft niet den minsten zin. Menig
winkelier plaatst eens een advertentie,
in de hoop 't er bovenop te halen,
maar dit is slechts verlies op verlies
stapelen. In de voorste rijen van hen,
die geen succes hadden bij reclame,
staan zij, die het slechts een paar malen
deden.
Een feit is het echter, dat er in deze
streken te weinig geadverteerd wordt.
Maar juist deze wetenschap moet
voor den koopman, die een goeden kyk
heeft op zaken een reden zijn, om van
de zwakheid zijner concurrenten gebruik
te maken, te profiteeren van hunne
non-activiteit. Juist nu heeft hij gele
genheid om waar anderen het niet
doen, zijn waren met des te meer klem
onder de aandacht van het publiek te
brengen, meer dan in tijden van voor
spoed, wanneer ieder adverteert. Welis
waar zal hij niet altijd onmiddellijk
voordeel putten uit zijn adverteeren,
evenmin als de landman die heden
zaait, verwachten kan reeds morgen
den oogst binnen te halen, maar op
den duur zal hij ervaren, dat het geld
uitgegeven voor doelmatige reclame,
verveelvoudigd tot hem wederkeert.
Door steeds en altijd door, door pak
kende reclame, de aandacht op z'n
zaak te vestigen, zal hij z'n doel be
reiken.
Door pakkende reclame! Daarin zit
juist het gewicht! Goed adverteeren is
een kunst die lang niet iedereen ver
staat! De meeste kooplieden besteden
aan hun annoncen te weinig tijd, en
daarin zit juist de fout. Een annonce
moet met zorg gesteld worden, wil ze
vrucht afwerpen. In Engeland en Ame
rika, waar men de kunst van reclame
te maken meer dan ergens anders ver
staat, zijn de kooplui zoozeer doordron
gen van het nut van adverteeren, dat
vele zaken een speciaal daarvoor aan
gesteld persoon hebben, die, in het genot
van een ruim salaris, speciaal belast is
met het uitdenken van pakkende reclame.
Yoor elk nieuw artikel, dat onder
het publiek moet komen, weten die lie
den, natuurlijk meesters in hun vak,
goede annonces samen te stellen. Dik
wijls met behulp van cliché's soms ook
door één woord, een letter weten zij
de nieuwsgierigheid van het publiek op
te wekken.
halfluid, „ik heb hem niet lief, ik zou hem
en mijzelf bedriegen.
Na het diner, dat buitengewoon stil ver
liep, was de Bennewitzer terstond vertrokken
en had mevrouw Van Ratenow zich op haar
kamer teruggetrokken. Moritz die zijn moe
der te spreken gevraagd had, bleef zoolang
bij haar, dat Frieda ongerust werd en na
eerst een weinig aan de deur geluisterd te
hebben, trad zij onverwachts binnen.
Mevrouw van Ratenow zat als altijd kalm
te breien, terwijl Moritz met groote schreden
het vertrek op en ne9r liép; hij zag er zeer
opgewonden uit.
„O", riep het kleine vrouwtje, „wat is
er gebeurd? Moritz lijkt wel een wild dier!"
„Ik ben het eenvoudig niet met mama
eens, Frieda."
„Zoozeide zij spottend, „dat is wel
iets zeldzaams,"
„En ik beweer, dat men moet volhouden,"
verklaarde mevrouw Van Ratenow, „er zijn
altijd menschen die zich tegen hun geluk
verzetten, evenals een ziek kind tegen ge
neesmiddelen."
„En ik beweer, moeder, dat het bij ons
geen gebruik is, een vrouw te koopen
riep hij opstuivende, en zijn eerlük, goedig
gezicht werd rood van toorn. „Vrij moet
zij in haar keuze blijven. En ik voor mij
vind het laag dat een meisje trouwt, alleen
om een verzorger te hebbenMet fonke
lende oogen stond hij voor zijn moeder.
De oude dame bleef zeer kalm. Moritz
was altijd een weinig een dweeper geweest,
dat had hij van zijn vader, en haar jongen
wist volstrekt niet wat een ellende het leven
opleverde voor een onbeschermd arm meisje.
„Ik kan haar natuurlijk niet naar de
Want ze weten maar al te goed, dat
Jan Publiek nieuwsgierig is en die
nieuwsgierigheid wil bevredigen. Een
voorname factor bij adverteeren is het
opgeven van prijs. Menigeen denkt wel,
dat als de lezer door de annonces be
lang gaat stellen in een of ander artikel,
hij dan den prijs wel zal vragen, maar
in den regel doet hij dat niet, omdat
men nu eenmaal niet spoedig besluit
tot schriftelijk prijsopgave vragen.
Bovendien is menig kooper schuchter
om den winkel binnen te gaan, om naar
den prijs te vragen, omdat dikwijls de
vrees voor zit, dat het artikel duurder
zal zijn dan hij of zij zich voorgesteld
had en dit, eenmaal in den winkel zijnde,
toch koopen.
Adverteeren is een belangrijke factor
om zaken te drijven.
Buiteniaad.
Uit Caracas wordt gemeld, dat presi
dent Gomez, van Venezuala, volgens de
bepalingen van de nieuwe Grondwet,
afstand van het presidentschap heeft
gedaan. Men twijfelt echter niet aan
zijne herkiezing.
Volgens een bericht uit Moskou, is
in de Oespenski-kathedraal in het Kreml
van een oud Maria-beeld een juweelen
sieraad gestolen ter waarde van eenige
honderdduizenden roebels.
Nadere berichten stellen vast, dat de
geroofde kostbaarheden pl.m. 1,000,000
roebel waard zijn. Alleen de gestolen
kleedij der heiligen-beelden wordt op
200,000 roebel geschat. Een groote sma
ragd versierde den gestolen nimbus. Ook
bij drie andere heiligen-beelden zijn de
brillanten uitgebroken.
Te Liegnitz heeft de rechtbank Woens
dag een werkman Neudeok wegens op
lichterijen tot een jaar gevangenisstraf
en drie jaar verlies van eererechten
veroordeeld. Op het oogenblik, dat het
vonnis werd uitgesproken, greep hij een
stoel en wierp dien naar den officier
van justitie. Met een tweeden stoel sloeg
hij op de dienaren van het gerecht en
de politie in. Men had veel moeite, om
den man baas te worden.
In de staking van de ingeschrevenen
der Marine te Marseille is nog geen
verandering gekomen. Het scheepvaart
verkeer geschiedt geregeldde postboden
vertrekken met volledige bemanningen,
die, waar noodig, aangevuld worden
met marinepersoneelde ingeschrevenen
te Bordeaux hebben reeds besloten het
werk te hervatten.
Te Leipzig is ook een groot zeden-
kerk slepen en Hegebach is er de man niet
naar om door bedelen een vrouw te be
komen," was het antwoord. „Wat gij zegt,
mijn jongen, klinkt heel mooi als men
de noodige middelen bezit. Gij weet zelf
wel, theorie en practijk zijn twee geheel
verschillende zaken. Ik heb dat onderwerp
dezer dagen reeds te dikwijls behandeld,
ik spreek er niet meei over. Ik heb het
goed gemeend. Mijn grootmoeder was
gewoon te zeggenLiefde Liefde is
grootendeels inbeelding!" Ik heb meisjes
genoeg gekend, die om den eerste, dien
zij niet konden krijgen, wel in het water
wilden springen, om bij den tweede te
erkennen, dat deze eerst de ware, de rechte,
de eenige geliefde was. Het is belachelijk
van u, Moritz, maar gij verkondigt een
meening als een door liefde verblind jong
meisje of als een half krankzinnige oude
vrijster.
„Gij weet, moeder, dat ik het ondanks
uw geredeneer, toch niet met u eens word.
Komaan, Frieda, spreek ook eens een woord
voor de eer van uw geslacht!"
„Maar ik weet nog niet eens waarover gij
twist hebt," zeide de jonge vrouw verlegen.
„Hegebach heeft vandaag aanzoek om
Elze gedaan en zij
„Om Elze?" Vol verbazing vlogen hare
blikken van Moritz naar hare schoonmoe
der, die druk zat te breien.
't Is dus waar!" En zij lachte luid.
Deze uitbarsting ontstelde hem. Wat be-
teekende dit krampachtig lachen, dat half
schreien leek?
Dikke tranen biggelden tenminste langs
hare verbleekte wangen.
„En gij hebt het haar natuurlijk afge
raden, Moritz vroeg zij onder haar lachen
door.
schandaal, in den trant van dat van
Bremen, aan het licht gekomen. Eenige
heeren hebben ijlings een buitenlandsche
reis ondernomen, andere zijn op het
parket geroepen en daar gehouden, of
schoon zij alle schuld loochenden. Bood-
schapsjongens hebben tegen hen ge
tuigd.
Hoe in de Zwitsersche republiek
werkloosheid bestreden wordt:
Te Witzwyl, in het kanton Bern, be
staat sedert veertien jaren een kolonie
voor werkloozen, waar werk-onwilligen
worden genoodzaakt zich te beteren,
uitgaande van de stelling: „die niet
werkt zal niet eten." Ook dronkaards
en lieden, die hun gezinnen verlaten,
verwaarloozen of slecht behandelen,
worden er aan 't werk gezet. De re
geering zendt er dus niet alleen bede
laars en landloopers heen; het is een
herstellingsoord voor geestelijke zwak
ken, geen verbeterhuis voor misdadi
gers.
Ambachten worden er geleerd, maar
hoofdzakelijk landarbeid verricht, alles
onder streng toezicht. Verder is alles
er op ingericht om de stichting met
eigen krachten te onderhouden. Men
heeft er een eigen gasfabriek, waterlei
ding en electriciteitsfabriek. Ten hoog
ste 200 personen worden er tegelijk
toegelaten, die natuurlijk straf oploopen
zoo ze weigerachtig zijn te werken; het
aantal gestraften is echter gering.
Al komen niet alle kolonisten terecht,
toch verlaten ze allen de inrichting
onder den indruk, dat zij in een staat
leven, waarin het geen mode is om
op een andermans zak te leven. Het
zware werk in deze kolonie i* juist voor
deze menschen zóó afschrikkend, dat
ze dan maar liever vrijwillig eenig werk
verrichten, dan de kans te loopen naar
de kolonie teruggezonden te worden.
Een praktische oplossing van een
voornaam deel van het werkloozen-
vraagstuk, welke algemeen de aandacht
verdient; ook ten opzichte van onze
woonwagen-bevolking.
Volgens een te Konstantinopel ont
vangen telegram heeft een officier van
een Fransche post in Kawar aan de
grens van Soedan een Turksche kara
vaan laten aanhouden en meer dan
twintig kameeldrijvers, die tot den roof-
zuchtigen stam der Tiboe behoorden,
laten dooden. De Porte heeft aan haar
gezant te Parijs opgedragen wegens dit
voorval een vertoog tot de regeering
le richten.
Dezer dagen heeft in een lucifers
fabriek te Szegedin, Oostenrijk, een
hevige ontploffing plaats gehad. Bij het
onderzoek is aan het licht gekomen,
dat deze ontploffing een gevolg is van
de nalatigheid der directie, die een
„Afgeraden Neen, Frieda, integendeel
ik heb beproefd haar de noodzakelijkheid
van dezen stap duidelijk te maken, maar
het heeft mij later gespeten."
„Natuurlijk." De jonge vrouw lachte niet
meer. „Ik weet ook niet, hoe het zonder
Elze van Hegebach op het kasteel zou gaan."
„Wat bedoelt gij daarmede klonk de
stem der oude dame opeens.
„O, niets mama; Moritz heeft mij wel
begrepen."
„Tot mijn spijt niet, Frieda," antwoordde
hij bedaard.
„Maar ik wel!" Mevrouw van Ratenow
stond voor haar schoondochter. „Ik heb
veel geduld met u gehad, kind, met de
luimen en grillen waarmede gij het ge
heele huis tyranniseert, ik heb u altijd
verontschuldigd, omdat ik dacht, dat gij
uw man hartelijk lief had t.
„Dat hij zich door u liet plagen, was zijn
zaak, hij heeft het niet anders gewild. Maar
als gij het wagen durft hier verhief zij
krachtig haar stem „hem ook slechts in
uwe gedachten van een laagheid te beschul
digen, als gij het wagen durft den goeden
naam aan te tasten van het meisje, dat
onder mijn dak is opgegroeid Frieda,
bij God! dan vergeet ik dat gij de vrouw
van mijn eenigen zood, dat gij de moeder
zijner kinderen zijt!"
„Houd opzeide Moritz, terwijl hij de
dreigend opgeheven hand zijner moeder
naar beneden trok. Frieda weet niet wat
zij zegt, zij meent het zoo niet".
De jonge vrouw was doodsbleek op een
stoel gevalleneen hartstochtelijke trotssprak
uit hare trekken.
„Neen," riep zij, „ik meen het niet anders,
ik weet, wat ix gezegd heb. Sedert Elze
van Hegebach hier in huis is, is hij een
noodzakelijke reparatie aan een ketel
niet heeft laten uitvoeren. Totdusver
zijn 13 dooden gevondeu, bijna uitslui
tend meisjes in den leeftijd van 13 tot
17 jaar. Gewond zijn 23 meisjes, van
wie vele zeer ernstig. De machinist Wolf
is wegens nalatigheid in hechtenis ge
nomen.
De reactionnaire leiders in Albanië
hebben getrneht de troepen te bewer
ken, die naar het gebied van het op
roer worden gezonden. Ze hebben boden
op hen afgestuurd, om hen aan te spo
ren toch niet te vechten tegen hun
Mohammedaansche broeders die slechts
opkwamen voor de handhaving der
godsdienstige wet. De reactionnairen
hadden minder succes dan indertijd op
den beruchten 13den April van het
vorige jaar, toen zij het garnizoen te
Konstantinopel, althans een groot ge
deelte er var, hadden weten om t*
praten. De soldaten in Albanië wilden
niets te maken hebben met de praatjes
der reactionnaire zendboden, die onmid-
delijk in hechtenis werden genomen.
De Albaneezen hebben zich, om te
voorkomen dat zij omsingeld werden,
in de bergen teruggetrokken. Zij hebben
in het geheel geen gevolg gegeven aan
het bevel tot uitlevering der wapens.
Er zijn versterkingen gezonden. Men zal
de Albaneezen vervolgen tot zij zich
overgeven.
De vroege lente heeft in Noorwegen
overstroomingen veroorzaakt. De vele
sneeuw, die er gevallen is, heeft, snel
gesmolten, de rivieren buiten de oevers
doen treden. Er is veel hout verloren
gegaan, de sterke stroom heeft bruggen
meegevoerd en op vele plaatsen is het
water de huizen binnengedrongen. Iu-
tusschen blijft het regenen en men vreest
voor erger. Op enkele spoorwegen is het
verkeer gestremd of wordt het nog met
moeite onderhouden.
Men zal zich herinneren, dat kortge
leden eenige beelden in het park van
Sanssouci beschadigd waren. Het ijverig
onderzoek van de politie naar den dader
was in den beginne vruchteloos. Nu
schijnt men er eindelijk achter gekomen
te zijn, wie de beeldenschennis gepleegd
heeft. Te Spandau heeft men namelijk
het lijk van een kantoorbediende van
28 jaar uit het water gehaald, dien men
voor den dader houdt. Hij had op een
Zaterdagavond veel bier gedronken en
was in den nacht naar Potsdam gereden
waar hij in dronkenschap de beelden
beschadigde. Toen hij tot bezinning
kwam, moet hij bang voor de gevolgen
geworden zijn, nog eenige dagen rond
gezworven hebben en eindelijk te water
gesprongen zijn.
Het Engelsche ministerie van land-
ander mensch geworden, heeft hij slechts
oogen en aandacht voor haar; ik mag het
toch wel weten, beter dan gij en de anderen."
„Zwijggebood de oude dame zoo waardig,
dat Frieda onwillekeurig verstomde. „Wat
heb ik indertijd gezegd, Moritz, toen gij
aanzoek deed om uwe vrouw en zij wendde
zich tot haar zoon„Wordt niet moede haar
te leiden, opdat zij u niet de baas worde
Nu oogst gij de vrucht van uwe grenzen-
looze toegevendüeider zijn vrouwen en
kinderen voor wie goedheid als vergif is.
En dat is een huwelijk geweest uit liefde!
Het mijne was het niet, maar ik heb uw
vader geëerd, en zou het nooit gewaagd
hebben, hem te beleedigen. Er ontbreekt
nu nog maar aan, dat gij haar om vergeving
vraagt, mijn jongen!"
„Gij weet zeer goed, moeder, dat ik dat
niet doen zal," anwoordde hij somber.
Maar de oude dame hoorde het maar
halfzij was naar hare slaapkamer gegaan en
sloot de deur achter zich.
„Frieda," zeide hij droevig, terwijl hij
zich tot haar wendde, „gij verkeert in een
vreeselijke dwaling God weet, grooter
smart kondet gij mij niet aandoen!"
Zij plukte aan haar zakdoek, terwijl haar
oogen vol tranen stonden.
„Frieda ga nu heen, bedaar eerst, dan
zullen wij later eens kalm praten. Mijn
hemel, hoe zijt gij op zoo iets gekomen
Hij was bleek, zij moest wel inzien, dat
zij den trouwhartigen man ten diepste be-
leedigd had, maar zij wilde het niet inzien.
Zij stiet de hand terug die hij haar reikte
en verliet haastig het vertrek; zij was te
diep gekrenkt, was eene te ongelukkige
vrouw.
UijD VAN
alten/"
Naar het Duitsch
vax
(Wordt vervolgd).