Hel Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Boraraelerwaard. VEHTILATIE. Een arm Meisje. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 2950. Zaterdag 4 Juni. FEUILLETON. 1910. lAUD VAN ALTEN< VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 7Vi ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Wanneer menschen gedurende langen tijd in een afgesloten ruimte leefden, zou de aard en samenstelling der lucht zoodanig veranderen, dat deze ten slotte onbruikbaar voor het raenschelijk orga nisme zouden worden. De zuurstof, die in de lucht aanwe zig is, wordt verbruikt. Zooals men weet, kan de mensch niet leven zonder zuurstof. Daaruit blijkt onmiddellijk het nadeel van de vermindering der zuur stof. De ventilatie nu beoogt het doel, al deze door den bewoner veroorzaakte nadeelen uit den weg te ruimen en het vertrek ook voor langeren tijd zonder eenig nadeel voor de gezondheid be woonbaar te maken. Gaan we nu eens na, hoe we een geschikte ventilatie kunnen bereiken. Bg de natuurlijke ventilatie rekent men op de aanwezige openingen in het ver trek, de deuren en de ramen. Een na deel van deze manier is echter, dat men niet weet, hoe de ventilatie zoo te rege len, dat ze niet onaangenaam wordt voor den aanwezigen bewoner, m. a. w. deze soort ventilatie is onafhankelijk van onzen wil. Zy zal bij windstilte bijv. totaal onvoldoende zijn, terwyl zij bij storm zich op onprettige wyze zal doen gevoelen. Ook de ligging der groo- tere openingen is gewoonlijk van dien aard, dat vaak tocht optreedt. We zien dus, dat we met natuurlijke ventilatie niet ver komen. Daarom moe ten wij ons wenden tot kunstmatige inrichtingen. De plaats, waar de ventilatieopenin gen in de kamer moeten worden aan gebracht, is niet zoo eenvoudig vast te stellen. Het onderste gedeelte der ka mer wordt bewoond, dit moet dus ge ventileerd worden, wat te bereiken is door dicht by de vloer de instroomings- opening te maken en dicht bij den zol der de afvoeropening. Deze aanleg is dan alleen doelmatig, wanneer de bui tenlucht ongeveer dezelfde temperatuur heeft als de kamer, dus b. v. in den zomer. Anders ontstaat by dezen aan leg een onaangename tocht. Daarom verdient het aanbeveling de toevoer opening hooger te maken, nl. ietshoo- ger dan de gemiddelde lichaamslengte. De luchtstroom moet dan een boven- waartsche richting gegeven worden, om vandaar langzaam te zakken en dicht bij den vloer of langs den schoorsteen WILHELMINA HEIMBURG. 39) „Gij kunt wel uitspannen, Jochem," beval mevrouw Van Ratenow den koetsier en ging naar binnen. Het huis was haar bekend uit vroeger dagen, maar toch verraste het haar opnieuw door zijn gezellige vriende lijkheid en deftig uiterlijk. Wat had de Bennewitzer in den loop der jaren uit dit verwaarloosde oude huis niet gemaakt. Welk een pracht van een landgoed! „Die domme gans," mompelde zij, toen zij in het salon stond, zoo elegant en ge zellig, als slechts een mensch van grooten kunstsmaak zijn omgeving maken kan, wanneer hij over groote middelen te be schikken heeft. „Die domme gans!" mom pelde zij nogmaals. Zij ontwaakte uit haar overpeinzingen, doordat uit een zijvertrek luide stemmen weerklonken. Onmiddelijk daarop werd de deur geopend en trad een ongeveer veertig jarige dame het vertrek binnen, gevolgd door een buitengewoon knappen jongen van omstreeks vijftien jaar. Zwijgend groe tend liepen zij mevrouw Van Ratenow voorbij, die hen met zeer gemengde gevoe lens naoogde, half verbaasd, half verbluft. Plotseling maakte zij een beweging met het hoofd en mompelde: '„Ach zoo!" als had zij iets hoogst belangrijks, zij het dan ook niet iets aangenaams ontdekt. Zij werd -ontstemd, want het wilde haar toeschijnen, te worden afgevoerd. Er wordt wel ge zegd, dat de bedorven lucht zich ge woonlijk tegen den zolder verzamelt dit is echter alleen dan het geval, wan neer de ventilatie onvoldoende is. Niet zelden komt het voor dat de ventilatie voorbijgaand onvoldoende is, b.v. wan neer veel menschen zich in de kamer bevinden. Dan hoopeu warmte, tabaks rook enz. zich in de bovenste deelen van het vertrek op. Daarom is het doel matig ook dicht by den zolder een ven tilatieopening te maken, om daarvan zeo noodig gebruik te kunnen maken. Op den duur is een dergelijke opening niet aanbevelenswaard,omdat het onder ste deel van het vertrek niet voldoende versche lucht ontvangt. Zyn er dicht by de zoldering groote warmtebronnen als gaskronen, enz., die een sterk opstijgen der bedorven lucht veroorzaken, dan moet de luchtver- versching dicht bij den vloer geschieden. Om hierbij tocht te vermijden, is het zaak de lucht door een rooster met vele kleine openingen te laten binnen stroomen. Om de ventilatie nu te bewerkstel ligen moet men van de een of andere kracht gebruik maken. Het eenvoudigst is gebruik te maken van den wind, doch hiertegen is aan te voeren, dat de sterkte van den wind zeer afwisselt en dus de ventilatio ook schommelt. Desalniettemin gebruikt men in de meeste gevallen dezen omdat hij het goedkoopst is, terwijl de ventilatiebuizen eenvoudig en gemakkelijk kunnen aan gelegd worden. Een tweede factor die luchtverversching kan veroorzaken, is het warmteverschil. Door de warmte zet de lucht zich uit en wordt lichter, zal dus naar boven gaan. Yan deze manier maakt men veel gebruik in groote zalen, waar gaskronen hangen. Deze verwarmen de lucht, die dan door een breede opening boven de gaskroon wegstroomt. Voldoet nu de ventilatie aan de haar gestelde eischen? De warmte kan zy verminderen, zoolang de warmtepro ductie geschiedt door in het vertrek aanwezige warmtebronnen als men schen, licht en kachels. De warmteuitstraling der muren in den zomer en de daardoor ontstane hooge woningtemperatuur kan zij echter niet verhinderen. Daarvoor is enorm veel afgekoelde lucht noodig. De restitutie van zuurstof heeft zeer voldoende plaats. De verwijdering van gasvormige stinkende bijmengsels der dat zij nutteloos hierheen gekomen was. Maar reeds stond de heer des huizes voor haar en reikte haar de hand. „Mijn beste mevrouw van Ratenow, wat verschaft mij de zoo zeldzame eer van uw bezoek?" „Ja, dat moogt gij wel vragen, Hegebach Niet waar, het moet u wel zonderling toe schijnen, u zoo plotseling te overvallen?" „Ik vind het in ieder geval prachtig, genadige vrouw!" Hij verzocht haar weder plaats te nemen en ging tegenover haar zitten. „Ik zal u niet lang ophouden, Hegebach; ik geloof, dat ik u in een gewichtig gesprek stoorde." volstrekt niet, die zaak heeft geen haast," antwoordde hij. „Dat was een buitengewoon knappejongen, Hegebach „Die u zooeven voorbijging? Ja een pracht van een knaap!" „Inderdaad," stemde ze toe. Toen zwegen beiden. De heer des huizes bracht door middel van een schel een boodschap over en toen hij weder tegenover haar zat, zeide hij „Het treft gelukkig, dat gij gekomen zijt, mevrouw, anders was ik misschien nog naar u toegereden. Ik ben zoo onrustig en gejaagd, gij begrijpt wel, waarom. Het i» altijd een stap, waartoe men nooit dan na rijp beraad mag besluiten. Zoo maar eensklaps een wildvreemde als kind aan te nemen, alles van hem te verwachten, wat anders slechts de banden des bloeds recht geven te eischen, liefde en eerbied en tevens voor hem te zijn, wat men anders voor zijn eigen kin deren is geweest, geloof mij, dat valt niet gemakkelijk!" De oude dame knikte. Met haar gedachten verwijlde zij nog altijd bij den knaap, die kamerlucht kan vrij goed plaats heb ben als de productie niet te groot is. Evenwel, en vooral dan, wanneer veel stank wordt geproduceerd, is het van 't grootste gewicht de oorzaak te ver wijderen. Daarom is men er in den laatsten tijd wel toe overgegaan om schoolkinderen met regelmatige tus- 8chenruimte baden te doen gebruiken, hun jassen buiten het schoolveitrek te houden, en zorgvuldig op de reinheid te letten. De ervaring heeft geleerd, dat met inachtneming dezer maatregelen een betrekkelyk geringe ventilatie vol doende is, om de lucht geschikt te laten blyven. Het stof te verwijderen door de ven tilatie gaat zoo goed als in 't geheel niet. Overal blijft stof achter. Dit moet dus zooveel mogelijk beperkt of me chanisch verwijderd worden. Ook de infectiekiemen weerstaan gemakkelyk sterke ventilatie. Alleen onbewoonde vertrekken kunnen door een sterke tocht kiemvrij worden. Een desinfectie van kamers en kleeding door ventilatio is niet te verkrygen. De bacteriën hechten zich te vast aan de kleeren, etc. We zien dus, dat de ventilatie alleen eigenlijk dienst doet om overmatige warmte te verminderen en de kamer luchtzuiver te houden, respect, te ver- verschen. Maar deze diensten zijn dan ook meer dan voldoende, want zoowel te groote warmte als onzuivere lucht zyn uiterst slecht voor de gezondheid. Beide maken zij het organisme vatbaar voor infectie en andere ziekten. Evenals voedsel heeft de mensch goede zuivere lucht noodig om gezond te leven. Maar vragen we nu of hier altijd aan wordt gedacht, dan moet helaai het antwoord ontkennend luiden. Zien we eens in onze omgeving rond, dan kunnen we wel zeggen dat in de meeste huizen geen andere ventilatie plaats kan vinden dan door de natuurlyke openingen in de vertrekken. En werden nu deze natuurlijke openingen als vensters etc. dan nog maar altijd gebruiktMaar in de meeste gevallen blijft alles pot dicht. Het iB alsof de meiischheid hier bang is voor zuivere lucht. Slaau we eens een blik naar do verschillende openbare gebouwen, dan ontmoeten we ook daar hetzelfde verschijnsel en daarom is het onze bedoeling om de attentie voor dezen levenseisch op te wekken. Buitenland. baar zooeven voorbij geloopen was, zij moest zekerheid hebben. „Pardon, Hegebach, was die aardige jongen van straks misschien een der candidaten voor de plaats van uw zoon?" „Wie?" „Wel, die zoo straks met zijn moeder hier was." „Ach, mevrouw; neen volstrekt niet! Weliswaar ben ik zijn voogd en stel ik in hem een levendig belang. Hij toch was de beste vriend van mijn Hendrik, maar „Vergeef mij mijn nieuwsgierigheid He gebach!" Verruimd haalde mevrouw Van Ratenow adem. „Maar ik heb elders reeds onderhande lingen aangeknoopt en ieder oogenblik kan ik bericht verwachten. Opnieuw zat de oude dame op heete kolen. „Nu, mijn waarde Hegebach, ik wensch u veel geluk!" Haastig stond zij op. Het begon reeds tamelijk duister te worden. „Ik moet wat spoed maken om naar huis te komen; zij zullen waarlijk niet weten waar ik gestoven of gevlogen ben. Ik heb ook geen reden om nog langer hier te toeven ik gij zult mij wel vergeven, Hegebach, maar ik was hierheen gekomen om u een voorstel te doen ik ik was voorne mens, maar het is nu toch te laat. Neem het mij niet kwalijk." Hij gaf geen antwoord. Stil was het in het vertrek, alleen hoorde men het ruischen der zijde, toen zij haar mantel dichtknoopte en het zacht getik der pendule. „Vaarwel, Hegebach, gij weet wel, oude vrouwen steken gaarne haar neus in een andermans zaken, maar de bedoeling was goed. Adieu!" Zwijgend volgde hij haar naar de deur. De Times verneemt uit Buenos Aires doch via Montevideo, dat er ernstige wrijving is ontstaan tusschen de Argen tijnen en de Brazilianen. Blijkens telegrammen uit Porte Alegre en andere plaatsen in Brazilië zijn daar aan de Argent, consulaatgebouwen de wapenschilden afgerukt. In Buenos Aires hebben de studenten overal de Brazili- aansche vlaggen neergehaald, en haar verwijdering van de groote hotels be werkstelligd. De autoriteiten te Buenos Aires wei geren toe te staan, dat uit Argentinië telegrammen worden verzonden, wan neer in die telegrammen melding wordl gemaakt van den staat van zaken tus schen Brazilië en Argentinië, of van het feit, dat Brazilië zich bij de eeuwfeesten te Buenos Aires niet door oorlogschepen heeft laten vertegenwoordigen. De tele- grammencensuur wordt met despotische gestrengheid uitgeoefend. De nachtelijke oefeningen, waaraan de Engelsche vloot druk doet, hebben onder de oorlogsbodems die er aan deel namen al heel wat ongelukken veroor zaakt, maar ze zijn ook een gevaar voor andere schepen, vooral voor de visschers op de kust. In de laatste nachten werd er weer druk geoefend in Falmouth-baai en de visschers hadden al besloten, zich bij de regeering te beklagen. Den laat sten nacht gebeurde er een ernstig on geluk. Torpedobooten zouden een aanval doen op de Patrol, een verkenner. Ze hadden geen lichten op, maar het was een klare nacht. Met 21 knoops-vaart stoof de Quail, een torpedojager op de Patrol af. Deze richtte haar zoeklicht op de Quail en daardoor verblind zag de kapitein niet, dat hij een troller voor den boeg had. De visschersboot werd door midden gesneden, en van de vijf man aan boord kwamen er vier om. De dierentemster Dorsy is in een circus op de Brusselsche tentoonstelling door een leeuwin zwaar gekwetst. Zij gaf een vertooning met zes onlangs getemde leeuwinnen. Een der dieren was zeer weerspannig en traag om te gehoorzamen, en de temster moest meermalen vork en zweep gebruiken. Toen mevr. Dorsy, na het publiek gegroet te hebben, de wilde beesten terug naar hun hok dreef, sprong de weerspannige leeuwin op haar toe, sloeg haar vreeselijke tanden in den hals der vrouw en de klauwen in de dij. Mevr. Dorsy had nog de kracht zich om te draaien en vier revolverschoten in den muil der leeuwin te lossen. Het wapen was slechts met los kruit geladen, maar het was toch voldoende om het dier „Waarom dan zoo schielijk?" vroeg hij eindelijk, „wilt gij niet eerst eenige ver- frissching gebruiken mevrouw „Zij bedanktereeds had zij de hand op de kruk van de deur, toen een bediende den heer des huizes een telegram bracht. „Blijf nog een oogenblik, mevrouw de barones," vroeg hij dringend en opende, naar het licht gaande de enveloppe. „Lees," zeide hij toen, „ik ben weder ongelukkig geweest" en gaf haar het blad zij nam het aan en las: „Afwijzend geantwoord, te vargeefs ge praat tegen weigering. VAN ROST." „Wat moet dat beduiden?" vroeg zij haastig. „Hij, die ik tot mijn zoon had uitver koren, hij weigert." Hij was bleek geworden. Tante Ratenow staarde op het telegram het schemerde haar voor de oogen; zij las de plaats van afzending; las de ondertee- kening; haar oude hart wilde bersten van het stille gejuich, dat er zich in verhief. „En hoe stelt ge juist in dezen belang „In hem, juist in hem," zeide hij „zeer veel!" „Geef mij volmacht, Hegebach, gij kent hem nauwlijks, iaat mij „Ik ken hem bijna in het geheel niet," verzekerde hij, „één ding deed mij slechts besluiten, hem en juist hem alleen te kie zen; dat „HegebachDe oude dame trad op den man toe, die bezijden de tafel stond en met de hand er op steunde, alsof hij nadacht. „Hegebach!" Zij wilde nog meer zeggen, maar zij begon op eens te schreien. Van louter vreugde weende zij, doch ergerde zich aanstonds er weer over, dat de tranen onophoudelijk uit haar oogen stroomden; niets kon haar onaangenamer zijn, dan dat te doen achteruitdeinzen. Er daagde spoedig hulp op. Het was hoog tijd, want mevr. Dorsy verloor het bewustzijn. Men droeg haar in haar loge, waar een geneesheer het slachtoffer kuam verzorgen. De wonden zijn zeer gev&ar- lijk en de toestand der gekwetste is zeer ernstig. Op alle legaties te Peking zijn ano nieme brieven, aan de revolutionairen in Sjanghai toegeschreven, ontvangen, de waarschuwing bevattende, dat een uitgebreide anti-dynastieke opstand dreigt. Indien de vreemdelingen de Mantsjoes niet helpen, zullen zij onge deerd worden toegelaten. Andeis zullen zij door een algemeenen moord ver nietigd worden. De brieven zijn op geheimzinnige wijze bezorgd de post stempels ervan waren uitgewischt. In verband met da gelijksoortige waarschuwingen, onlangs door de con suls te Nanking ontvangen, hebben die brieven ongerustheid veroorzaakt. De Russische gouvernementen Tay- rien en Molihev zijn door cholera besmet verklaard. Na langdurige beraadslaging met ge sloten deuren heeft de krijgsraad te Petersburg vonnis geveld over 68 be klaagden. Zij waren onderscheidelijk beschuldigd van diefstal en moord. Er zijn 29 personen ter dood veroordeeld. Te Petersburg zijn een grondeigenaar en een dokter in hechtenis genomen wegens moord. De grondeigenaar had den dokter omgekocht om zijn schoon zuster te vergiftigen in de hoop dat het aanzienlijke vermogen der overle dene aan zijn vrouw zou komen. De vergiftiging had plaats met het nood lottig gevolg, dat het slachtoffer nog denzelfden avond overleed. De werkstaking op de spoorwegen van het Zuidernet in Frankrijk, duurt nog voort. De treinenloop tusschen Nice en Grasse geschiedt onder leiding van de hoofdagenten der spoorweg maatschappij. Er zyn een paar telegraaf draden doorgesneden en sommige spoor lijnen worden door militairen bewaakt. De prefect van het departement der Zee Alpen heeft maatregelen getroffen om het verkeer der personen-treinen op dubbel spoor te waarborgen. Het stakende spoorwegpersoneel wei gert met iemand anders dan de di rectie der maatschappij te onderhan delen. Zoo hebben zij, naar uit Nice gemeld wordt, de bemiddeling van den kantonrechter geweigerd. Mozambique is geteisterd door een zwaar onweer, dat groote schade aan- men haar op weekhartigheid betrapte; haastig wischte zij hare tranen weg en begon hem toen te berispen. „Eigenlijk moest ik u in den steek laten, Hegebach, waarachtig, kijk mij nu zoo'n man eens aan, die alles in het geheim wil doen! Maar zoo gaat het altijd mijn beste, twee mannen broedden nog nimmer iets verstandigs uit. Een mooie jongen, die Rost. Die zal aardige dingen bij elkaar ge praat hebben, slechter afgezant kondt ge al moeilijk vinden. En biecht nu eens op, Hegebach, waarom mocht ik van alles niets weten Hij lachte. „Wij wilden u verrassen, want aan hem hadt ge toch zeker niet gedacht." „Neen, waarlijk niet!" en zij lachte door hare tranen heen. „Maar niettemin moet de oude Ratenow zich er maar alweer voor spannen." En zij spande zich er voor. Nog laat dien avond vernam Moritz, dat zijn moeder den volgenden morgen op reis wilde gaan. Zij ging en kwam drie dagen later weder terug. Toen kwam de Bennewitzer en ze gingen te zamen op reis. Ditmaal wist men thuis tenminste waarheen, naar Berlijn. Toen Moritz vijf dagen later zijn moeder, die weder thuiskwam, van het station haalde, zeide de oude dame vertrouwelijk toen zij in het rijtuig zaten: „Zie zoo, mijn jongen, nu komt het in orde. Maar het heeft van alle kanten de grootste moeite gekost; denk eens, Moritz, Hegebach moest er zelfs voor naar den keizer. Wat hebben die menschen toch een haarkloverijen uitgedacht om elkander het leven zwaar te maken." Binnen een paar weken had de Benne witzer een zoon en welk een zoon. (Wordt vervolgd). 1IEUWIBL4D Naar het Duitsch VAM

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1910 | | pagina 1