llel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Boranieierwaard.
Ds Stem van iiet Bloei
Vrije beroepen voor Vrouwen.
J?
Uitgever: L. J, VEERMAN, Heusden.
No. 2959. Woensdag S Juli
FEUILLETON.
191Q
»sr
UftD VAN ALTEN^
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Ad verten oiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Het kiezen door vrouwen van een
beroep waarbij ongestoorde uitoefening
ook na huwelijk mogelijk big ft, zal
belangrijk worden bemoeilijkt, wanneer
wet wordt het ontwerp, door den mi
nister van Binneolandsche Zaken inge
diend, en beoogende gehuwde onder
wijzeressen en gehuwde vrouwelijke
Rijksambtenaren de uitoefening van
ambt en beroep te ontzeggen.
Artikel I van dit ontwerp luidt
„Vrouwelijke Rijksambtenaars die in
het huwelijk treden worden met ingang
van den dag van haar huwelijk eervol
uit '8 lands dienst ontslagen".
Een uitzondering wordt gemaakt a.
wanneer de vrouw den 45 jarigen leef
tijd heeft bereikt, b wanneer haar werk
verricht wordt in de echtelijke woning
of in een ruimte die daarmede in ver
binding staat.
In de Lager-Onderwyswet worden
voorts een aantal wijzigingen voorge
steld om de gemeentebesturen te nopen
eenzelfde gedragslijn tegenover hun on
derwijzeressen te volgen.
Voor haar geldt dat zij in functie
kunnen blijven als zij 45 jaar zijn, of
wanneer zij minder dan 10 uur per
week les geven.
Art. 4 eindelijk b -paalt, dat de wet
in werking treedt op den dag harer
afkondiging, en niet behoeft te worden
toegepast ten aanzien van in dienst
zijnde ambtenaressen of onderwijzeres
sen, die binnen drie maanden na haar
inwerkingtreden in het huwelijksbootje
stappen.
Deze laatste vrij ruime overgangs
bepaling is gesteld „omdat de voorbe
reidselen voor een huwelijk van betrek
kelijk langen duur plegen te zijn".
Toch wordt door de facultatieve for
muleering van art. 4 (in het woord
behoefc) de bevoegdheid erkend om in
elk geval, ook al is de overgangsbepa
ling op haar van toepassing, ambtena
ressen en onderwijzeressen te ontslaan.
„Waar ontslag bij huwelijk reeds ge
bruik was of van te voren aangekon
digd, zou de wet anders een geheel
ongemotiveerde bevoorrechting mee
brengen".
Aldus de memorie van toelichting,
waaruit we nog citeeren dat het ontwerp
steunt op het door het tegenwoordige
Kabinet beleden beginsel, dat als regel
aanneemt, dat de huwende ambtenares
niet in haar ambt kan worden gehand
haafd. Een tegenovergestelde gedragslijn
THEO VON BLANKENSEE.
7)
Een paar minuten later werd er hard
op de deur van het bureau geklopt, welke
tevens terstond geopend werd. Daarna kwam
er een agent van politie binnen. De ervaren
commissaris wierp van terzijde een vluch-
tigen blik op hem, waarop deze, middeler
wijl rustig aan 't werk blijvende, zei:
„Haal Loder Thomas, die dezen nacht
opgepakt is, eens hier!"
„Tot uw dienst!"
De politieagent verdween.
Langzamerhand kwam er op het gevan
genisplein een heele drukte. Een gerammel
van sleutels, geroep, en daarna hoorde men
het geluid van zware schoenen op den ge-
plaveiden vloer.
Malchus lette daar niet op. Hij hoorde
deze geluiden iederen dag, zoodat hij er
aan gewoon was geworden.
Maar nu schoof hy de papieren ter zijde
en stond op, om zich naar het raam te
begeven en de gordijnen op te trekken,
onderwijl halfluide binnensmonds maar
toch duidelijk verstaanbaar mompelende:
„Nu begint de strijd om 't leven. Wie
zal het wel 't langste uithouden. Hij, die
zijn leven verdedigt, of ik, die een misdaad
te straffen heb
Malchus haalde diep adem.
Hoe velen hadden er reeds in deze kamer
aan dat kleine tafeltje gezeten en zich in
lokt als het ware uit tot het bezigen van
middelen om het huwelijk kinderloos te
doen blijven. Immers aan het intreden
van zwangerschap zijn als regel gevol
gen verbonden, welke de finantieele
positie der echtgenooten ernstig be
dreigen.
„In beginsel zegt de minister
verder ware er Datuurlijk veel voor
te zeggen, dat de gemeente, en wel
licht ook provincie en waterschap tegen
over al hare vrouwelijke ambtenaren
in denzelfden geest handelden. Toch
kan, althans voor het tegenwoordige
worden volstaan met de categorie van
gemeenteambtenaren, wier bezoldiging
voor een groot gedeelte door het Rijk
wordt betaald en wier taak een gebied
bestrijkt, dat onder de souvereiniteit
van het hooger gezag is gesteld".
Het komt ons voor dat een derge
lijke wet, zich grondende op zedelijk-
heidseischen en op de belangen van
den 6taat bij de geboorte en opvoeding
van kinderen, in de praktijk niet aan
de blijkbaar daarvan gekoesterde ver
wachtingen zal baantwoorden. Als ge
volgen voorzien wij een uitstel van
vele huwelijken, „koperen" en „zilve
ren" vrijages, daardoor ontevredenheid
bij de betrokkenen, die, als zij wagen
op het ontoereikende salaris van den
man to trouwen, veeleer zullen komen
tot het toepassen van middelen voor
't klein houden van het gezin, dan
zonder deze wet. Vermeerdering van
geheim gehouden verbintenissen zonder
huwelijk zullen eveneens aan zulk een
wet niet vreemd zijn.
Intusschen vestigt het ontwerp, waar
tegen we heftigen tegenstand verwach
ten uit de belanghebbende kringen,
weer eens de aandacht op het vraag
stuk van het kiezen van beroepen door
vrouwen.
Zij worden meer en meer gedrongen
naar het terrein der „vrije" beroepen,
waar zij niet afhankelijk zijn van de
overheid.
In het tijdschrift Belang en Recht
hel orgaan der vereeniging Thugatêr,
wijst de redactrice Henriette Goudsmit
allen die voor de toekomst van jonge
meisjes te zorgen hebben, in dit ver
band op den handel.
Laten zegt zij de vrouwen
een bestaan zoeken in agentuur- en
commissiehandel, in grossiers-of detail
zaken, niet als kantoorbediende, maar
als de zaak drijvende persoonlijkheid.
Het vak is, bij wat energie en ver
een schijnbaar onschuldig gesprek moeten
verdedigen tegen de zwaarste beschuldigin
gen? Het was altijd een ongelijke kamp
geweest. De aanklagers waren steeds in het
bezit van meer of minder bezwarende be
wijzen, meestal ook had hij de handigheid
den aangeklaagde door een kruisverhoor
zoodanig in lie war te brengen, dat deze
zich tegen wil en dank gewonnen gaf. Maar
steeds was het een harde worsteling, en
niet altijd gaf de aangeklaagde toe. Toch
was het grootste getal dergenen, die aan
dit tafeltje rekenschap hadden moeten af
leggen, schuldig bevonden.
Of zij het inderdaad waren? Of zouden
zij niet door de ongunstige omstandigheden
alleen schuldig zijn?
Andermaal hoorde Malchus hard op de
deur kloppen.
Een agent kwam binnen, en achter dezen
in het gevangenispakje Loder Thomas.
De commissaris wenkte den laatste aan
het tafeltje plaats te nemen. Deze ging
zitten, achter hem stond de agent. Men kon
op het gelaat van Thomas maar al te zeer
diens groote zenuwachtigheid lezen. Hij
was reeds vaker in deze kamer geweest, hij
wist we) wat hier beslist zou worden, ook
kende hij den commissaris Malchus maar
al te goed, en hij kon zich dus verzekerd
houden van een harden, verbitterden strijd.
Hield hij zich zelf voor schuldig?
Dat zou niemand op zijn gezicht hebben
gelezen.
Malchus hield zijn handen kruislings op
den rug en liep met haastige schreden op
en neer. Hij sprak geen woord, maar wierp
slechts af en toe een onderzoekenden blik
op den gevangene. Deze achtervolgde met
loerende blikken iedere beweging van zijn
gehaten tegenstander.
stand, winstgevend en zeker gezonder
dan het zittend kantoorleven, waartoe
zooveel vrouwen en meisjes thans haar
toevlucht nemen. De vooropleiding be
hoeft niet kostbaar te zijn; honderden
mannen slagen in een dergelijken werk
kring, die geen ander onderwijs hebben
genoten dan wat op een school voor
Uitgebreid Lager Onderwijs te krijgen
istijdens een volontair-stadium in een
handelszaak nemen ze dan nog les in
handelscorrespondentie, in moierne talen
en boekhouden.
Het groote bezwaar voor jonge meis
jes, om iets te beginnen in die rich
ting, acht de schrijfster het feit dat er
bedrijfskapitaal noodig is om het liedje
uit te zingen. Immers voor meisjes is
van de ouders in den regel veel minder
fioancieele steun te wachten om ze een
behoorlijke positie te doen innemen,
dan voor jongens.
Daarom is volgens mej. Goudsmit,
de stichting van een fonds, waaruit
aan daarvoor geschikte vrouwen tegen
matige rente en bij aanbieding van
garantie, gelden kunnen worden ge
leend, om tot de uitoefening van een
„vrij" beroep te komen, een dringende
eisch der tijden, in het belang van een
gezonde ontwikkeling van het femi
nisme. Uit dat fonds zouden ook gelden
verstrekt kunnen worden voor de op
richting van onderwijsinrichtingen, met
vrouwon als directrice, gelden voor in
stallatie van vrouwelijke tandartsen,
doctoren, apothekers, advocaten, winke
liersters, agentessen, reizigsters, enz.
De schrijfster verwacht van velen
daadwerkelijken steun voor de verwe
zenlijking van dit denkbeeld, dat h. i.
het eenige doeltreffende middel is, om
de reactie tegen de ontluikende energie
van de vrouw te brekeu en onschade
lijk te maken. Zij roept het Nationaal
Bureau voor Vrouwenarbeid te Den
Haag op om in deze de leiding te
nemen, en een oproep tot steun door
het gansche land te doen weerklinken.
Als voorstanders van de ontwikkeling
der vrouwen tot oeconomische zelfstan
digheid, meenden we goed te doen het
sympathiek denkbeeld van Mej. Goud
smit in korte trekken hier weer te
geven en zoodoende te steunen.
die gereed staan, nu zelfs niet meer
ten dienste van Antwerpen stellen wil,
en dat zij die te Gent zal gaan aan
bieden.
Nog is hun vraag aan den Gentschen
gemeenteraad niet weggestuurd, of daar
laat schepen Anseele reeds weten, dat zij
zich de moeite kunnen sparen, verdere
stappen aan te wendenwant dat de
socialisten, die mee in het bestuur zitten,
vast b?sloten zijn, hun aanbieding af te
wijzen: en tevens komt bericht van de
Gentsche havenwerkers, dat zij zich even
krachtig als de Antwerpsche verzetten
zullen tegen iedere poging die gedaan
zou borden om de exploitatie van graan-
zuigers aan een private maatschappij
toe te vertrouwen.
KulteuSand.
Aangaande de graanzuigers schrijft
de Nieuwe Gazet:
In haar orgaan Neptune doet de
Maatschappij der Elevatoren aankon
digen, dat zij haar twee machienes,
In de Fransche gemeente Pagny aan
de Maas, op veertien kilometer afstands
van Commercy, heeft zich een aller
treurigst drama afgespeeld. Een huis
vader, Boivin geheeten, die door zijn
vrouw in den steek gelaten was, heeft
zijn vijf kinderen geworgd en zichzelf
opgehangen. Boivin was twee-en-veertig
jaar, zijn oudste dochtertje dertien, de
anderen kinderen negen, zeven, vier
en drie jaar oud. Het gezin der Boivins
leefde heel gelukkig. Eenige dagen ge
leden was plotseling de vrouw verdwe
nen. Ze bleek er van door te zijn met
den kostganger, een man van twee-en-
dertig jaar. Boivin was als gebroken
onder de ontrouw zijner vrouw; hij
bleef alleen met de vijf kinderen. Het
meisje van dertien jaar deed zoo'n beetje
de huishouding, maar natuurlijk ging
het ellendig in het gezin, temeer daar
Boivin, die aan de post was, weinig
thuis kon wezen. Donderdag bleef het
huis van Boivin geslotende burge
meester van Pagny liet de huisdeur
openen en toen vond men beneden in
hun bedjes de kinderen geworgd; boven
op zolder, hing het lichaam van Boivin,
bengelend aan een touw, dat om een
der balken van het dak geslagen was.
Uit gezaghebbende kringen komt het
bericht, dat Engeland de Porte er mede
in kennis heeft gesteld, dat het oogen-
blik nog niet gekomen is om de Kre
tenzer kwestie definitief te regelen.
Volgens een telegram uit Buenos-
Aires, hebben inboorlingen in Zuid-
Bolivië den Oostenrijkschen onderzoe
kingsreiziger Albert Fric vermoord.
De laatste dagen is over de Vereenigde
Staten een ware hitte golf gegaan. Uit
tal van plaatsen in het Oosten en
Midden-Westen, zooals New-York, Phila
delphia, Chicago enz. komen berichten
van plotselinge sterfgevallen, zelfmoor
den enz.
Eensklaps bleef de commissaris voor den
beschuldigde staan en vroeg, terwijl hij
hem vragend aanzag:
„Nu?"
Loder Thomas rimpelde zijn voorhoofd
en antwoordde kortaf en op een brommigen
toon
„Ik weet er geen steek van!"
Andèrmaal begon Malchus zijn wande
lingen.
„Maar je hebt toch den waker overhoop
willen steken 1"
Thomas haalde de schouders op en ant
woordde:
„Daar weet ik niks van. Ik had een brom
in. Had men mij maar laten slapen!"
„Hm! je mag blij zijn, dat ik je mes
afgenomen heb, anders had het wel eens
verkeerd voor je kunnen afloopen. Dit is
toch jouw mes?"
De commissaris liet hem het mes, dat
op de tafel lag, zien.
Loder keek er even naar en antwoordde
„Natuurlijk. Dat heb ik gisteren ook al
gezegd".
„Hoe lang heb je het mes al?"
Loder gaf geen antwoord, maar zweeg
peinzend stil. Hij scheen te overleggen, wat
hij hierop zou antwoorden. In ieder geval
erkende hij dat juist dit mes hem ontzet
tend in het nauw kon brengen. Malchus
scheen er echter niet op te letten, dat Loder
over een antwoord zat te peinzen, maar
wachtte geduldig af.
„Dat heb ik op de trap gevonden, toen
ik in het huis kwam. En toen heb ik het
in mijn zak gestoken, want ik kon 't ge
bruiken."
„Dus je hebt het nog niet lang?"
Loder schudde 't hoofd.
De grijze oogjes van den commissaris
De bekende lange-afstand-zwemmer
Fred Record, uit Rochester, zal 30 Juli
probeeren om 't Kanaal over te zwem
men van Dover naar Calais.
Record heeft Holbein bij verschillende
gelegenheden zwemmende gevolgd als
deze zijn proeven nam.
Wolffe is te Calais aan 't oefenen.
Het boycotcomité te Saloniki heeft
verworpen het rondschrijven van het
kabinet, waarbij het comité werd uit-
genoodigd een eind te maken aan het
boycot van Grieksche schepen en koop
waren.
Het comité zal het boycot handhaven,
totdat de Kretenzer kwestie definitief
ten gunste van Turkije is geregeld.
Een Corsikaansch schoenmaker met
name Andreany en zijn familie leefde
in veete met de familie Frigara. De
Corsikaansche eer gebood de veete in
bloed te delgen. De schoenmaker toog
er met een mes op uit en wonde vijf
Frigara's levensgevaarlijk, o. a. een kind
van tien maanden. Een slachtoffer is
al bezweken.
bleven onafgebroken op hem gericht, toen
hij hem onder 't oog bracht, dat hij gisteren
beweerd had, het mes reeds meer dan een
jaar gehad te hebben.
„Dat heb ik in mijn dronkenschap be
weerd!"
Thomas zei dit op een gepikeerden toon.
„Zoo!"
Diepe stilte in de kamer. Men kon wel
iederen ademtocht hooren. Dit was de be
slissende stilte, die aan den storm voorafgaat.
Na geruimen tijd vroeg daarop de com
missaris leukweg:
„Hoe laat was het, toen je dat huis bent
binnengegaan
Thomas zweeg andermaal in gedachten.
Het had al den schijn, dat hij probeerde om
de gedachten van den commissaris te door
gronden, om zich daardoor te kunnen verde
digen.
„Ongeveer twaalf uur!"
„Je moet me alles eens precies vertellen
hernam Malchus, zich aan zijn bureau neder
zettende om eenige noodige aanteekeningen
te maken.
Na lang aarzelen vertelde Thomas als volgt
„Ik heb tot bij elven in de kroeg gezeten.
Daar heb ik tien glazen bier gedronken en
ben toen de Dachauer en Augustastraat inge
gaan. Ik had geen nachtverblijf en omdat daar
de huisdeur openstond, ben ik er ingegaan
om op den zolder te slapen. Toen heb ik on
der aan den trap het mes zien liggen en bij
mij gestoken. Daarna ben ik naar boven ge
gaan, en ben direct in slaap gevallen, tot mij
de waker wakker maakte en mij naar beneden
bracht. De rest weet u al."
„Maar!" en dit werd op een verbazend
langgerekten toon uitgesproken.
„Maar kun je ook getuigen opgeven?"
Arglistig keek Loder Thomas op.
Duitsche bladen waarschuwen i
het speculeereu op de Londensche "beurs,
waar, volgens hen, de kans op zware
verliezen groot is. Zij doen dat naar
aanleiding van een aantal zelfmoorden
uit de laatste dagen. Zaterdag ging een
Berlijnsch bankier met zijn vrouw in
een bosch wandelen en schoot eerst
haar, met haar goedvinden, en toen
zichzelf dood. Hij moest voor specula
ties met Londensche makelaars 25,000
pond sterling storten en kon dat niet.
Om eenzelfde reden maakte Vrijdag
avond een graanhandelaar een eind aan
zijn leven. Hij had op de Londensche
beurs zware verliezen geleden, en kon
den 30en Juni niet aan zijn verplich
tingen voldoen. Eindelijk heeft zich
Zaterdag te Altona in het gerechtshof
een makelaar doodgeschoten, nadat hij
wegens bedriegerijen bij het speculeeren
tot l1/? jaar gevangenisstraf was ver
oordeeld.
Met het oog op de dreigende spoor
wegstaking in Frankrijk moet de mi
nister van oorlog aldaar hebben voor
gesteld, naar het voorbeeld v n Italië,
de spoorwegen geheel en al onder mi
litair beheer te stellen en het gansche
militaire spoorwegpersoneel voor ge-
ruimen tijd onder de wapenen te roepen.
Volgens een bericht uit Cleveland
(Ohio) is Maandag 40 kilometer ten
Zuiden van Dayton een sneltrein op
een goederentrein geloopen. Beide trei
nen liepen met een zeer groote vaart
op elkander in. De eene machine vloog
door een wagen geheel gevuld met
„Waarvoor dan?"
„In welke omgeving ben je gisteren ge
weest?"
Er volgde een opmerkelijk stilzwijgen,
eer Loder daarop antwoordde.
„Ik heb niemand er van herkend!"
„Dat is leelijk
„Waarom? Ik heb toch niets uitgehaald.
Of denkt u soms, dat ik hem vermoord heb?"
Het zal wel aan 't licht komen, wie de
dader is. Die geschiedenis met dat mes is
ernstig. Maar je houdt immers vol, dat jij
het beneden aan de trap hebt gevonden?"
„Ja!" antwoordde hij met de meeste
beslistheid. Het lag onder aan den voet
van de trap. Ik zag het mes blinken 1"
„En hoe laat zal dat zoo geweest zijn?"
„Ja, ik denk zoo ongeveer twaalf uur."
„Goed. Nu nog een vraag. Is er soms
iemand dien je verdenkt, of heb je soms
iets bizonders waargenomen?"
Loder schudde van neen.
„Dus niemand?" vroeg de commissaris,
die Loder zoo eigenaardig vragend aankeek,
dat deze er op,attent werd, en met loerenden
blik om zich heen zag, alsof hij vragen
wilde, wat daar weer achter zou zitten.
Andermaal vroeg de commissaris:
„Dus je hebt niets bizonders gemerkt en
ook op straat niets verdachts gezien?"
„Daar moet ik eerst eens over denken!
Ik was een beetje aangeschoten!" klonk
het aarzelend van de lippen van Loder
Thomas.
„Denk er maar eens goed over!" zei
Malchus tot hem.
„Ja, ik meen, dat er net iemand uit het
huis kwam geloopen, toen ik van den kant
j der Augustastraat kwam. Er hing zoo'n
j dikke mist
DOOR
Wordt vervolgd.)