ISei Land van Neusden en Alteoa, de Langstraat en de Bosnmelerwaard.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Woensdag 5 October
FEUILLETON.
1910.
Und van ALTE$
VOOE
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7 7» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentlën worden tot Dinsdag- en Vrijdag,
middag 12 uur ingewacht.
Dezer dagen bevatte de Engelsche
„Daily Express" een artikel over de
Nederlandsche tariefherziening, waarin
werd medegedeeld, dat deze 25 millioen
zou opbrengen.
Volgens de „N. Ct." berusten de
mededeelingen voor een deel op fan
tasie, met name wat het cijfer der
verwachte opbrengst aangaat. Niet 25
maar tien tot twaalf millioen zal, vol
gens de berekening van den minister,
de tariefsherziening opleveren, indien
de Staten-Generaal die goedkeurt in den
vorm, aangegeven in het ontwerp dat
eerstdaags naar den Raad van State
gaat. Bij die herziening, welke in
hoofdzaken naar het voorbeeld van het
ontwerp van Minister Harte van Teck-
lenborg is uitgewerkt, zou vooral op
een betere classificatie der belaste arti
kelen het oog zijn gericht. Middelen
van volksvoeding heeft de minister ge
heel van de heffing willen vrijstellen,
tenzij die in verwerkten vorm inge
voerd worden (bijv. meel). Het recht,
dat van de waarde geheven wordt,
stijgt naar gelang meerdere bewerking
heeft plaats gehad en naarmate het
artikel meer als weelde is aan te merken.
Hoewel de mededeelingen der „Daily
Express" in sommige opzichten juist
zijn, dient ten aanzien ervan toch
groote reserve in acht genomen te wor
den, daar do correspondent blijkbaar
niet van het nieuwe tarief, maar van
het ontwerp Harte kennis heeft genomen.
In aansluiting met het door ons
overgenomen „Volk"-bericht, meldt man
uit 's-Gravenhage aan de „Tel.", dat
het in de troonrede aangekondigde
„nieuwe middel" tot versterking der
financiën, inderdaad in een tabaksbe
lasting zal bestaan, welke den vorm
zal hebben ven een debietrecht en
welke deel zal uitmaken van de reeds
vroeger aangekondigde tariefherziening.
„Minister Kolkman" zoo schrijft
de berichtgever „durfde met het
oog op de belangrijke positie, welke
de tabakshandel voornamelijk in Amster
dam en Rotterdam in den wereldhandel
inneemt, geen voorstellen doen, om de
ingevoerde tabak met een hoog recht
te belasten.
De vrees bestaat n.l., dat door zulk
een belasting de handel in tabak zich
zal verplaatsen.
Voor het vraagstuk nu, op hoedanige
wijze de tabak te doen passen in het
systeem van belasting der voorgenomen
herziening en daarbij het gevaar van
verplaatsing van den handel te ont
gaan, meent de Minister de oplossing
te hebben gevonden in een belasting
op het verbruik van tabak en sigaren
binnen de Nederlandsche grenzen, een
zoogenaamddebietrecht.
De bedoeling is om van alle in Neder
land vervaardigde en in winkels ver
kochte sigaren en tabak een recht te
heffen van 10 k 15 pet.
Bij de regeling van de wijze, waar
op deze heffing zal geschieden, moet
de Minister nogal op bezwaren stuiten.
Vooral schijnt het moeilijk te zijn, om
maatregelen te beramen tegen de vele
ontduikingen, welke bij dit stelsel
kunnen voorkomen. Men meent echter
ook hiervoor de oplossing gevonden te
hebben.
Dit wat betreft het „nieuwe middel"
tot versterking der financiën, in de
jongste troonrede aangekondigd. Overi
gens zal de aangekondigde tariefher
ziening een tweeledig doel hebben, n.l.
versterking der Rijksmiddelen en be
scherming der nationale nijverhetd,
terwijl er naar gestreefd zal worden,
de lasten zoo weinig mogelijk op de
onbemiddelde klassen der bevolking te
doen drukken.
Belast zullen daarom worden (tabak
natuurlijk uitgezonderd) alle artikelen,
behalve
le. gedeeltelijk die, welke geen voor
werpen van weelde zijn en tevens nog
niet door de Nederlandsche nijverheid
zijn vervaardigd. (Voor het andere deel
worden deze soort artikelen, volgens
het laagste tarief, n.l. 3 pCt. belast.
2e. graan, groenten, gedroogde land
bouwproducten enz., die meer speciaal
gebruikt worden door de onbemiddelde
klassen der bevolking.
Het graan zal niet worden belast
uit protectionistische overweging, n.l.
ter bescherming van de Nederlandsche
molenaars-industrie, het meel echter
zal wel belast worden en wel volgens
een middentarief. Dezelfde overweging
ligt ook ten grondslag aan de bepalingen,
dat grondstoffen voor nijverheid- of
landbouwdoeleinden en machines, ten
gebruike voor de Nederlandsche nijver-
7)
Greet knikte, Frans van Bergen ging
heen, vervuld van het beeld van die bleeke,
jonge vrouw met haar mooie, donkere
oogeü. Hij had gedacht een fiksche boerin
te vinden, grof van vel en grof van knoken,
met knoestige vingers en wangen, rood als
een biet. Ook had hij in gedachte reeds
uitgemaakt welke belooning hij haar geven
zou; maar met dat beeld kwam Greet
volstrekt niet overeen.
„Hebt u haar gezien?" vroeg Bart, de
boerenknecht, toen Frans op de hoeve was
teruggekeerd. „Een schoone meid, he? Kunde
begriepen, dat uw broer zaliger ze wou
trouwen
Daar ging Frans een licht op. Had Jan
Greet willen trouwen Daar had de notaris
hem niets van verteld. Nu begreep hij haar
houding, meende hij.
De volgende dagen, terwijl hij doelloos
om en op de boerderij rondliep, kwam
Greet's beeld hem telkens weder in de
gedachten. Het oefende een bekoring op
hem uit, waaraan hij geen weerstand kon
bieden, en in weinige dagen zag Priem hem
wel viermaal over den drempel.
En Greet?
Zij zag hoe de jeugdige bloem der liefde
voor haar bij den Amerikaan begon te
ontluiken. Daarmede tegelijk voelde zij, dat
zij niet bij machte zou zijn de liefde te
verstikken, die in haar hart voor dien man
was ontwaakt, al dadelijk, zoodra zij hem
zag. Zijn zachte manieren, zijn taal oefenden
op haar, aan zulk een handeling niet gewoon,
een allesoverweldigende tooverkracht uit.
„Ja, ik heb hem lief! Ik heb hem lief!"
kreet zij midden in den nacht, terwijl zij
zich slapeloos omwendde op haar legerstede.
Daarop sloeg zij de tanden in 't hoofd
kussen, rukte hieraan, alsof zij iets ver
scheuren wilde, dat haar folterde, vloog
eensklaps overeind en drukte de handen
op de oogen, terwijl een stuipachtige rilling
haar van 't hoofd tot de voeten deed sid
deren.
„Maar, neen, neen! Dat kan niet. Dan
nog liever dood!" kreet zij daarop en ijlde
naar adem snakkende, naar 't venster,
rukte dit open en blikte in stomme ver
twijfeling naar buiten, naar het in den
lauwen zomernacht vreedzaam rustende
landschap. Jan had zij niet bemind,
maar dezen, o, dezenToch zou het nimmer
kunnen zijn.
Wat Greet geducht had, gebeurde. Op
zekeren dag kwam Frans weder te Zon en
vroeg haar tot vrouw. De hoeve had hij
verkocht; nog een week of vier bleef hij
in 't land, dan ging hij terug naar Amerika.
Hij had daar een groote schoenmakerij en
verdiende ruim zijn brood. „Kom! Greet
moest maar met hem meegaan."
Greet schudde het hoofd en klemde de
handen ineen.
„Dat kan ik niet, Frans."
Zoo wanhopig klonk dit woord, dat de
jonge man verschrok.
„Heb je een ander dan lief?"
Een flauw hoofdschudden.
„Of ligt het beeld van mijn broeder je
nog zoo versch in 't geheugen, dat
„Vraag me niet meer, Frans. Je zoudt
me krankzinnig maken."
„Dus heb je mij wèl lief?"
„Lief?"
't Klonk als het sissen eener slang, als
't heesche blazen eener tijgerin. Greet her
haalde het woord en sprong op Frans toe,
greep zijn blond hoofd tusschen beide han
den en drukte de bloedroode lippen tot
tweemaal toe op zijn mond, zoo heftig,
beid, vrij ingevoerd kunnen worden en
dat van artikelen een minder recht zal
worden geheven naarmate zij nog me t
afwerking behoeven, zoodat halfver-
werkte grondstoffen minder zwaar belast
worden dan voor 3/4 afgewerkte arti
kelen en deze weer minder dan geheel
afgewerkte voorwerpen. Bij het nieuwe
tarief zal men vier klassen onderscheiden,
n.l.: van goederen, die met 3, 6, 10
en 12 pCt. belast.
Bij het maken der klassificeering is
men door dezelfde overwegingen geleid,
welke de geheele herziening beheerscht,
n.l. door de overwegingen, dat de ta
rieven tevens moeten dienen tot be
scherming van de Nederlandsche in
dustrie en zoo weinig mogelijk op de
onbemiddelde klassen moeten drukken.
Het zwaarst, dus met 12 pet. zullen
worden belast die artikelen, welke con-
curreerend zijn met de artikelen, reeds
door de Nederlandsche Nijverheid ver
vaardigd, zooals meubelen, producten
van textielnijverheid, tapijten, schoenen,
laarzen, kartonen schrijfbehoeften, plaat-
en prentwerken.
Eveneens zullen onder het hoogste
tarief vallen alle luxe-artikelen, zoowel
op het gebied van kleeding, als op dat
van de kunstnijverheid en de consump
tie-artikelen, zooals luxe-groenten, buiten
het seizoen verkochte groenten, fijne
vruchten en delicatessen.
Met 10 pet. worden getroffen de
voor driekwart afgewerkte artikelen en
de half-afgewerkte artikelen, welke meer
voor luxe-gebruik bestemd zijn, terwijl
de klasse van 3 pet. omvat alle half-
afgewerkte artikelen, welke meer spe
ciaal ook voor gebruik van de onbe
middelde klassen bestemd zijn en de
goedkoope conserven.
De wet zal tevens een bepaling be
vatten, volgens welke de Nederlandsche
staat bevoegd zal zijn, hongere rechten
dan de voorgestelde te heffen van die
lauden, welke als represaille-maatregel
tegen deze nieuwe tariefwet, Neder
landsche ar ïl elen hooger zullen be
lasten, dan die uit andere staten."
Buitenland.
De onderhandelingen over het ge
schil op de Duitsche werven zijn zonder
resultaat verloopen.
Het bestuur van den bond van metaal
bewerkers heeft dientengevolge besloten,
zoo ruw, dat Frans een gevoel kreeg, als
brandde hij zich aan gloeiend ijzer.
„Lief, vraag je? Nu weet je 't."
Toen vloog zij 't vertrek uit en het huis
uit, naar 't schuurtje, wierp zich daar op
den grond en kromde zich in 't stof en
kreunde en steunde van wee. Weder
buiten gekomen, was zij kalmer geworden.
Fians was heengegaan.
Dien avond ontving hij een brief. Greet
had hem geschreven. Als hij den volgenden
middag om vijf uur aan 't veer kwam, zou
zij daar ook wezen. Dan zou zij hem ant
woord geven op zijn vraag.
Hij kwam en hij vond haar. Samen
stapten zij de heide in, hij verwonderd
over die zonderling gekozen plaats van
samenkomst en nu en dan een korte vraag
doende, die door Greet telkens met een
„straks" werd beantwoord, zij somber
en stil.
Zoo kwam het paar bij de bouwvallige
hut, door Greet's moeder eenmaal bewoond,
thans verlaten en eenzaam, nog slechts een
muur van plaggen midden in de heide,
van 't dak beroofd en bouwvallig.
't Was een heel eind, van 't veer naar
die hut. Greet hijgde van den snellen loop
en veegde zich het klamme voorhoofd af.
Frans keek haar vragend aan. Van haar
zonderlinge handelwijze begreep hij geen
jota.
Zij scheen hem te hebben vergeten. Zij
had zich omgewend en tuurde naar buiten.
Ginds in de verte lag de brug, waar Jan
van Bergen was neergeschoten. De witte
leuningen glinsterden in 't licht van de
avondzon. In 't dorp werd een klok geluid,
en 't koeltje, dat over de vlakte streek,
droeg de tonen over naar Greet's oor. Die
klok had ook geluid, toen Jan werd be
graven; en ginds, heel ver achter het
hout lag de Roskam. Krijns Haps was enkele
dagen te voren wegens diefstal en moord
veroordeeld tot acht jaar tuchthuisstraf. De
de door den bond van patroons aange-
kondigde uitsluiting van bijna 500,000j
arbeiders te aanvaarden.
Te Barreiro bij Lissabon zijn kurk-
arbeiders en kuipers tot staking over
gegaan. De kurkarbeiders verzetten zich
tegen den uitvoer van ongesneden
kurkhout en de kuipers tegen den in
voer van vaten. 20,000 man zijn nu
buiten werk. Zij hebben treinen aange
houden, groote hoeveelheden kurkhout
verbrand en vele andere gewelddaden
begaan.
De regeering heeft strenge maatre
gelen genomen, om de orde te hand
haven, 500 gendarmes, een regiment
infanterie, 4 eskadrons cavalerie en ge
nietroepen hebben opdracht ongeregeld
heden met kracht tegen te gaan. Het
herstellen van de orde is met ernstige
botsingen gepaard gegaan. Niet minder
dan 50 stakers zijn erbij gewond.
De regeering wil voor de opening
van het parlement in December, tot
iederen prijs opstootjes vermijden. Zij
heeft daarom den uitvoer van onge
sneden kurkhout en den invoer van
vaten verboden. De Liberal bericht, dat
Engeland en Amerika, de voornaamste
afnemers van kurkhout, reeds tegen
dit verbod geprotesteerd hebben. En
van Fransche en Duitsche zijde is het
zelfde geschied, omdat deze landen
400,000 okshoofd wijn en druiven ge
kocht hebben, die wegens gebrek aan
kuipen niet verzonden kunnen worden.
Te Parijs is Zaterdagmorgen een
moord ontdekt waarvan een kantoor-
looper van twee-en-vijftig jaar het slacht
offer is geworden. De misdaad herin-
nert aan die, welke dezen zomer te
Lille gepleegd is, waar een jonge kan-
toorlooper het leven liet; met Hit onder
scheid echter, dat toen een man van
middelbaren leeftijd de dader was en
thans twee knapen, zestien en zeventien j
jaar, de afschuwelijke daad op hun ge-j
weten hebben. De jongens zijn gepakt
en hebben op cynische wijze een vol
ledige bekentenis afgelegd en daarbij
is gebleken dat de jeugdige misdadigers
met hun moord op den kantoorlooper
uitvoering gegeven hebben aan een
lang van tevoren beraamd en zorgvuldig
voorbereid plan. De eene jongen trok
z.g. een wissel op den anderen, en gaf
dien aan een bureau ter invordering.
Toen de looper van dat bureau op den
vervaldag den wissel kwam aanbieden,
wachtten de beide jongens in de woning
van den betrokkene hem op en maakten
hem daar af met messteken en hamer
slagen. Zij beroofden het lijk van 4148
frank. Toen ze gisterochtend door de
politie in een logement aangehouden
werden, hadden zij van dat geld nog
iets meer dan 1300 frank over. De r<»st
was verkwist aan nieuwe kleeren, auto
ritjes, drank en uitspattingen.
In een trein, die pas uit Weenen
was vertrokken, heeft gisteren een
huzaren-luitenant, blijkbaar in een vlaag
van waanzin, met een mes een aanval
gedaan op den postbeambte, die zwaar
gewond werd. Ook twee passagiers, die
tu9schenbeide wilden komen, werden
gekwetst. De trein werd tot stilstand
gebracht en de luitenant werd in hech
tenis genomen.
Berichten uit de Engelsche katoen
districten melden, dat Zatermiddag on
geveer 700 kantoenspinnerijen stop ge
zet zijn. Daardoor zijn ongeveer 150,000
arbeiders werkeloos.
kleine herberg was gesloten. De zaak was
verloopen. Wie wilde nog komen in 't huis
van een man, die gevonnisd werd wegens
moord? Vrouw Haps was dus heengegaan
met het ongelukkige Mientje. En wiens
werk was dit alles?
Het hare, dacht Greet. Zij had zioh willen
wreken op het meisje, dat Jan zijn belofte
aan haar had doen breken. Dit doel was
bereikt. Zij had den man gedood. Maar
de vergelding was niet uitgebleven, want
de broeder van den verslagene was gekomen.
Zij had hem lief gekregen thans stond bij
achter haar en vroeg haar hand.
Greet haalde een paar maal diep adem.
Toen wendde zij zich om.
„Frans, den morgen vóór zijn dood gaf
je broer mij een granaten slot, dat aan zijn
moeder had toebehoord, 't Was een onder
pand, dat hij mij zou trouwen. Den
avond van den dag verried hij mij en vroeg
hij een ander tot vrouw. Rhim die plaggen
daar weg, en dat slot zul je zien, maar
tevens nog iets. 't Geweer, waarmede Jan
werd neergeveld, en dat niemand kon vin
den. Ginds liggen ze samen."
„Greet. I"
„Raak me niet aan, Frans. Er kleeft bloed
aan mijn handen."
„GreetOm GodswilGreet, zeg dat 't niet
waar is."
„Omdat 't zoo vreeselijk is, Frans, hè?
Toch is 't niet anders. Ik wachtte Jan op
en velde hem neer met het wapen, dat Haps
onder de brug had verstopt en dat toevallig
door mij werd gevonden. Mientje sprak
waarheid, toen zij beweerde, dat Jan haar
de portefeuille had geschonken. Ik hoorde
het, want ik zat vlak bij hen verscholen
onder de brug, toen hij 't zeide."
„En heb jij kunnen toelaten, dat die man,
die Haps, onschuldig werd veroordeeld?"
„Toen 't bleek, dat ik niet verdacht werd,
maai hij ja. Zoo wreekte ik me op die
Mientje, die oorkaak van al mijn leea."
Tengevolge van een ontploffing en
brand in het gebouw van een plaatse
lijke courant, de Times, teLos Angelos
(Californië), zijn ongeveer 20 menschen
omgekomen; 20 anderen zijn gekwetst.
Het gansche gebouw is vernield en de
stoffelijke schade wordt geschat op een
half millioen dollars. De meeste slacht
offers behoorden tot het machine-per
soneel. De Times had werklieden iu
dienst, die niet bij een vakbond waren
aangesloten.
De hoofdredacteur van het blad zegt,
dat het gebouw dien morgen met dy
namiet was vernield door vijanden van
de industrieel© vrijheid.
Zaterdagmorgen heeft men gezien,
dat twee mannen op het dak van ee?
hulpdrukkerij van de Times (van L<v
Angelos) klommen. Beiden vluchtten,
toen zij bemerkten, dat zij ontdekt
waren. Deze hulpdrukkerij staat in een
ander gedeelte van de stad en is op
zettelijk gebouwd voor een gebeurlijk
heid als nu heeft plaats gehad. Met
vernieling van de hoofdbureaux van de
Times is dikwijls gedreigd.
De gemeenteraad heeft 25,000 dollars
toegestaan om de daders van den bom
aanslag op te sporen.
De opwinding in de stad is nog
grooter geworden, toen dien morgen
een bom gevonden werd onder het huis
waar het secretariaat van de vereeni-
ging van kooplieden en fabrikanten
gevestigd is. Deze vereeniging verleend»
de Times krachtigen steun indenstrij
tegen de vakvereeniging.
In een der drukste straten van Praag
is de bankier Kisch, een broeder van
prof. Kisch, den bekenden balneoloog,
„Ik geloof je niet, Greet 1"
Frans vloog naar den hoek, door Greet
hem gewezen, en scheurde de plaggen op
zijde. Daar zag hij 't gouden halssieraad
daar zag hij 't geweer voor zijn voeten.
Hij richtte zich op en keek Greet aau.
Roerloos als een standbeeld stond zij nog
op dezelfde plaats, de donkere oogen strak
op hem gevestigd.
„Kon ik dus je vrouw worden, Frans?"
„Ik hoop, dat God ze je moge vergeven,
die misdaad. Ik k&n het niet!"
Hij sloop langs haar heen, tot hij buiten
was en begon met langzame schreden terug
te gaan naar 't veer. Geen enkele maal
zag hij om.
Aan 't water gekomen, sprong hij in een
roeiboot, die daar lag, en begon bij 't licht
van den schemeravond naar de overzijde
te roeien.
Hier stapte hjj aan wal en keek om
Ginds op den anderen oever stond e- w
vrouw, de armen naar hem uitgebreid.
„Frans!" klonk het uit de verte, toen een
plomp. De vrouw was verdwenen.
Visschers vonden den volgenden morgen
haar lijk.
De gegevens, door Frans aan de justitie
verstrekt, leidden tot een nieuw onderzoek.
Het vonnis werd herzien, Haps vrijge
sproken. 'n Ruime schadevergoeding schonk
Frans hem en keerde toen naar zijn nieuw
vaderland terug. Getrouwd is hij nooit.
Vergiffenis schenken kon hij Greet niet,
doch vergeten kon hij haar ook niet, en
menigmaal nog doemt in de stilte van
nacht het tooneel voor hem op, daar
den kant van het water. Dan ziet hij
die vrouw, die de armen naar hem uit-:
Dan hoort hij het weder, dat zacht king n
„Frans
EINDE.
