Het Land van Heusden en Altena, de langstraat en de Bommelerwaard.
Onderstroom.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 310GZaterdag 2 December
De Arbeidswet in bare
nieuwe gedaante.
n. (siot).
FEUILLETON.
Adyertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
1911.
Aan het slot van ons eerste artikel
doelden wij reeds met een enkel woord
op het veranderd systeem der gewij
zigde wet, krachtens welke •persoonlijke
verplichtingen zijn gelegd op de jeug
dige personen en vrouwen zeiven, die
arbeid in fabrieken of werkplaatsen ver
richten,
Vroeger was het b.v. verboden een
kind arbeid te doen verrichten, den
arbeid van zekere personen vroeger dan
op een bepaald uur te doen aanvangen,
op Zondag arbeid te doen verrichten.
Niet het doen verrichten van verboden
arbeid, maar het verrichten van ver
boden arbeid zelf is thans in de eerste
plaats strafbaarwaardoor de wet beter
zal kunnen werken, de arbeiders zullen
mede werken tot het goede doel en
menige chicane van hoofden of bestuur
ders van ondernemingen zal worden
afgesneden.
Deze hoofden of bestuurders loopen
daarom niet vrij en in de gewijzigde
wet ontbreekt het geenszins aan ver
plichtingen, hun opgelegd.
Zij zijn gehouden de jeugdige per
sonen, die in of voor hunne onderne
ming in fabrieken arbeid verrichten, in
de gelegenheid te stellen des middags
na vijf ure de lessen te volgen in in
richtingen voor godsdienst-, voortgezet-,
herhalings- of vakonderwijs; eene be
paling die zich aansluit bij die aan
werkgevers opgelegd bij de zoogenaamde
wet tot regeling van het arbeidscon
tract.
Voorts is het hoofd of de bestuurder
eener onderneming verplicht te zorgen
dat in of voor zijne onderneming in
fabrieken of werkplaatsen door een
jeugdig persoon of door eene gehuwde
vrouw geen arbeid wordt verricht, en
door een persoon van zeventien jaar,
die geen gehuwde vrouw is, geen ar
beid wordt verricht die slechts voor
waardelijk is toegestaan, zonder in het
bezit te zijn van een arbeidskaart.
Het districtshoofd der arbeidsinspectie
kan voor bepaalde ondernemingen voor
schrijven dat een jeugdig persoon, een
persoon van zeventien jaar of een ge
huwde vrouw, een duplicaat van de
arbeidskaait bij zich draagt, die op
aanvrage onverwijld 'ter inzage moet
worden verstrekt aan de ambtenaren
Naar het Duitsch
van
EBilST ZABiV (10
Flori stond op zijn bijl geleund en tuurde
strak voor zich uit. De woorden van Xander
hadden zijn ziel in heftige beroering ge
bracht. Uit de slaapkamer van Leni drong
het geluid van stemmen en vroolijk lachen
tot hem doorde vriendinnen deden elkaar
zeker de maskers voor. Leni had toch zeker
gehoord wat er voorvielwaarom kwam ze
dan niet aan het raam om hem door een
enkel woord of met een blik te nopen hier
te blijven? En waarom had ze hem in 't
geheel niet gevraagd of hij dien avond mee
ging? En waarom had ze niets gezegd, toen
hij zei thuis te willen blijven? Dit alles
ging bliksemsnel door zijn hoofd. Toen
klonk wederom de spottende stem van een
van Xander's kameraden:
„Zal ik bij Zwyer een goed woordje voor
je doen?"
Plotseling wierp Flori de bijl neer. Hij
stak de vuisten in de broekzakken van zijn
werkpak, en in zijn hemdsmouwen, zooals
hij aan den arbeid was geweest ging hij
mede zonder te weten waarheen ze hem
zouden brengen. De anderen joelden en
hotsten om hem heen, en zoo trok de bende
naar Schafli.
Eenige uren later verscheen Zwyer met
de boerin in de herberg. Leni en de vriendin
volgden hen niet terstond, daar ze niet
herkend wilden worden. De boer liep haastig
door de rookerige en kwalijk naar wijn
riekende gelagkamer, die op de danszaal
uitkwam.
mot het opsporen van de overtredingen
der wet belast.
In overeenstemming met het vroeger
reeds vermelde omtrent kinderen be
neden 12 jaar of nog leerplichtig, is
bepaald dat voor zulke kinderen geene
arbeidskaarten worden afgegeven.
Zooals gezegd is, komen de verplich
tingen, op hoofden of bestuurders van
ondernemingen rustende, thans eerst in
de tweede plaats.
In overeenstemming daarmede zijn
in de gewijzigde wet eenige nieuwe
bepalingen opgenomen. De gewijzigde
bepalingen omtrent de arbeidslijsten
kunnen wij, om niet in al te groote
uiigebreidheid te vervallen, thans met
stilzwijgen voorbijgaan.
Het is dan verboden arbeid, strijdig
met het bij of krachtens de wet (bij
bijzonder besluit) bepaalde, te doen
verrichten, alsmede, om, zonder speciale
vergunning van den met de uitvoering
der wet belasten minister, gedurende
de rusttijden jeugdige personen en
vrouwen te doen verblijven op een be
sloten plaats, waar alsdan de bedrijfs-
arbeid wordt verricht.
Het hoofd of de bestuurder eener
onderneming is verplicht te zorgen, dat
in een open of besloten ruimte, die bij
hem in gebruik is of waarover hij de
beschikking heeft, geen arbeid wordt
verricht in strijd met net bij de wet
bepaalde, en dat in een dergelijke be
sloten ruimte, zonder vergunning, ge
durende de rusttijden, geene jeugdige
personen en vrouwen verblijven, wan
neer alsdan daar bedrijfsarbeid wordt
verricht.
Ook op het opzichthond end personeel
rusten de verplichtingen, bij verschil
lende artikelen der wet opgelegd op
hoofden of bestuurders, voor zoover dit
personeel door hen met de zorg voor
de naleving van die bepalingen is belast.
Behalve de verplichtingen, tot dus
ver op de hoofden en bestuurders van
ondernemingen tegenover de bevoegde
ambtenaren rustende, zijn zij voortaan
verplicht op aanvrage van het districts
hoofd der arbeidsinspectie, hem in het
belang van de vervulling zijner taak
in de gelegenheid te stellen en hulp
te verleenen om monsters te nemen van
stoffen en voorwerpen, welke in de
onderneming ontstaan, worden verwerkt,
vervaardigd, bereid of ten behoeve van
de onderneming worden gebruikt.
Op verzoek van het hoofd of den
bestuurder moet het districtshoofd hem
„Prosit, dorpsvoogd!" had iemand hem
van een der tafels nageroepen.
Dit was Flori geweest, die met verwilderd
gelaat en met flikkerende oogen tusschen
een troep woestelingen was gezeten, die
zaten te schreeuwen en te tieren. Zijn uiter
lijk voorkomen behoefde nu niet onder te
doen voor Xander, die met glazige oogen
de beenen wijd uitstrekte. Alleen het werk
pak van Flori misstond tusschen die kerels,
die zich in hun beste plunje hadden ge
stoken. Verder behoorde hij geheel tot de
wilde bende.
Zwyer had even het hoofd omgewend en
de wenkbrauwen gefronst. Was die man
zijn ijverigste knecht? De uitdrukking van
ruwheid, die Xander's gelaat kenmerkte,
was ook op het gezicht van Flori versche
nen, waardoor hij nu op zijn broeder ge
leek; in de fonkelende oogen lag een roof
gierige blik en de vingers woelden in het
dikke blonde haar, terwijl hij het hoofd
op de handen liet rusten. Alleen het blanke
voorhoofd vormde een scherpe tegenstelling
met zijn weerzinwekkend voorkomen. De
fraaie welving viel den boer op, terwijl hij
gramstorig keek naar den lichtzinnigen
jongen. De vrouw van Zwyer lei de hand
op den arm van haar man.
„Zie je het nu," sprak ze zacht doch op
bitsen toon; „zijn bloed verloochent zich
niet langer, 't Spijt me van den jongen,
maar van nu af aan kan ik hem niet langer
vertrouwen."
Ze begaven zich naar een van de tafels,
die tegen den muur waren gezet. Alle plaat
sen waren ingenomen, doch voor den dorps
voogd en zijn vrouw werd terstond ruimte
gemaakt.
Intusschen begon de gelagkamer zich met
gemaskerden te vullen. Twee meisjes waren
nu in de deur verschenen; verlegen giege-
lend drongen ze elkaar vooruit.
gelijktijdig een gelijk monster ter hand
stellen, dat door dat districtshoofd, in
tegenwoordigheid van het hoofd ot den
bestuurder, behoorlijk is ingepakt en
verzegeld.
Een nieuw voorschrift bepaalt dat
ieder geneeskundige verplicht is aan
den minister van landbouw of een door
den minister aangewezen ambtenaar,
schriftelijk aangifte te doen van de aan
zijne behandeling onderworpen gevallen
van bepaalde, bij algemeenen maatregel
van bestuur aangewezen ziekten.
Onder de strafbepalingen is opgeno
men, dat niet straf naar is hij, die arbeid
doet verrichten of die niet zorgt dat
geen arbeid wordt verricht door een
niet leerplichtig kind van 12 jaar, indien
hij aantoont dat geen voor het kind
geschikte gelegenheid tot het ontvangen
van onderwijs vóór des namiddags 5 uur
bestaat.
Volgens de nieuwe lezing is de wet
verder niet toepasselijk op de volgende
werkzaamheden
in ambachtsscholen en vakscholen
in mijnen en de bij de exploitatie
van eene mijn behoorende werken en
inrichtingen, zoowel onder als boven
den grond
in rijks-opvoedingsgestichtenin ge
stichten waarin kinderen worden opge
voed die ter beschikking der regeering
zijn gesteld; in rijkswerkinrichtingen;
in tuchtscholen en gevangenissen
die verricht in militairen dienst,
en die in of voor eene onderneming,
door het hoofd of den bestuurder van
die onderneming verricht.
Zooals reeds opgemerkt werd is thans
Bepaald dat een kind beneden 13 jaar
of nog leerplichtig, geen arbeid mag
verrichten. Dit geldt volgens de over
gangsbepaling echter niet voor kinderen
die bij het in werking treden der ge
wijzigde wet 12 jaar oud zijn en niet
leerplichtig.
Nog een andere overgangsbepaling
trekt ten slotte de aandacht.
Het gewijzigde verbod omtrent den
aanvang en het einde van den arbeid
van jeugdige personen en vrouwen in
fabrieken en werkplaatsen, komt niet
terstond in vollen omvang in werking.
Gedurende een jaar na het in werking
treden der gewijzigde wet, blijft buiten
werking de bepaling omtrent het niet
verrichten van arbeid op Zaterdagmid
dag door een vrouwelijk persoon.
„Aha, weer een paar vrouwspersonen!"
schreeuwde Xander. „Allo, hier jij
Hij greep naar den arm van degene, die
het dichtst bij hem stond en wilde haar
naar zich toetrekken, doch ze ontglipte hem.
Op hetzelfde oogenblik had het andere
meisje, een jong, slank ding, zich naar de
woeste bende drinkers gekeerd. Ze was ge
kleed in een costuum van echte roode zijde,
en de bloote armen waren even blank als
van een balkoningin uit de stad.
„Nou, dat 's een fijne," schreeuwde een
van de dronken kerels.
Xander deed eenige vergeefsche pogingen
om zich op te richten en het gecostumeerde
meisje te naderen. Flori staarde haar echter
aan met wijd-opengesperde oogen. Waarde
blanke hals uit het nauwsluitend keurslijf
te voorschijn kwam, bespeurde hij een paar
weerspannige, blonde krulletjes, die kroes
den onder de kap van roode zijde. Een
ontstelde uitdrukking lag op zijn gelaat,
alsof hij niet van te voren had geweten,
dat hij het meisje, dat hij had herkend,
hier zou aantreffen. „Het is mompelde
hij „dit is
Hij sprak niet verder. Het jonge meisje
had hem eerst verbaasd aangekeken; blijk
baar was ze verwonderd hem hier te zien.
Toen keerde ze zich plotseling om en greep
de andere gecostumeerde bij den arm om
zich naar de danszaal te begeven.
In de oogen van Flori verscheen nu eon
boosaardig-loerende blik. Hij boog zich over
de tafel heen, om te kunnen zien door de
deur van de zaal, die open stond. Iu de
hoogte zat een saamgeraapte troep muzi
kanten hun dansen te blazen met een schet
terend lawaai, dat de muren dreunden en
ieder, die zich verstaanbaar wilde maken
het uit moest schreeuwen.
Flori stond waggelend op.
Waar ga je heen brulde iemand hem toe.
Tot dien datum mag gedurende elf
uren per dag arbeid worden verricht.
In het hier bedoelde artikel (het
gewijzigde art. 5 der wet) worden nog
verschillende andere overgangsvoor
schriften van dien aard, ongeveer van
gelijke strekking aangetroffen.
Buitenland.
De Times verneemt uit Teheran, dat
de Russische regeering een nieuw ulti
matum beeft gesteld aan het Perzische
gouvernement. Binnen twee dagen
moeten Schuster en Le Coffre uit den
Perzischen staatsdienst zijn ontslagen.
Ook moet Rusland geldelijk worden
schadeloos gesteld voor de kosten, ge
maakt voor het zenden der Russische
troepen naar Noord-Perzië. Deze troepen
zullen Perzië nog verder binnenrukken,
indien Perzië weigert aan bet Russische
ultimatum gevolg te geven of het on
beantwoord laat.
De Times-correspondent is van oor
deel, dat aan de gestelde condities on
mogelijk door Perzië kan worden vol
daan. Althans niet binnen den gestelden
termijn.
De laatste berichten uit Washington
stellen het zóó voor alsof de Vereenigde
Staten Shuster (die een Amerikaan is)
zullen steunen.
Aan de Press Centrale wordt uit New-
York geseind: De bemanning van het
stoomschip Edenor bericht, dat zij op
weg naar Hartlepool, niet ver van de
haven, een uit Stettin gekomen Russisch
oorlogsschip gezien heeft, dat in volle
zee in brand geraakt was. Reeds 4 uur
had de brand gewoed. De kapitein van
de Edenor heeft zich eenigen tijd aan
boord van het brandende schip opge
houden, maar moest het verlaten, omdat
zijn leven ernstig gevaar liep. Over het
verdere lot van het brandende oorlogs
schip heeft men nog niets vernomen.
Van het draadloos station op Spits
bergen heeft, naar een telegram uit
Kristiania meldt, het blad Tidens Tegn
het eerste perstelegram ontvangen, dat
van sterke, gelijkmatig wisselende elec-
tromagnetische krachten meldt, die aan
het station waarneembaar waren.
Op Spitsbergen overwinteren op 't
oogenblik 150 menschen, w.o. 6 vrou
wen en 2 kinderen. De eerste sneeuw
viel den lön September. Tegenwoordig
heerscht er den geheelen dag volslagen
duisternis. De laagste temperatuur was
31 onder nul.
Ijsberen waren meermalen in de
nabijheid van het station gezien.
Ook met de stations Norddeich, Parijs
,,'k Wil dansenriep hij met schorre stem.
Toen werd de weg hem door niemand
versperd. Met onvaste schreden begaf hij
zich naar de zaal, baande zich een doorgang
tusschen de menschen die daar stonden en
ging tegen een pilaar leunen. Op hetzelfde
oogenblik voelde hij z:ch gegrepen door een
zachte hand. Een gecostumeerde drukte
zich tegen hem aan en sprak:
„Flori Bennet, js gaat onmiddellijk naar
huis!"
In zijn bedwelming moest hij zich eerst
afvragen, of dat bevel hem gold. Hij voelde
echter een warmen ademtocht langs zijn
gelaat strijken. Toen wist hij, wie tot hem
sprak.
,,'k Zal naar huis gaan als ik lust heb,"
mompelde hijen bleef staan met de vuisten
in de zakken, die hij wijd uitrekte.
Hij bezweek echter voor den stillen aan
drang van het jonge meisje.
Ze hield zijn arm stevig vast en trok hem
mede. Toen kwamen ze tusschen een groep
feestvierenden terecht, die de danszaal ver
lieten, zoodat ze voort werden gestuwd door
de gelagkamer in de richting van de deur.
In een donkeren hoek van het vertrek beland,
streefde Flori nog eenmaal tegen.
,,'k Ga niet verder!"
De gecostumeerde wendde het hoofd om
toen ze zag, dat niemand op hen lette, ont
deed ze zich van het leelijke masker. Op
Leni's bekoorlijk, doodsbleek gelaat, dat
naar Flori was opgeheven lag angst en smart
uitgedrukt, doch tevens een zonderlinge
vastberadenheid.
„Ik wou je wat zeggen, Flori" sprak ze
gejaagd. „Ga mee op straat naar huis. Als
je je dan nog niet hebt bedacht, dan kan
je immers terug naar de herberg."
De aanblik van Leni's gelaat scheen den
jongen man te hebben ontnuchterd. Hij
richtte zich fier overeind; alleen het hoofd
en Poldhu in Engeland heeft het station
reeds verbinding gehad.
Dinsdag is de 84 jaar oude George
Sanger, de bekende spullebaas, vermoord.
Hij had uit zijn groote onderneming
van beestenspellen enz. een goed ver
mogen overgegaard en zich behagelijk
ingericht op een buiten te East Finchley
bij Londen met een flinken lap grond
erbij, waar bij vee en paarden hield.
Hij had zes bedienden, van wie er een
hem dagelijks aan tafel voorlas. Onlangs
werd de man, die dat deed een zekere
Cooper door een ander vervangen
hij kreeg werk op het land. Dit schijnt
deD man naijverig en dol te hebben
gemaakt, want Dinsdag ging hij eerst
den kok met een scheermes te lijf en
trachtte hem den hals af te snijden, wat
een stijve boord belette; toen stormde
hij met een bijl de eetzaal binnen, waar
de voorlezing aan den gang was. De
oude Sanger werd met bijlslagen nage
noeg afgemaakt, en ook de voorlezer
werd gewond. Sanger bezweek spoedig
daarna.
In den Oostenrijkschen Rijksraad
kwam het Woensdagmiddag tusschen
de Duitschers en de Czechen tot zulke
heftige vechtpartijen, als tot nu toe
nog niet geschied is. De zitting moest
worden opgeheven. De Duitschers trach
ten de Czechen uit de zaal te dringen.
De Pall Mall Gazette verneemt, dat
de minister van marine, Churchill, voor
nemens is, een groote leening te sluiten
ten behoeve van de versterking der
Engelsche vloot, evenals voor den bouw
van dokken, groot genoeg om te dienen
voor het opnemen van „draednoughts".
Die leening zou tenminste 360 millioen
gulden beloopen.
Te Hackensack in den staat New York
is dezer dagen een schokkende gebeur
tenis voorgevallen. Zekere Ignez Plescia
leefde daar in één kamer met zijn gezin
en enkele verwanten. Onlangs verklaarde
zijn vrouw hem, dat zij niets meer met
hem te maken wilde hebben. Dat drukte
den man zoozeer, dat hij begon te tobben
en moordgedachten kreeg. Tenslotte ge
raakte hij in zoo overspannen toestand,
dat het tot een uitbarstig kwam. Hij
wist een revolver in handen te krijgen,
schoot zijn vrouw dood, toen zijn twee
kinderen, een grootmoeder en twee neven.
Hij maakte een eind aan de tragedie
door zich van kant te maken, toen de
politie hem kwam halen.
De Engelsche minister Asquith zou
Woensdagavond in verband met een
philantropische organisatie op een bij
eenkomst in de City spreken, doch kies-
liet hij hangen op de borst; zwijgend liep
hij voor haar uit. Zonder een woord te spre
ken legden ze den korten afstand af naar
de boerderij over het besneeuwde pad. Dicht
bij de kerk stond een fontein. Pijp en bak
zaten vol ijskegels, zoodat de waterstraal
zich een weg baande tusschen kristallen
gootjes. Toen het zachte murmelen van het
water, tot hem doordrong, sloeg Flori op
zijde af, baande zich een weg door den
hoogen steenmuur die de fontein omgaf,
en boog zich over den waterbak; hij stiet
het ijs stuk, en dook het hoofd in het ijs
koude water, dat hij over voorhoofd en
oogen liet stroomen. Toen hij zich weder
oprichtte, haalde hij diep adem. Hij hief
de oogen op, die hun helderen glans hadden
herkregen, en aanschouwde den reinen,
stillen nachtelijken hemel. In de verte wer
den de donkere wolken door flonkerende
sterren als vlammetjes verlicht. Het blanke
schijnsel van de maan overgoot de hellingen
der bergen, die zich verhieven als muren
van wit, gedreven zilver.
„Ga naar binnen," zei Leni, die de voor
deur reeds had geopend; ze was blijven
wachten bij den ingang.
Flori haalde wederom diep ademhij liet
de heldere koude lucht in zijn longen
dringen, toen volgde hij het jonge meisje,
dat hem was voorgegaan naar de woon
kamer, die verlicht werd door 't schijnsel van
een staande lamp. Leni trad op hem toe
met hijgenden boezem en trillende lippen,
en sprak
„Flori, als iemand hoort, dat de dochter
van Zwyer stil naar huis is getrokken met
een van de knechts, dan dan be
grijp je wel, wat de menschen zullen denken
en zeggen. Maar ik kon je daar niet laten."
(Wordt vervolgd).