Het Land van Heusden en Altena, de langstraat en de Bommelerwaard. Onderstroom. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 310GZaterdag 2 December De Arbeidswet in bare nieuwe gedaante. n. (siot). FEUILLETON. Adyertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. 1911. Aan het slot van ons eerste artikel doelden wij reeds met een enkel woord op het veranderd systeem der gewij zigde wet, krachtens welke •persoonlijke verplichtingen zijn gelegd op de jeug dige personen en vrouwen zeiven, die arbeid in fabrieken of werkplaatsen ver richten, Vroeger was het b.v. verboden een kind arbeid te doen verrichten, den arbeid van zekere personen vroeger dan op een bepaald uur te doen aanvangen, op Zondag arbeid te doen verrichten. Niet het doen verrichten van verboden arbeid, maar het verrichten van ver boden arbeid zelf is thans in de eerste plaats strafbaarwaardoor de wet beter zal kunnen werken, de arbeiders zullen mede werken tot het goede doel en menige chicane van hoofden of bestuur ders van ondernemingen zal worden afgesneden. Deze hoofden of bestuurders loopen daarom niet vrij en in de gewijzigde wet ontbreekt het geenszins aan ver plichtingen, hun opgelegd. Zij zijn gehouden de jeugdige per sonen, die in of voor hunne onderne ming in fabrieken arbeid verrichten, in de gelegenheid te stellen des middags na vijf ure de lessen te volgen in in richtingen voor godsdienst-, voortgezet-, herhalings- of vakonderwijs; eene be paling die zich aansluit bij die aan werkgevers opgelegd bij de zoogenaamde wet tot regeling van het arbeidscon tract. Voorts is het hoofd of de bestuurder eener onderneming verplicht te zorgen dat in of voor zijne onderneming in fabrieken of werkplaatsen door een jeugdig persoon of door eene gehuwde vrouw geen arbeid wordt verricht, en door een persoon van zeventien jaar, die geen gehuwde vrouw is, geen ar beid wordt verricht die slechts voor waardelijk is toegestaan, zonder in het bezit te zijn van een arbeidskaart. Het districtshoofd der arbeidsinspectie kan voor bepaalde ondernemingen voor schrijven dat een jeugdig persoon, een persoon van zeventien jaar of een ge huwde vrouw, een duplicaat van de arbeidskaait bij zich draagt, die op aanvrage onverwijld 'ter inzage moet worden verstrekt aan de ambtenaren Naar het Duitsch van EBilST ZABiV (10 Flori stond op zijn bijl geleund en tuurde strak voor zich uit. De woorden van Xander hadden zijn ziel in heftige beroering ge bracht. Uit de slaapkamer van Leni drong het geluid van stemmen en vroolijk lachen tot hem doorde vriendinnen deden elkaar zeker de maskers voor. Leni had toch zeker gehoord wat er voorvielwaarom kwam ze dan niet aan het raam om hem door een enkel woord of met een blik te nopen hier te blijven? En waarom had ze hem in 't geheel niet gevraagd of hij dien avond mee ging? En waarom had ze niets gezegd, toen hij zei thuis te willen blijven? Dit alles ging bliksemsnel door zijn hoofd. Toen klonk wederom de spottende stem van een van Xander's kameraden: „Zal ik bij Zwyer een goed woordje voor je doen?" Plotseling wierp Flori de bijl neer. Hij stak de vuisten in de broekzakken van zijn werkpak, en in zijn hemdsmouwen, zooals hij aan den arbeid was geweest ging hij mede zonder te weten waarheen ze hem zouden brengen. De anderen joelden en hotsten om hem heen, en zoo trok de bende naar Schafli. Eenige uren later verscheen Zwyer met de boerin in de herberg. Leni en de vriendin volgden hen niet terstond, daar ze niet herkend wilden worden. De boer liep haastig door de rookerige en kwalijk naar wijn riekende gelagkamer, die op de danszaal uitkwam. mot het opsporen van de overtredingen der wet belast. In overeenstemming met het vroeger reeds vermelde omtrent kinderen be neden 12 jaar of nog leerplichtig, is bepaald dat voor zulke kinderen geene arbeidskaarten worden afgegeven. Zooals gezegd is, komen de verplich tingen, op hoofden of bestuurders van ondernemingen rustende, thans eerst in de tweede plaats. In overeenstemming daarmede zijn in de gewijzigde wet eenige nieuwe bepalingen opgenomen. De gewijzigde bepalingen omtrent de arbeidslijsten kunnen wij, om niet in al te groote uiigebreidheid te vervallen, thans met stilzwijgen voorbijgaan. Het is dan verboden arbeid, strijdig met het bij of krachtens de wet (bij bijzonder besluit) bepaalde, te doen verrichten, alsmede, om, zonder speciale vergunning van den met de uitvoering der wet belasten minister, gedurende de rusttijden jeugdige personen en vrouwen te doen verblijven op een be sloten plaats, waar alsdan de bedrijfs- arbeid wordt verricht. Het hoofd of de bestuurder eener onderneming is verplicht te zorgen, dat in een open of besloten ruimte, die bij hem in gebruik is of waarover hij de beschikking heeft, geen arbeid wordt verricht in strijd met net bij de wet bepaalde, en dat in een dergelijke be sloten ruimte, zonder vergunning, ge durende de rusttijden, geene jeugdige personen en vrouwen verblijven, wan neer alsdan daar bedrijfsarbeid wordt verricht. Ook op het opzichthond end personeel rusten de verplichtingen, bij verschil lende artikelen der wet opgelegd op hoofden of bestuurders, voor zoover dit personeel door hen met de zorg voor de naleving van die bepalingen is belast. Behalve de verplichtingen, tot dus ver op de hoofden en bestuurders van ondernemingen tegenover de bevoegde ambtenaren rustende, zijn zij voortaan verplicht op aanvrage van het districts hoofd der arbeidsinspectie, hem in het belang van de vervulling zijner taak in de gelegenheid te stellen en hulp te verleenen om monsters te nemen van stoffen en voorwerpen, welke in de onderneming ontstaan, worden verwerkt, vervaardigd, bereid of ten behoeve van de onderneming worden gebruikt. Op verzoek van het hoofd of den bestuurder moet het districtshoofd hem „Prosit, dorpsvoogd!" had iemand hem van een der tafels nageroepen. Dit was Flori geweest, die met verwilderd gelaat en met flikkerende oogen tusschen een troep woestelingen was gezeten, die zaten te schreeuwen en te tieren. Zijn uiter lijk voorkomen behoefde nu niet onder te doen voor Xander, die met glazige oogen de beenen wijd uitstrekte. Alleen het werk pak van Flori misstond tusschen die kerels, die zich in hun beste plunje hadden ge stoken. Verder behoorde hij geheel tot de wilde bende. Zwyer had even het hoofd omgewend en de wenkbrauwen gefronst. Was die man zijn ijverigste knecht? De uitdrukking van ruwheid, die Xander's gelaat kenmerkte, was ook op het gezicht van Flori versche nen, waardoor hij nu op zijn broeder ge leek; in de fonkelende oogen lag een roof gierige blik en de vingers woelden in het dikke blonde haar, terwijl hij het hoofd op de handen liet rusten. Alleen het blanke voorhoofd vormde een scherpe tegenstelling met zijn weerzinwekkend voorkomen. De fraaie welving viel den boer op, terwijl hij gramstorig keek naar den lichtzinnigen jongen. De vrouw van Zwyer lei de hand op den arm van haar man. „Zie je het nu," sprak ze zacht doch op bitsen toon; „zijn bloed verloochent zich niet langer, 't Spijt me van den jongen, maar van nu af aan kan ik hem niet langer vertrouwen." Ze begaven zich naar een van de tafels, die tegen den muur waren gezet. Alle plaat sen waren ingenomen, doch voor den dorps voogd en zijn vrouw werd terstond ruimte gemaakt. Intusschen begon de gelagkamer zich met gemaskerden te vullen. Twee meisjes waren nu in de deur verschenen; verlegen giege- lend drongen ze elkaar vooruit. gelijktijdig een gelijk monster ter hand stellen, dat door dat districtshoofd, in tegenwoordigheid van het hoofd ot den bestuurder, behoorlijk is ingepakt en verzegeld. Een nieuw voorschrift bepaalt dat ieder geneeskundige verplicht is aan den minister van landbouw of een door den minister aangewezen ambtenaar, schriftelijk aangifte te doen van de aan zijne behandeling onderworpen gevallen van bepaalde, bij algemeenen maatregel van bestuur aangewezen ziekten. Onder de strafbepalingen is opgeno men, dat niet straf naar is hij, die arbeid doet verrichten of die niet zorgt dat geen arbeid wordt verricht door een niet leerplichtig kind van 12 jaar, indien hij aantoont dat geen voor het kind geschikte gelegenheid tot het ontvangen van onderwijs vóór des namiddags 5 uur bestaat. Volgens de nieuwe lezing is de wet verder niet toepasselijk op de volgende werkzaamheden in ambachtsscholen en vakscholen in mijnen en de bij de exploitatie van eene mijn behoorende werken en inrichtingen, zoowel onder als boven den grond in rijks-opvoedingsgestichtenin ge stichten waarin kinderen worden opge voed die ter beschikking der regeering zijn gesteld; in rijkswerkinrichtingen; in tuchtscholen en gevangenissen die verricht in militairen dienst, en die in of voor eene onderneming, door het hoofd of den bestuurder van die onderneming verricht. Zooals reeds opgemerkt werd is thans Bepaald dat een kind beneden 13 jaar of nog leerplichtig, geen arbeid mag verrichten. Dit geldt volgens de over gangsbepaling echter niet voor kinderen die bij het in werking treden der ge wijzigde wet 12 jaar oud zijn en niet leerplichtig. Nog een andere overgangsbepaling trekt ten slotte de aandacht. Het gewijzigde verbod omtrent den aanvang en het einde van den arbeid van jeugdige personen en vrouwen in fabrieken en werkplaatsen, komt niet terstond in vollen omvang in werking. Gedurende een jaar na het in werking treden der gewijzigde wet, blijft buiten werking de bepaling omtrent het niet verrichten van arbeid op Zaterdagmid dag door een vrouwelijk persoon. „Aha, weer een paar vrouwspersonen!" schreeuwde Xander. „Allo, hier jij Hij greep naar den arm van degene, die het dichtst bij hem stond en wilde haar naar zich toetrekken, doch ze ontglipte hem. Op hetzelfde oogenblik had het andere meisje, een jong, slank ding, zich naar de woeste bende drinkers gekeerd. Ze was ge kleed in een costuum van echte roode zijde, en de bloote armen waren even blank als van een balkoningin uit de stad. „Nou, dat 's een fijne," schreeuwde een van de dronken kerels. Xander deed eenige vergeefsche pogingen om zich op te richten en het gecostumeerde meisje te naderen. Flori staarde haar echter aan met wijd-opengesperde oogen. Waarde blanke hals uit het nauwsluitend keurslijf te voorschijn kwam, bespeurde hij een paar weerspannige, blonde krulletjes, die kroes den onder de kap van roode zijde. Een ontstelde uitdrukking lag op zijn gelaat, alsof hij niet van te voren had geweten, dat hij het meisje, dat hij had herkend, hier zou aantreffen. „Het is mompelde hij „dit is Hij sprak niet verder. Het jonge meisje had hem eerst verbaasd aangekeken; blijk baar was ze verwonderd hem hier te zien. Toen keerde ze zich plotseling om en greep de andere gecostumeerde bij den arm om zich naar de danszaal te begeven. In de oogen van Flori verscheen nu eon boosaardig-loerende blik. Hij boog zich over de tafel heen, om te kunnen zien door de deur van de zaal, die open stond. Iu de hoogte zat een saamgeraapte troep muzi kanten hun dansen te blazen met een schet terend lawaai, dat de muren dreunden en ieder, die zich verstaanbaar wilde maken het uit moest schreeuwen. Flori stond waggelend op. Waar ga je heen brulde iemand hem toe. Tot dien datum mag gedurende elf uren per dag arbeid worden verricht. In het hier bedoelde artikel (het gewijzigde art. 5 der wet) worden nog verschillende andere overgangsvoor schriften van dien aard, ongeveer van gelijke strekking aangetroffen. Buitenland. De Times verneemt uit Teheran, dat de Russische regeering een nieuw ulti matum beeft gesteld aan het Perzische gouvernement. Binnen twee dagen moeten Schuster en Le Coffre uit den Perzischen staatsdienst zijn ontslagen. Ook moet Rusland geldelijk worden schadeloos gesteld voor de kosten, ge maakt voor het zenden der Russische troepen naar Noord-Perzië. Deze troepen zullen Perzië nog verder binnenrukken, indien Perzië weigert aan bet Russische ultimatum gevolg te geven of het on beantwoord laat. De Times-correspondent is van oor deel, dat aan de gestelde condities on mogelijk door Perzië kan worden vol daan. Althans niet binnen den gestelden termijn. De laatste berichten uit Washington stellen het zóó voor alsof de Vereenigde Staten Shuster (die een Amerikaan is) zullen steunen. Aan de Press Centrale wordt uit New- York geseind: De bemanning van het stoomschip Edenor bericht, dat zij op weg naar Hartlepool, niet ver van de haven, een uit Stettin gekomen Russisch oorlogsschip gezien heeft, dat in volle zee in brand geraakt was. Reeds 4 uur had de brand gewoed. De kapitein van de Edenor heeft zich eenigen tijd aan boord van het brandende schip opge houden, maar moest het verlaten, omdat zijn leven ernstig gevaar liep. Over het verdere lot van het brandende oorlogs schip heeft men nog niets vernomen. Van het draadloos station op Spits bergen heeft, naar een telegram uit Kristiania meldt, het blad Tidens Tegn het eerste perstelegram ontvangen, dat van sterke, gelijkmatig wisselende elec- tromagnetische krachten meldt, die aan het station waarneembaar waren. Op Spitsbergen overwinteren op 't oogenblik 150 menschen, w.o. 6 vrou wen en 2 kinderen. De eerste sneeuw viel den lön September. Tegenwoordig heerscht er den geheelen dag volslagen duisternis. De laagste temperatuur was 31 onder nul. Ijsberen waren meermalen in de nabijheid van het station gezien. Ook met de stations Norddeich, Parijs ,,'k Wil dansenriep hij met schorre stem. Toen werd de weg hem door niemand versperd. Met onvaste schreden begaf hij zich naar de zaal, baande zich een doorgang tusschen de menschen die daar stonden en ging tegen een pilaar leunen. Op hetzelfde oogenblik voelde hij z:ch gegrepen door een zachte hand. Een gecostumeerde drukte zich tegen hem aan en sprak: „Flori Bennet, js gaat onmiddellijk naar huis!" In zijn bedwelming moest hij zich eerst afvragen, of dat bevel hem gold. Hij voelde echter een warmen ademtocht langs zijn gelaat strijken. Toen wist hij, wie tot hem sprak. ,,'k Zal naar huis gaan als ik lust heb," mompelde hijen bleef staan met de vuisten in de zakken, die hij wijd uitrekte. Hij bezweek echter voor den stillen aan drang van het jonge meisje. Ze hield zijn arm stevig vast en trok hem mede. Toen kwamen ze tusschen een groep feestvierenden terecht, die de danszaal ver lieten, zoodat ze voort werden gestuwd door de gelagkamer in de richting van de deur. In een donkeren hoek van het vertrek beland, streefde Flori nog eenmaal tegen. ,,'k Ga niet verder!" De gecostumeerde wendde het hoofd om toen ze zag, dat niemand op hen lette, ont deed ze zich van het leelijke masker. Op Leni's bekoorlijk, doodsbleek gelaat, dat naar Flori was opgeheven lag angst en smart uitgedrukt, doch tevens een zonderlinge vastberadenheid. „Ik wou je wat zeggen, Flori" sprak ze gejaagd. „Ga mee op straat naar huis. Als je je dan nog niet hebt bedacht, dan kan je immers terug naar de herberg." De aanblik van Leni's gelaat scheen den jongen man te hebben ontnuchterd. Hij richtte zich fier overeind; alleen het hoofd en Poldhu in Engeland heeft het station reeds verbinding gehad. Dinsdag is de 84 jaar oude George Sanger, de bekende spullebaas, vermoord. Hij had uit zijn groote onderneming van beestenspellen enz. een goed ver mogen overgegaard en zich behagelijk ingericht op een buiten te East Finchley bij Londen met een flinken lap grond erbij, waar bij vee en paarden hield. Hij had zes bedienden, van wie er een hem dagelijks aan tafel voorlas. Onlangs werd de man, die dat deed een zekere Cooper door een ander vervangen hij kreeg werk op het land. Dit schijnt deD man naijverig en dol te hebben gemaakt, want Dinsdag ging hij eerst den kok met een scheermes te lijf en trachtte hem den hals af te snijden, wat een stijve boord belette; toen stormde hij met een bijl de eetzaal binnen, waar de voorlezing aan den gang was. De oude Sanger werd met bijlslagen nage noeg afgemaakt, en ook de voorlezer werd gewond. Sanger bezweek spoedig daarna. In den Oostenrijkschen Rijksraad kwam het Woensdagmiddag tusschen de Duitschers en de Czechen tot zulke heftige vechtpartijen, als tot nu toe nog niet geschied is. De zitting moest worden opgeheven. De Duitschers trach ten de Czechen uit de zaal te dringen. De Pall Mall Gazette verneemt, dat de minister van marine, Churchill, voor nemens is, een groote leening te sluiten ten behoeve van de versterking der Engelsche vloot, evenals voor den bouw van dokken, groot genoeg om te dienen voor het opnemen van „draednoughts". Die leening zou tenminste 360 millioen gulden beloopen. Te Hackensack in den staat New York is dezer dagen een schokkende gebeur tenis voorgevallen. Zekere Ignez Plescia leefde daar in één kamer met zijn gezin en enkele verwanten. Onlangs verklaarde zijn vrouw hem, dat zij niets meer met hem te maken wilde hebben. Dat drukte den man zoozeer, dat hij begon te tobben en moordgedachten kreeg. Tenslotte ge raakte hij in zoo overspannen toestand, dat het tot een uitbarstig kwam. Hij wist een revolver in handen te krijgen, schoot zijn vrouw dood, toen zijn twee kinderen, een grootmoeder en twee neven. Hij maakte een eind aan de tragedie door zich van kant te maken, toen de politie hem kwam halen. De Engelsche minister Asquith zou Woensdagavond in verband met een philantropische organisatie op een bij eenkomst in de City spreken, doch kies- liet hij hangen op de borst; zwijgend liep hij voor haar uit. Zonder een woord te spre ken legden ze den korten afstand af naar de boerderij over het besneeuwde pad. Dicht bij de kerk stond een fontein. Pijp en bak zaten vol ijskegels, zoodat de waterstraal zich een weg baande tusschen kristallen gootjes. Toen het zachte murmelen van het water, tot hem doordrong, sloeg Flori op zijde af, baande zich een weg door den hoogen steenmuur die de fontein omgaf, en boog zich over den waterbak; hij stiet het ijs stuk, en dook het hoofd in het ijs koude water, dat hij over voorhoofd en oogen liet stroomen. Toen hij zich weder oprichtte, haalde hij diep adem. Hij hief de oogen op, die hun helderen glans hadden herkregen, en aanschouwde den reinen, stillen nachtelijken hemel. In de verte wer den de donkere wolken door flonkerende sterren als vlammetjes verlicht. Het blanke schijnsel van de maan overgoot de hellingen der bergen, die zich verhieven als muren van wit, gedreven zilver. „Ga naar binnen," zei Leni, die de voor deur reeds had geopend; ze was blijven wachten bij den ingang. Flori haalde wederom diep ademhij liet de heldere koude lucht in zijn longen dringen, toen volgde hij het jonge meisje, dat hem was voorgegaan naar de woon kamer, die verlicht werd door 't schijnsel van een staande lamp. Leni trad op hem toe met hijgenden boezem en trillende lippen, en sprak „Flori, als iemand hoort, dat de dochter van Zwyer stil naar huis is getrokken met een van de knechts, dan dan be grijp je wel, wat de menschen zullen denken en zeggen. Maar ik kon je daar niet laten." (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1911 | | pagina 1