Het Land van (leasden en Allena, de Langstraat en de Bomraelerwaard.
Wonderdokters.
Teruggeroepen.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3177W7oensdag 7 A ugustus.
FEUILLETON.
H£T UNO VAN aliei"
VOOE
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
1912.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Het ia van algemeene bekendheid,
dat ons lieve landje op dit oogenblik
weer bezocht wordt door den zooge-
naamden wonderdokter, die al dadelijk
een groote toeloop van volk heeft ge
kregen en, als hij genoegzaam succes
heeft gehad, waarschijnlijk zijn tenten
ook elders wel even zal opslaan.
Het woord „succes" kan men hier
veilig in tweeërlei zin opvatten. Wij
hebben hier het oog op de fiuancieele
gevolgen voor den dokter zelf, die,
evenals ieder ander sterveling, wel zal
werken om geld te verdienen. Alleen
staat het vast dat hij werkt op een
geheel bijzondere wijze, die hem ken
nelijk onderscheidt van zijn beroeps-
genooten, en hierin is, dunkt ons, het
ware kenmerk van den wonder-dokter
gelegen, die, hetzij hij in zijn vader
land wat ons onbekend is al
of niet met goed gevolg de genees
kunde heeft bestudeerd en dus een
wetenschappelijk man is, geen wonde
ren doet in den zin dien men gewoon
lijk aan dat woord hecht en het ook
niet beweert.
Wij meenen volkomen onpartijdig
te wezen en aan de waarheid hulde
te brengen, wanneer wij aannemen dat,
ook op het besproken gebied, zekere
gaven en krachten bestaan, die den
een zijn gegeven en den ander ont
houden zijn en door welker toepassing
de een dingen kan tot stand brengen,
waartoe de ander niet in staat is. In
het merkwaardig proces voor de Haar-
lemBche rechtbank en de hoogere col
leges gevoerd tegen den heer Schoole-
man, die ook in het bezit van een der
gelijke kracht zijnde, werkelijk genezing
tot stand bracht en deswege beschul
digd en veroordeeld werd van en voor
onbevoegd uitoefenen der geneeskunde,
heeft zijn advocaat, mr. Tideman, naar
onze meening terecht beweerd, dat er
een aan te leeren en een niet aan te
leeren wetenschap bestaat, dat de weten
schap van den beklaagde niet kan wor
den aangeleerd en van een onbevoegd
uitoefenen der geneeskunst dus ook geen
sprake kan zijn, daar immers iemand,
niet in het bezit van bedoelde gaven
en krachten, ze door studie niet verkrij
gen kan en ze dus nimmer kan aan
wenden.
Dit is dunkt ons het ware standpunt,
dat de wetgever wellicht ook eenmaal
HUGH CONWAY.
(32
Mogelijk was het een of andere hatelijk
heid van Macari, die Anthony's oogen open
den voor het gevaar, waarin zijn vermogen
verkeerde. Hoe het zij, hij schreef aanzijn
oom en drong aan op onmiddellijke afreke
ning. Voor 't geval Ceneri nog langer draalde
zou hij een rechtsgeleerde in den arm nemen
en als 't niet anders kon hem in rechten
vervolgen.
Het oogenblik, dat Ceneri zoolang gevreesd
en zoolang uitgesteld had, was nu gekomen
alleen dat nu de bekentenis, inplaats van
zooals hij gewild had, een vrijwillige te zijn,
hem ontwrongen werd.
In hoeverre hij volgens de Engelsche of
Italiaansche wet vervolgd kon worden, wist
hij niet, doch hij was overtuigd dat Anthony
onmiddellijk stappen -zou doen om hem in
hechtenis te laten nemen. En dit zou, ook
al was het slechts tijdelijk, het plan in
duigen werpen, waaraan hij nu arbeidde.
Tot iederen prijs moest Anthony March een
tijd lang het zwijgen opgelegd worden.
Ceneri verzekerde mij met plechtigheid,
dat geen enkele gedachte aan het vreeselijke
middel, waardoor dit bewerkt was, in zijn
geest was opgekomen. Hij had verscheidene
plannen overwogen en er ten slotte één
fekozen, dat, hoe moeielijk te volvoeren en
oe gewaagd het mocht zijn, toch het meeste
succes scheen te belooven. Hij wilde n.l. met
behulp van zijn vrienden en ondergeschik
ten Anthony buitenslands brengen en hem
zal innemen. Neemt men dit standpunt
niet in, dan maakt men zich schuldig
aan een opzettelijke ontkenning van
feiten, en het is zeker alles behalve
wetenschappelijk, iets voor onmogelijk
te verklaren omdat men het niet be
grijpt-
Zoowel in deze zaak van genoemden
heer als in die tegen den bekenden de
Haas, is door het proces zelf bewezen,
dat inderdaad menschen, met zekere
kwalen of gebreken behept, door ge
noemde heeren blijvend genezen zijn
en waar dit vast staat zou het vrij be
lachelijk zijn zulks te willen ontkennen,
maar men kan hen dan ook naar onze
meening niet onder de zoogenaamde
wonderdokters rekenen. Het zijn men
schen die zich zelf van bezit van zekere
gaven of krachten of van zekere bij
zondere eigenschappen bewust zyn en die
aanwenden of trachten aan te wenden
ten dienste der lijdende menschheid,
zonder in de eerste plaats hun gelde-
lijk belang in het oog te houden, m. a. w.
zonder daarvan een bepaald beroep of
bedrijf te maken.
Deze menschen zijn stellig niet ge
vaarlijk, daargelaten dat ze soms machte
loos zijn, doch, waar alles beperkt en
onvolmaakt is, daar is ook een medische
wetenschap zelve onvolmaakt en daarom
geven ook de beoefenaren dier weten
schap zonder aarzelen toe, dat zij nog
in vele gevallen machteloos staat en
geen genezing, hoogstens verzachting
kan aanbrengen.
Dit is misschien wel de voornaam
ste reden waarom de menschen naar
den wonderdokter loopen. Als de zoo
genaamde officieele wetenschap toch
niet helpen kan, waarom zou men het niet
eens probeeren Dat hij komt met veel
lawaai en uitwendig vertoon, dat veelal
het armzalige en opgeschroefde der han
deling moet dekken, hindert hen niet.
Daarvoor zijn ze in den regel te wei
nig ontwikkelddaarvoor hebben ze
ook te weinig menschenkennis daar
voor zijn ze soms door het lange lijden
en door al de teleurstellingen te wan
hopig geworden. Zij komen er zonder
veel moeite toe, eenig vertrouwen in
den wonderdokter te stellen, zonder
zich zelf daarvan rekenschap te kunnen
en te willen geven.
Met het oog hierop staat het vast dat
de wonderdokter alles vóór heeft: de
gulle erkentenis der wetenschap dat ze
niet volmaakt is, het feit dat zoovelen
met eindeloos verlangen op genezing
eenige maanden lang in een krankzinnigen
gesticht laten opsluiten. Deze opsluiting zou
slechts tijdelijk zijn, maar, hoewel Ceneri
het niet erkende, geloof ik toch dat men den
jongen man aangeboden zou hebben zijn
vrijheid te koopen met de belofte om zich
bij de ontvreemding van zijn eigendom neer
te zullen leggen.
En nu zou dit kostelijke plan ten uitvoer
gebracht moeten worden. Macari, die zich
wreken wilde over de beleediging was tot
alle hulp bereid.-Petroff, de man met het
lidteeken op den wang, behoorde met lijf
en ziel den dokter toe. Teresa, de oude
dienstbode, zou op last van haar meester
iedere misdaad begaan hebben. De noodige
papieren konden verkregen of anders ver-
valscht worden. Konden de samenzweerders
Anthony bewegen tot een bezoek aan het
huis in de Horacestraat, dan zou hij het
verlaten als een krankzinnige, toevertrouwd
aan de hoede van zijn dokter en zijn be
wakers. Het was een gemeen, verraderlijk
plan en het succes ervan was twijfelachtig,
daar het noodzakelijk maakte, dat het slacht
offer naar Italië gevoerd werd. Hoe hij zich
had voorgesteld, dit gedaan te krygen, legde
Ceneri niet duidelijk uit misschien had
hij niet zelf alle details van het komplot
uitgewerkt misschien zou men hem een
bedwelmend drankje ingegeven hebben,
misschien ook rekende men op zijn krank
zinnige woede, wanneer hij den waren staat
van zaken zou ontdekken, en die een schijn
van bewijs zou leveren voor de bewering,
dat hij niet wel bij het hoofd was.
In de eerste plaats moest men er nu
Anthony toe krijgen naar Horace-street te
komen, op een uur dat voor den aanslag
geschikt was. Ceneri maakte de noodige
schikkingen, gaf zijn medeplichtigen hun
instructies en schreef toen aanzijn neef een
brief om hem te vragen dien avond by hem
wachten, het feit vooral dat ze geen
hooge eischen stellen, ah ze maar ge
nezing ondervinden en ten slotte bet
feit dat ze ook daarin met weinig te
vreden zijn.
Alles werkt mede om de menschen
geloovig en vertrouwend te maken. Bij
een wezenlijken dokter, streng man der
wetenschap, voor wien het hoofdzaak
is te weten wat er nu eigenlijk aan
scheelt, en die zonder die wetenschap
niet handelen zal, is men zoo dadelijk
maar niet op zijn gemak. Men stelt
hem hooge eischen en wee als hij er
niet aan voldoet; maar bij den wonder
dokter komt dat niet te pas. Men komt
in een gansch ongewone omgeving, des
noods in tegenwoordigheid van tal van
menschen, in een versierde zaal, onder
de tonen der muziek. Dat heeft natuur
lijk invloed op den oogenblikkelijken
toestand van den patiënt. Hij is dade
lijk opgewekter en ziet alles door een
gekleurd glas. Hoe dikwijls trouwens
was hij al niet naar een anderen dokter
geloopen, natuurlijk met nieuwe hoop
en nieuwen moed en hoe dikwijls ver
beelde hij zich in zijn meer opgewekten
gemoedstoestand in den aanvang niet
dat het iets beter met hem werd? De
toestand der ziel oelent in dien zin in
vloed op het lichaam uit, dat het is
alsof de nieuwe dokter werkelijk succes
heeft.
De wijze waarop de wonderdokter
werkt kan niet nalaten de ziel van den
lijder in een ongekenden, opgewekten
toestand te brengen. Bij geen genees
heer kan hij zóó iets ondervonden heb
ben. Hij heeft dan ook dadelijk ver
trouwen, onderwerpt zich gewillig aan
alles, meent werkelijk dat hij eensklaps
anders is geworden en zou bovendien
ter wilie van het gebeurde, niet gaarne
het tegendeel erkennen. Daarom heeft
hij op dat oogenblik bijzondere wils-
en daardoor ook bijzondere lichaams
krachten, is tot alles bereid en tot alles
in staat, doet alsof hij plotseling gene
zen is en handelt in alles dienovereen
komstig.
Natuurlijk is de gewaande genezene
te goeder trouw van meening dat zijn
beterschap een blijvende zal wezen. Ook
dèt werkt zeer goed. De gunstige periode
duurt een poos en de teekenen van in
zinking worden niet gezien en in ieder
geval niet erkend.
Toch komt de reactie met onbedrie-
gelijke zekerheid en keert de oude toe
stand onherroepelijk terug. Dan komen
te komen om den staat van zaken uiteen
te hooren zetten.
Misschien wantrouwde Anthony zijn oom
en diens trawanten meer dan men vermoed
had. Hoe het zij, hij sloeg de uitnoodiging
af, maar gaf te kennen dat zijn oom wel
bij hem kon komen. Toen werd Pauline
gebruikt om haar broeder naar het nood
lottige huis te doen komen. Ceneri gaf te
kennen dat het hem volmaakt onverschillig
was, waar de ontmoeting plaats zou hebben,
maar stelde haar eeö paar dagen uit onder
voorwendsel dat hij het te druk had. Toen
vertelde hij Pauline dat hij den volgenden
dag voor zaken tot laat in den nacht uit
zou moeten blijven en dat dit voor haar
een goede gelegenheid zou zijn wat van
haar broeders gezelschap te genieten en
ze hem maar moest vragen om tijdens zijn
afwezigheid bij haar te komen. Daar hij
zelf ook wat met Anthony te bespreken
had, moest zij trachten hem bij zich te
houden tot aan zijn terugkomst.
Pauline vermoedde niets kwaads, schreef
aan haar broeder, dat zij tot laat in den
avond alleen in huis zou zijn en of hij bij
haar wou komen of haar meenemen wilde
naar een of andere avond vermakelijkheid.
Ze gingen samen naar een schouwburg en
het was twaalf uur, toen hij haar terug
bracht naar Horace-straat. Stellig was zij
het, die hem nog een poos bij haar hield,
misschien zelfs tegen zijn wil. En het moest
den schok voor het meisje wel dubbel
smartelijk hebben doen zijn, dat juist zii
hem door dit aandringen in den dood had
doen gaan.
Broeder en zuster zaten een poos samen,
en daarna verschenen Ceneri en zijn beide
vrienden. Anthony scheen deze ontmoeting
onaangenaam te vinden, maar zette een goed
gezicht by een kwaad spel en groette
oom beleefd. Macari keerde hy eenvou
natuurlijk teleurstelling en soins een
weinig schaamte, maar de wonder
dokter komt er altijd goed af, want de
patiënt heeft honderd redenen voor één
om te verklaren waarom de genezing,
die er toch heusch geweest is, niet
blijvend was!
Van het succes verneemt de wereld
alles, maar wat verneemt zy van de
mislukkingen, de teleurstellingen?
Men zegt, dat wie beoordeelen wil
wat een wonderdokter bereikt heeft,
diens patiënten drie maanden na de
behandeling moet bezoekenmaar het
is een feit dat èn de dokter, èn zijn
middelen èn zyn patiënten dan meest
al reeds lang weer vergeten zyn. De
dokter zelf heeft, naar men zegt, dan
toch altijd nog wel wil van zyn reis.
Heel duidelijk trouwens. Den gewonen
dokter is het zoowel om het verdienen
van geld als om het genezen zijner pa
tiënten te doen. Ieder weldenkend
mensch behoort te werken èn voor zijn
loon èn voor de resultaten van zijn
werk zelf. De eigenlijke wonderdokter
heeft slechts één doel, zonder dat hij
al te kieskeurig is in de middelen om
het te bereiken.
Wij hopen door deze gedachten, die
natuurlijk niets dan leeke-gedachten,
maar dan ook zoo onpartijdig mogelijk
zyn, onzen lezers de keus wat gemak
kelijker te zullen gemaakt hebben,
indien zij er den eenen of anderen
keer ook eens vóór gesteld mochten
worden.
Buitenland.
In de Eckernförder Bocht te Berlijn
zijn Zaterdagavond twee personen aan
gehouden, die de schietstanden voor
torpedo fotografeerden. Het waren een
paar Engelschen, die met een jacht ge
komen waren. Dit jacht werd aan den
ketting gelegd en de heele bemanning,
met de reeds aangehouden heeren, uit
vijf man bestaande, gevangen genomen.
Ondergeschikten waren niet aan boord,
allen vijf waren sportlieden. Aan boord
werden platen gevonden met allerlei
opnemingen van de Duitsche kust en
van oorlogsschepen.
De Berliner Zeitung am Mittag doet
nog een verhaal, dat het jacht, dat als
een kotter voor de visscherij gebouwd
en van een stoommachine voorzien is,
geen naam en geen nummer droeg en
slechts kenbaar was door het teeken
van een onbekende zeilclub. Ook zou
het door allerlei verdachte bewegingen
opgevallen zijn.
den rug toe.
Het lag niet in Ceneri's bedoeling dat er
eenigerlei daad van geweld of dwang be
dreven zou worden in Pauline's tegenwoor
digheid. Wat er gedaan moest worden, zou
geschieden als Anthony op het punt was
het huis te verlaten. Men zou hem dan
aangrijpen en in den kelder opsluitenzijn
geschreeuw zou desnoods gesmoord worden.
Pauline moest er niets van weten. Er waren
schikkingen getroffen, dat zij den volgenden
ochtend naar een vriend van haar oom zou
gaan, bij wien zij zou blijven logeeren, on
bewust van het gewicht der zaak, die de
samenzweerders plotseling elders heen riep.
„Pauline", zei Ceneri, „mij dunkt datje
beter deedt te gaan slapen. Anthony en ik
hebben nog een en ander te bespreken."
„Ik zal wachten tot Anthony weggaat,"
zei ze, „maar als ge wat te bespreken hebt,
zal ik in de andere kamer gaan."
Dit zeggende ging zij naar de piano waar
zij zat te zingen en te spelen voor haar
eigen vermaak.
„Het is te laat om vandaag nog over zaken
te spreken," zei Anthony, toen zijn zuster
de kamer verliet.
„Het is beter dat ge nu de gelegenheid
maar waarneemt. Ik moet Engeland denke
lijk morgen al verlaten."
Daar Anthony zijn oom niet wilde laten
ontsnappen, zonder dat er een verklaring
had plaats gehad, ging hij weer zitten.
„Goed", zei hij „Maar daar behoeven geen
vreemdelingen bij te zijn."
„Het zijn bijna geen vreemden. Het zijn
vrienden van mij, die zullen instaan voor
de waarheid van wat ik U wilde zeggen."
„Ik wil niet dat mijn zaken besproken
zullen worden in tegenwoordigheid van een
vent, zooals die daar," zei Anthony met
een verachtelijken blik naar den Italiaan.
De mannen spraken zachtjes. Pauline was
Tegelijkertijd komt uit Metz het be
richt, dat drie actieve Duitsche onder
officieren wegens spionnage aangehou
den zijn.
De vijf in de Eckernförder Bocht
aangehouden Engelschen zijn naar de
gevangenis te Kiel overgebracht.
Het Noorsche Storting heeft met 61
tegen 59 stemmen besloten, alle gebruik
van spiritualia in treinen, ook die men
zelf heeft meegebracht, te verbieden.
Het verbod treedt spoedig in werking.
Door het jongste bombardement van
het kamp van Hodeida door de Itali
anen werd dat kamp in brand gescho
ten, de munitie vernield en 23 Turken
gedood.
Een zeilkotter met 5 man en 23
jongens, padvinders, aan boord, is bij
Leysdown, op het eiland Sheppey (aan
den mond van de Theems) omgeslagen.
De kustwacht redde de 5 mannen en
16 jongens, van wie er nog een bezweek.
Zeven jongens zijn verdronken.
Te Rottingdean (op de kust van Sus
sex) was een troep padvinders aan het
baden. Een hunner verdronk, zijn mak
kers kwamen hem te hulp, en drie
verdronken er.
Bij Grüfelfing in de nabijheid van
Munchen heeft men grond gekocht om
er een esperantistenkolonie op te bouwen.
Deze zal esperantisten uit binnen en
buitenland moeten dienen als oord van
vacantieuitspanning. Er zal een vacan-
tiekolonie voor kinderen van onbemid
delde ouders aan verbonden zijn.
Men overweegt ook er een tentoon
stellingsgebouw en een schouwburg neer
te zetten.
Uit Uskub wordt aan de Vossische
Zeitung geseindUskub en Skoetari zijn
de eenige steden in Noord Albanië, die
nog niet in handen van de opstande
lingen zijn. Isa Bolatinat, die klaar staat
om tegen Uskub op te rukken, heeft in
Mitrowitsa een dagorder uitgevaardigd,
die voor de heele bevolking ten Noor
den van Mitrowitsa tot aan de Bos
nische grens geldt. Daarin heet het
o.m.: „Alle weerbare mannen, die zich
niet bij den nationalen opmarsch aan
sluiten, zullen door de natie als ver
raders beschouwd worden. Hun bezit
tingen zullen vernietigd en hun grond
bezit door de nationale overheid ver
beurd verklaard worden. Zij zeiven
zullen uit de gemeente verbannen wor
den". Drie duizend Loemesen hebben
zich met twee duizend Hassioten en
vijf en twintig duizend Podrimesen ver-
eenigd en staan thans eveneens gereed
voor een opmarsch tegen Uskub. Zij
niet ver bij hen vandaan en geen hunner
wilde haar verontrusten door luide woorden
of door een aanduiding van een op handen
zijnden twist; doch Macari hoorde de op
merking en zag het gebaar. Zijn oogen glin
sterden en hij boog zich voorover naar den
jongen March.
„Misschien zult ge me over een paar dagen
graag genoeg toestaan, wat ge me nu weigert."
Ceneri merkte op dat zijn recbteihand
voor in zijn jas stak, doch daar dit Macari's
geliefkoosde houding was, lette hij er verder
niet op.
Anthony verwaardigde zich niet te ant
woorden. Hij keerde zich van den man af
met een blik van de meeste verachting
een blik, die Marcari stellig buiten zichzelf
bracht van woede.
„Vóór wij over iets anders spreken," zei
hij tot zijn oom, „wil ik erop aandringen
dat Pauline onder mijn hoede gesteld wor
de. Noch zijzelf, noch haar fortuin moet
een prooi worden van een laaggeboren,
scbooierigen Italiaanschen avonturier, ge
lijk die man is, die vriend van u."
Dit waren de laatste woorden van den
armen jongen. Macari deed een stap op hem
toe, slaakte echter geen uitroep van woede,
stiet geen vloek uit, die zijn slachtoffer had
kunnen waarschuwen. Het lange, breede
lemmet glinsterde in zijn rechterhand en
toen Anthony March opkeek en zich achter
over in zijn stoel liet vallen om hem te
ontwijken, trof de slag omlaag met al de
kracht van zijn sterken arm, de punt van
de dolk drong heneden het sleutelbeen in
en doorboorde het hart. Anthony March
was voor eeuwig het zwijgen opgelegd!
ar •-
DOOR
Wordt vervolgd.)