Het Land van Ileusden en. Altena, de Langstraat en de Boinmelerwaard,
De Diereotemster.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 31 SS. Zaterdag 14 September. 1912.
FEUILLETON.
De belangstelling van het kind
tijdens het onderwijs.
land van alt^j
voor
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Prof. Dr. E. Claparède van Geneve
heeft tydens het Congres voor Zede
lijke Opvoeding te 's Gravenhage in
besloten kring een voordracht gehou
den over: „De belangstelling van het
kind tijdens het onderwijs."
De belangstelling van het kind tij
dens het onderwijs! Toen we dit on
derwerp onder oogen kregen, dachten
we terng aan onze eigen schooljaren.
We vroegen ons af: hoe was de be
langstelling toen wij zélf nog op de
schoolbanken zaten? Wij moeten bet
en wij durven het hier erkennen dat
die belangstelling soms of meestal?
maar heel matigjes was. Menigmaal
hebben we ons voor onze onoplettend
heid een reprimande van „den meester"
op het hoofd gehaald. Maar 't moet
gezegdvaak dachten we meer aan
onzen hoepel en onze knikkers dan aan
onze sommen en ons opstel. Dat er
aldus niet veel van ons werk terecht
kwam, behoeven we hier eigenlijk niet
eens te zeggen. Later hebben ons wel
er over beklaagd dat we in vroeger
jaren op school niet beter ons best heb
ben gedaan, maar er was toen niets
meer aan te doen. Onze belangstelling
tijdens het onderwijs wés toen niet
grooter, zoo troostten wij ons. Voor
ons zelf waren we er dan echter van
overtuigd, dat, zouden we onze school
jaren nog eens kunnen overdoen, we
dan beter ons best zouden doen.
Zóó als ons zal het ook anderen
wel eens gegaan zijn. Of liever: wij
weten wel dat het anderen, heel velen
zelfs, wel eens gelijk gegaan is als ons.
De belangstelling tijdens het onder
wijs is dus over het algemeen wel heel
gering. Dat mag werkelijk zeer jammer
genoemd worden. Zonder de belang
stelling van het kind tijdens het onder
wijs toch geeft het heele onder wjjs
niemendal, want een groot deel ervan
zal dan aan het kind voorbijgaan. Het
kind móét dus belangstelling tijdens de
les hebben. Dén alleen ook zal het zich
later niet beklagen over „verloren school
uren."
Volgens prof. dr. Claparède nu kan
de psychologie groote diensten aan de
opvoeding bewijzen. Hij noemde de
psychologie zelfs onontbeerlijk bij de
opvoeding. Volgens de oude opvoed
FEDOR VON ZOBELTITZ.
(4
„Wat is u voor een landsman?"
„Een Duitscher, maar ik heb al sinds
langer dan een dozijn jaren geen Duitschen
grond onder de voeten gehad Noem
mij Andrea, als ik u verzoeken mag."
„Mooi. Dus mister Andrea. Dat klinkt
heel goed. En zeg eens het oog
van Anatole ging onderzoekend over de
kleeding van Andrea zeg eens
„Ik begrijp U" zei de andere. „Ik zal
morgen dadelijk nieuwe kleeren koopen.
Ik ben niet geheel zonder middelen. Het
sparen heb ik ginds geleerd. Heb geen zorg
voor mijn uiterlijk wanneer al het an
dere afgedaan is
„Dat is het, op de proef naHand erop,
zoo 1 Manila is er nog een slok in de flesch?"
„Geen droppeltje meer ooml"
„Jammer. Ik zou gaarne op onze kennis
making gedronken hebben. Dan doen we
het morgen 1"
„Waarom nu niet, directeur? Sta mij toe
dat ik een paar flesschen aanbied I Ik ben
dorstig, en hongerig er bij I"
Hij leunde tegen een van de kooien, trok
staande, zijn rechter laars uit en nam er een
smal stukje papier uit. „Juffrouw, doet U
een dorstig mensch het genoegen, ga even
naar het naaste café en haal drie flesschen
Bordeaux. Maar Bordeaux, niet van dat tuig
hier uit het land! De flesch mag drie franc
kosten. En dan een beetje koud vleesch er
bij, of zoo iets! En wissel dan dit papiertje
kundige methode wordt eenvoudigweg
een progamma opgesteld en wordt het
kind gedwongen volgens dit programma
te werken. Maar 't is niet goed om
aldus te doen, meent prof. Clapède.
Dat het kind tijdens het onderwijs
niet meer belangstelling heeft, is z. i.
alleen te wijten aan de oude methode,
waaraan elke goede grondslag ontbreekt,
zooals hij zegt. Met de nieuwe methode
is dit volgens hem geheel anders. Is
bij de oude methode het 'programma
het middelpunt, bij de nieuwe methode
is het kind het middelpunt. En het
kind móét het middelpunt zijn, meent
prof. Claparède. Het kind moet, zooals
volgens de oude methode, niet volgens
een vooropgesteld programma werken,
want dit zou de oorzaak zijn van het
gemis aan belangstelling tijdens het
onderwijs, maar het programma moet
gemaakt worden naar de kennis van
het kinden dan zal men niet over
gebrek aan belangstelling hebben te
klagenmeent prof. Claparède. Da psy-
c'aologie zou hierbij, meent hij, van
grooten dienst kunnen zijn. De psy
chologie toch spoort de oorzaken op,
zou ook de oorzaken opsporeB van het
gebrek aan belangstelling, en wéét men
die, ként men die, dan zou men de
middelen kunueu aanwenden om de
belangstelling op te wekken, en wé3
die belangstelling er, dan zou het kind
met vrucht het ouderwijs kunnen volgen.
Er ligt veel waars in de redeneering
van prof. Claparède. Volgens de oude
methode wordt in school naar .een vast
programma gewerkt. Het is maar al te
wel bekend dat het eene kind vlugger
van begrip is dan het andere. Het pro
gramma is echter voor alle kinderen
gelijk. De kinderen die het minst vlug
van begrip zijn, zullen met de vlug
geren niet gelijk op kunnen werken.
Ze zullen zich óf overspannen, want
ze zullen hun best doen om niet bij
de anderen ten achter te komen en dan
zullen ze misschien nog niet met hun
vluggere mede-leerlingen kunnen mede-
komen, zoodat een zekere lusteloosheid
zich van hen meester zal maken tijdens
het onderwijs óf hun belaugstelling
zal zoo goed als geheel verflauwen bij
het onderwijs, als ze beginnen in te
zien dat zé tóch niet mee zullen kunnen
komen. Met die minder vlugge leer
lingen moet rekening worden gehouden.
Dit wordt helaas al te weinig gedaan.
In plaats van dat het programma naar
de kinderen wordt opgesteld, moeten
de kinderen zich naar het programma
schikken, de mogelijkheid van niet-mee-
kunnen-komen van enkelen hierbij ge
heel er buiten latende. Ook wij vinden
zulk onderwijs niet goed en zouden de
voorkeur geven aan zulk onderwijs als
prof. Claparède wil.
Wij hopen dan ook dat prof. Cla-
parède's voordracht, die ook door een
aantal Nederlandsche opvoedkundigen
werd aangehoord, eenig nut moge af
werpen en 't begin zal zijn van een
schrede in de door hem gewenschte
richting van 't onderwijs.
treinen met troepen van Mitrowilsa en
Keuprulu naar de Bulgaarsche grens
gaan.
Uit Saloniki: Vijftien brigades redifs
hebben bevel gekregen, zich ter mobili
satie gereed te houden. De berichten van
de Bulgaarsche grens luidden Woensdag
nog bedenkelijker. De Bulgaren hebben
op het blokhuis te Vely-Karakol met
kanonnen geschoten.
Bfitiitenland.
van honderd, o, wat hebt u mooie oogen
Andrea lachte en Manila werd rood, nam
haastig de banknoot en snelde weg.
V.
Een kwartier later zat men voor de tweede
maal aan het avondeten bij elkaar, want
Andrea had den maëstro, Giuliana en Nila
dringend uitgenoodigd. Dat smaakte beter
dan den eersten keer. Manila had goed in
gekocht, ze was tot aan het hotel Germania
geloopen en kwam met een mand vol heer
lijkheden terug. Giuliana had ditmaal ook
een servet gelegd over de kist, die als tafel
dienst deed en een paar borden en glazen
neergezet. De vreemdeling maakte op haar
den indruk, dat hij van een betere afkomst
was en zich iets aan uiterlijke vormen liet
gelegen liggen. Ja, het scheen zelfs of in
Giuliana weer iets van de oude ij delheid
ontwaakt was, want ze verdween plotseling
en toen ze terugkwam, had ze een taille
aan van donkerblauw fluweel, die haar
prachtige buste goed deed uil komen en droeg
ze laarsjes met hooge hakken. Dat het haar
te lang zou hebben opgehouden om kousen
aan te trekken, zag niemand.
Manila pakte uit: eerst den Bordeaux, op
het gezicht daarvan begon de oude Anatole,
meesmuilend aan de punten van zijn knevel
te draaien, dan toegedekte borden met koud
vleesch, sappige roast beef, Bayonner ham
en reerug.
„Ziet U, moedertje," zei Nila, „daar is de
reerug, waar u van gesproken hebt!"
't is toch lang niet kwaad soms om den
duivel aan den wand te schilderen. Hier,
mijnheer: de wijn kost negen franc, het
vleesch vier, maakt dertien en dan voor een
franc brood, blijft er zes-en-tachtig over.
Daar 1
Ze telde het geld voor en Andrea streek
het, zonder de berekening te volgen open
liet het in zijn zak glijden. Deze beweging
In het dorp Monte Valepaio in Por
tugal is een zevenvoudige moord ge
pleegd; Een vrouw is, terwijl zij terug
keerde van de rivier, waar zij linnen
had gespoeld, en met haar, haar vijf
kinderen om het leven gebracht. De
zuigeling werd in haar armen vermoord.
Men vond de vier andere kinderen
dichtbij, allen met afgesneden hals. Een
eind verder lag de vader dood, op de
zelfde manier omgebracht. Men heeft
verdenking op een boer, een buur van
het gezin. Men bewaakt zijn huis. De
oudste zoon van het vermoorde gezin
werkt bij hem en men vreest, dat de
moordenaar het ook op hem heeft
voorzien.
Het groote publiek in de Vereenigde
Staten heeft weer eens een geheimzinnig
geval om zich over op te winden. Zekere
gravin Szaro was op een boottochtje,
dat zij met haar advocaat, mr. Gibson,
maakte, verdronken. Bij de lijkschou
wing werd vastgesteld, dat de dame
geworgd was, en natuurlijk wordt nu
Gibson er op aangekeken. De woning
van den advocaat wordt bewaakt en
zijn gangen worden door de politie na
gegaan. Maar de man verklaart, dat hij
onschuldig is.
De Chiueesche regeering heeft het
plan goedgekeurd van den aanleg van
een uitgebreid nationaal spoorwegstelsel,
waartoe in het buitenland leeningen
zullen worden aangegaan. Ook is bij de
regeering een wetsontwerp in studie, dat
beoogt, geheel China open te stellen voor
buitenlandschen ondernemingsgeest, en
waarbij aan de buitenlanders het recht
zal worden geschonken, zich overal in
China te vestigen.
Aangaande Turkije en Bulgarije vin
den wij de volgende berichten
Uit UskubWoensdag 1.1. zouden
wekte bij Anatole het vermoeden, dat de
vreemdeling al heel wat geld door zijn vingers
had laten rollen, zoo iets lag er in zijn
houding, toen hij de goudstukken opstreek.
Men at en dronk flink. lederen keer, als
Anatole zijn glas leegdronk, klapte hij met
zijn tong en hield hij een lofrede: „Voor
treffelijk merk! Vol en toch zoo zacht!
Dien kan iedere vader met zijn zoon drin
ken!" En dan dronk hij weer uit zijn
opnieuw volgemaakt glas, rook er aan en
deed of hij een wijnkenner van beroep was.
Manila dronk weinig, maar bewees alle
eer aan het koude maal. Ze sprak daarbij
slechts als er een vraag tot haar werd ge
richt en dat kwam zelden voor. Andrea
daarentegen vertelde veel: van het leven
in het Algiersche vreemdenlegioen en van
de menigvuldige avonturen, die hij, gedu
rende zijn vijfjarig verblijf in Afrika, had
beleefd van de plagerijen en ruwheden,
die hij van zijn superieuren had moeten
verdragen en die hem eindelijk gedwongen
hadden om te deserteeren van de wilde
gevechten met de rebelsche Kabylen en
Arabieren en de ontberingen in de militaire
stations in het Sahara-gebied. Daar ook
Anatole met zijn circus Algiers had bereisd,
vonden ze talrijke aanknoopingspunten; het
gesprek werd levendiger, de beide mannen
haalden hunne herinneringen op, terwijl
Giuliana en Nila zwijgend toehoorden.Vooral
Giuliana was zeer opmerkzaamze vond het
interessant, de vertellenden in stilte met
elkaar te vergelijken. Terwijl de oude circus
rijder zijn verhalen op opsnijderstoon deed,
daarbij aanhoudend gesticuleerende en aan
zijn snor draaide, vertelde de ander kalm,
eenvoudig en met een woordenkeus, welke
den beschaafden man kenmerkte. En terwijl
het oog van Giuliana van den een naar den.
ander vloog, nam de uitdrukking van der*
pupil iets dierlijks aan, haar lippen werden»
voller en plotseling beet zij zich met detj
Sedert eenige dagen heerscbt een
groote roerigheid aan de Bulgaarsche
grens. Toen Woensdag een Turksche
patrouille te dicht bij de onzijdige strook
kwam, openden de garnizoenen en for
ten van Karatepe, Temistepe en Dzja-
belitza het vuur. Nadat de Turken ver
sterkingen hadden ontvangen, beant
woordden zij het vuur en doodden 5
Bulgaren. Ten gevolge van de aankomst
van versterkingen voor de Bulgaren,
werd het vuren levendiger en hield het
den heelen dag aan. De juiste verliezen
zijn niet bekend.
De Turksche minister van oorlog
heeft bevestiging ontvangen van het
gebeurde te Karatepe. Er zijn dooden
aan weerskanten gevallen. De minister
heeft lastgevingen verstrekt, ten einde
een herhaling van dergelijke voorvallen
te voorkomen.
De Fransche bladen bevatten een te
legram uit Konstantinopel, meldende
dat een diplomatieke breuk tusschen
Turkije en Bulgarije mogelijk geacht
wordt als gevolg vau een heftige woor
denwisseling tusschen den minister van
buitenlandsche zaken en den Bulgaar-
schen gezant.
De gemeente Keulen is voornemens,
tot blijvende verbetering van de vleesch-
verzorging van Keulen groote coöpera
tieve vetweiderijen in de Eifel samen
met andere groote steden, provinciale
besturen en kamers van landbouw op
te richten.
In een buitengewone vergadering van
de Keulsche slagersgilden is medege
deeld, dat de gemeente Keulen in Dene
marken 36 stuks groot vee heeft be
steld, die dezer dagen hier zullen aan
komen. Het bestuur van de stad zal de
Keulsche slagers voorstellen, het buiten
landsche vleesch voor de stad Keulen
te verkoopen. Na uren lange opgewon
den beraadslagingen en nadat verklaard
was, dat de gemeente Keulen bij een
weigering van de slagers den verkoop
van het vleesch voor den kostenden
prijs ter hand zou nemen, besloot men,
aan het stadsbestuur mee te deelen dat
de slagers bereid waren, den verkoop
van het Deensche vleesch voor Keulen
op zich te nemen.
witte tanden in den onderlip, terwijl er
tegelijkertijd een rilling door haar scheen
te gaan.
De vlakke hand van Anatole viel dreunend
op de kist, zoodat een van de leeuwen uit
zijn slaap ontwaakte en zacht brulde.
„Vervloekt volk, die Kabylen alle
duivelsEu u ontkwam dus gelukkig, zegt
u, zonder gesnapt te worden
„Zonder gesnapt te worden. Ik sloop in
ee* schip en verborgde mij daar in het ruim.
Maar ik had toch nog pechHet schip zou
naar Livorno gaan, maar legde onderweg
nog in Bastia aan. In het vaste geloof, dat
we reeds in Livorno waren, kroop ik uit
mijn schuilplaats en ik werd dadelijk
Volgens de Gazette de Bruxelles trad
de Durme door een zwaren vloed buiten
haar oevers, waardoor de stationswijk
van Lokeren ondergeloopen is. De be
woners waren verplicht haastig hun
huizen te ontruimen. Er is veel schade
op het platteland aangericht. De dijk
is doorgebroken; het vee kon slechts
met groote moeite in veiligheid gebracht
worden.
Te New-York is thans de hoogste
wolkenkrabber, Woolworih Building vol
tooid, welke een hoogte van 780 Eng.
voet heeft. De huurders van dit reuzen-
gebouwbe talen jaarlijks ongeveer 600,000
gulden huur. Het huis heeft 50 ver
diepingen, elk met 400 vertrekken. In
het gebouw bevinden zich een brand
weerpost, twee apotheken, een hydro-
therapeutisch instituut, drie restaurants,
twee „bars", drie spreekkamers van
dokters, een tandheelkundige inrichting
enz. De nieuwe wolkenkrabber is vol
gens Fransche plannen en met Fransch
kapitaal gebouwd.
Men bevestigt, dat te Doiran aan de
spoorlijn van Saloniki naar Seres een
bom ontploft is. Men verzekert, dat er
25 dooden en 80 gewonden zijn, meeren-
deels Mohammedanen. Volgens de amb
telijke lezing, is de orde niet verstoord.
Volgens een officiëel bericht, zijn er
bij de ontploffing te Doiran 13 men-
schen gedood en 23 doodelijk gewond;
16 anderen zijn minder zwaar en een
groot aantal licht gekwetst. Vier Bul
garen, die men verdenkt dat zij den
aanslag bewerkt hebben, zijn in hech
tenis genomen.
Uit Bethune wordt gemeld, dat direc
teur, ingenieurs on vertegenwoordigers
van de mijnwerkers eenstemmig van
oordeel zijn, dat verder reddingswerk
in de brandende Clarence-mijn als te
gevaarlijk niet meer beproefd mag wor
den dat er ongeveer 25 dagen na den
dag van de ontploffing (op 3 dezer) ge
wacht moet worden, om zeker te zijn,
dat er geen levende ziel meer in «le
mijn is en deze dan onder water gezet
moet worden om den feilen brand to
"blusschen.
Boscharbeiders vonden Maandag iu
het Grunewald bij Berlijn een uitgeput
mensch, die weldra stierf. Het bleek,
dat het schepsel was verhongerd.
In een voorstad van Nowotsjerkask
aan de Don hebben bandieten het rijks-
rentmeesterskantoor overvallen, de amb
tenaren gewond en 22,000 roebel ge
roofd. Daarna verdwenen zij.
meer belangstelling op Nila rusten. „Zijn
wij collega's kleine? Werk je ook in de
manege?"
Op het koord" antwoordde Manila knik
kend, terwijl ze plotseling een kleur kreeg.
„Ik hoop niet lang meer," zei Giuliana.
„Ik moet iemand in mijn plaats hebben,
als ik eens plotseling ziek word, dat kan
gebeuren, of op andere wijze verhinderd
ben en nu leer ik Nila
„Wat dau?" Andrea's oogen keken haar
verwonderd aan „Is u dierentemster
„Om u te dienen. Morgen kunt u mij
bewonderen
„En moet dat kleine dametje ook
Maar is het niet erg gevaarlijk, als een
gepakt. Ik sloeg om mij heen, als een razende, i vreemde in de kooi van de wilde beesten
bet hielp mij niet, tien minuten later zat komt?"
ik in de gevangenis te Bastia. Gelukkig had j „Nila is voor onze leeuwen geen vreemde
ik geld bij mij en gelukkig was mijn be
waker een brave ziel 's nachts nog kon
ik ervan doorgaan en vluchtte in de bergen."
„In de Macehia?"
„Juist in de Macchia, zooals de heeren
struikroovers van dit gezegende eiland. Vijf
dagen doorkruiste ik de bosschen van den
Oro en den Monte Roto^do, tot ik Ajaccio
voor mij liggen zag enMaar zeg mij
nu eens, directeur, hoe lang denkt u hier zeker van de Kabylen van mister Andrea
te blijven?" gedroomd?"
„Ongeveer veertien dagen, tot we genoeg „Laten we gaan slapen," zei Andrea en
reisgeld hebben om verder te gaan." i hij stond op. „Madame, wilt U de goedheid
„Waarheen?"
„Eerst naar Nizzal"
„Ah, naar Nizza! Dat komt goed uit, dan
I ben ik niet ver van de Italiaansche grens 1
Maar ik zie," en hij wendde zich tot Manila,
„mademoiselle is moe, mademoiselle gaapt.
1 Het is ongalant van mij de dames zoo lang
op te houden
„Maar mister Andrea1" en Giuliana
lachte -verleidelijk.
„Zeknr, 't is ongalant" ging Andrea voort
en voor' de eerste maal bleef zyn blik met Wordt vervolgd.)
meer, over het algemeen denkt men zich
dat gevaarlijker en moeilijker, dan het ia
werkelijkheid is. Niet waar Toddo?"
Anatole had het hoofd laten zinken en
was ingeslapen. Maar nu keek hij op en
knikte.
„Natuurlijk," kraaide hij, „met twee
schoten, pif! paf!"
Nila lachte vroolijk. „Oom Toddo, u hebt
hebben mij mijn nachtkwartier aan te
wijzen
„Gaarne, mijnheer Andrea."
Zij stond ook op, zwaar en moeilijk,
als in een xoes, hoewel ze niet veel gedron
ken had. Ze ging met Andrea vooraan,
Nila, die Anatole onder den arm had ge
pakt, en hem zoo leidde, volgde.
De oude schoolrijder, die half beneveld
was, grinnikte in zich zelf.
NIEUWSBLAD
Naar het Duitsch
VAN
