Land van Heusden en Allena. de Langstraat en de Bommelerwaard.
Scott's verongelukte Zuid-
pool-Expeditie.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden..
iVo. 3234. Zaterdag 22 Februari11913.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
VOOR
Nadat kapitein Scott, de koene En-
gelsche zeeman, in de jaren 1902 tot
1904 een vergeefsche poging had ge
daan om de Zuidpool te bereikeD, waar
bij hij het bracht tot 82J 17' zuider
breedte, dus tot op een afstand van
ongeveer 850 K.M. van waar zich de
Zuidpool moest bevinden, nadat kapi
tein Scott, zooals we zeiden, die ver-
gééfsche poging gedaan had, ging hij
in het jaar 1911 wéér uit om zoo
mogelijk de Zuidpool te bereiken. Ook
Amundsen, de Noorsche Zuidpool-reizi-
ger, ging in dat jaar uit, met hetzelfde
doel voor oogen. Amundsen had een
ander, naar het schijnt een beter uit
gangspunt voor zijn tocht gekozen dan
Scott. Ook konden de Noren op hun
ski's zich vlugger voortbewegen op de
sneeuw dan de Engelschen. En ook
werden de Noren op hun tocht over
het algemeen door beter weer begunstigd
dan de Engelschen. Maar wét ook de
reden ervan moge zijn, een feit is het
dat de Noorsche expeditie den 16 De
cember 1911 de Zuidpool bereikte, ter
wijl de Engelsche expeditie eerst den
18 Januari 1912, dus een maand later
de Zuidpool heeft bereikt. "Wel bijzon
der is het, dat Amundsen eu Scott,
terwijl zij elk zijn uitgegaan van een
punt dat op ettelijke honderden kilo
meters van het andere verwijderd is en
óók beiden een geheel verschillende
richting namen, wél bijzonder is het
dat beiden tenslotte op hetzelfde punt
terecht kwamen, nog zooveel te méér
bijzonder, omdat men, él naar men
de pool dichter nadert, zich minder
goed en ten slotte haast heelemaal niet
meer kan oriënteeren. Terwijl Amund
sen goed en wel met de zijnen uit de
poolstreken teruggekeerd is, heeft Scott
met vier zijner kameraden op den te
rugweg het leven er bij ingeschoten.
De geheele expeditie van Scott bestond
uit méérdere personen dan de vijf om
het leven gekomenen. De vijf omge
komenen waren zij, die zich van de
anderen hadden afgescheiden en met
hun vyven zouden trachten de pool te
bereiken. De anderen bleven onderweg
achter. Afgesproken was dat Scott en
de zijnen, ze mochten dan het doel
bereikt hebben of niet, op een bepaal
den tijd weer bij de achtergeblevenen
terug zouden zijü, en mocht dit niet
INT
(33
„Uwe Hoogheid," sprak eindelijk de bur
gemeester met angstige stem, „de honden
weten het beter dan wij, het is misschien
hier
„Zoek, daarvoor zijt gijlieden geroepen."
Youri trad naar voren en was de eerste
om naar den sneeuwberg te gaan. Bleek en
zwijgend groeven zij in de sneeuw.
De honden jankten.
Eensklaps trad de troep terug en slaakte
een kreet van ontzetting, dien de echo van
het woud op verren afstand droegop dien
kreet volgde stilte
Gekleed met rijp, uitgestrekt op het zachte
leger, dat de winter voor hen had gespreid,
lagen twee lijken!
„Petro I Oliana
Deze beide namen gingen van mond tot
mond en stierven weg in een zucht.
Liggende tegen de borst van den vluch
teling, haar voorhoofd tegen het zijne, de
lippen heel dicht bij de zijne, scheen Oliana
in diepen slaap gedompeld. De. beide armen
van Petro, stijf uitgestrekt, onbuigzaam,
omklemden de vrouw in eene laatste om
arming.
De boeren ontblootten het hoofd, maakten
het teeken van het kruis en knielden neer
op de sneeuw. Bij dit schouwspel vergat de
commissaris zelfs een oogen blik de wet van
den knoet; ontzet zag hij het tooneel aan.
Niemand dorst iets te zeggen, alleen de
wind zuchtte in de boomen, alleen de hon
den huilden.
het geval zijn, wat mogelijk zou kun
nen wezen, om verschillende redenen,
dan zouden de achtergeblevenen hen
tegemoet moeten trekken, omdat het
langer wegblijven wel eens het gevolg
zou kunnen zijn van uitputtingen ver
moeienis, en dan zouden de ter hulp
gezondenen hen misschien kunnen hel
pen. Toen dan de tijd verstreken was
dat Scott en de zijnen terug hadden
móéten zijn en nog niet terug wéren,
toog een hulp expeditie op onderzoek
uit. Op 79° 30' zuiderbreedte aange
komen, waar een levensmiddelen- en
brandstoffendepót voor Scott en de zijnen
was aangebracht, kwam de hulp-expe-
ditie tot de ontdekking dat, dit depót
nog onaangeroerd was. Zeer waarschijn
lijk bevonden Scott en de zijnen zich
dus DÓg zuidelijker, want waren ze op
hun terugreis van de pool het depót
gtpasse -rd, dan zouden ze ongetwijfeld
van de levensmiddelen en de brandstof
hebben gebruikt. Dus trok de hulp
expeditie nog méér naar het zuiden.
Ze hadden nog maar pas weer een af
stand van 11 kilometer afgelegd, toen
ze de hut van Scott en de zijnen ont
dekten. In die hut vonden ze de lijken
van Scott en twee zijner kameraden.
Uit de bescheiden, die ze óók in de
hut vonden, bleek hun dat Scott en
zijn vrieuden den 18 Januari 1912 de
pool bereikt hadden, dat Amundsen
reeds vóór hun de pool bereikt had,
wat hun bleek uit de daar door Amund
sen achtergelaten tent en andere voor
werpen, dat op den terugweg, op den
17 Februari, één der mannen van Scott
aan een hersenschudding was overled -n,
dat den 17 Maart een der éodere man
nen van ontbering was omgekomen en
dat den 29 Maart Scott en de beide
anderen, door een dagenlange sneeuw
storm in de hut opgesloten, van ge
brek en vermoeienis waren bezweken.
Alle dagboeken, bescheiden omtrent
gedane waarnemingen en geologische
steenmonsters, tot, een gezamentlijk ge
wicht van 36 Engelsche ponden, wer
den in goede orde aaugetroffen. Nadat
de hulp expeditie een lijkdienst voor de
omgekomenen had gehouden en een
kruis was opgericht op de plek, waar
de dooden gevonden waren, vertrok
de hulp expeditie weer van daar, naar
het noorden, dagboeken, bescheiden
enz. medenemende. Den 12 Februari
j.l. is het schip met de overlevenden
van de expeditie te Christchurch in
Nbu w-Zeeland aangekomen. De tijding
Toen richtte de oude vader van Petro
zich op en naderde Youri, die zich van allen
verwijderd hield. Lang zag hij den ellende
ling aan met een blik, waarin flikkeringen
van haat en minachting zich kruisten. Zijn
witte lippen bewogen zich zonder een woord
te kunnen uitbrengen. Eindelijk sprak de
grijsaard met een stem, die de menigte deed
beven, en zi-jn woorden vielen als bliksem
stralen: „Gij hebt den dood geroepen, gij
zult sterven, gij zult sterven. Mijne witte
haren vervloeken u ieder mijner tranen
vervloekt u, iedere zucht van mijn mond,
iedere druppel van mijn bloed vervloekt
ui..."
„En het geruisch der boomen scheen te
zeggen: „vervloekt".
Bevend luisterde Youri zonder te ant
woorden.
De jacht was geëindigd; de commissaris
had niets meer te doen dan het proces
verbaal op te maken. Men tilde de lijken
op, maar men had den moed niet hen te
scheiden. „De dood heeft hen vereenigd",
hadden de mannen gezegd. „Dit meisje was
trouw tot in den dood. In eenzelfde graf
zullen wij hen beiden begraven."
Men legde op de sleden de overblijfselen
van Petro en Oliana, en de sombere stoet
begaf zich naar het dorp.
De commissaris gaf bevel, dat de lijken
naar de hut van Doubeniouk zouden worden
gebracht.
XVHI.
De avond begon te dalen. Na den storm
van den vorigen dag schitterde de blauwe,
koude hemel in het licht van de onder
gaande zon. Het vlammende hemellichaam
gaf aan de sneeuw een jmrperen glans, de
boomen, met rijp bedekt, fonkelden van
diamanten en robijnen. Het was het uur
waarop Sémène en Xenia, omringd door
van de jammerlijke omkoming van
Scott en de zijnen heeft in geheel Enge
land pijnlijke ontroering teweeggebracht.
In zijn afscheidsbrief schreef Scott dat
zij voor de eer van het land bereid
ZLjn geweest hun leven te geven en hij
deed een beroep op de landgenooten,
om zorg te dragen dat voor hunne be
trekkingen behoorlijk zou worden ge
zorgd. Minister-president Asquith heeft
onder toejuichingen in het Lagerhuis
verklaard, dat het beroep van den om
gekomen poolreiziger niet tot doove
ooren is gericht. Het Britsche Zuid-
poolcoraité wil een beroep doen op het
Britsche volk, ten bate der nabestaan
den van de omgekomenen en ook van
de overlevenden der expeditie. Naar
men gelooft, zal de regeering een be
langrijke som bijdragen.
In zijn afscheidsbrief zegt Scott óók,
dat hij voor zich de reis niet betreurde,
omdat ze bewezen had dat de Engel
schen ook tegenwóórdig nog ontberin
gen kunnen uitstaan, elkaar kunnen
bijstaan en den dood kunnen ingaan,
met evenveel geestkracht als voorheen.
Als helden zijn ze gevallen, die
m.iunen
Dat wij hunne nagedachtenis in eere
houden
Bultenlatid.
Sedert eenigen tijd heerscht in Mexico
revolutie. De opstandelingen belegerden
het regeeringspaleis en hielden een
vreeselijke slachting onder de regee-
ringstroepen. Woensdag kwam het be
richt, dat president Madero in hechtenis
genomen en generaal Huerta tot voor-
loopig president uitgeroepen is.
President Madero werd in het regee
ringspaleis gearresteerd door generaal
Blanquet. Alle ministers werden mee
in hechtenis genomen, uitgezonderd
Ernesto Madero, den minister van finan
ciën, die te weten was gekomen wat er
broeide en de vlucht had genomen. De
staatsgreep was het gevolg van een
samenzwering, waarbij Blanquet betrok
ken was. Blanquet hield voor het re
geeringspaleis eene toespraak tot de
troepen. Hij wees er op, dat het oogen-
blik was gekomen om een einde te
maken aan een strijd, waarin de vader
zijn zoon, de broeder zijn broeder be
vocht.
Op het oogenblik dat Madero in
hechtenis werd genomen trachtten enke
len van zijn aanhangers hem te ont
zetten. Er werden schoten gewisseld en
drie vierden van den straf van Madero
vrienden en door nieuwsgierigen, vooraf
gegaan door het orkest der Zigeuners, de
kerk verlieten om zich naar hun woning te
begeven. Het bruiloftsfeest wachtte op den
terugkeer der gehuwden en hunne gasten.
Verscheidene sleden volgden die van de
jonge echtgenooten en gingen met losse
teugels over den smallen dorpsweg. Op het
midden van den weg, dien de stoet moest
volgen, niet ver van de woning van Sémène,
had men een groot vuur van dorre bladeren
ontstoken. Gaande door den vuurgloed,
moest het jonge meisje binnengaan onder
het dak van haar echtgenoot. Op het hooren
der muziek en der liederen gingen de paar
den in galop; de manen in den wind, het
oog wild, de neusvleugels geopend, wierpen
zij zich weldra in de vuurzee.
Dit plechtige oogenblik was nabij, de
bruiloftsstoet naderde als een storm: de
eerejonkers voedden den grooten haard en
op den drempel van de hut wachtten de
ouders van Bourdak, na den doortocht van
het meisje door den vuurgloed, haar op met
brood en zout in de hand.
Een rookkolom steeg ten hemel, de onder
gaande zon verguldde dit phantastisch too
neel, waar de fabel, de werkelijkheid en het
gedicht zich verwarden in een schilderachtig
en vreemd geheel.
De muziek der tziganen trilde hartstoch
telijk. De paarden, gestuurd door de vaardige
hand van Sémène, sprongen; snel als de
bliksem doorkliefden zij de vlammen. Een
zee van vonken verhief zich op hun weg,
een wolk van rook omhulde de slede. Het
meisje, echtgenoote geworden, ging door
het vuur.
Plotseling hield de muziek op, de vreugde
kreten stierven weg, de paarden met schuim
bedekt, stonden onbeweeglijk.
„Wat is er geschied?.... Wat ia er ge
schied
heeten te zijn gesneuveld. De inhech
tenisneming van Madero geschiedde in
de z.g. gezanten-zaal. Toen Madero daar
binnentrad, vond hij alle deuren door
troepen bewaakt. Een soldaat, die door
de toespraak van Blanquet in groote
opwinding was gebracht zette Madero
de loop van zijn geweer op de borst.
Madero wierp zich op den man en in
de worsteling ging het schot af, doch
niemand werd getroffen. De soldaat werd
in hechtenis gesteld.
Gustavo Madero, broeder van den
president, werd door generaal Huerta
zelf in hechtenis genomen. G. Madero
had generaal Huerta uitgenoodigd met
hem te dejeuneeren, en Huerta had in
een vertrek naast de eetzaal soldaten
verborgen. Toen men aan tafel ging
trad een officier binnen, die Gustavo
Madero met een revolver bedreigde en
hem tot arrestant verklaarde. Gustavo
protesteerde, doch generaal Hueta barstte
los in beschuldigingen tegen de geheele
familie Madero.
De voormalige president Madero en
zijn broer Gustavo werden onder strenge
bewaking, uit het paleis naar het tuig
huis gebracht. Gustavo werd kort daar
na weggebracht en doodgeschoten.
Gustavo werd algemeen voor invloed
rijker gehouden dan de president, en
zijn eigenmachtig optreden schijnt de
oorzaak geweest te zijn van de op
roerige beweging.
Toen hij door de straten geleid werd,
gaf de bevolking blijk van groote op
gewondenheid en de soldaten die hem
vergezelden, hadden moeite hem te be
schermen. De opstandelingenleiders
Orozco en Gelan, die in het noorden
van Mexico ageeren, zijn niet tevreden
over het optreden van generaal Huerta
als president.
Zij verklaren, dat zij den opstand
zullen voortzetten, indien geen ander
als president optreedt. Het liefst zouden
zij de la Barra of Trevino als zoodanig
zien optreden.
Madero is het slachtoffer geworden
van een staatsgreep doorzijn eigen twee
generaals. De breuk tusschen de drie
mannen schijnt hierdoor te zijn ver
oorzaakt, dat Madero aan Huerta en
Blanquet had opgedragen, Diaz, den
aanvoerder der opstandelingen en diens
aanhang uit het tuighuis te verdrijven,
het mocht dan kosten wat het kosten
moest. Huerta en Blanquet vonden die
opdracht te kras, of te gevaarlijk, en
weigerden. Zij gaven Madero den raad,
dan liever af te treden. Maar dat wilde
de president niet. Toen volgde de staats
greep.
Volgens een telegram uit New-York
aan de Köln. Ztg., is het onmogelijk te
Op twee pas afstand van de bruiloftsstoet
naderde 'n andere optocht, somber, zwijgend;
men zou zeggen spoken.
„De weg is nauw, de sneeuw, die men
's morgens heeft opgeschept, maakt aan beide
zijden een bolwerk. De botsing der twee
groepen wordt onvermijdelijk. De bruiloft
houdt stil om hen die komen voorbij te laten
de slede, die zij begeleiden, stoot tegen die
van Sémène.
Op dat oogenblik treedt Youri naar voren
en springt op de jonggehuwden toe.
„Zie, Bourdak!" riep hij met sissende stem,
„wij brengen je gasten, ziel"
Bourdak zag de twee lijken ineengestren
geld in hun doodelijke omarming en, even
bleek als zij, liet hij de teugels uit zijn
hand vallen en boog zich over Xenia, die
onmiddellijk was neergevallen, stijf, buiten
kennis.
„Zie, het is je bruidsmeisje," herhaalde
Youri.
Uit de menigte, die tot nu toe onbeweeg
lijk van schrik was geweest, verhief zich
een ontzaglijke kreet.
„Laaghartige!" brulden de mannen.
„Verrader, zielverkoopersnikten de
meisjes.
Youri liet zijn gluipenden blik langs de
omstanders gaan en zijn afzichtelijk oog
scheen te zeggen: „Ik heb mij gewroken."
Sémène greep de handen zijner vrouw.
Was zij gestorven van schrik? Hij wist het
niet. Bij het gezicht van Xenia, koud en
roerloos, verscheurde een peillooze wanhoop
zijn ziel; hij was de krankzinnigheid nabij.
De ongelukkige, de bewustelooze in zijn
armen houdende, sprong van zijn slede, en
met doodsbleek voorhoofd, de haren fladde
rend in de wind, zocht hij zich een weg
te banen door de menigte.
„Laat ons vluchten, vluchtenherhaalde
hij. „O, Petro, tref mij niet, Petro, vergeef
Mexico vast te stellen, hoe vele dooden
en gewonden in de sedert eenige dagen
ontoegankelijke woonhuizen van de stad
liggen. Overal dringt lijkenlucht naar
buiten. Eiken dag worden groote stapels
die op puinhoopen gelijken, met pe
troleum begoten en aangestoken.
De reuk van brandend menschen-
vleesch verraadt dat die hoopen uit
lijken bestaan. De nood en de tafreelen
van verschrikking onder de arme be
volking zijn niet te beschrijven. De
vrede in het land schijnt nog ver af
te zijn.
Een later bericht luidt:
Volgens de meeste schatting zijn bij
de omwenteling 3000 menschen om het
leven gekomen, in meerderheid gewone
burgers; onder de dooden zijn veel
vrouwen en kinderen. Ongeveer 7000
menschen zijn gewond.
Tal van gezinnen zijn geheel uitge
roeid door het ontploffen van granaten
en het vuur der machinegeweren.
Een schatting over de aangerichte
schade is niet te maken, zeker is ech
ter dat deze verscheidene millioenen
dollars bedraagt.
De Poolreiziger Stefansson, de man,
die de reeds beroemd geworden ont
dekking heeft gedaan van een stam van
blanke Eskimo's op een der eilanden
aan de Coronation-Golf, benoorden het
vasteland van Canada, gaat nu een reis
ondernemen naar een land, waarvan
men het bestaan vermoedt en dat be
noorden Canada zou zijn gelegen. De
Canadeesche regeering zal voor een
bedrag van 75.000 dollars in de kosten
oijdragen. De tocht moet drie winters
en vier zomers duren. Canadeesche
studenten zullen meegaan. De voorbe
reiding van de expeditie zal geschieden
onder leiding van de Canadian Geologi
cal Survey.
In de St. Engelberts-kerk te Miihlheim
a. d. Roer heeft een werkman, die voor
gaf dat hij wilde biechten, Woensdag
ochtend den missie-pater Wengeler, ter
wijl deze in den biechtstoel zat, dood
geschoten.
De moordenaar is dadelijk in hechtenis
genomen. Hij verklaarde dat hij pastoor
Welter van de St. Engelberts-kerk, en
niet den pater, uit wraak had willen
dooden.
Sedert Zondag houden te Mühlheim
ongeveer twintig paters jezuïeten missie-
nredikatiën. De doodgeschoten pater,
PetrusWengelerS.I.,was de leider ervan.
De moordenaar is een veertig-jarig
Nederlaodsch werkman Weinand. Na
zijn inhechtenisneming sloeg hij zotten-
taal uit.
mijGod, vergeef mij 1 Laat ons vluchten,
vluchten!"
Waggelend viel hij in de armen zijner
vrienden die waren toegesneld. Eenigen
hieven Xenia op, anderen namen Sémène
mede naar de hut.
Het feestmaal wachtte de gehuwden
De lijkstoet vervolgde zijn weg en hield
niet op dan voor de hut van Doubeniouk.
Yerina, nog gekleed in haar met bloed
bevlekt hemd, ter prooi aan hevige koorts,
sluimerde op haar bed; Domna, neergehurkt
bij het vuur, waakte bij de zieke.
Een verward geluid van voetstappen en
paardengetrappel liet zich op het erf hooren,
de oude vrouw hief het hoofd op. Yerina
ontwaakte.
„Domna", sprak zij, „is het de commis
saris? Ach, ik weet het, ik weet hetmen
heeft den knoet medegebracht! Zie, mijn
Itchaam is geheel bebloed, en mijn ziel kan
niet meer verdragen. Gij hebt vergif, Domna,
ik weet, dat gij het hebt!"
Met één sprong was Domna bij het venster,
zij keek, zij zag
„Wat gebeurd er?" steunde de zieke.
Niet in staat een woord te spreken, bleef
de oude vrouw ontzet zwijgen.
„De commissaris, de knoetmompel
de Yerina.
De deur werd ruw geopend. Youri trad
het eerst binnen, de mannen yiorgaande,
die de lijken droegen.
Hij naderde het bed.
„Moeder Doubeniouk," schreeuwde hij,
„sta op, uw dochter trouwt en gij slaapt!
De bruiloftsstoet nadert, sta op!"
De boeren wierpen een mantel in het
midden der kamer en legden er Petro en
Oliana op.
Rutheensche Roman.
(Wordt vervolgd.)
