el Land van Hensden en Aitena, de Langstraat en de Boimneierwaard.
Dan van Strijd.
J. C. JANSSEN
Comb. PEEK CLOPPEHBURG.
NORFOLK-PAKJES,
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3203Woensdag 4 Juni.
FEUILLETON.
De Geheimen eener
kleine stad.
's-HERTOGEN BOSCH.
-J
•iWB&ï':. ''-JÉ»} -
aWpfö B l TiT, |BmC
-.rv-j
mgp
m
1 V
1 1
SlSlsfev i
ilKlSk
EprPÉsic
UMD VAN
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
1913.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Gisteren heeft de officiëele verkie
zingscampagne met het stellen der defini
tieve candidaten voor de Tweede Kamer
in de verschillende districten van ons
land een aanvang genomen. Voor de
meeste candidaten zullen de eerstko
mende 14 dagen rechte dagen van strijd
blijken.
Van feilen strijd het land is in poli
tieker! zin scherper dan ooit in twee
kampen verdeeld, rechts staat tegen
over linkscoalitie tegenover concen
tratie, en deze beide groote groepen-
schakeeringen, waarbij nog de zich
buiten de burgerlijke partijen stellen
den komen, staan gereed elkander hevig
te bekampen. Het gaat voor de eene
hoofdgroep om het behoud, voor de
andere om de verovering van het re-
geeringskasteel. Achter die honderden
candidaten der anti-revolutionaire, chris-
telijk-historische, roomsche, vrij liberale,
liberale, vrijz.-dem. en sociaal-dem. par
tijen, staan honderd-duizenden gelijk
gekleurde kiezers gereed, om al naar
mate hun politieke overtuiging luidt,
hun stem, die de stem is van ons kiezers
volk, op den man hunner keuze uit te
brengen. En achter die wel bijna 10
maal honderd-duizend kiezers, staat
ten slotte het geheole volk om wiens
belangen het gaat, in al zijn schakee
ringen en geledingen. Wél cfus staat
Nederland thans in het teeken van den
stembusstrijd.
Deze strijd is er een, die na elke
4-jarige periode in omvang, vaak ook
in heftigheid toeneemt. De politieke
aandacht is van jaar tot jaar wassende,
de strijd om het bezit van politieke
rechten zoo hier te lande als elders
wordt gaandeweg heviger en het indi
recte mede-zeggingschap in 's lands
aangelegenheden is voor millioenen
staatsburgers het doelwit en de bekro
ning geworden van hun burgerschap.
Dat alles brengt in alle landen in de
verkiezingsdagen een heftigheid en strijd
lust mede, die ook met de volgende
jaren niet minder worden zal. Geluk
kig zijn wij hier nog verschoond ge
bleven van de tooneelen, welke andere
landen in die dagen van strijd te aan
schouwen geven. In de wijze nu waarop
een volk ter stembus trekt, komen, in
onbedekten vorm, de meest kenmer
kende eigenschappen van zijn karakter
duidelijk uit.
26)
Dan komt het tweede stadium. Stel u
voor, dat u te bed ligt en ijskoud bent, en
over uw heele lichaam beeft.
„Brrl" deed de burgemeester.
„U wordt overal geknepen en geprikt;
u geeuwt en kronkelt u van pijn. Dat is't
tweede stadium Nóg bent u niet verloren
als er maar spoedige en krachtige hulp
komtMaar meestal blijft die uitNu
komen wij aan het derde stadium Tever
geefs probeert u de tong vochtig te houden."
Als waanzinnig begon de burgemeester
op z'n tong te kauwen.
„Onwillekeurig slaakt u luide kreten
„Hal Ho!Hul
„Als u nog kracht genoeg hebt om u te
overtuigen of u spoedig dood zult zijn, dan
tracht u met duim en wijsvinger van de
eene hand de huid van de andere in plooien
te trekken. Heeft de huid haar elasticiteit
in zulk een mate verloren, dat de plooi blijft
en niet weer bijtrekt, dan hebt u na 'n half
uur opgehouden burgemeester en mensch
te zijn.
„God zij me genadig!" zuchtte de veel-
gekwelde magistraat. Nu is 't met mij ge
daan
Ontsteld staarde Lawendel naar den grijs
aard, die half bewusteloos in zijn leunstoel
achterover lag. Toen greep hij met een snelle
beweging de rechterhand van den burge
meester, kneep er 'n plooi in en riep toen
verheugd uit:
Duitschland, dat zijn kiezerscorps bij
millioenen telt, geeft het voorbeeld aan
de geheele wereld van een ordelijken,
bijna zouden wij zeggen „militairis-
tischen" stembusstrijdwanordelpke
straatbetoogingen zijn er onbekend en
zouden noch door de ordelievende bur
gerij, noch door de overheid met haar
sterken steun van politie en militairen
geduld worden. Gansch anders reeds is
het in Frankrijk in de dagen waarop
de Galische kiezer „koning" is staat
heel het land op stelten. Er woedt dan
door Frankrijk, van de noord-grens
tot de Middellandsche zee toe, een op
windende politieke koorts, die gansch
het maatschappelijk leven, dagen lang,
beheerscht. Veelal korter van duur,
maar heftiger nog is deze koortshitte
in de Donau-monarchie, waar formeele
straat-gevechten, bloedige tooneelen en
arrestaties bij honderden, een meermalen
onafscheidelijk onderdeel van de ver
kiezingscampagne uitmaken. De Hon-
gaarsche parlements-verkiezingen ver
heugen zich in dit opzicht al in zéér
ongunstige reputatie zoo is het ook in
Italië en op het Iberisch Schiereiland
het geval, waar corruptie en dwang
van hoogerhand, gewassen zijn, die
welig op den electoralen bodem tieren.
Engeland echter gelijkt in diergelijke
omstandigheden in vele opzichten op
ons. Ook daar, gelijk hier, gaat ge
paste geestdrift, soms stijgende tot het
bekende verschijnsel der temperatuur-
verhooging, gelukkig slechts zelden ge
paard met die onstichtelijke tooneelen
op straat of in openbare bijeenkomsten,
welke den stembusstrijd in zoo menig
der hiervoor genoemde landen ontsieren.
Meen nochtans niet, dat deze kalme
houding aan gene en deze zijde der
Noordzee bestaande, ook een totaal ge
mis aan politieke belangstelling be-
teekent. Juist komt de taaie volhar
dendheid in het streven naar uitzetting
van de grenzen der kiesbevoegdheid,
nergens duidelijker tot uiting dan in
deze noordelijke landen.
Doch hoe ook onderling, uiteen
loopend de karakter-eigenschappen der
verschillende cultuur-volken waarvan
door hen in den verkiezingstijd blijk
gegeven wordt, mogen zijn, in één
kenmerk stemmen allen overeen, n.l. in
het al te vaak geheel miskennen van
wat er goeds mag zijn in de drijfveeren
bij den politieken tegenstander. Ook te
onzent kan men thans in verschillende
vergaderingen, vooral in de groote steden
van ons land, maar ook in de provincie,
„Maar burgemeester, de plooi is prachtig
verdwenen
„O, den hemel zij dank," prevelde Zipfel
zachtjes, „ik dacht al dat't met mij gedaan
wasAlles wat u mij verteld hebt, heb
ik bij mijzelf waargenomen... Help me,
LawendelWij moeten maatregelen ne
men Breng dadelijk alle symptomen op
papier en laat ze op kosten der stad drukken
en aan de hoeken der straten plakken. In
middels zal ik een kalmeerende proclamatie
opstellenDie moet er onder worden aan
geplakt Later zullen wij verder zien."
Reeds wilde hij zich naar de zijkamer
begeven, maar halverwege bleef hij ver
schrikt staan.
Hij wees den barbier naar de beide dames
die, elkander nog teeder omvathoudende,
doodsbleek en onbeweeglijk op dekanapee
lagen.
Voorzichtig sloop Lawendel op de teenen
naderbij en keek moeder en dochter opmerk
zaam aan. Toen fluisterde hij den burge
meester, die angstig zijn bewegingen volgde,
geheimzinnig toe:
„Schrik niet, Edelachtbare, maar is er
mogelijkheid dat een der dames reeds door
de cholera is aangetast?"
Nauwelijks was hem deze vraag van de
lippen, of van de kanapee klonk een dubbele
kreet, de omhelzing werd ontbonden en
schreeuwende snelden moeder en dochter
naar de zijkamer waar zij zich gekleed en
wel op haar respectieve bedden wierpen.
Zipfel wilde hen nastormen, maar Lawen
del hield hem tegen en zei glimlachend
„Neen, wie nog kan loopen en schreeuwen,
die is nog ver van de cholera af 1Deel
dit den dames mede, burgemeester, en stel
ze gerust... Ik zal inmiddels mijn symp
tomen op papier brengen... Tot ziens,
burgemeesterOns wacht eene zware
argumenten hooren aanvoeren, die beter
achterwege dienden te blijven. Deze
bijeenkomsten, gelijk van zelf spreekt,
doen slechts den weerklank hooren van
hetgeen daarbuiten, in den boezem van
het kiezersvolk wordt gestreden en
beleden, geloofd en gezegd, waarbij dan
den tegenstander verlerlei onedele mo
tieven, ja onvaderlandslievende, zooniet
erger, worden toegedicht. Al wie, geen
rekenschap houdend met het bijzonder
tijdstip waarop dergelijke verguizingen
geuit worden, dat alles voetstoots als
de loutere waarheid aanvaarden, zou
waarlijk kunnen meenen, dat geen land
reden tot roemen heeft, dat in zulk een
groot aantal, dergelijke individuen onder
zijn burgers, zelfs onder zijn volksver
tegenwoordigers, ja onder de leden zijner
regeering telt. De tijd die ons nu nog
scheidt van den dag waarop de be
slissing vallen moet, zal ongetwijfeld
getuige zgn van menig woord dat beter
ongeuit gebleven ware, van menig ver
wijt dat onverdiend is, van menige af
straffing, die ten onrechte gegeven wordt.
Iu de hitte van den strijd dringt ver
dachtmaking, mistrouwen en achter
docht op den voorgrond en wijkt de
erkenning maar al te zeer naar achter,
dat ook een gulden eerlijkheid en een
innige overtuiging drijfveeren van den
strijd zijn. Yoor niet-politiek aangelegde
naturen is zulk een tijd een reden te
meer om hun afkeer van „al dat poli
tiek gedoe" sterker te doen worden.
En toch, noodzakelijk is dit geenszins;
eerder het tegendeel. Elke strijd toch
eert zich door de wijze waarop hij ge
voerd wordt.
Yoor de schijnstooten der floret is
het nu de tijd niet meer in de politieke
arena. Thans dient terdeeg de degen
gehanteerd; doch deugdelijk en eerlijk.
En nimmer zij deze, ook straks niet
bij het algemeen handgemeen, verwis
seld voor den zooveel ruweren houw
degen, erger nog voor de bijl der vul
gariteit. Zoo goed toch als het een volk
siert met eerlijke middelen zijn bestaans-
strijd te voeren, zoo zeer ook komt het-
thans voor alle partijen, zonder onder
scheid, er op aan, te zorgen dat zij
zich straks de overwinning niet te
schamen hebben, als zijnde verkregen
met wapenen, waarnaar zelfs in deze
dagen van strijd, voor hen zelf, in
de eerste plaats niet ongestraft ge
grepen kan worden.
tijdmaar hij zal krachtige mannen in
ona vinden
En met een ernstige, waardige buiging
verliet hij het burgemeesterlijk vertrek.
Op de straat gekomen liep hij thans niet
op z'n kippedrafje maar kalm, met het hoofd
omlaag.
Want hij had veel om over na te denken.
En daartoe is een kalme gang noodig.
„Hm, hm, mompelde hij, heb ik wel
redenen om mij bang te maken voor den
verschrikkelijken tijd, die binnen vieren
twintig uur hoogstwaarschijnlijk zal aan
breken?... Is het niet veeleer mijn goede
genius, die mij daardoor wil verheffen tot
de hooge waardigheid, welke ik zoo lang
reeds droom?"..Slechts uit moeilijke tijden
kunnen groote mannen omhoog stijgen
Zou Bonaparte zonder de pest der Revolutie
Napoleon zijn geworden?... Men moet
echter dien tijd weten dienstbaar te maken
aan zijn streven. In dit geval is daar
medische kennis toe noodig, benevens een
vlugge, juiste blik en energisch optreden
Hm, bezit ik dit?... De laatste twee eigen
schappen wel... Maar de eerste? Wacht
eens, ik heb thuis 'n oud boek, dat een
reizend vakgenoot eens bij mij achterliet
Het is getiteldHahemann's Homoeopathie.
Ik zal het eens met aandacht bestudeeren
de lui hier weten zelfs niet dat het ding
bestaat. Ik kan den inhoud gerust voor mijn
eigen geleerdheid ten beste gevenDe
grondslagen der homeeopathie Btaan er
duidelijk in omschrevenJa, ja, nu her
inner ik 't mij „Een goed homoeopatisch
geneesmiddel moet bij gezonde individuen
dezelfde verschijnselen wekken als die, welke
de ziekte kenmerkt. Genees het gelijke met
het gelijke"Nu valt my zoowaar de
ONTVANGEN de nieuwste modellen in
Model als nevenstaande met 1 Rij en 2 Rij knoopen,
voor den leeftijd van 3 tot 16 jaar.
De kleuren, die we hiervan in voorraad hebben
zijn Blauw, Bruin, beige GrQs enz.
In prijzen van
13 - 3.50 - 4 - 4.50 - 5 - 5.50 - 6 - 6.50
7 - 7.50 - 8 - 8.50 - 9 - 9.50 -10 tot f 16.
Do zaak is Zondags geopend van 9—12 nor.
Buitenland.
Op het Zeuthener meer bij Berlijn is
Zondagmiddag een jol met elf menschen
erin door een rukwind omgeslagen. Geen
van hen kon zwemmen. Vijf werden er
door motor-booten gered, de zes an
deren drie mannen, een meisje en
twee kinderen verdronken.
Het verbond van bioscoopeigenaars
in de Rijnprovincie en Westfalen heeft
Zaterdagnacht in een vergadering te
Keulen besloten hun inrichtingen we
gens de drukkende belasting, die van
gemeentewege geheven wordt, te sluiten.
Een commissie zal bepalen, wanneer
dit besluit in werking zal treden.
Maandag werd uit Washington ge
meld: Senator Dillingham zal een wets
ontwerp indienen, strekkende om de
immigratie in de Vereenigde Staten in
dier voege te beperken, dat per jaar
voor elke natie niet meer dan 10 pet.
wordt toegelaten van het aantal, dat
van die nationaliteit in de V. St. reeds
aanwezig was bij de laatstgehouden jaar
telling.
Senator Dillingham hoopt daarmee te
bereiken, dat de immigratie uit landen
als Griekenland, Turkije, Italië en Oos-
tenrijk-Hongarije zal worden ingeperkt,
terwijl die uit Engeland, Duitschland
en andere landen van Noord-West-
Europa er door zou toenemen.
Reisser, belastingontvanger in Franscb
Guyana, reisde naar Frankrijk om zich
aan te bevelen voor een staatsbetrek-
Latijnsche formule ook in Similia similibus
curantur. Met dat: potjeslatijn doe ik won
deren bij mijn aartsdomme stadgenooten
Wat zijn nu de voornaamste verschijnselen
van de cholera? BrakingenHoe wor
den brakingen uitgelokt? Doorbraakwijn
en rhabarber
Wat zijn dus de beste voorbehoedmiddelen
tegen de cholera Braakwijn en rhababer
Lawendel, je hebt 'n groote gedachte ge
koesterd En weldra zul je die in praktijk
brengen
Hij hief het hoofd op en wilde op z'n
kippendrafje verder gaan, toen hij op drie
pas afstands dokter Goese op hem zag af
komen.
Ditmaal nam Lawendel niet met 'n ver
legen glimlachje den hoed af voor zijn ge
leerden tegenstander, maar hij wierp trotsch
het hoofd in den nek, tikte met neerbui
gende vriendelijkheid even aan den rand
van zijn hoofddeksel en liep hem voorbij,
als een grande van Spanje zijn kleermaker
wien hij geen peseta schuldig is.
XIX.
Na drie dagen waren de Pose muck Iers
veranderd als 'n blad aan een boom. Ze
waren op eenmaal verwoede krantenlezers
geworden.
Bij de aankomst van de diligence vochten
zij letterlijk om de eerste nummers van de
Vossische Zeitung.
Vroeger waren wel eenige gezinnen samen
op dit dagblad geabonneerd geweest en ze
hielden ook het „Posemuckler Weekblad".
Maar dat was eigenlijk uitsluitend voor
den chic.
In de „Vossische" lazen ze de familie
advertenties en wie zijn spaarpenningen in
effecten had omgezet volgde met moeite den
koers van zjjn papieren, maar gewoonlijk
king. Toen hij te Marseille voet aan
wal zette, was hij al benoemd en vernam
dat hij bovendien 250,000 gulden had
gewonnen in de Panamakanaalloterij en
100,000 gulden in een loterij van het
Crédit Foncier.
De Berliner Zeitung am Mittag ver
zekert uit Engelsche bron vernomen te
hebben dat Engeland bereid is met
Duitschland een verdrag te sluiten,
waarbij het Duitschland (als belooning
voor diens belangelooze houding in
Klein-Azië) Zanzibar en de Walvisch-
baai afstaat.
Verder is Engeland bereid Spanje en
Portugal te overreden Rio Muni en
Angelo aan Duitschland te verkoopen.
De Daily Mail verneemt uit Peking,
dat de dreigende toestand nog onge
wijzigd is. De krijgsraad, die is aange
steld door het departement van oorlog,
gaat voort met het terdoodveroordeelen
van z.g. revolutionairen; en eiken dag
hebben er te Peking terechtstellingen
plaats.
Ook heeft de regeering te Peking
opnieuw de censuur op telegrammen
ingesteld. Er schijnt te Peking een ge
heim perscomité in functie te zijn, dat
censuur uitoefent op alle telegrammen,
als ware de staat van beleg afgekondigd.
De buitenlandsche dagbladcorrespon
denten te Peking zullen met elkaar in
overleg treden over het nemen van
gemeenschappelijke maatregelen, ten
einde die onwettige perscensuur tegen
te gaan.
waren de journalistieke behoeften daarmede
méér dan voldoende bevredigd.
Alleen enkele burgers, die zich 'n air van
geleerdheid wilden geven, hielden 'n paar
uur de krant, Boms ten ondersteboven, voor
hun suffige, glazige oogen en bliezen hun
welriekenden tabaksrook tegen de artikelen,
tot de walm tegen hun oogen terugsloeg
en zij tranen begonnen te vergieten. Maar
wanneer de pijp uit was en zij met 'n ge
wichtige tronie de krant uit de hand legden,
dan wisten zij evenmin wat er in stond als
de kat die voor de kachel lag te soezen.
Om de politiek bekommerde zich de
achterhoeker uit die dagen niet. Trouwens,
wat was er aan de politiek vóór 1848? De
steden sluimerden, de bevolking dommelde
en de vorsten waren gelukkig en tevreden
spoorwegen waren er bijna niet en de weder
zij dsche bezoeken van Hoofden en Staat
waren nog niet uitgevonden.
Wat hadden de menschen nu eigenlijk
te lezen?
Maar nu was 't plotseling geheel anders
geworden.
De vrees voor den dood had de Pose-
muckler's uit hun rustige rust gestuwd.
Wie nooit 'n krant in de hand nam liet
zich nu. als abonnent inschrijven, want
wachten tot de buurman het blad rad uit
gelezen, dat was beslist onmogelijk!
Grootvader en grootmoeder zaten al 'n
uur vóór dat de krant kwam hun bril te
poetsen, en als het blad in hun banden was,
dan kon het lekkerste maagbittertje of kom
metje troost voor hen staan, zonder dat ze
er aan nipten. En dat wil wat zeggen bij
oude Posemucklers.
jjk&yt-'-J *rTl »-|
- -
(Wordt vervolgd.)