Het Land van Neusden en iltena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
f
Door Schade en Schande.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3297. Woensdag 1 October.
Menschenliefde.
L
FEUILLETON.
UiiD VAN ALTÊ^
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
1913.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 77* ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Wat is 't beste, 't hoogste, dat we
kunnen bereiken?
Deze vraag zal stellig op verschil-
leede wijzen worden beantwoord.
De een dorst naar rijkdom, een an
der naar geleerdheid, een derde naar
macht.
Hier is er een, die een ideaal na
streeft in de kunst, elders zoekt men
een nijverheidsvorst te worden. De een
acht het 't hoogste in de politiek uit
te munten, terwijl een ander zijn hoog
ste heil zoekt in eenzame afzondering.
Wat is het beste, dat we hier kunnen
bereiken
We herhalen onze vraag.
Oppervlakkig beschouwd, kan nie
mand een afdoend antwoord op die
vraag geven.
Immers, wat den een begeerlijk schijnt,
wordt door den ander geminacht.
Wat den een toelacht, komt den ander
voor als een last.
Toch is bij nader bezien de vraag
wel voldoende te beantwoorden.
Welke neigingen de menschen koes
teren, welken aanleg ze hebben voor
deze of gene maatschappelijke betrek
king, hoe uiteenloopend de ontwikke
ling, de mate van welvaart ook zij,
ééne zaak is er, die aller belangstelling
moet wekken en trekken en gaande
houden.
Wie we ook zijn, wat we ook ver
mogen of tot stand kunnen brengen,
of we rijk of arm, geleerden of een-
voudigen van geest zijn, allen hebben
we er belang bij in waarheid mensch
te zijn, hebben we er belang bij, dat
ieder zijne liefde tot allen uitstrekke.
Maar ach, hoeveel ontbreekt daaraan
nog?
Hoe heerscht in vele kringen en ver-
eenigingen nog een ellendige geest van
hitsluiting.
In waarheid mensch zijn!
Ho ja, we zijn immers allen menschen.
De koning en de bedelaar, de edel
man en de schaapherder zijn menschen.
Eilieve, er is verschil.
Niet verschil in stand bedoelen we.
De bewoner eener plaggen-hut kan
edeler wezen, dan de edelman in zijn
paleis.
In waarheid mensch te zijn, beteekent
zóó te leven, dat we toonen, dat we
het edele, het goede, het schoone, het
ware willen, daarnaar streven en dat
ALICE en CLAUDE ASKEW.
II.
(2
v
Het huwehjk van John Holt zulk een
ongewenschte vereeniging in de oogen van
zijn vader had twee en een halfjaar ge
duurd, zonder eenig vooruitzicht op een
nakomeling, en dit was reeds op zichzelf
een groote grief tegen de arme Lady Betty.
John was het eenige kind van Squire Mark,
dat meerderjarig was geworden. De beide
jongere zonen waren, met hun moeder,
jaren geleden omgekomen bij een spoorweg
ongeluk, en daarom was de enkele onder
stelling, dat John, de eenige die den eeuwen
ouden familienaam kon voortplanten, een
zwakke vrouw zou gekozen hebben, genoeg
om den driftigen ouden Squire in woede
te brengen.
Zooals reeds gebleken is, was de toestand
er feitelijk niet op verbeterd, toen Laun
celot eindelijk op het tooneel verscheeü
want het was maar al te duidelijk, dat hij
geen waardige spruit van het huis Holt was.
Trots op hun geslacht was een der sterk
ste karaktertrekken van de Holts, en al
hun eigenaardigheden mochten krachtig ge
noemd worden. Zij waren van boerenafkomst
en hadden hun rijkdom verworven door
onverzettelijke volharding en ij verige krachts
inspanning. Verschillende vorsten hadden
hun land geschonken in ruil voor diensten
op het oorlogsveld of op ander gebied aan
den staat bewezen. Zij hadden rij kdommen
vergaard, doch altijd was de liefde voor den
we bezield zijn door een geest van al-
gemeene menschenliefde.
Wij weten geen eervoller naam dan
mensch te zijn in de volle beteekenis
van het woord, en hij, die aldus 't
mensch-zijn opvat, in alle omstandig
heden daaraan getrouw poogt te zijn,
hij heeft 't beste bereikt, wat er te
bereiken is. Een ideaal, dat verder ligt,
na te streven, staat gelijk met najagen
van een herschenschim.
Wanneer iemand zegt voor 't belang
der mindere klassen te zullen, te willen
opkomen en 't doet ook, dan stelt hij
zich daarmee partij en geeft te kennen,
dat hij geen besef heeft van algemeene
menschenliefde.
Deze laatste omvat alle menschen,
zij wil aller belang behartigen.
Yan zoo iemand kunnen we 't ons
zeer best voorstellen, dat hij op ieder,
die hem in 't aanwenden der middelen
om zijn onvolmaakt doel te bereiken,
in den weg treedt, raast en tiert, hem
te vuür en te zwaard vervolgt en peper
en revolver zelfs daarbij bezigt, om te
overwinnen.
Men begrijpe ons vooral goed.
Het opkomen voor de belangen der
mindere klassen is op zich zelf hoogst
edel en dus prijzenswaardig; het is
evenwel maar half werk. We moeten
meer doen.
We moeten ons interesseeren voor
de belangen van alle menschen, zonder
eenig voorbehoud, zonder te letten op
rang, stand, bezitting, afkomst.
Kunnen we het zoover niet brengen,
dan i» dit waarlijk bedroevend, want
eeuwen heeft men gepoogd de menschen
in zedelijkheid te oefenen en ware zede
lijkheid openbaart zich in algemeene
menschenliefde.
De sociale kwestie, het arbeiders
vraagstuk, zou spoedig opgelost zijn,
indien de geest van algemeene menschen
liefde meer de harten der menschen
doordrong.
't Schijnt, dat er in onzen tijd wel
wordt gestreefd naar telkens grooter
welvaart, maar zonder daarbij algemeene
menschenliefde in praktijk te brengen.
Dat is eene fout.
Plichtmatig en verstandig is 't te
pogen in maatschappelijken welstand
toe te nemen.
Wij hebben daarbij echter toe te zien,
dat onze welvaart niet mag warden
verkregen ten koste van het geluk, de
gezondheid, de zedelijkheid, de men
schenwaarde van anderen, wij hebben
bodem hun vruchtbaren bodem mach
tiger geweest dan de zucht naar meer on
zekere eerbewijzen die zij hadden kunnen
verwerven. Nooit was er een Holt geweest,
hunkerend naar een titel, naar de weelde
van het hof, of naar ij dele volksgunst.
Van vader op zoon bleef het altijd het
zelfde. Een der zonderlingste feiten uit de
familie-geschiedenis, tot aan de tijden der
Noormannen opklimmend, was het geringe
verschil in karakter tusschen de opeen
volgende bezitters van het landgoed. Wie
er één beschreef, kende ze allen. Men kon
gerust zeggen, dat er nooit een Holt van
Chalton Coombe was geweest, die niet
razend driftig, onverzettelijk koppig, be-
leedigend zelfvoldaan was en die niet,
onder dat ruwe uiterlijk, een warm hart,
en een krachtig plichtsbesef bezat. Squire
Mark was een echte Holt, en zijn zoon John
ook. Waarom moest Launcelot dan zoo uit
het soort slaan?
Misschien, als men maar ver genoeg
terugging, was John Holt zelf wel schuld
aan al die moeilijkheden. De oude Squire
had in zijn drift Launcelot den zoon van
zijn moeder genoemd, en men kon zich geen
vrouw voorstellen, minder geschikt om de
echtgenoote van een Holt te zijn, dan de
fijne, teere Lady Betty Farfex, die gedurende
een korten, maar ongelukkigen tijd van drie
jaren dat voorrecht genoot.
Ofschoon hij een vrouw met een titel ge
trouwd had, meende de oude Squire, die
Chalton met strenge hand regeerde, dat
John een misstap begaan had. De Holts
beschouwden hun lange onafgebroken lijn
van voorouders, hun oud geslacht, als ver
heven boven de meeste aristocratische fa-
miliën van heden. John's keuze verwierf
dus niet de goedkeuring van zijn vader,
want de stamboom van Lady Betty reikte
slechts tot aan haar overgrootvader, en was
toe te zien, dat wij onze welvaart niet
niet te danken hebben aan hetgeen
anderen in billijkheid voor hun arbeid
toekomt.
Het allereerst en 't allermeest wil
de algemeene menschenliefde zich open
baren in den huiselijken en ook in den
kring, waarin men arbeidt en dagelijks
leeft. Daar toont ze er zich op toe te
leggen vrede en eensgezindheid te be
waren, recht te handhaven. Is er ver
schil van gevoelen en inzicht, dan blijft
de toon, waarop gesproken wordt toch
welluidend het liefdeloos veroordeeleD
wordt er niet toegelaten het ik is er
niet de spil, waarom alles zich beweegt;
opoffering getroost men er zich voor
elkaar en ieder zoekt, behalve 't eigen
belang, ook dat van een ander.
Buitenland.
De toestand in Albanië wordt steeds
ernstiger. Het aantal Albaneezen, die
aan den strijd tegen Servië deelnemen,
wordt op 20 30.000 geraamd. Uit het
feit, dat de opstand gelijktijdig over de
gansche lengte der grens is uitgebroken,
leidt men af, dat de beweging zorgvuldig
was voorbereid en de Albaneezen volgens
een goed overwogen krijgsplan te werk
gaan. Ook staat het vast, dat Bulgaren
in hunne gelederen meevechten. Voor
het oogenblik bepalen de Serviërs zich
tot verdediging, naar men verwacht,
dat zij over drie dagen, wanneer hunDe
corpsen, die voor den veldtocht tegen
de Albaneezen zijn aangewezen en on
geveer 60.000 man tellen, gemobiliseerd
zijn, een anaere nouamg zuiien aan
nemen. De tot dusver geleverde ge
vechten moeten zeer bloedig geweest
zijn, daar de Serviërs evenmin als de
Albaneezen kwartier geven.
Een hevige brand heeft Zaterdag 24
boerderijen en huizen in het stadje Mei-
nerzhagen (bij Hagen) verwoest. In de
schuren verbrandde de heele oogst, die
pas binnengehaald was. De brand was
begonnen in een jeneverstokerij.
Dertig brandweren, die met twee extra
treinen aangevoerd werden, hielpen bij
het blusschen mede.
De schade loopt in de honderdduizen
den mark en 200 menschen moeten
zonder onderdak zijn. Dezen zijn voor-
loopig in schoollokalen ondergebracht.
Te Brandenburg a/d. Havel is Zater
dagavond een groot gedeelte van de
kazerne van het 31ste regiment fuseliers
afgebrand. Een bataljon heeft zijn ge-
heele oorlogsuitrusting verloren. De
nieuwe uniformen voor de soldaten, die
krachtens de nieuwe legerwet dienst
boyendien niet geheel vlekkeloos.
Lady Betty was de achterkleindochter
van den eersten Earl, een beroemd man,
wiens nakomelingen zijn voetspoor niet ge
volgd hadden. De titel van Streatfield en
de familienaam Farfex waren bijna gelijk
luidend geworden met een lichtzinnig leven
en verkwisting en tegelijk was er een
zekere glans van excentriciteit aan verbon
den, die het geslacht scheen te onderschei
den. „Een dolle troep, die Farfexes", zeide
iedereen en niet geheel bezijden de waar
heid. En Lady Betty maakte geen uitzon
dering op den regel.
Zij was echter een schoonheid en in die
dagen was John Holt, zooals hij het zelf
noemde, „niet ongevoelig voor vrouwelijk
schoon." Maar niemand zou gedacht hebben,
dat Lady Betty dien indruk op hem zou
maken. Zij had een slanke gestalte, een
langen hals en schitterend kastanjebruin
haar. Haar wangen waren bijna doorschij
nend bleek, en haar vingers spits en slank
als van een aristocratische dame uit den
ouden tijd. Doch al dat moois was niet
geschikt voor de vrouw van een Holt.
Het was een diep geheim, waarom Lady
Betty toch wel met John Holt zou getrouwd
zijn. Zij was een wereldsch schepseltje en
ongetwijfeld bedeeld met de eigenaardighe
den van haar geslacht. Zij gaf niet om dat
gene, wat John voor begeerlijk hield. In
haar kringen koningin te zijn, was haar
ideaal, haar toilet ging boven alles. Be
wonderaars had zij genoeg en de laster had
haar naam niet gespaard.
In het begin had zij zich geamuseerd met
de onhandige manier waarop de forsche,
ruwe, en volgens haar, onbeschaafde zoon
van den rijken Squire Holt van Chalton
haar het hof maakte, nadat hij bij de wed
rennen aan haar was voorgesteld. Toen
doch de buitenwereld heeft nooit iets ver
moeten doen, zijn ook verbrand. De
schade beloopt ongeveer een half mil-
lioen mark.
De Pruisisch-Hessische spoorwegen
zullen 700 nieuwe locomotieven, 1750
personen- en bagagerijtuigen en 15.000
goederenwagens bestellen, die op 30 Sep
tember 1914 alle afgeleverd moeten zijn.
Voor de rijksspoorwegen in Elzas-Lotha-
ringen worden tegelijkertijd 122 perso
nen- en bagage-rijtuigen en 1300 goe
derenwagens besteld.
De Times verneemt uit Peking, dat
de Japansche gezant aldaar de aandacht
van de Chineesche regeering heeft ge
vestigd op het feit, dat de door Japan
aan China gestelde eischen inzake de
ongeregeldheden te Nanking, nog niet
waren ingewilligd.
De gezant verklaarde, dat indien niet
binnen drie dagen door China aan Japan
voldoening wordt gegeven, Japan zich
gerechtigd zal achten, al de noodig ge
achte maatregelen te nemen.
10 Japansche oorlogsschepen wachten
dicht bij Nanking op de Jangtse den
loop der gebeurtenissen af.
Donderdag is Lady Moles worth,weduwe
van een voormalig engelsch Parlements
lid, overleden aan hartverlamming als
gevolg van een wespesteek. Zoo luidde
de uitspraak van de jury van den lijk
schouwer. De wesp had haar op den
keelslagader gestoken. Twint ii
later was zij dood.
In Pennsylvanië (Vereen: de Sta
bestaat e&n anthracietmijn w
vijftig jaar orana woeai. De
pij die eigenaar van deze m
millioenen er aan ten koste o
het vuur te blusschen. Meu L-eefc op
verschillende plaatsen putten geooord,1
waardoor voortdurend water d mi;
stroomt, alles tevergeefs. Het onderaard-
sche vuur blijft branden.
licht, met het gevolg dat hij op slag
gedood werd.
Het derde internationale congres voor
luchtrecht te Frankfort a/d. Main heeft
de volgende besluiten genomenA. Met
betrekking tot het privaatrechtelijke
karakter van het luchtruim1. niemand
kan zich krachtens zijn eigendomsrecht
tegen het varen van een luchtvaartuig
boven zijn grond verzetten, mits dit
derwijze geschiedt, dat er geen bewijs
baar nadeel voor den eigenaar van den
grond mee gepaard gaat; 2. elk misbruik
van het recht van doorvaart verplicht
den dader tot het betalen van schade
loosstelling. B. Met betrekking tot de
aansprakelijkheid: 1. de plicht tot ver
goeding van de schade, die een lucht
vaartuig aan personen of zaken op de
oppervlakte van de aarde toebrengt, rust
op den houder van het luchtvaartuig,
onverminderd het recht van den bena
deelde, om de schade te verhalen op
dengeen, die volgens het gemeene recht
voor de schade aansprakelijk is; 2. de
tot schadeloosstelling verplichte houder
kan de schade verhalen op hem, die
volgens het gemeene recht daarvoor
aansprakelijk is; 3. indien de schade
geheel of ten deele door schuld van den
gekwetsten persoon ontstaan is, kan de
rechter den houder geheel of ten deele
van de aansprakelijkheid ontslaan; 4. de
houder kau zich beroepen op overmacht
5. de voorschriften over de wettelijke
aanspraken gelden niet, indien op het
oogenblik 'Van het ongeluk de e kwetste
ot
beschadigde
Op den Transbaikalspoorweg werd
Donderdag een spoorwegbeambte, die
met meer dan 120,000 gulden voor loon
van spoorwegarbeiders in den trein zat,
beroofd. Roovers, die zich in den trein
bevonden, brachten door de Westing-
houserem den trein tot slaan, bonden
den machinist vast op de locomotief en
schoten twee baanwachters dood. Daarop
beroofden zij den beambte en verwijder
den zich ongestoord.
Te Parijs had Zaterdag een stoker der
Noorderspoorwegen bij het terugkeeren
van zijn locomotief, welke hij gepoetst
had, het ongeluk met het hoofd te stooten
tegen de geleiddraden voor hetelectrisch
De Russische regeering heeft, onder
voorwendsel dat de Chineesche regee-
ïare belofte, om in de steden aan den
caravaanweg in West-Mongolië de orde
e herstellen, niet nakomt, de steden
Tsjoe, Goetsjak en Kou 1 - w.pw
een laten bezetten.
Een Australische mj
Sir Samuel McCaugh*
zijn uitgestrekte land
de Times, o. a. meer
schapen heeft aan de
van het Ulsterfonds
iet vorig nr.), gesein
lem kon rekenen vc
was.
nomen van het geheim van haar offer, want
dat was het. Sommigen zinspeelden op een
hopelooze liefde, anderen op dringende
schulden. Iedereen wist, dat Lady Betty
bij alle wedrennen tegenwoordig was en veel
van d8 kaarten hield, om van haar buiten
sporigheid in kleeding niet te spreken. Mis
schien had zij zich voorgesteld dat zij, wan
neer zij eenmaal getrouwd was, alles gedaan
zou kunnen krijgen van haar man; dat hij
zijn levensidealen zou prijsgeven voor de
haren, en steeds als een ge willigen slaaf aan
haar voeten zou liggen.
Was dit zoo, dan had zij zich geen groo-
tere onmogelijkheid kunnen voorstellen.
John Holt, de zoon van Mark Holt, was
geen man om zich te laten leiden of drijven.
Vrouwen moesten hun mannen onderdanig
zijn dit was de leer op Chalton Coombe,
en daarvan werd niet afgeweken. Lady
Betty was genoodzaakt, op Chalton Coombe
te wonen ofschoon zij er geen meesteres
was, want de oude Squire zwaaide nog al
tijd den staf in zijn klein koninkrijk en
al haar pogingen, al haar listen om haar
zin te krijgen, waren vruchteloos. Zij wist
dat haar man voortdurend moest hooren,
dat hij dwaas gedaan had met haar te
trouwen, en zoodra zijn eerste verliefdheid
voorbij was, zag hij de waarheid van die
bewering in. Niet dat hij ooit werkelijk on
vriendelijk tegen haar was bij al zijn drift
buien, doch beider karakters stemden niet
overeen, en dat gaf ellende.
Twee jaren duurde de strijd. Toen Bche-
nen er betere tijden te zullen aanbreken
Betty verwachtte haar eerste kind. Weder
zij dsch misverstand had man en vrouw
van elkander verwijderd een kind zou
hen wellicht weer tot elkander brengen.
Na maanden van spanning werd Laun
celot geboren, en hoe weinig John van
kleine kinderen wist of begreep, hij voelde
ereenkomstig een wcnsch fuir&e
iche en Oostenrijksche groep be-
het congres voor de volgende
hijeenkéiQst de instelling van een ver
zekering tegen de gevolgen van de
wettelijke aanapraKenjKneia van houders
van luchtvaartuigen in studie te nemen.
en mil
.Ri.
onwillekeurig, dat hij f
trotsch te zijn op r
schaamde zich, toen he
wicht bij Squire Mark
met bitterheid in het 1
dag het bed van zijn vu
In de portrettengaler
wijtende blikken te vo te
„Wat heb je gedaan?"
storven Holts hem. „Mc
wurm onzen naam erv -
Holt 1"
Ja, de oude Squire a-i
een kind van Betty
Holts had het geen d
aderen. Zonder aan iel e ;.e
de jonge man de ka u.
binnen, en niets gevo
bitterheid, deelde hij ha r
het vonnis mede, dat ge1
en haar kind.
Dienzelfden avond
zijn testament, ongetv
van zijn afkeer van me
was hij overtuigd dat z
zou sterven, en het r de
Doch eerst nam hij r
handen, die hem als -e* j
kwam bezoeken.
„Ik wil uw eerlijke i
dat kind van mijn
het vandaag gezien
De hemel mag wete:
ter wereld is gekome
en niet gezond. Volgei
dat het ni9t in he"
in dat waar?"
Dokter Milis aarze
wi
lm,
door
eis, daarover te tree
voor den vorm die: z
Squire moest eerbiedi
naam genoemd werd.
