Del Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de itowmeierwaard.
Door Schade en Schande.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
FEUILLETON.
Aan den avond des levens.
UNB van alt^/
VOOE
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
No. 3319. W7oensdag 17 December. 1913.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/9 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Voor duizenden en duizenden ouden
van dagen in ons land is de afgeloopen
week van groote beteekenis geweest.
Voor de eerste maal zijn van staats
wege aan allen, die in de ruim gestelde
termen vielen der betreffende wetsbe
palingen, op een dezer dagen toelagen
verstrekt,; en dat zonder eenig verder
beding, nóch wat gebruik, nóch wat
herkomst betreft. Aan ruim tachtig
duizend bejaarden is, zonder dat hen
iets anders daarvoor in ruil gevraagd
werd, een zeker bedrag ter hand ge
steld, waarmede zij naar believen mogen
handelen. En niet voor éénmaal had
deze uitkeering plaats, doch zij zal nim
mer meer ophouden, en van week tot
week plaats hebben, zoo lang zij allen
leven.
Daarmede is een nieuwe periode in
ons economisch maatschappelijk leven
ingetreden, dat waarin de staat zich
rechtstreeks aansprakelijk stellende voor
den welstand zijner bejaarde burgers,
van die aansprakelijkheid op deze wijze
blijk geeft. De wetgever schiep daar
mede de toekenning van een nieuw
recht aan allen, die daarvoor in de
termen vallen, op een vast bedrag,
waarvoor geen enkele last is opgelegd
en waar geen enkele voorwaarde verder
aan verbonden is. Een recht, dat on
vervreemdbaar is en niet eer eindigt
dan met het leven.
Wij zullen de wordings-geschiedenis
dezer wetgeving hier niet herhalen ook
de politiek is geenszins bij de tot stand-
koming daarvan afwezig geweest en
meer dan wellicht noodig was, hebben
de voorstanders de leemten, welke haar
ongetwijfeld aankleven, terzijde gesteld,
gelijk de politieke tegenstanders de on
betwistbare voordeelen te zeer zijn voor
bijgegaan. Het politiek gedruisch is zelfs
nog niet geheel verstomd; wij zullen
daarvan echter niet reppen. Want de
theorie moge aanvechtbaar zijn, om den
staat de verplichting op te leggen, het
zij ouderdomsrente of staatspensioen aan
allen, die daarvoor in de termen vallen
uit te betalen, de praktijk wijst wel
uit, dat maar zelden staatsgelden wel-
komer ontvangen werden, of rechtstreeks
juister doel troffen. Want het doel:
verlichting te brengen in de stoffelijke
lasten van den ouderdom, aan allen,
voor wie deze lasten zwaar te dragen
vallen, is toch het eenige wat de wet
ALICE EN CLAUDE ASKEW.
24)
Dokter Hornby werd rood tot over zijn
ooren, doch de mededeeling werd in zijn
voordeel opgenomen. De Squire wendde zich
opeens tot hem met de vraag:
„Is het waar wat zij zegt, dokter?"
Hornby haalde de schouders op.
„In hoofdzaak ja, Squire. Hij had zich in
het hoofd gezet, te spreken en dronk om
moed te krijgen. Ik moest tusschen twee
kwaden kiezen. Ik meende hem, wanneer
hij werkelijk dronken was, kalm naar huis te
kunnen brengen, en hem op die manier te
beletten, zich als een dwaas aan testellen.
Ik dacht hem een dienst te bewijzen. Het
spijt mij, dat het mij niet gelukt is."
De Squire stak hem zijn groote hand toe.
„Dank u," zeide hij. „Ik begrijp, hoe het
gegaan is. bedoelde het goed." Hij wierp
een toornigen blik op de slappe gestalte van
zijn zoon. „Maar men kan een dwaas niet
beletten, zich als een dwaas te gedragen,"
voegde hij er op bitteren toon bij.
Hier meende Ida nogmaals tusschen bei
den te moeten komen.
„U heeft geen recht, uw zoon te beleedi-
gen," zeide zij met toenemende heftigheid.
„Moet dan iedereen een dwaas zijn die an
ders denkt dan u? Roemen wij,Engelschen,
niet op onze vrijheid van geweten en van
spreken? Mijnheer Launcelot is een dapper
man, want hij is bereid, de verdediging
op zich te nemen van hen, die door u onder
drukt werden, en het was slecht en wreed,
gever heeft beoogd, een doel, dat
blgkens de ervaring, voor zoover daar
thans reeds op te bouwen is, volkomen
werd bereikt.
Wij hebben waarlijk niet alle tot ons
gekomen berichten behoeven op te
nemen over hetgeen er dien eersten
dag der uitkeering over geheel ons land,
in de daarvoor bestemde gelegenheden
en localiteiten voorgevallen is, om den
indruk te doen vestigen, dat voor dui
zenden en duizenden die dag een van
groote beteekenis was, en van groote
vreugde bovendien. Er zullen altijd on
tevredenen zijn en zeker zijn er ook,
die elke uitkeering, welke ook, te laag
achtenmaar daar staan de velen, die
innig dankbaar en gelukkig waren ruim
schoots tegenover. Doch allen zullen
zich, zij het in meerdere of mindere
mate, voortaan gerugsteund voelen door
de groote gemeenschap waartoe ook zij
behooren, en die, tot dusver althans,
niet op deze wijze de steunende hand
tot hen uitstrekte. En voor talloos velen
is de avond des levens iets helderder
gewordendat te hebbeD bereikt of
daartoe te hebben bijgedragen moet de
groote voldoening uitmaken van hen,
die deze wet bevorderden, maar even
eens en niet minder voor hen, die het
inogelyk maken, dat zij toegepast kan
worden; dat zijn ten slotte wij allen.
Er is een algemeen menschelyke fac
tor hierbij in het speldezedat door
ieder diep gevoeld wordt, hoe de lasten
van den ouderdom dubbel drukken,
wanneer zij gepaard gaan met gebrek
aan voldoenden stoffelijken welstand. De
ouderdom toch ontbeert uit zich zelf al
reeds zooveel en zoo velerlei. Ziet, als
de be&te tijd van het leven voorbij is en
de jaren den rug hebben doen krommen,
als de avond des levens gevallen is en
met dezen ook de stillere voorbode van
de groote rust zijn intrede deed, dan
is het met den arbeid van den vollen
levensdag gedaan en verlangen de moede
handen naar lichtere taak en hebben
recht op rust. Doch voor hoevelen kan
dit niet, zonder dat zij machteloos de
ontbering tegemoet gaan. Daar zijn
toch zoovelen, die hun gansche leven
hebben gedaan, al wat hun handen
vonden te doen en die nochtans geen
kans zagen zich een ouderdom te be
reiden, waarin zij genieten kunnen van
eenmaal opgegaarde vruchten; daar zijn
zoovelen, die ondanks al hun ingespan
nen krachten toch schipbreuk leden op
hem dronken te maken, hem te verlagen in
zijn eigen oogen en in de oogen van hen,
die eerbied voor hem moesten hebben.
Schande over u, dokter Hornby en ook
over u, Squire Holt honderdvoudige
schande omdat u uw zoon liever ziet
zooale hij nu is dan vrijuit zeggend, wat
zijn hart hem zou ingeven."
Ida uitte dezer woorden met echte welspre
kendheid en vrouwelijk gevoel. Tranen
stonden in haar groote zwarte oogen.
Zij vouwde de handen.
„O, als u wist," fluisterde zij bijna, „wat
het is, een man wien dan ook dien
men bewondert en eerbiedigt, in in zulk
een toestand te zien. Doet dat u niet even
veel pijn als mij? Maar het was zijn schuld
niet
Met een huivering wendde zij zich af,
want onwillekeurig was haar blik afge
dwaald naar Launcelot, wien de heer Mer-
ridew juist nog een kussen onder het weg
gezakte hoofd schoof.
Zij stelde zich Launcelot voor zooals zij
hem des namiddags gezien had, knap, flink,
trillend van een levenslust, die alleen reeds
voldoende was om hem tot verzet aan te
sporen. En Ida was kortzichtig genoeg, om
dat verzet ernstiger op te nemen, dan het
bedoeld was. Voor haar was de jonge Squire
opeens een held geworden, toen hij haar
diep in de oogen had gezien hoe duidelijk
herinnerde zij zich dit 1 en haar verzekerd
had, dat, al behandelde zijn vader haar
en de haren op den koop toe ook nog
zoo slecht, hij toch altijd haar vriend zou
blijven. Hij had zich zoo diep over haar
heengebogen, dat zij ieder oogenblik een
kus van hem verwachtte zij hadden el
kander immers van hun kindsheid af ge
kend. Het speet haar, dat die kus niet ge
komen was zij zou er niet boos om ge
weest zijn.
de levenszee en aan een wrak gelijk
werden. Voor die allen vertoont de
komende ouderdom een dubbel grimmig
aangezichten al vermag ook de nieuw
ste onzer sociale wetten daarin geen
verandering te brengen, een weinig
steun en hulp biedt zij ook hun.
En nu vrage men maar niet of tus
schen de hier en daar wat wijde mazen
dezer wet, velen of niet velen doorge
gleden zijn, op wie de wetgever niet
bij voorkeur het oog gericht had, en i
of ook uitkeering ontvangen zij, diej
wellicht zonder deze er nog wel komen
konden. Zulk een opvatting is in strijd
met de ruime, breede gedachte van bij
stand en steun aan zwakken, die in
beginsel bij den wetgever moet hebben
voorgezeten. Want ook deze meoschen
zijn, zoo al niet behoeftig, dan toch
minvermogend en oud van dagen, twee
omstandigheden, die waarlijk niet voorbij
gezien behoeven te worden, al zullen
zij nimmer aanleiding mogen geven tot
averschtsche wetsuitlegging.
Intusschen, daar zijn maar weinig
wetten gemaakt, die geheel zonder
leemten ziju en ook deze behoort niet
tot dezulke. Echter dat behoeft niemand
te verhinderen te erkennen, dat sedert
deze nieuwe wet in den loop dezer
week in werking trad, de avond des
levens voor duizenden in den lande
een zwarte schaduw minder telt. En
ook, dat voor zoovelen, die thans nog
„te jong" zijn om recht op uitkeering
te doen gelden, de nabijzijnde ouderdom
een zijner grimmigste trekken wel niet
geheel verloren, maar toch eenigzins
verzacht heeft, waardoor zij met een
iets minder zorgelijk gevoel den tijd
tegemoet kunnen gaan, waarin ook voor
hen de avond valt.
klerken een uitvoerige correspondentie
beantwoordden, waar dagelijks tal van
dames inlichtingen kwamen vragen en
aan het adres van de als „atelier" aan
geduide inrichting op Montmartre ge
holpen werden. De vrouw, die de zaak
met een jongere zuster dreef, is Don
derdag in hechtenis genomen toen ze
een kind van zestien jaar in behande
ling wilde nemen. Zij moet reeds meer
dan 1500 vrouwen behandeld hebben.
Voor elk bezoek berekende ze 200 frank
en een van haar mannelijke handlangers,
die ook in hechtenis genomen is, heeft
aan de politie verteld, dat hij meer geld
verdient dan een minister.
ISuitenland.
De Parijsche politie heeft Donderdag
de grootscheeps opgezette zaken van
een engeltjes-makerij ontdekt. Er is
eenigen tijd geleden te Montagis onder
bijzondere omstandigheden een jong
meisje gestorven en er werd ontdekt,
dat het meisje, dat zwanger was, zich
te Parijs door een „deskundige" dame
had laten behandelen. Zoo is de politie
op het spoor van deze vrouw gekomen,
die te Montmartre een geheele inrich
ting bleek te houden, waar de geboorte
van ongewenschte kinderen onderdrukt
werd. Zij had op de Boulevard Roche-
chouard een bureau, waar verscheidene
En nu Zij had niet meer gezegd dan de
waarheid, toen zij haar afschuw van dron
kenschap te kennen gaf. Zij was opgevoed
onder geheelonthouders van matiging,
onder welken vorm ook, wilde Peter James
niets weten. Daarom had de plotselinge
ontdekking, dat Launcelot dronken was,
haar zoo van streek gebracht, dat zij haar
aangeleerde manieren vergat, en sprak als
eene echte vrouw.
Een oogenblik vatte de Squire zelfs ach
terdocht op. Ruw greep hij het meisje bij
de hand, en keek haar in de oogen.
„Je schijnt je erg bezorgd te maken over
mijn zoon. Hij heeft je toch soips niet het
hof gemaakt?"
Ida hijgde van verontwaardiging bij deze
vraag, en ook bij de gedachte, dat zij zich
te vrijmoedig had uitgedrukt,
„Neen, dat heeft hij niet. Hoe durft u
mij zoo iets te vragen?" Zij duwde zijn
hand weg. „En hoe durft u mij aan te
raken?" vroeg zij, trillend van toorn.
De Squire deed een stap achteruit. Op
eens dacht hij aan de vele nieuwsgierige
oogen, die hem aanstaarden.
„Ik hoop dat je de waarheid spreekt,"
mompelde hij nog maar half overtuigd,
„want waarachtig dat zou de laatste
druppel zijn. Maak dat je wegkomt, meis
je," ging hij op scherpen toon, doch half
luid voort, „je bent een brutale- onbe
schaamde heks, en het zal goed zijn als het
dorp jullie allemaal kwijt is. Eu denk er
aan, als je mij of mijn zoon ooit weer in
den weg komt," zijn oogen schitterden
van ingehouden woede „dan zul je er je
leven lang spijt van hebben.".
Squire Holt's welsprekendheid was niet
groot, maar gewoonlijk meende hij, dat hij
met razen en tieren evengoed zijn doel kon
bereiken. -Ditmaal hielp dit hem echter
niet, want Ida James, die nu haai kalmte
Te Liverpool heeft men het lijk van
een vrouw, in een zak gebonden, uit
een kanaal opgehaald. Ze was blijkbaar
met zware slagen op het hoofd gedood
Het bleek de 35-jarige zuster van een
fabrikant van dekzeileD met name Brad-
field te zijn. Zij stond aan het hoofd
van een winkel te Liverpool. Een 18
jarige bediende is, als verdacht van
den moord, aangehouden. Hij schijnt
al bekend te hebben. Er is nog een
medeplichtige zoek. Roof schijnt de
drijfveer van de daad te zijn.
Een New Yorksche firma in glaswerk
kreeg Vrijdag een postpakket, dat toen
het werd opengemaakt, ontplofte. Er
zat een bom in, vermoedelijk gezonden
dooreen ontslagen Italiaansch werkman.
Het meisje dat het pakje opende, is
gedood.
Het werk aan de haven van Dublin
is bijna algemeen hervat. Alleen de
stoomvaartlijnen naar Glasgow hebben
nog onder da staking te lijden, maar
men denkt dat ook daar binnen enkele
dagen alles weer gewoon zal gaan.
Heden zullen de besprekingen tus
schen afgevaardigden der patroons en
de vakvereenigingen worden hervat. De
staking schijnt ten einde te loopen en
men verwacht dat zij nog deze week
zal worden opgeheven.
Te Tandzjer is bericht ontvangen dat
Raisoeli, de leider van den opstand in
Marokko tegen Spanje, door den stam
Beni Aros, die hem tot dusverre steunde,
gevangen genomen is.
Zondagnacht tegen 12 uur is in de
buurt van Braunsdorf (prov. Saksen) een
ernstig spoorwegongeluk gebeurd.
In de nabijheid van Chemnitz ligt
op den rechteroever van de Zwickauer
Mulde de steile rots Harras. Daardoor
heen loopt een spoorweg-tunnel van
60 M. lengte.
herkregen had, lachte hem uit. Bij den hel
deren muzikalen klank van haar lach stap
te hij in de auto, en dat lachen ergerde hem
nog meer dan iets anders. Hij wilde er weer
uitspringen, doch Merridew hield hem tegen.
„Laat haar toch,- John. Wat helpt het,
of je met een vrouw redeneert?" meende
Merridew wijsgeerig.
„Een heks, een helleveeg!" schold John
Holt in zijn boosheid. „Naar den duivel
met James en zijn heels gebroedI Laat ze
mij uit den weg blijven laat ik nooit
hun naam meer hooren!"
Hij balde de vuisten toen hij Ida opnieuw
hoorde lachen. Nu verloor hij alle zelfbe-
heersching, en barstte los in een stroom van
vloeken en scheldwoorden, zooals men eer
van een matroos dan van Squire Holt van
Chalton Coombe had mogen verwachten.
Gelukkig reed de auto spoedig weg. De
gapende dorpelingen stoven rechts en links
opzijde, een paar van de brutaalsten hieven
een spottenden juichkreet aan, en toen de
wagen den hoek omsloeg, zag Merridew
want de Squire was te boos om te kijken
Ida James alleen op een heuveltje staan
schreiend.
Langzamerhand bedaarde de woede van
den Squire, ofschoon hij nog bij zichzelf
bleef mompelen, en eindelijk trok het bleeke
gelaat van zijn bewusteloozen zoon zijn aan
dacht.
„Zie hem eens!" zeide hij, spottend met
den vinger naar hem wijzend. „Dronken
en een socialist en ik zou wel durven
wedden, dat hij aan het scharrelen geweest
is met die hij slikte een leelijk woord
in. „Mijn zoonl Ik moet hem mijn zoon
noemen. Hij is de erfgenaam van ai mijn
bezittingen ik kan hem geen stukje I gevolgde verbanning,
grond ontnemen. Want voor God en de
menschen is hij mijn zoon vervloekt 1
hij en zijn moeder erbij 1 hij ia mijn zoon l"
Toen de trein in de richting van
Chemnitz daar door heen zou rijden,
had aan den uitgang eene afschuiving
van de rots plaats gehad, zoodat 4 a 5
meter puin daar opeenlagen. Toen de
trein aankwam, stond het voornaamste
signaal, dat stuk was, op veilig. Eeu
ander signaal stond op onveilig en
daarom reed de trein, getrokken door
twee locomotieven, slechts langzaam
den tunnel in. Een van de twee loco
motieven liep aan het eind van den
tunnel op de puinhoop, de tweede loco
motief steigerde tegen de eerste op en
stootte daarbij tegen de zoldering van
den tunnel, waardoor opnieuw rots
blokken naar beneden vielen. Daardoor
werden 6 personenwagens vernield. Bij
die gelegenheid braken ook de buizen
van de verlichting voor de wagens,
waardoor de tunnel met gas gevuld
werd. Ook dit heeft waarschijnlijk nood
lottige gevolgen gehad voor de opge-
slotenen.
Volgens de laatste berichten zijn er
8 dooden en 7 zwaargewonden, terwijl
37 personen hevige kwetsuren hebben
opgeloopen. Men vreest echter dat er
nog menschen onder het puin begraven
liggen.
Dezer dagen meldden wij, dat te Ham-
marby bij Stockholm een apotheker
vermoord en zijn dienstbode gewond
was. Men heeft nu twee zwervende Ita
lianen opgepakt, van wie de een, iemand
van 19 jaar, bekend heeft den moord
te hebben begaan. Het doel was roof.
Men verdenkt het tweetal de andere,
een 40 jarige, ontkent alle medeplich
tigheid ook in Denemarken bezig te
zijn geweest. In October is daar op het
platteland een boer thuis, en eenige
dagen, later een leekepreeker op den
weg vermoord.
Van de bankbiljetten die onlangs uit
den trein BrusselKeulen zijn gestolen,
is in een tuin van het nonnenklooster
van Hilmet een klein deel, 406 bil
jetten van 10 mark, teruggevonden.
Het gestolen bedrag is, naar men zich
herinnert, 350,000 mark.
Zondagavond is er in het groother
togelijke paleis te Schwerin een zware
brand uitgebroken, die met de hulp van
de brandweren uit Rostock en Ham
burg tot staan is gebracht.
Soldaten namen deel aan het reddings
werk.
De brand heeft aan de westelijke zijde
den toren met de beroemde groote trap
en aan den zuidelijken vleugel de zoo
genaamde gouden zaal vernield.
Ongeveer eeu derde gedeelte van het
gebouw is verwoest. De omvang van de
Verbaasd keek Merridew hem aan, doch
zweeg, want hij wist, dat dit de beste manier
was om met John Holt om te gaan, wan
neer hij een van zijn onstuimige buien had.
Dan zeide hij wel eens meer dingen, die
niets beteekenden, en later wist hij nauwe
lijks dat hij ze gezegd had. Misschien was
dit nu ook het geval.
Voorover gebogen, met de handen op de
knieën en sombere, dreigende oogen, praatte
Squire Holt binnensmonds tegen zijn zoon.
„Launcelot Holt een mooie naam,
nietwaar? En die scheeve oogen ver
vloekt 1 Ja, ik heb je als mijn kind aan
genomen, en zóó werd ik ervoor beloond."
De auto reed het hek van het park binnen.
De Squire zweeg.
XIH.
Al had Launcelot zijn plan niet ten uit
voer gebracht zooals hij zich dat had voor
gesteld, hij had er toch zijn doel mede
bereikt. Hij werd uit 'thuis verbannen
maar de vrijheid, waarnaar hij verlangd
had, kreeg hij niet.
Hij werd naar Richmond, in Surrey,
gezonden, waar hij zou logeeren bij den
broeder van zijn stiefmoeder, dominé George
Frazer, een rustend predikant, die zich bezig
hield met de opvoeding van jonge lieden,
en den naam had, een hard man te zijn.
Deze uitweg was door mevrouw Holt voor
gesteld de Squire was dan ook zoo razend,
dat Launcelot zoo spoedig mogelijk de deur
uit moest. En allen meenden, dat het zóó
het beste was behalve Veronica.
jfij zeide dit ook ronduit, zelfs tegen den
Squire en de verdere familieleden, toen zij
hoorde van Launcelot's misstap en de daarop
DOOR
(Wordt vervolgd.)