et Land van Heusdes en litem, de Langstraat en de iSowelerwaard. Ons gevangeniswezen. Door Schade en Schande. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 3339. Zaterdag 28 Februari FEUILLETON. 1914. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 77i ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Dezer dagen us te Amsterdam, in het gebouw der universiteit, geopend het Museum voor de Studie van Gevange niswezen en Dwangopvoedieg. Hoe men tot het plan tot oprichting van dit museum gekomen is? Onze regeering had voor verschil lende wereldtentoonstellingen in het buitenland een expositie bijeengebracht, die een beeld gaf van de moderne be moeiingen van ons land op het gebied van misdaadbestrijding en misdaadvoor- koming, van straffen en opvoeden, waar van vooral de maatregelen jegens jeug dige misdadigers de hoofdschotel vormde, omdat ons land wat dit betreft den buitenlanders wat eigenaardigs te toonen had, en omdat die exposities op de tentoonstellingen in het buitenland zeer de aandacht trokken van wie voor deze zaken gevoelen, meende men dat die Hollandsche instellingen ook aan den Hollander zélf op eigen bodem, voor zoover hij ze niet vanzelf waarnemen kan, vertoond moesten worden. Men kan in het museum aanschouwen het gevangeniswezen van voorheen en van thans. Er zijn oude prenten, die betrekking hebben op het Tucht- en Rasphuis voor mannen te Amsterdam, en het Spinhuis voor vrouwen, ook te Amsterdam, welke beide inrichtingen uit de 16e eeuw indertijd golden als een vermaarde her vorming van het strafwezen, welke ook in het buitenland werd nagevolgd. Deze beide inrichtingen leverden het eerste type dar werkgevangenis. Op een der prenten ziet men hoe ongenadig vergrijpen tegen de gevange- nistucht gestraft werden, waarvan de ijzers, waarin de weerbarstigen geklon ken, en het dwangbuis, waarin zij ge sloten werden, een denkbeeld geven. Yan meer belang dan deze terugblik in de geschiedenis is natuurlijk het vele, dat het museum te zien geeft omtrent het hedendaagsche gevangenis-, tucht- en opvoedingswezen. Men ziet dat de gevangene den tijd in zijn cel allerminst in ledigheid door brengt. Hij wordt, naar gelang van zijn bekwaamheid, voortdurend aan het werk gehouden. Zoo ziet men er een groote verzameling ijzeren en stalen gereed schappen, afkomstig uit de gevangenis smederijen, schoenwerk en kieeding ALICE EN CLAUDE ASKEW. 44) Sinds James afstand had gedaan van zijn vroegere inzichten, was er eenige verkoeling tusschen hem en zijn dochter ontstaan. Ida gaf openlijk haar minachting voor hem te kennen, en beweerde, misschien wel terecht, dat hij er slechts op bedacht was geweest, zijn zakken te vullen. James had nog verder gepraat over zijn tegenwoordige overtuiging, en met een hand druk hadden de twee mannen ten slotte afscheid genomen. Van het laatste gedeelte van hun gesprek vertelde Launcelot niets aan Hornby; hij hield zich alleen aan het verhaal van Veronica's moedige daad. ,,Ja, zij deed het voor mij," besloot hij, „en het baatte niets. Want terwijl zij haar leven waagde, deed ik juist datgene, waar voor zij mij wilde bewaren. O, wat was ik toch dwaas, en wat heb ik mijn leven be dorven 1 Maar als ik toen geweten had wat ik nu weet, waarom mijn vader nooit liefde voor mij toonde, dan geloof ik, dat ik met alle Farfexduivels in mij, hem toch wel meer eerbied had betoond. Maar ik wist het niet ik zag alleen, dat er niet naar mij ver langd werd dat niemand van mij hield en dat maakte mij bitter ik dacht er alleen over, wat ik kon doen, om hun on aangenaam te zijn. Arme Squire nu be grijp ik, hoe hard het voor hem moest zijn, met dat afschuwelijke geheim van schande erbij, dat hem zooveel jaren drukte." Hornby had Launcelot alles verteld stukken en drukwerk voor verschillende rijksdiensten, enz. Een inzending uit Denemarken geeft in de gevangenissen aldaar vervaardigd speelgoed te zien, hetwelk daar aan engro8-ondernemingen van de hand ge daan wordt. En uitgebreide foto-verzamelingen geven een blik op het leven in de Fransche deportatiekolonie in Nieuw- Caledonië en in de bekende Borstal- prison in Engeland, waar een nieuw stelsel is 'doorgevoerd om knapen van 16 tot 20 jarigen leeftijd, die op weg waren beroepsmisdadigers te worden, naar een beteren weg door het leven te leiden. En wat het rijks tucht- en opvoe dingswezen hier te lande betreft, de afdeeling daarvoor biedt een zeer ruim en volledig overzicht over het vak- en schoolonderricht in onze tuchtscholen en rijksopvoedingsgestichten voor jon gens en meisjes. Het museum zal zich waarschijnlijk wel nimmer in zulk een toeloop mogen verheugen als bijv. de gruwelkamer in het Panopticum te Amsterdam, hoewel het toch ook voor het gewone publiek te bezichtigen zal zijn. Voornamelijk is het bestemd voor de studenten en juristen, en in het alge meen voor magistraten, ambtenaren, politie-autoriteiten, leden van eene ge vangenis- of gestichtsadministratie enz. Waar reeds meer en meer de wen- scbelijkheid op den voorgrond treedt, zoo zeide onze minister vaa justitie, die ook bij de opening van het museum tegenwoordig was, dat onze rechters en aanstaande rechters naast de eigen lijke studie van het recht, zich o.a. ook toeleggen op die van de hulpvakken, die hen in staat stellen den invloed van de strafmiddelen en maatregelen op den mensch en van den misdadiger in het by zonder te beoordeelen en de gelegen heid daartoe zich, zij het in nog niet voldoende mate, reeds nu voordoet, zal hij hier veel kunnen vinden wat hem in staat zal stellen door vergelijking van vroegere toestanden met de tegen woordige, en door toetsing van de uit komsten daarvan, aan hetgeen zijn ziel kundige studie hem omtrent den mensch doet keDnen, een juisten blik te hebben op de zaak, die hem ter berechting zal zijn toevertrouwd, den juisten weg te vinden bij het moeielijk vraagstuk van de straftoemeting. dat had hij gedaan op verzoek van den Squire. De heer Holt had een brief geschre ven, waarin hij zijn zoon vergiffenis vroeg voor de onrechtvaardige verdenking, die zijn jeugd had verduisterd, en de betrekking tot zijn vader had bedorven. „Ik verzoek je, thuis te komen, Launce lot," had de oude man geschreven „jij en je vrouw en je kind, opdat alle donkere schaduwen van het verleden mogen weggevaagd worden. Ik heb verkeerd ge handeld, en ik kan slechts weinig verzach tende omstandigheden in 't midden brengen. Goddank, dat het toch nog niet te laat is om boete te doen voor de moeilijkheden en verkeerde opvattingen, waarvan wij beiden de slachtoffers geweest zijn. Ik ben een eenvoudig man, en kan mij niet in hoog dravende woorden uitdrukken, maar je bent mijn zoon, mijn oudste zoon en erfgenaam, en er is niets, waarnaar ik zoozeer verlang, als te gevoelen, dat alle kwaadwilligheid tusschen ons is weggenomen, en dat het verledene vergeven is, al kan het niet geheel vergeten worden!" Er hadden op Ghalton Coombe verschrik kelijke tooneelen plaats gehad, eer deze brief werd geschreven. Men kan zich voorstellen, wat Agnes Holt en Mark en zijn vrouw gevoelden, toen op een avond na het eten het was den dag toen Hornby den datum van het overlijden van kapitein Plaistowe had gezonden Squire Holt zijn voornemen had te kennen gegeven, om verandering te brengen in den tegenwoordigen toestand. Toevallig hadden Mark en Bertha onder het eten voortdurend gekibbeld, wat bij hen geen zeldzaamheid was, en mevrouw Holt was er ook bij ingehaald. Zwijgend, met gefronst voorhoofd, zat de Squire erbij, totdat hij het niet meer kon uitbouden toen sloeg hij met de vuist op tafel, dat de glazen rinkelden. „Houdt je mond allemaal. Ik erger Het museum kan voor de studie van de huidige strafuitsprekende instellingen op den duur groot nut afwerpen, daar het een beeld zal geven van het vele, dat vooral in de laatste jaren op het gebied van straf- en dwangopvoeding hier en elders is tot stand gekomen. ■Buitenland. De Engelsche bladen hebben berich ten uit Sjanghai over het optreden van den rooverhoofdman Witte Wolf te Lioensjou in de provincie Anhwei. In die plaats waren vier katholieke pries ters bijeengekomen om er de Chineesche nieuwjaarsvacantie door te brengen. Hoe wel het in de stad bij geruchte bekend was, dat er roovers in de buurt waren, maakten de inwoners zich niet ongerust. De plaatselijke commandant beschikte over slechts 100 man. Op den 25sten Januari werd Lioensjou door de benden van den Witten Wolf aangevallen. Toen de roovers, die 6000 7000 man telden, meester waren van de stad, werden drie van de vier priesters bij Witten Wolf ontboden, die hen goed ontving. De vierde werd, gedurende de afwezigheid van zijn makkers, vermoord. Het was pater Rich. De gebouwen der missie waren in brand gestoken maar de kerk bleef gespaard. Witte Wolf zelf was uitermate vertoornd over dezen moord, wijl hij naar hij den anderen priesters meedeelde geen vijandschap koesterde jegens de katholieke kerk. Ook stond Witte Wolf toe, dat Rich met al het ceremonieel zijner kerk werd begraven. Jegens de stad Lioensjou was de roover minder mild gestemd, hij ontruimde de plaats niet voor hij haar geplunderd en voor negen tiende verbrand had. Aan de mijn Pluto te Wanne waren gisteren drie monteurs doende om de electrische kabelleiding te herstellen, toen bij vergissing de stroom werd in geschakeld. Twee monteurs werden op slag gedood. Hun lijken waren ontoon baar door brandwonden. Het heeft de laatste dagen geweldig gestormd in Zuid-Californië. Voor zoover men tot dusver reeds weet, zijn er zeven menschen omgekomen, terwijl de stoffe lijke schade op 4y2 millioen dollar wordt geschat. Te Hamburg heeft men gistermorgen het gezin van den melkslijter Lüders door kolendamp vergiftigd gevonden. De 19 jarige dochter was dood, de vader, moeder en drie-jongere kinderen zijn weer bijgebracht. mij, ik erger mij dood, en daar moet een eind aan komen." Mevrouw Holt werd bleek, Mark lachte en Bertha staarde haar schoonvader verbaasd aan. Het was iets nieuws voor haar, dat de Squire zich deed gelden zij had nooit een van de stormachtige tooneelen bijge woond, die vroeger zoo dikwijls voorkwamen. Zij zou er weldra kennis mee maken. De Squire bulderde er op los, ondanks de be wering van zijn vrouw, dat hij ziek moest zijn, en liever naar zijn kamer en naar bed gaan; en terwijl hij de fiolen van zijn toorn uitstortte, richtte hij zich op en zette de schonders uit, en zijn vroegere kracht scheen terug te keeren. Mark moest den eersten storm verduren. Eerst had Mark getracht met grove woorden en luide stem tegen zijn vader in te schreeu wen, doch hij werd spoedig tot zwijgen gebracht. Hij was van nature een bullebak, maar hij deinsde terug, zoodra hij begreep, dat hij niet tegenover een losse bui stond, maar tegenover een storm, die hem zeer waarschijnlijk zou omverwerpen. Al zijn zonden werden hem voorgehouden. Knechts en pachters hadden allen een hekel aan hemnergens in den omtrek mocht men hem lijden. Tehuis toonde hij geen eerbied voor zijn vader, en zijn voortdu rende twisten met zijn vrouw maakten het huis tot een hel. De ééne beschuldiging volgende op de andere, totdat Mark bang werd, en de beide vrouwen rilden van angst. En toen liet de Squire de bom barsten. Mark had al die jaren een plaats ingeno men die hem niet toekwam. Hij was niet de erfgenaam van Cbalton Coomhe, eD hij had zijn vader voorgelogen, toen hij had ver teld dat Launcelot een losbandig leven leidde en een dronkaard was en ten op zichte van Launcelot's vrouw had hij even eens gelogen. Doch nu wist de Squire de waarheid, en De oudste vrouw van Duitschland, de weduwe Hedwig Stavne te Dermowo (Posen), is overleden. Den 15den Octo ber had zij nog heel kras haar 120sten verjaardag gevierd. Het was bewezen, dat vrouw Stavne in 1794 in de buurt van Pleschen, dicht bij de Russische grens, geboren was, waar zij als volwassen meisje het groote leger van Napoleon naar Rusland zag trekken en later ook de kozakken langs haar huis, de dorpsherberg, voorbij heeft zien galoppeeren. Tengevolge van de hevige Zuider- stormen doen zich in Zwitserland tal van lawine's voor. Op de Gotthard-lijn is het verkeer gestoord en op 't Loetsch- berg traject is 'n trein door 'n aardver schuiving ontspoord. Te Ragaz is een Duitsch ingenieur door 'n lawine be graven. Wijl de reddingsbrigade, die te hulp was gesneld, nog niet is terugge keerd, vreest men dat ook zij is om gekomen. Bij den Santis is een Duitsche dame onder de sneeuw bedolven. De Umgeni met de negen verbannen Zuid-Afrikanen is Dinsdag te Gravesend aangekomen. De ballingen weigeren van boord te gaan, voor zij naar Zuid-Afrika zijn teruggebracht. In een lang manifest doen zij een beroep op het Engelsche volk om hun recht te verschaffen. Zij vallen heftig de Unieregeering aan, die, zeggen zij, zich de rechterlijke macht heeft aange matigd en de gewapende Boerenmacht gebruikt heeft om de Britsche arbeiders te bedwingen. De Engelsche werkliedenleiders had den zich met toestemming der stoom vaartmaatschappij aan boord van de Umgeni begeven, om de ballingen te bewegen aan land te gaan. De Umgeni zal niet naar Londen opstoomen voor de ballingen van boord zijn, hetzij vrij willig, hetzij met geweld. Later zijn de Zuid-Afrikaansche bal lingen, na rijpelijk overleg met de leiders der Engelsche arbeiderspartij, wien men vergund had aan boord van de Umgeni te gaan, aan land gegaan en dadelijk naar Londen vertrokken. De rijke sprot- en haringvangst voor den mond van de Elbe houdt nog altijd aan. In veertien dagen tijds is nu, nadat die visch negen jaren lang weggebleven was, meer dan een millioen pond ervan ten afslag gebracht. En de schepen, die binnenloopen, zijn steeds weer volge laden. Maandagochtend kwamen te Cuxhaven 19 kotters met 300,000 pond visch aan, de grootste hoeveelheid die hij was besloten, te handelen. Launcelot zou niet langer van huis verbannen zijn, als hij daar wilde terugkeeren. Hij en zijn vrouw en zijn zoon de heer Holt legde een bijtenden nadruk op dit laatste woord zouden dadelijk uitgenoodigd worden om naar Chalton Coombe te komen onmid dellijk en zij zouden er blijven, zoolang zij verkozen. Me rouw Holt uitte een kreet van ver ontwaardiging. Zou Chalton Coombe be smet worden door de tegenwoordigheid van een schepsel dat Launcelot van de straat had opgeraapt? Dat zou zij althans niet dulden dan verliet zij nog liever het huis. Ed wat Launcelot betrof, had zijzelf hem niet stomdronken gezien? Wat voor bewijzen verlangde John nog meer voor de verlaging van zijn zoon? Doch geen tranen of tegenspraak of smeekbeden konden baten. De heer Holt had zijn besluit genomen. Simson had zijn kracht herkregen. De brief aan Launcelot werd geschreven en den volgenden morgen verzonden, en de Squire vatte zijn vroegere gewoonten weer op. Hij wierp zijn medicijn- fleschjes op,, den vuilnishoop, betaalde de rekening van dokter Pritchard, rookte zware sigaren zooveel hij begeerde, en ging dage lijks uit rijden op het vurigste paard dat hij in de stallen kon vinden. Naar den geest deed dit veranderde leven hem goed, en hij verkoos niet toe te geven, als hij na zulk een ongewone inspanning thuis kwam, dat hij doodop was. Zij n lede maten waren stijf geworden door het zitten, verklaarde hij, maar dat zou wel spoedig overgaan. Het slot was, dat den dag voordat Laun celot verwacht werd want hij had harte lijk geantwoord op de uitnoodiging van zijn vader mevrouw Holt in al haar waardig heid Chalton Coombe verliet, om bij Jessica in M&rthampton te gaan logeeren, terwijl daar ooit is aangevoerd. Ondanks het ontzaglijke aanbod ging de visch voor 1.50 tot 3.90 mk. de 100 pond glad van de hand. Turkije heeft nu al eenige malen ge zegd, niets kwaads in den zin te hebben. En steeds weer kwam hetzelfde gezegde op het tapijt: Wij zullen met vrede lievende middelen trachten ons doel te bereiken. En dat doel, dat waren de eilanden Chios en Mythilene, die de mogendheden aan Griekenland hebben toegewezen. De laatste dagen komt er naast die vredelievende middelen ook een plaatsje voor een eventueel gewa pend optreden, waarvoor Turkije ook niet zal terugdeinzen. Turkije treedt nu ook op tegen den wenseh, dien Grie kenland in zijn antwoord op de gemeen schappelijke nota der mogendheden heeft uitgesproken, dat Turkije de ku3t, de Turksche kust tegenover de twee nu Grieksche eilanden, niet zal versterken. Volgens het besluit der mogendheden mogen de twee genoemde eilanden niet versterkt worden ten bate van militaire doeleinden. Griekenland vond dit goed, als Turkije de kust aan den overkant ook niet versterkte. Zooals gezegd, wei gert de Porte echter, zich opeigen terrein dergelijke beperkingen te laten opleg gen. Integendeel, Turkije zal de kust tegenover de eilanden Chios en Mythe- lene versterken en dan zal zij slechts het gunstige oogenblik afwachten om de twee eilanden meester te worden. Dat is dus waarschijnlijk een van de beoogde „vreedzame middelen." De minister van oorlog van Groot- Brittannië heeft tijdens een zitting van het Lagerhuis gezegd, dat hij het niet noodig achtte, het aantal vliegmachines geheim te houden, zooals andere mo gendheden doen. Hij deelde dan ook mede, dat het leger er op het oogen blik 161 had. Wanneer de supplemen taire crediets op de begrooting worden toegestaan, dan zal Engeland tegen het einde van het jaar 250 machines be zitten. De grootste parel van het indertijd gestolen collier is thans ook terugge vonden het is nog niet bekend op welke wijze. De vondst schijnt even geheimzinnig in haar werk te zijn ge gaan als die van de audere parelen, welke door den werkman Horn in een goot werden gevonden. De thans ge vonden parel wordt geschat op een waarde van 130.000 gulden. Zooals men zich herinnert werd indertijd verteld, dat een werkman den „knikker" in een privaat geworpen had. Er zijn nu 60 van de 61 parels teruggevonden. De Mark en zijn vrouw een auto-tocht gingen maken, waarop zij reeds lang plan hadden gehad. En de Squire deelde zijn zoon kortaf mede, dat hij verstandig zou handelen met naar een huis voor zichzelf om te zien, daar Launcelot nu waarschijnlijk een groot ge deelte van den tijd op Chalton Coombe zou doorbrengen. Mark's toelage was ruim ge noeg, zoodat hij kon gaan wonen waar hij verkoos. Zoo stonden de zaken, toen Launcelot met zijn vriend, den dokter, uit Londen vertrok, om met zijn vader vrede te sluiten. Madge, zijn vrouw, zou met hun zoontje tegen het eind van de week komen, want vroeger kon zij geen verlof krijgen van haar patroon. De trein naderde het station, waar zij zouden uitstappen, een kruispunt, een mijl of vijf van Chalton af, en er was zooveel te praten geweest, en Launcelot had met zoo veel belangstelling gekeken naar alle be kende plekjes van den weg, dat de reis zeer kort geschenen had. Zij hadden ook ge sproken over de zonderlinge omstandigheid, dat Launcelot zooveel op kapitein Plaistowe geleek, die anderhalf jaar vóór Launcelot's geboorte doodarm was gestorven in een achterbuurt in Parijs, vervreemd van bloed verwanten en vrienden. Dat was ook de reden waarom Squire Holt zoo in het ge heel niets omtrent hem had kunnen ont dekken. Al luisterend zag Launcelot het portret weer voor zich van zijne mooie, grillige moeder, wier huwelijk met een Holt vol gens haar eigen verklaring „een boete" was geweest; die te laat ontdekt had, dat haar offer nutteloos was, en die, ofschoon naar den maatstaf der wereld trouw aan haar echtgenoot, met hart en ziel behoorde aan den man dien zij liefhad. Wordt vervolgd.) DOOR

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1914 | | pagina 1