Hel Land van Heusden en illena, de Langstraat en de Bommeierwaard De vrouw van den Banneling, Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 340S. Woensdag October 1914. EELILLETON. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke rege meer 71/* ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Daar komen in het boek der wereld geschiedenis bladzijden voor, die, ver halend van gebeurtenissen van eeuwen her, ons nu nog telkenmale bij het herlezen een huivering geven; blad- zyden, die gewagen van een leed aan gansche volkeren overkomen. Dat waren de tijden waarin de rampspoed over een geheel rijk losbrekend, dood en vernieling zaaide alom tijden waarin de vorsten hun volken in een schier eindelooze reeks van veldtochten voe rend en elkander bekampend, het zwaard niet eerder in de scheede staken, voor aleer de vijand geheel vermorzeld, het land geheel verwoest, have eu goed gansch geroofd, vernield, verbrand was tijden, waarin één enkel oorlogsrecht gold, dat van den sterkste, en al het denkbaar menschelijk wee den zwakste troftijden, waarin de rijke burger van heden, morgen reeds tot den bedel staf gebracht werd, wanneer hij al zijn goederen verbeurd verklaard zag en nog blijde mocht zijn zoo hij er het leven nog kon afbrengen tijden waarin den arme al de lasten van oorlogs- slavernlj en meedoogenlooze dienst baarheid ver van het eigen land werden opgelegdtijden, waarin huis noch haard, maagd noch vriend den geesel van den alles vernielenden krijg ver mocht te ontgaan. In die tijden nu zag men bij 's vijands nadering dikwijls de geheele bevolking van dorpen, stedeD, landen, in doode lijken angst voor wat haar te wachten stond bi) de komst de3 vijands, in een radelooze vlucht haar heil zoeken. Dan repte langs de heirbanen des lands al wat zich reppen kon, dan torste een elk op schouder, hoofd of rug al wat maar te torsen viel aan ijlings mee gevoerde tilbare have; en wie niet loopen kon bleef achter en viel den vijand in handen; wie niet gedragen of vervoerd de vlucht kon mede maken zag zich langs den weg achtergelaten, met geen ander vooruitzicht dan den ondergang. Zoo ging het in vroeger tijden. Gaat, mag men vragen, het nu nog aldus Daar brak in het midden van den zomer, eensklaps een oorlog I03, bijna geheel Europa in zijn vernielende vlucht medesleepend; daar werd het eene volk voor, het andere na in dezen wereldbrand betrokken, waarbij niet minder dan ruim een dozijn oorlogs verklaringen plaats haddendaar don dert het vernielend geschut reeds weken lang over de slagvelden van Oost- en West-Europa; daar doet r^eds al dien tijd het meest moderne en vernuftig uitgedachte verdelgings-materiaal zijn moordend werk gelden. Sterke ves tingen vielen, de eene voor de andere na, onder het sloopingswerk der reus achtige mortieren, dorpen werden ver brand, steden overweldigd, geheele streken veroverd en bezet, waarbij de bevolking nameloos leed werd aange daan! Waarlijk, hoe doet in menig opzicht de oorlogstijd, die wij thans doorleven, denken aan de vreeselijke oorlogstijden van weleer En opdat daar metterdaad niets aan ontbreke, wordt de maat der verschrik king thans volgemeten door het schouw spel eener in doodelijken angst vluch tende bevolking, in zoo grooten getale als zelden of ooit nog werd aanschouwd. Een geheele eertijds bloeiende en rijke wereldhandelsstad zag haar bevolking zich grootendeels ontvlieden voor de nadering des vijandseen welvarende streek, bezaaid met vriendelijke dorpen en steden liep voor een niet. gering deel leeg en bij tienduizenden trokken de vluchtelingen weg van de plaatsen des onheils, weg naar veibge oorden, weg naar het als altoos gastvrij Ne derland. Aldus zagen wij een bevolking naar schatting tusschen 300.000 en 500.000 zielen hier, in ons land een beschut en veilig toevluchtsoord zoeken en vinden, in doodelijken angst gevlucht voor 's vijands nadering. En het Hol land van nu, toonde zich de waardige nazaat van weleer, dat steeds een wijk plaats was voor ODderdrukten, een oord van steun en hulp voor politieke vluch telingen. En heel de wereld erkent en herkent weder de oud-Hollandsche offervaardig heid en ontferming in deze dagen door geheel ons volk getoond. Laat dan deze erkenning, ook van Duitsche zijde als om strijd geuit, ons voldoende zijn wij vonden gelegenheid om t9 midden eener strikte neutraliteit een dead te volbrengen door niets anders dan op recht menschelijke gevoelens ingegeven. En laat ons dankbaar zijn voor de ge legenheid die ons geboden werd te heb- i) Op een der eerste dag^n van September 1877 ratelde de sneltrein van Bretagne full- speed door de vlakte Verrières en le Perrey, langs de bo3schen in de buurt van het woud van Rambouillet en vervolgde, na slecht3 even aan laatstgemeld station opge houden te hebben om enkelen passagiers de gelegenheid te geven uitte stappen, zijn weg naar Epernon en Chartres. Twee reizigers, tegenover elkander in een salon wagen gezeten, slaakten een zucht van verlichting, toen zij van het gezelschap, dat hen blijkbaar hinderde, verlost waren. De oudste, een kleine vijftiger, die scheen te slapen, opende zijn kleine, levendige oogjes, zijn bijzonder nette kleeding riheen een zekere deftigheid aan te duidenzijn overjas was geen ulster en geen mantel, een ronde kastoren hoed met brecden, slappen rand en een recht wit boord, dat maar even boven de tot aan de kin toegeknoopte jas uitkwam gaven hem het uiterlijk van een eerwaardig, Engelsch predikant. Hij had een mager, diep gegroefd gelaat, een kaal hoofd, was netjes geschoren en had een trek van trouweloosheid om de dunne lippen. Zijn blik was dwalend. Wacht u voor lieden, die u niet in het gezicht zien. Als de ge legenheid zich voordoet, ontzien zij zich niet u tot voorwerp van een schurkenstreek te kiezen. Zijn gestalte scheen langer, omdat hij zoo bijzonder mag^r was, men zou hem voor een ambtenaar hebben kunnen houden, hoe weinig vertrouwen zijn uiterlijk ook in boezemde; en toch was dat uiterlijk, hoe weinig aantrekkelijk ook, nog beter dan hij was. Zijn metgezel, die klaarblijkelijk een on dergeschikte rol oij hem vervulde en zeker zijn schrijver of bediende was, zag er heel anders uit. Zijn korte gedrongen gestalte was gekleed in een grijs pak, zijn gelaat met dikke hangwangen had de frissche kleur der dorpsbewoners, hij had dikke lippen, goed verzorgde ge/ulde handen en zijn geheele verschijuing teekende den jon gen ongeveer 25-jarigen buitenman, die maar weinig onder het verblijf ln de stad geleden had. Toch duidde zijn oogopslag groote sluw heid aan en kenmerkte iets familaars bru taals, waarschijnlijk door de gewoonte in den omgang der reizigers gewettigd, zijn geheele houding. De jongste heette Lazare Pidon, de ware naam van den oudste was Hans Straub, maar in Parijs, waar hij sedert twintig jaar woonde, kende men hem slechts als Ful- gence Guillard. Niemand zou kunnen zeggen, welke be trekking hij vervulde, welke bron hem in staat stelde goed te leven op zijn kamers in de rue des Petres in de schaduw van de grijze kerk St. Germain l'Auscerrois. Wij willen het raadsel ophelderen: Pulgence Guillard behoorde tot de geheimzinnige bende, die voor rekening van het ministerie van buitenlandsche zaken, met allerlei duis tere en geheime zendingen belast werd, en er zijn wandelaars genoeg op den Boulevard wier miduel van bestaan even geheimzinnig is; de honderd oogen van Argus door Juno in een pauw veranderd, zijn niets bij die moderne inquisitie, wier agenten aan geen uiterlijk teeken te herkennen zijn. En dus, waarde meester, begon de jonge man, terwijl hij een sigaar aanstak, gaan we naar baron Raynaud? Ja, naar zijn kasteel in Mayenne/ ben kunnen toonerdat het kleine plekje grond van Nederland wederom de veillig- ste wijkplaats in Europa voor arme vluchtelingen is. Hoelang deze katsten in ons midden vertoeven zullen, wie zal het zeggen Reeds zijn en worden door de rrgee ringen der beide betrokken landen daar over onderhandelingen gevoerdreeds ontwaakt ook bij menig vluchteling de aandrift, als het even kan, terug te keeren ten einde ginds naar staat van zaken te kunnen handelen en weder in bezit te komen van de zoo ijlings achter gelaten have en goedmaar over het algemeen hebben de vreeselijke gebeur tenissen de gemoederen te zeer geschokt dan dat nu reeds bij allen de kalmte van oordeel is iugetreden, noodig om een juist en kloek besluit te nemen. Overijling zou hierbij zeker meer scha den dan wenschelijk is; en even als een herstellende zieke slechts geleidelijk zijn geest- en lichaamskracht herwinnen kan, zoo kan ook dit door zooveel rampen getroffen volk van vluchtelingen niet op-eens zijn oude veerkracht zien terug- keeren. Nochtans, de oud-Vlaamsche stam, immers niet ongelijk in zooveel opzichten aan den oud-Hollandschen, staat er ons borg voor, dat een herstel der noodige krachten, thans grooten deels onder het overstelpend leed ge knot, zal intreden ten einde het dage- lijksch leven in de oude omgeving te hervatten en gebogen, niet gebroken, weder te gaan winnen het dagelij ksch brood. Buitenland. Burgemeester en Schepenen van Ant werpen, benevens tal van notabelen te Antwerpen, hebben een proclamatie aan de bevolking gericht, waarin wordt ge meld Volgens besluit der Duitsche over heid worden binnen de stadsmuren al leen zulke personen toegelaten, die in Antwerpen hun woonst hebben en een regelmatige broodwinning hebben. Huisdeuren mogen te allen tijde ge sloten blijven. Daar de stadsverlichting voldoende hersteld is, wordt niet meer vereischt, dat 's nachtlicht blijve branden binnen de huizen. Niemands persoon, noch eigendom, zal gedeerd worden indien orde en rust heerschen. Elke daad van beleediging of geweld moet aangeklaagd worden bij een der ondergeteekenden van de tegen- En wat moeten we doen bij dien baron Raynaud De waarde meester drukte de lippen op elkander, een licht schouderophalen was zijn eenig antwoord. Is hij rijk, die baron? hernam de ander. Als Rothschild. Drommels. Beste jongen, verklaarde zijn meester, boven een zeker bedrag kan men iemands fortuin niet mear bepalen, 't Is precies 't zelfde of esn particulier twee of twee en een half millioen rente heeft. Alleen kan iemand met vijf en twintig meer kwaad doen, als hij er lust in heeft, dat is al. Dat is duidelijk, bevestigde Lazare, tus schen twee trekken aan zijn sigaar. Hé, als ik maar een millioen had! En ik, sprak de andere. Die ontboezeming leek vreemd in den mond van zulk een ernstig personage, maar scheen den rooker niet t9 verwonderen beiden zwegen en van de heerschende stilte willen wij gebruik maken om de verhouding tusschen de beide reizigers wat nader uit- ean te zetten. De jongste Wfs op tienjarigen leeftijd, na den dood zijner ouders, door Fulgence Guillard aangenomen. Deze wa3 toen in Parijs, en zijn talenten hadden hem vijf tien jaar geleden den belangrijken post van vertrouwen, dien hij daar vervulde, be zorgd. Zonder iemand de redenen van zijn handelwijze mede te deelen, heahtte hij zich aan den knaap, zond hem naar school en onderwees hem, terwijl deze bij hem de rol van kamerdienaar vervuldeal dien tijd waren zij de beste vrienden, zij ver lieten elkander maar zelden en Lazare had een goed en gemakkelijk leven, daar hij vrij in zijn doen en laten was en twaalf honderd francs zakgeld kreeg. Weet ge dus niets van de plannen van den baron? begon Lazare weer. woordige proclamatie. Wij hebben de verzekering dat er straffen zullen volgen, zoodat niemand moet trachten zichzelf recht te doen. Ten slotte wordt nog eens aangedron gen op kalmte van geen burger wordt geëischt dat hij het vaderland ver* loochene, dat in lief en leed, voor het verleden en de toekomst, het dierbaarste bezit van den goeden burger is. Maar bijdragen tot het handhaven der orde en tot heropwekking der geschokte levenskrachten van het land is ons aller hoogste plicht. De Daily Mail van 17 October meldt, dat in de Zwarte Zee twee Duitsche schepen met graan aan boord, die van Galatz onderweg wareu naar Contstantza, door de Russische vloot zijn buitgemaakt. De slag, die thans op het front tus schen Warschau en de Djnester (een front van 350 K.M.) aan den gang is, zal een der reusachtigste worstelingen zijn, waarvan de wereldgeschiedenis zal hebben te gewagen. Het heet dat de Duitscher8 en Oostenrijkers 500,OOu man hehben tusschen Warschau en Iwano- grad, 700,000 man tusschen Iwanograd en de San en 450,000 man tusschen de San en de Djnester. Men weet niet hoe veel man de Russen daartegenover stel len maar in Petersburg wordt het ge tal 2,500,000 genoemd. Van het Oostenrij ksch-Russische front wordt dd. 17 dezer aan de N.R.Ct. ge seind Uit Maramaros Sziget (in Hongarije) komt bericht, dat de uit het komitaat Maramaros verdreven Russische troepen, die stellingen hadden ingenomen bij Raho, gisteren door onze troepen zijn verslagen. Zij hebben de vlucht genomen in de richting van Koeroesuiezoe en worden door de Oostenrijksch-Hongaar sche troepen achtervolgd. Deze vluch tende vijandelijke afdeeiing, waarvan de sterkte op ongeveer vierduizend man is verminderd, is de laatste afdeeiing die zich nog op Hongaarsch gebied bevindt. In de bosschen kunnen ten hoogste nog wat verspreide overblijfselen van de troepen, waarmee de Russen den inval in Hongarije ondernomen hadden, over zijn. Waar deze echter op Oostenrijksch- Hongaarsche patrouilles stooten geven zij zich over zonder tegenstand te bieden. Uit een nadere raededeeling van de admiraliteit blijkt dat de lichte kruiser Undaunted vergezeld door de torpedo jagers Lance, Lennox, Legion en Loyal den geslaagden aanval op de Duitsche torpedojagers hebben gedaan. Omtrent het vergaan van de Hawke lezen wij De kruiser Hawke en de kruiser The seus bevonden zich in de Noordzee, waar zij wacht hielden,, toen zij twee onder zeebooten.ontwaardsn. De Theseus ont kwam aan den eersten aanval enkel door een snelle manoeuvre en stoomde haastig weg. De Hawke werd midscheeps getroffen. Een der Duitsche onderzeebooten kreeg zware averij. De stemming in Londen is zeer ge drukt. Officieel wordt bekend gemaakt, dat een Engelsche kleine kruiser met vier torpedobootvernielers Zaterdag in het gezicht der Nederlandsche kust vier Duitsche torpedobootvernielers heeft aangetroffen en in den «;rond gebooid. Niets, ik krees een telegram met „Kom, ik heb u noodig." Dat is alles Het gesprek staakte opnieuw. Lazare keek door het raampje naar de voorbijsnellende weiden en bonchen, terwijl Fulgence zich met half gesloten oogen in zijn overpein zingen verdiepte. Hij was in een dorpje in Lotharingen geboren, waar zijn vader, een doodarme Duitscher, een uitdragerswinkel had en toen zijn ouders stierven, voor hij nog goed loopen kon, werd hij aan de liefdadigheid overgelaten en als een zieke hond opstroo in een veestal geherbergd. Hij moest de ganzen hoeden, maar leerde intusschen zich zelf lezen en schrijven, totdat hij als loop jongen in het lyceum kwam, waar hij de schoenen der leerlingen poetste en de vloe ren aanvegen moest, maar zelf zijn kennis uitbreidde door boeken weg te kapen en aan de deuren te luisteren. Een zaak, die hij met de justitie moest vereffenen, en waarbij zijn buitengewone slimheid en ver metelheid aan den dag kwamen, bracht zijn talenten op nog geen twintigjarigen leeftijd aan het licht. Baron Joseph Raynaud, de vader van den tegenwoordigen titularis, toenmaals alvermogend minister, getroffen door de kostbare talenten van den jongen man, plaatste hem aan het ministerie, waar hij spoedig carrière maakte, en niemand hem van zijn plaats kon stooten, daar hij den sleutel van tal van geheimen bezat, waarin velen betrokken waren. Maar hoeveel variatie dat leven hem ook aanbood, 't le verde geen groote voordeelen op, en op vijftigjarigen leeftijd had Hans Straub, nu Fulgence Guillard geworden, nog geen en kelen zijner eerzuchtige droomen verwezen lijkt gezien, en bezat hij niets dan de arm zalige tien of twintig duizend francs, die hij van zijn emolumenten bijeen gespaard had. Toch hunkerde hij naar 't bezit van een De militaire correspondent van de Times zegt naar aanleiding van de be wering der Frankfürter Zeitung, dat Groot- Brittannië slechts 600.000 recruten kan bijeenbrengen: Momenteel habben wij 1 millioen 200.000 man op de Brit- sche eilanden en dit aantal neemt steeds toe. Wij, zoowel als Amerika moeten on. legermacht blijven versterken totd&u deze zoo groot mogelijk is. Dit doen wij thans. De 1.20ü.u00 man hier te lande, het leger te velde en de honderd duizenden die bijeengebracht worden in Indië, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en elders zijn slechts de kern der nieuwe, nog te vormen legers. Een deel onzer voorhoede hebben wij naar Frankrijk gezonden. De rest zal in de lente volgen en einde 1915 de hoofd macht. Wij overhaasten ons niet. Onze bondgenooten, die dan eenige rust ver wachten, zullen blijde zijn, als wij den oorlog voor eigen rekening kunnen voortzetten. Onze mannen zijn allen van dienst plichtigen leeftijd en verlangen naar den strijd. De vrijwilligers waren zoo talrijk, dat Kitchener de keuring stren ger moest maken dan eenige in Europa, daar hij anders met vrijwillligers zou zijn overstelpt. Volgens een betrouwbaar telegram heeft de Portugeesche ministerraad de algeheele mobilisatie gelast. Het kabinet zal worden uitgebreid. Omtrent de voorgestelde hongersnood in een groot gedeelte van Balgië, voor namelijk in de door Duitschlaud be zette streken, lezen wij in officieele be richten, dat Duitschland de behartiging van de belangen van de voeding opge- groot fortuin, en sedert lang ging hij me: het plan om, om door den een of anderei grooten slag, zij 't ook door een misdaad zich dat te verschaffen. Maar wat hij ooi mocht overleggen, geen enkele gedacht verraadde zich op zijn gelaat, waarop in tegendeel een vriendelijk glimlachje zij: valsche ziel afspiegelde. Plotseling hiel l de trein stil, en met de uitroep: Le Mans, een half uur oponthouc wierp de conducteur het portier open. Lè zare stelde zijn patroon voor wat te gaa gebruiken, en toen zij na den inwendige: mensch versterkt te hebben hun plaatse weer innamen, zagen zij dat een driet? jagers hun verder reisgezelschap zou zijj Weldra was dit drietal in een gesprek g< wikkeld, dat de opmerkzaamheid van de meester trok. Waarde vrienden, zeide de een, ik vree dat wij op dit oogenblik onze laatste re naar Marcilie3 maken. Kom, kom! Onze gastheer is financieel geheel op t raakt iederen dag dieper in schulden. Heeft de vader van den graaf zijn zake al niet verward nagelaten? Dat zegt men ten minste, en Jan hê zijn fortuin door een rijk huwelijk kunm herstellen, maar hij raakte verliefd op t kleine Lignères, zijn nicht, de schoone H lena. Sedert dien is de toestand vererge en wacht men iederen dag een uitbarstir Br! Chevaignes doet een koude rillii laags mijn rug gaan. Ik zou haast lu krijgen om weer terug te keeren. Neen, doe dat niet, 't zou Marcilles bol maken. Bovendien morgen is er een groei jachtpartij bij baron Raynaud en die zj ik vcor geen vijf en twintig Louis will missen. De baron is allerliefst voor De Marcill waagde de derde jager op te merken en als de schoone Helena wilde m

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1914 | | pagina 1