el Land van üeusden en Allena, de Langstraat en de Üomraeierwaard, De vrouw van den Banneling, Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. FEUILLETON. VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. No. 3410. W oensdag O December 1914. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke rege meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. teneinde duizenden arbeiders aan nut tigen, rentegevenden arbeid te helpen. Nu door den alom in ons werelddeel heerschenden oorlog duizenden bij dui zenden tot werkeloosheid zijn gedoemd en daardoor aan de ellende zijn prijs gegeven, dewijl trots alle steuncomité's en liefdadigheid niet voldoende kan voorzien worden in de behoeften van zoo velen, trekt ons een ingezonden j stuk in het Amsterdamsch weekblad, waarin de Heer Th. van Huut een, zij 't ook slechts gedeeltelijke en tijde lijke oplossing voor dezen ramp geeft. Trouwens is op dit middel al meer malen gewezen. Deze zegt o. m.: Wij hebben in ons klein land nog 533.000 hectaren heidegrond, waarvan alleen in Drente nog 121.000 hectaren. Door oppervlakkige grondbewerking, voor zoover noodig waterafvoer, beploe ging en omspitting, terreingelijkmaking en aanwending van kalk, kali, phos- phorzuur en stikstof houdende mest stoffen, kan een overgroot deel van deze landen binnen één of twee jaren in gras- of weideland omgezet worden en wordt daardoor geschikt voor vee teelt. Voor de beploeging en omspitting van deze gronden, terreingelijkmaking en het aanleggen van greppels en slooten, kunnen dadelijk duizenden arbeiders aan werk geholpen worden. Tot dit doel is het slechts noodig, dat een Vereeniging voor werkver schaffing (of het Algemeen Steuncomité) zich in verbinding stelt met grondbe zitters w.o. verschillende gemeenten, diverse maatschappijen tot heideont- ginning en particulieren, om tot een practische regeling te komen met be trekking tot het aannemen van arbeids krachten, het vrij vervoer van de men- schen naar de aangewezen heidegronden en de voorwaarden, waarop gewerkt moet worden. De Regeering, die het groote belang inziet van landontginning en zoowel door rentelooze voorschotten als gratis advies van het Staats-boschbeheer, haar medewerking verleent, zal onder de tegenwoordige omstandigheden, eerder nog dan anders, haar steun verleenen bij een exploitatie op grooten schaal, De senator en de oud-minister J. T. Cremer, hield verleden jaar een buiten gewoon belangwekkende redevoering in de Eerste Kamer, waarbij o. m. ge wezen werd op het algemeene nut om onze woestijnen productief te maken en zoodoende ons bewoonbiar grond gebied te vergrooten. De heer Cremer is een man, wiens leven is een aaneenschakeling van ont werpen en uitvoeren, van ondernemen en volbrengen. De belangstelling van den heer Cremer in het ontginnings- vraagstuk zal voor velen een aanwij zing zijn van commercieele levensvat baarheid en daarom wijzen wij op die belangstelling. Er wordt in "ons land veel te veel kapitaal belegd in hazardspelen w. o. wij rekenen beleggingen in verre, vreemde landenin ondernemingen opgezet en beheerd door buitenlandsche directeuren, wier beleid en goeder trouw op een afstand van eenige duizend mijlen, niet beoordeeld kaD worden. Naast hoogere successierechten is een belasting op sommige beursaffaires, op „gokken", dan ook de meest gerecht vaardigde, zoowel om economische redenen, als om het individu tegen zich zelf in bescherming te nemen. 15) De aankomst van de stoomboot, die nieuws uit het moederland medebrengt, wordt altijd met ongeduld verwacht; geen wonder dan ook, dat de gouverneur, een man van hooge geboorte, die in Parijs zijn fortuin verloren had, en nu door het be- kleeden van een slecht bezoldigden post, boeten moest voor een in genot doorgebrachte jeugd, den adelborst hartelijk welkom heette. Ga zitten, mijnheer, zeide hij, terwijl hij zijn bezoeker een rieten fauteuil vlak naast een tafeltje, waarop keur van inland- sche likeuren geplaatst was, aanwees. Hebt gij een goeden overtocht gehad? Een uitstekende, mijnheer de gouver neur. Wat komt gij ons brengen? Een zestigtal veroordeelden, grooten- deels Algerijnen. De gouverneur ontzegelde de stukken, hij stak een paar geparfumeerde briefjes, die hem zijn jeugd weer in herinnering brachten, bij zich; de andere brieven legde hij terzijde en riep toen: Raki 1 Een groote man, met een rooden neus en door de zon gebruind gelaat, dat maar al te duidelijk de sporen eener losbandige levenswijze vertoonde, kwam buigende bin nen; hij was een Malut uit Cayenne, de permanente secretaris der snel op elkander volgende verschillende gouverneurs en daardoor inderdaad het feitelijke hoofd der kolonie. Wat is er? vroeg hij. De belegging van kapitaal in heide gronden, levert volgens de volgende be cijfering ongeveer 5 pCt. rente: Aankoop van 30 hectaren heidegronden, in de nabijheid van water, spoor, tram of harde wegen in de provincie Drente f 450 per heet. f 13.500 Aanlegkosten van 5 hectaren bouwland a f250= 1.250 Aanlegkosten van 25 hectaren grasland k f 450 11.250 Huis met stallen6.000 Aanlegkosten van een boerderij groot 30 hectaren, totaalf 32.000 Gerekend tegen f 50 huur per hectaar is de opbrengst, met een huurcontract van 10 jaren 30 X f 50 f 1500 per jaar of plm. 4% pCt. Na verloop van 10 jaar, is de grond Zie eens. De Mulat schonk zich eerst een goed glas rum in en zette dat aan zijn lippen; daarop opende hij de officiëele brieven. Zoo, zeide hij,er zijn twee Franschen bij. De gouverneur, wiens reukorgaan juist vriendelijk gestresld werd bij 't lezen van een der geparfumeerde briefjes, keek van zijn lectuur op. En nog wel gevaarlijk, naar't schijnt, vervolgde Raki. De adelborst schudde ongeloovig het hoofd, een beweging, die den oplettenden Raki niet ontging. Zoo is de beschrijving ten minste, die ik van hen krijg. Hoe zien zij er uit? Zeer fatsoenlijk, verklaarde de jonge officier. Bahl Een der twee heeft zelfs iets zeer ge distingeerds En de andere? De andere? Die lijkt «prekend op een wachter van mijn moeder, den dappersten man, die ik ooit ontmoette. Wat een flink figuur, een echte vertrouwen inboezemende soldatenkop I Men schrijft mij, dat zij zoo spoedig mogelijk moeite zullen doen om te ont snappen. Dat is onmogelijk, wierp de gouver neur, die zijn aangename lectuur hervat had, hier tusschen. Raki opende nu een couvert, dat met het opschrift „vertrouwelijk", persoonlijk aan hem gericht was; bij het doorloopen der regels plooide een tevreden lachje zijn onaangename, valsche trekken. Dit is een goed zaakje, mompelde hij, terwijl hij het papier in zijn borstzak ver borg, en hij hervatte: Ontsnappen, ach, die ongelukkigen! Men kan immers uit Cayenne niet ont snappen. Als men minstens geen driemaster door goede bemesting en behandeling, zoodanig in vruchtbaarheid toegenomen, dat ze f 00 huur per hectaar en per jaar opbrengt, of ruim 5VS pCt. rente. Wij hebben met'deze korte bereke ning willen aanduiden, hoe heideont- ginning een gezonde, rustige geldbe legging vormt en behalve werk aan talrijke arbeiders, tevens commercieele aantrekkelijkheid oplevert. Deze aan trekkelijkheid wordt grooter, indien de kapitalist niet slechts gronden aankoopt voor ontginning om deze daarna aan boeren te verhuren, doch zelf het boe renbedrijf ter hand neemt. De landbouw heeft behoefte aan actieve medewerking van ontwikkelde personen, die het max;mum voordeel weten te trokken van de wonderlijke vooruitgang van de chemische weten schap en van de landbouw-techniek. Er is geen bedrijf, waar conserva tisme en routine nadeeliger zijn, dan in den landbouw, die tot taak heeft het ruimschoots leveren van goed en goedkoop voedsel aan de menschheid. De verwisseling b.v. van een handploeg voor een autoploeg, moet niet eerst na jaren van koppig verzet plaats hebben. Slechts eenige dagen geleden werden de boeren door de regeering gewaar schuwd, dat een besparing op mest stoffen als zuinigheidsmaatregel, nood lottig is. Het is treurig, dat deze waarschu wing noodig was. In zijn grooten roman „Fécondité", beschrijft Emile Zola hoe een fabrieks- teekenaar in Parijs op het denkbeeld komt uitgestrekte onvruchtbare lande rijen door oordeelkundige bevloeiïng en bemesting, voor den landbouw geschikt te maken en hierin slaagt trots gelde lijke moeilijkheden en tegenwerking van boeten, die den stadsman eerst wantrouwen en hem daarna om zijn succes benijden. Dergelijke „stadsmenschen" zijn ook in Holland hoogst noodig. Doch ook noodig zijn de krachten van vijftien duizend werkloozen om de thans nog onontgonnen helft van de provincie Drente in vruchtbaren grond te her scheppen. ken kunnen het werk niet af, en tel kens worden er nieuwe machines opge steld. Een soldaat te velde heeft twee pakken noodig, en elke maand een nieuw. Ruim een millioen zijn er al gekleed en voor een tweede millioen moet worden gezorgd. Elk pak heeft drie yards (0.9 M.) khaki noodig, elke jas evenveel. Er moet dus knaki bij de millioenen yards worden geweven. Nacht en dag en zeven dagen in de week wordt er doorgewerkt. En niet alleen het Engelsche leger moet voor zien worden, ook het Belgische, ook het Fransche en het Russische bestelt khaki in Engeland. De maritieme medewerker van de Corriere della Sera schrijft: Reeds ge- ruimen tijd is bij de Australische re geering niets meer bekend geworden over het slagschip „Australia". Men vreest, dat het schip in volle zee aan eene ontploffing ten offer gevallen is. I Een uit Amerika te Berlijn aange komen Duitsch-Amerikaan meldt, vol gens de Korr. Norden dat op slechts 2 a 3 K.M. afstands van de haven van New-York Engelsche oorlogsschepen liggen, die alle in- en uitvarende handelsschepen doorzoeken. De engelsche admiraliteit maakt be kend, dat de Berlin, het stoomschip van de Norddeutsche Lloyd, dat onlang3 te Drontheim is geïnterneerd, in de val werd gejaagd wegens het leggen van mijnen. Het schip blijkt nu geen mijnen aan boord te hebben en zoo heeft het die waarschijnlijk in volle zee uitgezaaid. Ingevolge de reeds opge dane ervaring worden de schepen daar om voor het ernstige gevaar gewaar schuwd. De wateren die totnogtoe wegens de groote diepte als veilig werden beschouwd, moeten met de grootste voorzichtigheid worden bevaren. Professor George Kirchweg van de universiteit te Columbia, een van de voornaamste autoriteiten op het gebied van internationaal recht, heeft, spre kende voor een gehoor van 2000 men- schen, gezegd, dat de Vereenigde Sta ten zouden protesteeren wanneer de geheiligde grond van België geschon den zou worden. Het is niet slechts ons recht, zeide Kirchweg, maar ook onze plicht, maat regelen te nemen wanneer die groote internationale misdaad hegaan zou worden. Een telegram uit Lemberg aan de Messagero meldt, dat de Russen een aantal zware batterijen op de hoogten rondom Weiliczka (5 K.M. van de zuidelijke verdedigingswerken van Kra- kau) hebben opgesteld, vanwaar zij nu het bombardement op Krakau geopend hebben. Naar de Frankfurter Zeitung uit To kio verneemt heeft de Russische gene raal Hermonius met Japansche geschut gieterijen een kontrakt gesloten voor de levering van 48 batterijen. Buitenland. Voor de khaki-fabrikanten in Enge land is het een gouden tijd. De fabrie- of schoener heeft, verdrinkt men op zee en wordt een prooi der haaien en te land' komt men, als 't een beetje wil, bij de gevaarlijkste soort van negers, die nog ge vaarlijker zijn dan tijgers, schorpioenen of alle slangen der wereld. Ontsnappen uit Cayenne! Hemelsche goedheid, hoe komt men op het denkbeeld? Wat hebben zij gedaan vroeg de adelborst. Een der twee heeft een veldwachter van baron Raynaud gedood. De gouverneur zag op en mengde zich in 't gesprek. Baron Raynaud, dien heb ik gekend. Minstens vijfmaal millionair, met een hard vochtig karakter en een hart van steen. Zijn vader, baron Jozef Raynaud, was de alvermogende minister onder de vorige regeering. Zijn zoon bemoeit zich niet met de politiek, maar kan door zijn geld doen wat hij wil, en is machtiger dan al de leenheeren en baronnen uit de middel eeuwen te zamen. Met geld kon men de eer en het leven van anderen koopen, want voor een paar honderd duizend francs is er licht iemand te vinden, die een hinder lijk persoon of een lastig medeminnaar uit den weg ruimt. De man die vijf-en-twintig millioen bezit is prins, die er honderd bezit is koning 1 De Mulat had den gouverneur met een eigenaardige uitdrukking in de oogen aangehoord, en de adelborst vroeg opnieuw En de andere? De andere heeft zijn tante, een oude dame, vermoord, om haar te kunnen be stelen. Dat is onmogelijk, mompelde de jonge man. Levenslange dwangarbeid I Gij ziet, de gezworenen hadden een andere opinie, jongmensch! 't Is jammer voor den gedepor teerdeHij heet graaf De Maicilles. De Engelsche admiraliteit maakt be kend, dat van den lOen dezer bij zons opgang af in het Kanaal en op de reede van Duins, ten O. van een lijn van Selsea Bill naar Kaap Barfleur en ten Z. van 51.20 N.B.,alle vuurschepen en boeien zonder verdere kennisgeving opgeheven of verhaald, d9 vuurtoren en lichtboeien gedoofd en de mistsei- nen veranderd of weggelaten kunnen worden. Aan koopvaardijschepen wordt dus dringend geraden een loods te nemen. Waar zullen we hen plaatsen? vroeg de gouverneur. Raki dacht even na vóór hij antwoordde Ik zou u de „I'roserpina" voorstellen De „Proserpina" was een oud, buiten dienst gesteld oorlogsschip en een der drij vende gevangenissen op de reede van Cayenne, en 't had iets van de schepen, waarop de Engelschen hun krijgsgevan genen ten tijde van het Eerste Keizerrijk, uitkwartierden. Op de reede bevonden zich drie schepen, die naar dat model waren ingericht. Zij heeten: „de Chimère", de „Grondeur" en de „Proserpina" en dat laatste schip werd nu door den achtenswaardigen Raki voorgesteld, voor de gevangenen, die men in zijn goede zorgen aanbevolen had. lederen dag gaan de gevangenen onder geleide van daar aan wal, om te helpen bij het lossen en laden der gouvernements schepen, aan de werken in de havens, het onderhoud der straten en wegen. Klokslag twaalf komen zij aan boord terug om te J eten, gaan daarna aan 't werk, om eerst tegen den nacht hun legerstede op te zoeken. Bovendien zijn er aan land en op de naburige eilanden nog een half dozijn ge vangenissen, die onder bevel van officieren der mariniers staan, maar onder opper toezicht van den gouverneur, in wiens naam alle bevelen uitgevaardigd worden. Raki, de Mulat, was dus inderdaad het i hoofd der strafkolonie, en die man ver eenigde in zich alle mogelijke ondeugden: omkoopbaarheid, wreedheid en had de grootste minachting voor al de wetten der moraliteit. Daar vond Hans Straub dus een uit stekend helper op wien hij kon vertrouwen dat deze geheel in zijn geest zou han delen. De gouverneur was 't niet met den Mulat Een Reuter-telegram uit Parijs dd. 5 dezer zegt Het leger-bulletin bevat een lang overzicht van den oorlog, 't welk van den aanvang af loopt. Het behelst o. m., dat toen Joffre in begin September tot aanvallend optreden overging, de Duit- schers nog de hoop koesterden den linkervleugel van de troepenmacht van Frensch om te trekken, terwijl de bond- genooten hoopten den Duitschen rech tervleugel te kunnen omvatten. Van daar den wedstrijd naar de zee, die ontstond, en waarin de Duitschers het verloren, niettegenstaande zij door de concentrische ligging van hun front ten opzichte van het onze, zegt het legerbulletin, in het voordeel waren. De bondgenooten waren dan ook in staat den slagboom aan den Yser op te werpen en dien voor drie weken te houden tegen de herhaalde en verwoede aanvallen van 12 Duitsche legercorpsen en drie divisies cavalerie. Het doel van de Duitschers was Calais te bereiken of de linies der bondgenoten bij Yperen te doorbreken. Maar wij weken geen duimbreed, en wij namen onneembare stellingen in. Het Duitsche offensief was in de tweede helft van November gebroken. De slag bij Yperen kwam den Duitschers op 120,006 man te staan. De strijdmacht eens, toen deze den naam der Proser pina noemde. Waarom moesten juist deze twee veroordeelden zoo streng behandeld worden? Hij was getroffen door den lof, waarmede de adelborst van hen sprak; zouden zij misschien slachtoffers van een in 't geheim werkende wraakzucht zijn? De officier was opgestaan en vroeg: Uw bevelen, mijnheer de gouverneur? Te vijf uur ontscheping van al de gedeporteerden. De agenten zullen ieders bestemming aanwijzen. Vraag den comman dant en den officieren of zij mij de eer willen doen, bij mij te komen dineeren. Volgaarne, mijnheer I Alleen gebleven met zijn secretaris, zag de gouverneur dezen scherp aan en begen Hebt gij instructies gekregen? Dat is te zeggen, particulier. Van wien? Van hoogerhand. 't Is een vreemde wereld,vRaki, ik heb medelijden met die twee mannen. Ten onrechte! Ik vermoed dat er een geheim schuilt achter den haat, waarmede men hen ver volgt. Waarom zou men met onbekenden medelijden hebben en Raki dronk zijn laatste glas schoon leeg. Er is op de wereld niets waarachtig dan het succes, mijnheer, hernam hij, en niets goeds dan bloemen, vrouwen, een goed leven en de vrijheid. Hij, die dat alles verliest is een dwaas, die niet waard is dat men zich met hem bemoeit. Kom, laat ons, als gij 't goed vindt, aan 'twerk gaan, zonder meer aan die ellendelingen te denken. De gouverneur stak een vereche, geurige havanna op, en verdiepte zich in aange name overpeinzingen; hij vergat de beide gevangenen voor de geparfumeerde brief jes, die hem Parijs in herinnering riepen. «BUI WerteMi.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1914 | | pagina 1