Hel Land van ileusden en Allena, de Langstraat en de iloinmeierwaard. te t. De viouw van den Banneling, Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No» 3421. Woensdag 16 December 1914 imiLLfcTON. UNB^AM .alt^ VOOR Dit blad verschijnt "WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke rege meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Er loopen bcoze geruchten over het groom Regeeringskamp te Nunspeet. Geruchten die, samengevat in een ,,Het Volk", den vorm hebben aan genomen van een ernstige beschul diging aan het adres van hen, wien <le regeering de leiding van dit vlucht oord heeft opgedragen. De „Volk"-redacteur heeft zich niet door eigen aanschouwing van de ge grondheid der klachten kunnen over tuigen. Desniettemin heeft hij ze ge publiceerd Ze komen op het volgende neef. Men slaapt in hokjes op vochtig stroo eten en drinken zijn slecht; de ver warming is onvoldoende; vrijheid van beweging is er nietde verpleging, de zorg voor de vele zieken laat te wenschen. Een kind zou zijn gestorven, zonder dat men de ouders gewaarschuwd had Men wist niet eens meer van wie het kind was. Het „Handelsblad" heeft een en ander onderzocht. De regeeringscom- mtssaris dr. Hendrik Muller, wien het bestuur van het kamp is opgedragen erkende ronduitWij zijn volstrekt niet van meening, dat het al goed gaat". Doch de feiten zijn deze: Drie weken lang is gewerkt aan de drie dorpen. De mannen gaan er werken aan verharding van de wGgen zij zullen tietspaden aanleggen, slooten graven en gaten voor de wintervoor raad aardappelen. De slaapbarakken zijn verdeeld in door gonje afgeschoten ruimten. Kil en huiverig was 't in die gebouwen, die geen van allen, wegens brand gevaar verwarmd zijnwaarin ook niet gerookt mag worden. Bij de laatste drinkwaterkeuring van 30 November is één pomp afgekeurd; alle anderen leveren volgens rapport van den scheikundige v. d. Mark deug- o delijk drinkwater. Nunspeet krijgt van de Belgische vluchtelingen allen, behalve hen, die naar Veenhuizen worden verwezen het krygt dus naast het goede element 17) Toch zocht de gravin troost in het schrij ven van lange epistels aan den dierbaren gevangene, en legde daarin al de liefde van haar hart, al de smart, die zij voortdurend om zijnentwil leed. Herhaalde malen ver zekerde zij hem met de duurste eeden haar onwankelbare trouw; iedere regel, iedere bladzijde droeg het kenmerk der innigste liefde en eindigde met de laatste woorden, die zij bij hun laatste onderhoud gewisseld hadden Ik wacht en ik hoop! Enkele van haar brieven moesten hem toch bereikt hebben, want eindelijk in 't begin van December, o, de datum van dien dag stond voortaan met onuitwischbare letters in haar hart gegrift, kreeg zij ant woord. Hij schreef, dat hij in zijn lot berustte, dat zijn sterk gestel aan den invloed van 't moordend klimaat weerstand bood en bestand was tegen de inspanning van den dwangarbeid. Ik hoop, zoo vervolgde hij, van de welwillendheid mijner chefs te eeniger tijd de toestemming te verkrijgen, dat gij u bij rrnj muogt vervoegen. Dan zal het wreede lot, dat ons getroffen heeft, zijn verschrik king voor mij verloren hebben, als het eenig goed, welks verlies ik betreur, weder in mijn bezit is! Hij leefde dus, en rechtstreeks tegen de plannen van haar echtgenoot, die er op aandrong, dat zij in Frankrijk zou blijven, wilde de gravin onmiddellijk naar Cayenne ook de „ongewenschten". Bij voort during wordt gewerkt om hen, van wie blijkt, dat zij thuis behooren in andere omgeving, geplaatst te krijgen bij particulieren. De bewoners van het vluchtoord mogen hun „dorpen" niet verlaten. Op dat 23 H.A. groote terrein hebben zij, zeide de heer Muller, genoeg ruimte om frissche lucht te happen. Er is van alles te krijgen, behalve sterke drank. Heeft men niet in Olde- broek leergeld opgedaan Daar is eenwe keeren een sterfgeval voorge komen de begrafenis moest in Epe plaats vinden. Heele drommen Belgen volgden den stoet om den landgenoot de laatste eer te bewijzen en zij kwamen stomdronken terug. Ook aan dezen wantoestand is een eind gemaakt; nu mogen hoogstens zes personen meegaan naar de begraafplaats. Maar wel ligt het in de bedoeling van den heei Muller om af en toe eens met een groep kampbewoners er op uit te trekken om een flinke wandeling te maken. In het kinderhuis worden zwakke zuigelingen verpleegd, aangesterkt. Drie kinderen zijn totnogtoe over leden. Op een dier gevallen wijst de ,,Yolk"-redacteur. Aan het „Handels blad" bleek, dat de moeder van het stervende wichtje, waarvan de naam wel degelijk bekend was, door de zuster is gezocht in de barakken. De vrouw werd gevonden en op de hoogte ge bracht van den toestand van haar kind. Zij verlangde echter niet mee te gaan naar het sterf bedje. Bij de drie doctoren, die thans in het vluchtoord werken en onder wie ook een vrouwenarts, zal een kinder arts worden aangesteld, en als het kamp nog meer wordt uitgebreid (aan de uitbreiding werd reeds begonnen), zal ook nog een hospitaal worden aan gebouwd. Vooreerst moet nog f oor drieduizend personen ruimte worden gemaakt. Het stelsel van wijkverpleging werkt uitstekend en de dokter kan zooveel zusters krijgen als hij vraagt. Omtrent het verhaal van de vrouw, die zou zijn gestorven, omdat haar deskundige hulp had ontbroken bij de bevalling, zeide de heer Muller „Daar is geen woord van waar Deze vrouw is uit het kamp van Oldebroek naar hier gekomen, maar zij heeft op de polikliniek geen aangifte gedaan van den toestand, waarin zij verkeerde. Twee dagen was zij hier, toen zij een kind het levenslicht schonk. Genees kundige hulp werd gehaald en in 't bange uur stond de echtgenoot zijn vrouw bij. Bij de komst van den ge neesheer was 't kindje reeds geboren. Het eenige, wat ik u thans nog kan verzekeren, is, dat moeder en kind welvarend zijn." De dokter bevestigde later wat de heer Muller had medegedeeld en hij voegde er nog aan toe, dat de aan staande moeders bij particulieren in het dorp worden verpleegd voor twee gulden per dag. De schrijver concludeert, dat, dank zij de noeste werkkracht van den heer Muller, alles zoo snel als dit kan zoo goed mogelijk zal worden. liuitenlantl. Zooals bekend is„ heeft Karl Lieb- knecht, als eenige der aanwezige soci aal-democraten, tegen de nieuwe Duit- sche oorlogscredieten gestemd. Ter motiveering van zijn stem had Liebknecht een memorie opgesteld en aan den voorzitter van den Rijksdag ter hand gesteld, om haar in het ver slag van de zitting te doen opnemen. De voorzitter weigerde echter de op neming in het verslag, op grond dat de verklaring in dusdanige bewoor- pingen was gesteld, dat zij, voorgelezen zijnde Liebknecht tot de orde zou hebben doen roepen. Ook in de Vorwiirts verscheen waarschijnlijk wegens de censuur slechts een kort resumé van het stuk. „Het Volk" is echter thans in de gelegenheid gesteld de volledige tekst der verklaring te publiceeren. Het stuk luidt als volgt „Mijn stem tegen 't wetsvoorstel van heden berust op deze overwegingen: „Deze oorlog, die geen der betrok ken volken zelf heeft gewild, is niet ontstoken ten bate van de welvaart van het Duitsche of van eenig ander volk. Men heeft te maken met een imperialistischen oorlog, een oorlog om de beheersching van de wereldmarkt, om de politieke heerschappij over ge wichtige exploitatie-terreinen voor het industrie- en bankkapitaal. Van het standpunt der concurrentie in de oor logstoerustingen heeft men te maken met een door de Duitscbe en Oosten- rijksche oorlogspartijen, gemeenschap vertrekken. Maar de baron wist haar van dat plan terug te brengen, onder voorwend sel, dat men Jan dan met verdubbelde gestrengheid zou behandelen; bovendien was zij zelf niet volkomen gerust en meende achter de voorgewende berusting van den gedeporteerde een list te moeten zoeken om de bewakers op een dwaalspoor te leiden. Want zij kende zijn geestkracht en wist dat hij het juk niet zou dragen, als 't hem mogelijk was zijn ketenen te verbreken. Intus8chen triomfeerde haar gezond ge stel over ziekte en smart en had zij spoedig haar vroegere kracht teruggekregennu zij tijding van den dierbaren man ontvangen had, hem kon schrijven en aide liefde van haar hart voor hem uitstorten, was haar leven veranderd. „Wacht en hoopDie woorden klonk m haar onophoudelijk in de ooren en trilden na in haar gemoed; zij sterkten haar kracht en schonken haar moed om den moeielijken levensweg te gaan. 't Kostte baron Raynaud groote moeite1 om de ijverzucht en den spijt te verbergen, die die trouwe liefde bij hem opwekte; hij wanhoopte soms aan het welslagen zijner plannen, maar dan herinnerde hij zich weer de vaste beiofte van zijn agent en stelde er zich mede tevreden, de vriend schap der gravin te winnen en door allerlei diensten haar wantrouwen te verminderen. Slechts, eens, toen hij op een wandeling in de Champs-Elysées, mevrouw De Mar- cilles schooner dan ooit tegenkwam, waagde hij het op zijn liefde te zinspelen. Gij hebt mij, die tien jaar van mijn leven zou willen given voor één glimlach van u, van u gestooten, maar eens zult gij mij recht doen wedervaren, en vol berusting wacht ik dien tijd af. Zij bloosde en antwoordde levendig: j Gelooft gij werkelijk, dat in zulk een wreed getroffen hart als het mijne, een plaatsje voor de liefde is overgebleven? Ja, dat geloof ik. Dan vergist gij u! Ik geloof stellig, hernam de baron, dat de tijd alle wonden heelt. Als de graaf, zooals gij denkt, onrechtvaardig veroordeeld is, zal de ware schuldige zich vroeg of laat verraden en dan zal uw echtgenoot in zijn eer hersteld worden Dat geve God. De toon waarop die woorden gesproken werden, deed den baron sidderen en hij vervo'gde met weifelende stem Wanneer daarentegen de graaf waar lijk schuldig is, is hij dood voor u en dan Dan? Dan zijt gij vrij en zult leeren be grijpen, dat gij uw lot niet verbind n moogt aan dat van een man, die dood voor de maatschappij is. Dan zult gij beseffen, dat een vrouw behoefte heeft aan steun en dat het niet aangaat uit strafbare stijf hoofdigheid, uw dochter tot een moeielijk en gevaarlijk leven te veroordeelendat het onvoorzichtig, neen dwaas is, de hand, die u wordt toegestoken, af te wijzen; dat gij niet bestand zijt tegen het sobere leven, waartoe ge veroordeeld zijt, dat uw god delijke schoonheid een weelderige omlijsting noodig heeft om tot haar volle recht te komen, en eindelijk, dat gij op uw levens weg niet tot tweemaal toe een man zult ontmoeten, die sterk genoeg .is om met alle voomordeeleu te spotten; die u genoeg lief heeft, om u zijn onbezoedelden naam te schenken, in ruil voor een geechandvlekten, en in staat de hulde van zulk een trouwe liefde en nederige bewondering aan uw voeten te leggen. En toen zij een afwijzende beweging maakte, ging hij voort: Antwoord niet, 't is nu geen tijd om te beslissen. Tegen beter weten in heb ik het zwijgen, dat ik mij sedert zoo langen tijd oplegde, ver- pelijk in de duisternis van het half- absolutisme en der geheime diplomatie uitgelokten krijg, om den tegenstanders vóór te zijn. Tevens is de oorlog een Bonapartische poging om de groeiende arbeidersbeweging te ontzenuwen en te verpletteren. Dit hebben de ver- loopen maanden in weerwil van een niets ontzienden toeleg om de hoofden te verwarren met steeds grootere dui delijkheid getoond. Da Duitsche leuze: „Tegen het Tsa risme" bedoelde evenals de tegen woordige Engelsche en Fransche leuzen „tegen het militairisme" de edelste neigingen, de revolutionaire overleve ringen en idealen van het volk voor den volkshaat in beweging te brengen. DuitschHnd, de medeplichtige van het Tsarisme, het voorbeeld van politieke achterlijkheid tot den dag van heden toe, heeft geen roeping als bevrijder van de volken. De bevrijding van zoo wel het Russische als het Duitsche volk moet beider eigen werk zijn. „De oorlog is geen Duitsche ver dedigingsoorlog. Zijn historische ka rakter en aanvankelijk verloop beletten vertrouwen te stellen in de bewering eener kapitalistische regeering, dat het doel waarvoor zij credieten vraagt, de verdediging van het vaderland is. „Geëischt moet worden het sluiten van een spoedigen vrede zonder ver overingen alle pogingen daartoe moeten gesteund worden. Enkel de gelijktijdige en duurzame versterking van deze poging in alle oorlogvoerende Staten kan de bloedige slachting doen eindigen vóór de algeheele uitputting van de volken is ingetreden. Slechts de uit den bodem der internationale solidari teit der arbeidersklasse en der vrijheid van alle volken ontsproten vrede kan blijvend zijn. Daarom is het de plicht voor het proletariaat van alle landen, ook thans in den oorlog gemeenscliap- pelijken socialistischen arbeid te leveren ten bate van den vrede. „De ondersteuningscredieten bewillig ik met het voorbehoud dat de gevraagde som mij verre van voldoende toeschijnt. Niet minder gaarne stem ik voor alles wat het harde lot van onze broeders in het veld verlichten kan, evenals dat van de gewonden en zieken, met wie ik ten diepste medelijden heb. Maar onder protest tegen den oorlog, tegen degenen die er voor verantwoordelijk zijn en hem hebben teweeggebracht, tegen de kapitalistische oogmerken waarvoor hij wordt gebruikt, tegen de iulijvings plannen, tegen de inbreuk op de Belgische en Luxemburgsche onzijdigheid, tegen de onbeperkte heer schappij van het oorlogsrecht, tegen de maatschappelijke en politieke plicht verzaking waaraan regeering en heer- schende klassen zich ook nog deden schuldig maken, stem ik tegen de ver langde oorlogscredieten. De „Tablet" publiceert een lijstje, opgemaakt door den heer Henri Mas- son, advocaat bij het Hof van Appèl te Brussel, over de schade door de Duitscliers in België aangericht. De schade is door den heer Masson berekend in ponden sterling (een pond sterling is 25 francs) en komt hij tot de volgende sommen Luik en omgeving 6.916.000; Thienen 1 104.000; Leuven 7.432.000; Aerschot 248.000; Mechelen 1.532.000; Namen 4 786.400; Dinanten omgeving3.134.000; Charleroi en omgeving 20.632.000; Ber gen 136.000; Doornik. Leuze en Ath 100.000; Hasselt, Turnhout en Mol 308.400; Aalst 392.000; Dendermonde 384.000; schade op het platteland, in dorpeu, aan oogst en huizen 56 722.800 Antwerpen en omgeving 20 230.000; schade aan staatsgebouwen, spoorwegen, bruggen, wegen, enz. 48.000.000 schade stopzetten van hiudel en nijverheid 40.000.000, is totaal 212.057.700 pond sterling of ver boven de 5 milliard francs. Het schadestaatje is nog zeer onvol ledig en loopt slechts over de eerste 82 oorlogsdagen, zoodat de schade na tuurlijk aanmerkelijk hooger is. broken, want ik eerbiedig uw smart en zou uw wonden willen heelen. Zoolang gij hem uwer niet onwaardig rekent, behoort gij aan uw echtgenoot, en ik zou u gaarne helpen om dien onbekenden vijand te ontdekken, als ik niet aan zijn bestaan twijfelde. Mijnheer! Bezie de zaken toch eens kalm. De graaf had u. hoe kon het trouwens anders, teeder lief, en vreesde om uwentwil de vernederingen der armoede. Toen heeft hij in een oogenblik van ver standsverbijstering, aan een dwaze misdadige opwelling gehoor gegeven. O ik beschuldig hem niet, wie zulk een misdaad begaat i- krankzinnig! Als ik zijn rschter geweest was, zou ik gezegd hebben, dat uw schoon heid zijn verschooning was, maar anderen hebben anders beslist. Kan ik dat helpen, en moet ik daarvoor de straf dragen? Ik vraag u slechts vriendschap, geen liefde O schenk mij de uwe door op de mijne te vertrouwen. Sedert roerde hij dat onderwerp niet meer met haar aan, maar stelde er zich mede tevreden, haar van de stappen die hij voor gaf in Jan's belang te doen, op de hoogte te brengen, en belangstellend naar haar plannen en omstandigheden onderzoek te doen. Hoe zuinig ook bestierd, de tienduizend francs van den notaris verminderden gaan deweg, en al hadden de heeren Besnou haar ook herhaalde mal n verzocht zich tot hen te wenden, zij zou liever langs de straten gebedeld hebben, dan een beroep op hun edelmoedigheid te moeten doen. Zij sprak er met den baron over een betrekking te zoeken. Gij dienstbaar zijn, zeide hij lachend, zie daar toch van af. Eer er drie weken om waren, zoudt ge lust hebben u in de Seine te verdrinken. In 't begin van 1879 hielden de brieven Een Engelsch onderzeeër heeft Maan dag in de Dardenellen het groot Turksch slagschip „Messjdieh" in den grond geboord. De onderzeeër is veilig teruggekeerd. De oorlogsberichtgevers der Weensche bladen melden, dat van de Russische belegeringstroepen bij Przemysl eenige bataljons geboeid werden weggevoerd, daar zij niet mede wilden wei ken bij den aanval op de vesting. De gouveneur-generaal van het Au stralische Gemeenebest heeft bij het uitreiken van het vaandel aan een nieuwe afdeeling koloniale hulptroepen gezegd: „Moge dit vaandel u zegevierend naar Berlijn voorgaan!" Volgens de Kölnische Ztg. hadden Duitschland, Oostenrijk-Hongarije en Turkije het voorstel van den Paus om op Kerstmis een wapenstilstand van één dag te houden, aanvaard. Rusland en Frankrijk hebben echter stellig een wapenstilstand geweigerd. an haar echtgenoot geheel op, maar sedert verscheidene maanden, voerde Fulgence Guillard een drukke briefwisseling met den achtenswaardigen Raki, den almachtigen Mulat. De bezoeken van den baron in de straat Verneuil waren vrij zeldzaam, maar eens op een prachtigen Meiavond hield zijn vic toria weer voor de woning der jonge vrouw stil, en klopte hij aan de deur der gravin aan. Suzanna opende en was evenals haar meesteres getroffen, door het ontsteld gelaat van den bezoeker. Hebt gij tijding? vroeg zij levendig. Hij boeg toestemmend. Slecht? Helaas, ja! hij beet zich op de lippen, maar Helena drong bij hem aan en hernam Gij kunt gerust spreken, gij weet immers hoe sterk ik ben, daar al 't leed, dat ik ondervond, mij niet gebroken heeft. Wat kan ik nog ergei verwachten! Zij zag hem met koortsachtig onderzoe kenden blik aan. Is Jan ziek? Neen. Dan dood misschien? Zij was opgestaan en stond hem doods bleek aan te staren, alsof zij op zijn gelaat de bevestiging van haar vraag wilde le'.en. Hij haalde een dagblad te voorschijn en reikte haar dat over. Lees zelf. Haastig ontrukte zij hem het noodlottige papier, dat in groote letters, den titel „Mo- niteur de la Cayenne, officieele courant der colonie" droeg. Bij den eersten oogopslag ontdekte zij op de tweede bladzijde een artikel van twee kolommen, dat met een rood potlood aan- geteekend was. Het droeg het opschrift „Stoutmoedige ontsnapping van twee ge vangenen" en een uitdrukking van wilde vreugde verscheen bij het lezen dier woorden El ft SRI ID

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1914 | | pagina 1