Hel Land van Heusdeii en iiteaa. tin Langsiraai en de iioioiueienvaard.
Herdenken
Qe vrouw van den Banneling,
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3434. Zaterdag 30 Januari
FEUILLETON.
1915.
lAN8 vam.AÜ^'
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verbooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
(Nadruk Verboden.)
Zoo egaal grijs kunnen ze zijn, de
donkere dagen van November en De
cember. Half Januari ongeveer komt
er eenige verandering. Maar vóór dien
tijd: het landschap rondom ons krijgt
een uitdrukking van ernst door het
matte licht van de grauwe luchten.
'Geen middag schijnt er te zullen volgen
op de zonlooze ochtenden, en de don
kere morgens lijken bijna zonder over
gang weg te duisteren in den vroegen
winteravond. En dan is het eigenlijk
de avond, die licht en warmte en
vroolijk schijnsel brengt in het vertrek.
Dan komt plotseling die verandering
van somberte tot koesterend licht. En
dat door één enkele vlugge handbe
weging, alsof de vingers een toover-
sleuteltje omdraaien. Het doet denken
aan de oud<* vertelsels van onze kinder
jaren, aan den toovenaar en den be-
hendigen ommezwaai van zijn staf.
Velen onder ons herinneren zich zeker
wel het sprookje van den slapenden
zwerver in zijn donker, armoedig ver
trekje. In zijn tooverdroom ziet hij de
muren van zijn kamertje wijken, het
dak gaat omhoog, de blauwe lucht
komt te zien, de bloeiende appelboom,
het gras, en de bloemen van een wijd
landschap. Juist als in die sprookjes
komt zoo nu en dan die andere too
venaar, die ons, groot geworden kin
deren, onweerstaanbaar weet te lokken
in het wonderkamert;e der Herinne
ring Ook voor ons worden dan
de wanden verschovenweer loopen
wij door den zonnigen tuin onzer
kindsheid, Opnieuw hooren wij zoo
heider en duidelijk den klank vaneen
geliefde stem. Wij kijken op naar
den vollen, rijken bloei van een krach-
tigen boom, en, zooals het gaat in
droomen, hebben wij het levendig ge
voeld besef dat wij staan onder onzen
eigen levensboom. Of er velen zijn,
die bij het ontwaken met den zwerver
uit het oude verhaal moeten zeggen
„Dat wai het schoonste oogenblik
mijns levens, en zie, het is een
droom
Onze herinneringen kunnen zich
28)
Toch was het geen lichamelijke ellende,
die hem zoo wreed deed lijden; allerlei
aandoeningen kampten in zijn ziel, en hij
huiverde van verontwaardiging bij de ge
dachte, dat die schoone jonge vrouw vroe
ger immers zijn eigene, dat heerlijke
schepsel voor wie hij tot alles instaat was,
toebehoorde aan en in de macht was van
een ander; dat die ander, de bewerker van
zijn ongeluk, van het verlies zijner eer, en
van zijn verbanning was, en dat hij hem
alles, wat hem dierbaar was, ontstolen
had, en nu dwong in zijn vaderland te
leven, als iemand, die van de lijst der le
venden geschrapt was. Maar hij huiverde
ook van dankbaarheid, van liefde en van
spijt. Hoe vurig verlangde hij naar de
vrouw, die hij eens de zijne genoemd had;
hij wist niet welk gevoel de overhand had,
dat van verachting over verbroken eeden
van trouw, en gepleegd verraad, of dat van
den hartstocht, die een poos ingeslapen, nu
met verdubbelde kracht ontwaakte.
Hij had zijn kind, zijn vleesch en bloed
willen toeroepen:
Kom tot mij, die vader, van wien
men u spreekt, is hier, hij zoekt u, hij
ziet ul
Maar hij bedwong zich met de oude wils
kracht en mompelde:
Neen, nog niet!
In de Yerte klonk een klok, 't was de
bel, die voor het déjeuner luidde; de ba
rones stond op en legde de hand lief koo
iend op den mond van het meisje.
niet losmaken van den weemoed, de
scheiding.
Zóó, even onvermijdelijk, volgt ons
op den helderen dag aldoor de scha
duw van onze eigen gestalte, zooals
de dichter Sully Prudhomme het uit
drukt.
Met welk een teederheid van gevoel
heeft Sully Prudhomme het weemoe
dige van de vergankelijkheid der din
gen bezongen. De stemming, door zijn
\erzen in ons gewekt, is die van het
lied, d it wij leerden zingen op den j
Oudejaarsavond. In zijn harmonieuze
verzen vinden wij telkens die stille j
berusting in afscheidnemen en vergaan,
welke zijn poëzie zoo aantrekkelijk'
maakt voor de beroofden en eenzamen
van hart Hoe spreekt de op
rechtheid van zijn gevoel tot den ver
armden mensch, die weet wat het
verlies van een groot geluk beteekent
En hoe klinken de zachte mineur-tonen
van zijn zangen in den schemer van
een stil vertrek, waar een geliefde
doode nog altijd wordt beweend
De overpeinzingen van zijn innerlijk
leven, gelijk die voor ons bewaard zijn
gebleven in zijn „Inwendig leven"
(Vie Intèrieure) enz., doet denken aan
de stille zomeravonden, die hij zelf
beschrijft; van die avonden, als er
nog veel licht is in de lucht, maar
de voorwerpen en kleuren op den grond,
rondom ons op het veld, al moeilijk
worden te onderscheiden. Teere tinten
van purper en lila zijn achtergebleven
aan den verren, wijkenden einderéén
enkele ster is al te zien in de lucht.
En al zouden wij niet dadelijk in
woorden kunnen brengen wat ons treft,
toch gevoelen wij de schoone rust van
den bladstillen avond. Die korte oogen-
klikken, we zouden ze willen vast
houden de verandering komt zoo
gauw. Zijn lezers herkennen het eigen
verlangen naar harmonie, de eigen
wensch naar iets, dat blijft en niet
vergaan kan in de schoone u. tingen
van zijn droomerijen. De dichter denkt
terug aan zijn jeugd en hij ziet in
zijn fantasie zijn verleden als een
krachtig jongeling, die uederligt in
vasten slaap. Hij buigt zich over tot
den jongen man en fluistert: ik ben
niet gelukkig, laat ons spreken van
die goede dagen Yan ouds." Dan ziet
hij hoe de slaper zich langzaam op
richt en zijn zware oogleden wrijft,
totdat plotseling met een vlugge wen-
Mondje dicht hoorl zeide zij, dat is
een geheim tusschen ons beiden, Ga brielle!
Het kind ging op de teenen staan, sloeg
de armen liefkoozend om haar moeder heen,
die die hartelijkheid beantwoordde door
haar vurig aan het hart te drukken en
met kussen te overladen. Toen gingen zij
langzaam verder, langs den bedelaar die
de hand uitstrekte en vioeg:
Een aalmoes voor een armen blinde,
als 't u blieft.
Plotseling keerde de barones om. Is daar
iemand? vroeg zij zij haalde haar beursje
te voorschijn, drukte haar dochtertje een
louis in de hand en zeide: Geef hem dat,
Gabrielle.
De kleine naderde het hek en de witte
poedel stak haar tusschen de tralies door
zijn bakje toe. Zoekend wierp zij het
goudstuk daarin, terwijl de bedelaar haar
een kushand toewierp, en daarin al zijn
liefde en al zijn verlangen poogde uit te
drukken.
VI.
Een Binnenhuisje.
De barones liep met langzame schreden
de laan door die aan beide zijden omzoomd
met olmen, beuken en kastanjes, in den
vollen tooi van het eerste, teedere lente
groen, naar het huis voerde. Haar gestalte
was nog even slank als vroeger, geen rim
peltje plooide de huid harer zachte wangen,
geen grijs draadje liep door haar mooie
lokken, de vorm der schouders en de
ronding van den hals, waren nu als vroeger,
het type van vrouwelijke schoonheid. In
één woord, zij schitterde in den vollen glans
harer dertig jaar en haar schoonheid werd
nog verhoogd door haar smaakvolle kleeding
en de weelde en pracht, die haar omringden
maar voor een nauwlettend opmerker was
onder al die pracht, een ziel verborgen,
ding het lenig lichaam recht staat eD
de houding van vroegere jaren her
neemt. Ontwaakt voert hij den dichter
mede. Al het welbekende komt terug
met de oude bekoring. En zooals hij
dat deed in zijn jeugd, wil de dichter
zijn arm leggen om den schouder van
zijn kameraad. Maar plotseling ziet
hij recht in de oogen vr n dat lachende
gelaat, en hij gevoelt hevig en smar
telijk dat hij kijkt in de stille strakke
oogen van een doode
Den toon van weemoed, dien wij
telkens hooren, wil de dichter ook tel
kens verzachten. Want het droeve van
het onherroepelijke weet hij te om
ringen met beelden van hoop, zooals
een liefhebbend hart zich geen afscheid
denken kan, waar een vergeten op
volgt. Hij vindt troost in de schoone
openbaringen der natuur, zooals zijn
dichterlijk gemoed die gevoelt.
Als een star in den nacht en een
licht op een donker levenspad, zóó is
het schijnsel der herinnering.
Gelukkig hij, die zijn herinneringen
liefheeft en ze weet te bewaren!
De Roemeensche staatsman Peter
Carp heeft aan een Roemeensch jour
nalist verklaard
Hoelang de Roemeensche neutrali
teit zal blijven gehandhaafd, hangt van
vele omstandigheden af. Iu Boekarest
droomt het opgezweepte straatpubliek
van Zevenburgen, terwijl de wil der
ernstige mannen op het bezit van Bess-
arabië is gericht, dat voor 100 jaar
aan ons werd ontrukt en door l1/* mil-
lioen Roemenen is bevolkt. Ik zie in
het verkrijgen van Bessarabië een hoofd
belang van Roemenië. Natuurlijk hebben
alleen de beide Midden Europeesche
mogendheden kans op succes.
Het is mijn vast geloof, dat het be
slissend succes onvoorwaardelijk aan
Duitschland zal te beurt vallen."
Ituitenlaud.
Een bijzonder bericht uit Sluis luidt
„Reeds een week geleden maakte
men melding, dat er nieuwe Engelsche
troepen in Frankrijk geland waren.
Blijkbaar hechtte men toen nog niet
veel geloof er aan. Thans komen ver
schillende bladen het bericht bevesti
gen, dat het overbrengen reeds geschied
is en voorloopig niet óp groote schaal
vervolgd zal worden. In het geheel
zijn 720,000 man geland, welke het
nieuwe leger vormen, dat eerst in het
voorjaar dooreen tweede gevolgd wordt."
Generaal Leman, de dappere verde
diger van Luik, die als krijgsgevangene
in Maagdeburg vertoeft, schreef aan
een naar Nederland gevluchten vriend
„Gij zijt zeker in Holland zeer goed
ontvangen. Ik wordt hier door een uit
stekenden geneesheer behandeld, die
een mensch van gevoel is en wiens
naam ik vol dankbaarheid noemhet
is dr. Freijse, officier van gezondheid
bij het garnizoen hier ter stede." Verder
schrijft de generaal, dat hij niet alleen
lijdt aan een voetwonde, doch ook
suikerziekte heeft en last van een hart
kwaal. Hij hoopt echter niet in de
gevangenis te sterven.
die onuitsprekelijk geleden had en steeds
moeite deed om ook de smart van het heden
te verbergen. Toen haar dochtertje zich bij
haar voegde, vroeg zij
Hebt gij dien blinde al meer gezien,
Gabrielle?
Neen mama.
Dan zit hij hier zeker eerst sedert
kort?
Dat denk ik ook.
Hoe ziet hij er uit?
Dat weet ik niet, was het verbaasde
antwoord.
Oud of jong?
Gabrielle keek haar moeder verwonderd
aan, zij had haar geld in 't bakje van den
poedel geworpen en er verder niet op gelet.
In gedachten verdiept, vervolgde de ba
rones haar weg; waartoe deed zij die vragen
en waarom boezemde die bedelaar haar
meer belang in dan een ander? Zij had hem
evenmin als haar kind in het gelaat gezien,
maar zij was getroffen door het geluid van
zijn woorden, waarin zij den klank meende
te hooren van de geliefde stem, die haar
zeven jaar geleden zoo teeder en vastberaden
de woorden: „hoop en wacht" bad toege
fluisterd. Maar was die overeenkomst niet
het werk harer gespannen verbeelding, die
altijd met de herinnering aan den dier
baren man vervuld, door wroeging en spijt
geheel van streek was gebracht; want er
ging geen dag voorbij, dat zij zich zelf niet
de hevigste verwijten over haar huwelijk
deed, en soms vervloekte zij het oogenblik
dat zij daarin had toegestemd. Wat anders
dan walging en bitter verdriet had het haar
opgeleverd 't Was immers ook laffe on
trouw en laag verraad jegens den eenigen
man geweest, dien zij ooit had liefgehad,
en wiens herinnering zij door haar handel
wijze beleedigd en geschandvlekt had. Toch
vond zij vaak allerlei redenen om haar
besluit te verontschuldigen; hoe lang had
Te Noorbeek nabij de Hollandsche
grens, zijn door een Duitsche patrouille
23 jongens aangehouden, die probeerden
de grens over te komen.
De Duitschers zullen tusschen Aken
en Vieé een spoorlijn aanleggen. Deze
moet binnenkort gereed zijn.
Bij de wolveiling te Sydney heeft
de afslager geweigerd, de aanbiedingen
van vertegenwoordigers van Duitsche
koopers aan te nemen.
Naar uit Duitsche bron wordt mede
gedeeld, zijn de Duitschers in hun
vooruitgeschoven stellingen Soissons
zoo dicht genaderd, dat zij zullen pogen
bruggen over de Aisne te slaan.
Omtrent de revolutie in Portugal
weet de Duitsche pers weinig mee te
deelen. De bladen bevatten een vaag
bericht uit Zurich en het gisteren door
de Daily Chronicle gepubliceerde tele
gram, benevens het bericht van de
Lyon Republicain volgens 't welk het
kabinet zijn ontslag heefi genomen en
president Castro feitelijk een tijdelijke
dictatuur is gaan uitoefenen.
De Vossische Zeitung verbindt aan
deze telegrammen een korten commen
taar, die in hoofdzaak tegen Engeland
is gericht. Het blad constateert dat uit
de ingekomen berichten weinig valt af
te leiden, want daar alle telegrammen
uit Lissabon door de Engelsche cen
suur gaan, zijn zij weinig betrouwbaar.
Buitendien passeeren zij, alvorens de
Berlijnsche redacties te bereiken, ook
nog den Duitscben censor. Volgens de
Vossische schijnt men de revolutie in
Portugal in hoofdzaak te moeten be
schouwen als een fiasco voor Engeland.
zij niet weeestand geboden en geworsteld,
voor zij voor den aandrang van den baron
gezwicht was en hoe had het haar niet
tegen de borst gestuit haar hand in de zijne
te leggen 1 Zij brandde van verlangen om
h>t vreeselijk geheim, dat hen te gronde
gericht had, op te lossen en hoopte nu van
haar invloed op den baron gebruik te ma
ken, om hem de waarheid te ontlokken.
Geen offer zou haar te zwaar, geeu strijd
te moeielijk zijn om de herinnering aan
haar echtgenoot, graaf Jan de Marcilles, van
allen blaam te zuiveren, den man dien zij
als den vader van haar dierbare Gabrielle
bleef liefhebben en die zij als het slacht
offer van een geheimzinnigen in 't duister
werkende haat, beschouwde.
Een lichtstraal was als 't ware in haar
ziel gevallen op den dag, toen haar minnaar
zijn vreugde bij het bericht van den dood
van haar echtgenoot niet had kunnen ver
bergen en haar hand gevraagd had; van
toen af aan had zij gezworen, dat zij alle
hinderpalen zou overwinnen om den ver
volger van graaf Jan te ontdekken. Dat was
dan ook de reden, dat zij in 't begin met
een licht hart in het huwelijk had toege
stemd, want van uit de vijandelijke sterkte
zelf, hoopte zij het gruwelijke geheim te
ontsluieren.
Hoe haatte zij den man, die nu aan haar
voeten lag en die de oorzaak van haar on
geluk was en hoe verafschuwde en ver- j
wenschte zij in den grond van haar hart,
het leven en de toekomst, die hij haar
aanbood.
Maar later had haar de moed ontbroken
om haar plannen ten uitvoer te brengen;
na de voltrekking van het huwelijk toen
zij niets kon ontdekken en geen stap nader
tot haar doel kwam, gevoelde zij zich lang
zamerhand, omringd als zij was door de
grootste weelde en de hartelijkste zorg, lang
zamerhand tehuis in haar nieuwen toestand
De ernstige onlusten die reeds eenige
maanden geleden plaats hadden, toen
Engeland de kleine republiek tegen
Duitschland ophitste, vonden baar oor
zaak in het feit dat de sterke militaire
partij niet geneigd was zulk een avon
tuur te wagen. De Vossische meent
dan ook, dat men hier niet met een
revolutie, doch met een voortzetting
van de reeds sinds maanden aanhou
dende militaire onlusten heeft te doen.
In verband met de militaire omwen
teling, die zich in de kazerne te Lis
sabon heeft voorgedaan bij de voor
genomen en gedeeltelijk achterwege
gebleven troepenverschepingen naar de
Afrikaansche koloniën meldt men dat
de geest der revolutie overwegend repu-
blikeinsch gezind is. Het anders uit
muntend gediciplineerde officierencorps
werd door de avontuurlijke politiek
der tegenwoordige machthebbers uit
gelokt. Dit bereikte zijn hoogtepunt
toen het ministerie. Coutinho het waagde
een voormaligen monarchistischen offi
cier tot minister van oorlog te benoe
men. Deze benoeming die in het leger
kwaad bloed zette, was een gevolg van
den invloed van den Engelschen gezant.
Portugal staat thans niet alleen voor
een minister- maar zelfs voor een pre
sidents- en zelfs voor een grondwet
crisis.
De Berlijnsche Tidene verneemt uit
Petersburg, dat een nieuwe Duitsche
poging om den Russischen tegenstand
te breken en naar Warschau op te
rukken, te wachten is. Transportmoei
lijkheden die We9t-Polen in dit jaar
getijde biedt, hebben ze nog slechts
tegengehouden. Thans zijn groote ar
beidskrachten aan het werk gezet om
deze moeilijkheden te overwinnen. Het
volbrengen van dit werk is echter zeer
moeilijk en het vindt daarom slechts
langzaam voortgang.
Volgens een betrouwbaar bericht
moeten thans op het slechts 90 K.M
lange front tusschen de Pilitza en den
mond der Bzoera niet minder dan
600.000 man zijn samengetrokken. Er
komt ook voortdurend nieuw oorlogs
materiaal aan.
Naar de bladen te Peking melden,
heeft de Japansche regeering de ge
zanten der Entente-mogendheden te
Tokio meegedeeld, dat China een ge
heime overeenkomst met Duitschland
heeft aangegaan nopens het africhten
van het Chineesche leger door Duitsche
officieren.
De correspondent van de Daily Tele
graph is gemachtigd dit tegen te spreken.
en maakte de opwinding van de eerste
dagen voor kalm beredeneerd nadenken
plaats. In den stiijd tusschen den baron
en zijn echtgenoote had de eerste gezege
vierd, en was zij zwak en zonder steun,
een speelbal in zijn handen geworden; hij
had haar onder den invloed van zijn on-
verzettelijken wil en van zijn machtigen
geest gebracht, en zoo was zij er toe ge
komen haar plannen van wraak te laten
varen, en durfde niet langer iemand zonder
bewijzen van een misdaad beschuldigen,
wiens grootste fout misschien slechts daarin
bestond, dat hij haar te veel liefhad. Zon
der dat zij den baron beminde, had zij
zich toch aan hem gehecht en voelde zij
zich aangetrokken door de talloose oplet
tendheden van den man, die vaak zoo ruw
en onverbiddelijk voor anderen, voorjhaar
alleen de nederige en teedere echtgenoot
was, terwijl deze op zijn beurt, in ver
rukking voor de eenige vrouw, die hem
ooit had weten te boeien, al het mogelijke
deed, wat zijn invloed en onmetelijke rijk
dom vermochten, om haar hart te winnen
en uit haar herinnering het beeld te wis-
schen van den verslagen mededinger, dien
hij met zulke oneerlijke wapenen bestreden
en vernietigd had.
Met ieder jaar was zijn liefde grooter
geworden, eer aangewakkerd dan vermin
derd door de onwillekeurige koelheid van
Helena, en door de zekerheid, dat haar
hart hem nooit zou toebehooren, zoo zacht
maar standvastig bood zij ernstigen tegen-
siand aan al zijn teedere pogingen.
Want er stond iets duisters tusschen hen,
een onoverkomelijke hinderpaal, die nooit
vergeten en nooit ontweken kon worden.
lIECWSBMi
Wordt vervolgd)
