Bel Land van llrusdri en Altena, Laogslraai en de Boiomelerwaard.
ONZE POSIT!
p
Oe viouw van den Banneling,
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3443. Woensdag 3 Jflaart
FEUILLETON.
1913.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verbooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
SMS B
De nog dagelijks zich uitbreidende
wereldoorlog gaat voort vooral aan de
neutrale landen bijzonder zware eischen
te stellen. Tal van plichten zyn hun
opgelegd in allerlei vorm, terwijl om
hun rechten vaak bitter weinig wordt
gegeven. De woorden door den Duit-
schen rijkskanselier in die gedenkwaar
dige zitting van den Rijksdag, kort
na de opening der vijandelijkheden
tegen België uitgesproken „nood kent
geen gebod", schijnen het parool te
zijn geworden voor gansch dezen wereld-
strijd. Tractaten en overeenkomsten,
bezegeld en bezworen, zijn tot scheur
papier geworden, wetten en regelen van
den oorlog te land en ter zee worden
miskend en met de voeten getreden,
zoodra een der partijen daartoe de
nóódzaak ziet.
Is de positie der onzijdige staten
daarbij zeer moeilijk, voor geen van
hen is deze zoo ernstig als voor ons
land. Zijn staatkundige ligging maakte
dat een groot deel van dezen wereld
brand tot onder den rook zijner grens
plaatsen woedde en dat het alle denk
bare voorzorgsmaatregelen had en heeft
te nemen, om te verhoeden, dat de
verzengende vlammen in eigen huis
slaan. Geen der andere neutrale landen,
groot en klein, heeft in die spannende
onzekerheid geleefd, ais die wij hebben
moeten doormaken en nog bij wijlen
doormaken.
Was het aldus te land, ter zee is de
spannende toestand, waarvan wij )s
zeevarende natie reeds in volle mate
den nadeeligen invloed ondervinden,
nog steeds toenemende. Na den 18en
van deze maand, zijnde de fatale ter
mijn, waarop de Duitsche actie ter zee
een nieuwe, dreigende phase is inge
treden, is ook voor onze strikt neutrale
scheepvaart een hoogst moeilijke tijd
aangebroken. Dat het van Duitschland
geen ijdeie woorden waren, waarmede
het Z/ch in den aanvang dezer maand
tot de verschillende neutrale zeevarende
mogendheden richtte, is al aanstonds
na den 18 Februari duidelijk gebleken.
Schier geen dag gaat sedert dien ter
mijn voorbij of er heeft een aanslag
van den een of anderen Duitschen
37)
Geef mij een paar dagen tijd; Ga-
brielle was er nog en daarom durfde ik niet
alles, maar nu gij terug zijt schrikt niets
mij meer af! Ik zal u mijn liefde bewijzen,
om uw vergiffenis te verwerven. Vaarwel I
Gaat gij ons nu al verlaten?
Houd mij niet terug, zeide zij; de
oogenblikken zijn kostbaar, en niemand
mag iets van dit onderhoud weten. Laat
mij vrij om te handelen. Over enkele dag^n,
misschien morgen al, gaan wij naar La
Varenne, een kasteel in Seine-et-Marne dicht
bij Montereau, op eenigen afstand van Bois-
sy, waarover de baron u gesproken heeft.
Vrees niets, ik zal slagen; want al is die
man sterk, om uwentwil zal ik hem over
winnen
Opnieuw drukte hij haar innig aan zijn
borst.
Ik kan de gedachte niet verdragen,
dat gij weer naar zijn huis terugkeert 1
Ik zou liever sterven, dan hem toe-
behooren 1
Na een korte omhelzing van Jan, verliet
zij het vertrek en de beide broeders hoorden
het geritsel harer kleederen langs de bouw
vallige trap; uit het venster zagen zij, hoe
zij weer in het rijtuig stapte, dat op een
sukkeldrafje den weg naar de rue de Ba-
bylone in loeg.
Tien minuten later verlieten twee onbe
rispelijk gekleede heeren het paviljoen aan
den kant der rue de Grenelle en arm in
arm bereikten zij een victoria, die bij de
brug d'Alma wachttede witte poedel bleef
onderzeeër op een handelsschip in de
wateren rondom Engeland plaats. Hoe
zeer de positie onzer eigene handels
vloot daarbij in hooge mate betrokken
is, behoeft geen nader betoog. Eik uur,
elk oogenblik kan ons de tijding ge
worden, dat ook een, onder onze vlag
varend schip, het slachtoffer van dezen
zee-oorlog is geworden. Wat daarvan
de gevolgen zouden zijn, direct of in
direct, dient afgewajhtdoch afgewacht
met kalme beradenheid en helder in
zicht.
Aan vastberadenheid en inzicht ont
breekt het, hetzij tot ons aller gerust
stelling gezegd, onze regeering in deze,
ook voor haar uiterst moeilijke tijden,
niet. Te midden van de volle maat der
oorlogsonheilen, die aan een neutralen
staat bij mogelijkheid kan worden toe
gemeten, heeft zy, daarin gesteund
door de natie en haar vertegenwoor
digers, zoodanig haar zware taak tot
dusver weten te volbrengen, dat zelfs
de meest onredelijke stemming, die ten
opzichte onzer houding in enkele der
oorlogvoerende landen heerschte, tot de
erkenning gekomen is, dat blaam noch
verwijt, in welk opzicht ook, Neder
land kan treffen.
Nochtans schijnt zulks niet voldoen
de om onze positie het zoo noodige
ontzag bij te zetten, wanneer daarbij
niet een vaste wil blijkt om door
woord en daad te toonen, dat, hoezeer
zelf kleine mogendheid, wij onze rech
ten door de groote mogendheden erkend
en geëerbiedigd willen zien. Het ant
woord onzer regeeriug op de jongste
Duitsche nota's tér zake der z.g. blok
kade der Engelsche wateren gegeven,
spreekt inderdaad van zulk een vasten
wil. De waardige en flinke toon van
het te Berlijn overhandigde bescheid
der Neierfandsche regeering, waarbij
zy nadrukkelijk de keizerlijk Duitsche
regeering aansprakelyk stelt voor al de
gevolgen ten opzichte van Nederland-
8che schepen voortvloeiende uit haar
verscherpte actie in de Engelsche
wateren en ra de wateren, die door
Duitschland tot oorlogsgebied verklaard
zijn, kan ginds niet misverstaan zyn.
Wij hebben dan ook geen enkele reden
om te veronderstellen, dat de Duitsche
onderzeeërs thans uitvaren voor de
tenuitvoerlegging dier Duitsche dreige
menten visa Engeland, niet de meest
strikte instructie zouden hebben ont
vangen om de schepen, die zij als
alleen achter in de kamer, die zij zooeven
verlaten hadden.
Op 't zelfde oogenblik verlieten barones
en Susanna de magazijnen der Bon Marché
door den uitgang in de rue de Sèvres en
de lakei opende en sloot eerbiedig het por
tier van de coupé, die in pijlsnelle vaart
in de richting der avenue Gabriel voort
rolde.
XIV.
Braafjes «lie duur lielaald
worden.
't Was negen uur voormiddag en de
werkman, die iederen morgen den parket
vloer van het agentschap Pidon opwreef,
had juist met zijn borstals onder den arm
het kantoor verlaten, toea Martha Ribout,
weldra naar zij hoopte de meesteres van
het bureau, blijkbaar zeer slecht gehumeurd,
binnentrad. Pidon had bezigheden in Seine-
et-Oise voorgewend, die hem twee dagen
zouden bezighouden en was zonder adres
achter te laten, vertrokken. Cabiral wa3
zeer in zijn schik met zijn ontdekking in
de rue de Moscou, en wreekte nu zijn na
ijver op Pidon om de arme Martha met
haar liefde te plagen, en haar te verstaan
te geven, dat hij meer wist, dan hij zeggen
wilde; de Gasconjer was zeer scherp in
zijn toespelingen geweest, Martha had
achterdocht opgevat en verdenking en wan
trouwen verbitterden haar leven. Zij had
dan ook nu weer een slechten nacht door
gebracht en toen zij met saamgeknepen
lippen aan haar schrijftafel plaats nam,
moest, het iedereen opvallen, hoezeer zij in
de laatste weken veranderd en verouderd
was. Op veertigjarigen leeftijd ondervindt
een vrouw het verlies van haar liefste
verwachtingen en schoonste illusiën niet,
zonder dat dat verlies ernstige sporen op
Nederlandsche onderkennen, ook als
zoodanig te behandelen en te ontzien,
gelijk |uu reeds gebleken is mei de
„Koningin Wilhelmina" van de stoom
vaartmaatschappij „Zeeland." Het komt
er maar op aan dat de onderkenning
duidelijk kan zijn, en voor vergissin
gen vrijwaart, doch juist in dit op
zicht worden der neutrale scheepvaart
zeer ernstige moeilijkheden bereid, door
het gebruikmaken van de neutrale vlag
door handelsschepen van vijandelijke
nationaliteit, in oogenblikken van ge
vaar.
Het laat zich echter aanzien, dat het
gevaar voor onze handelsvloot althans
minder groot is, dan wij aanvankelijk,
onder den indruk der Duit3che nota's,
meenden dat het geval zou zijn. Indien
deze toestand zich, naar gehoopt en
verwacht mag worden, bestendigt, dan
hebben wij dit voorzeker in de eerste
plaats aan het bovenbedoeld beleidvol
optreden onzer regeering te danken.
Echter zou dit optreden, ter plaatse waar
zulks bedoeld is, niet zoodanigen indruk
gemaakt hebben, ware het niet, dat men
ginds zeer goed weet, dat achter de
regeering een eensgezind volk staat, dat
bewijs gegeven heeft, reeds maanden
lang, zijn uiterst moeilijken positie ten
volle te begrijpen.
Juist omdat Nederland, zoowel vol
gens zijn staatkundige ligging als in
economisch opzicht, het neutrale land
is, dat het sterkst de invloeden van den
romdom woedenden wereldkrijg onder
gaat, kan het niet anders of het heldere
inzicht der regeering, gepaaid aan het
duidelijke besef der bevolking, wat de
positie van ons land is en moet zijn,
dwingt bij de oorlogvoerende partijen
erkenning, kan het zijn eerbiediging
van zijn standpunt af.
De ernstige gezindheid van volk en
regeering om onze positie naar beide
zijden te beveiligen en onze rechten
van strikt neutrale mogendheid te
handhaven, is de beste waarborg die
wij ons verschaffen kunnen, om in deze
reusachtige worsteling der volken, ons
standpunt van vredelievende natie, met
behoud onzer hoogste nationale belangen,
te kunnen handhaven. Zonder uitdagend
vertoon en zonder zelf-overschatting,
vindt onze positie de meeste baat ra
deze onzekere tijden, by nauwgezette
waakzaamheid en zelfbewuste kracht.
Buitenland-
De Engelsche admiraliteit meldt, dat
het bombardement der Dardanellen-
forteu den 25ste Februari voortgezet is.
Vier forten aan den ingang werden
door het Fransch-Eugelsche eskader tot
zwijgen gebracht. De Dardanelieu zijn
over een lengte ran vier mijlen van
mijnen gezuiverd.
Den 26ste zijn drie Engelsche slag
schepen de Dardanellen binnengevaren
en bombardeerden daarna het fort Dar-
danus.
Landingsdetachementen zijn te Kum-
dale en Seddelhahr aan land gegaan
en voltooiden de vernietiging der forten.
Ook de kanonnen, welke den ingang
der Dardanellen bewaakten, zijn ver
woest.
Onze verliezen bedragen 4 dooden
en 8 gewonden.
Volgens berichten uit Athene be
stond de Franscb-Engelsche vloot, die
de Dardanellen-forten bombardeerde
uit 22 groote pantserschepen en 20
torpedojagers. Voor de laatste beschie
ting begon hadden drie water-vlieg
tuigen braudgranaten op de forten ge
worpen, die er brand veroorzaakten.
Het bombardement, waaraan 150 ka
nonnen deelnamen, heeft drie kwartier
geduurd. Er zijn meer dan 2000 schoten
gelost.
De „Indépendence Beige" meldt, dat
de oudste zoon van koning Albert, prins
Leopold van België, die den titel van
Brabant draagt, zich thans aan het front
bevindt. Prins Leopold, die in 1901 te
Brussel geboren werd, is 14 jaar oud.
Zoodra de aanvallen der Duitschers op
de versterKte stelling Antwerpen be
gonnen, werd de hertog van Brabant
met zijn jongeren broer, prins Karei,
graaf van Henegouwen, en zijn zusje,
prinses Marie José, naar Engeland ge
bracht, waar zij de gasten waren van
lord Curzon, terwijl koningin Elisabeth
zich bij koning Albert in het hoofd
kwartier in Vlaanderen bevond.
Prins Leopold heeft zijn ouders ver
zocht wederom naar het leger te mogen
gaan. Zij keurden dit, na lang aarzelen,
goed. Thans is hij weer in Vlaanderen
en heeft met koningin Elisabeth ver
scheidene ambulances bezocht. Koning
Albert heeft hem de loopgraven laten
zien en aan de troepen voorgesteld.
haar gelaat en in haar houding achterlaat
en wanneer neerslachtigheid haar de zorg
voor haar uiterlijk doet vergeten, gaat dit
hollend achteruit. Dat ondervond ook de
linnenmeid van Combiers; zij had tot nu
toe haar veertig jaren met eere gedragen,
maar nu de dubbelzinnige toespelingen
van Cabiral doe getroffen had en zij haar
vertrouwen in Pidon verloren had, veron
achtzaamde zij haar toilet en verdiepte
zich in overpeinzingen, die alleen op de
ontrouw van haarvriend betrekking hadden.
Hoe! terwijl zij trouw op haar post was,
en 't voorbeeld van zooveel andere Parijsche
vrouwen volgde, die tuk op winst, haar
beste jaren verslijten achter de tralies van
een bureau, in de hallen of de magazijnen
der rue St. Denis, of du Marais, bedroog
Pidon haar en zocht zijn genoegen op
allerlei wijze, waarvan zij buitengesloten
was.
Alles was leugen en bedrog, de zaken,
die hij voorwendde, en zoowel als zijn
reizen in de omstreken van Parijs 1 Waar
zou hij nu weer zijn?
Met triomfeerenden blik kwam Cabiral
binnen, en zag er in tegenstelling van de
dame recht opgewekt en tevreden uit.
Gij komt te laat, merkte Martha
droogjes op. Maar Cabiral was niet iemand
die om een dergelijke opmerking in zijn
schelp kroop; hij glimlachte dus en ant
woordde met beminnelijke oprechtheid:
Luiheid is een van mijn kleinste on
deugden.
Hij was goed gekleed en droeg een blauw
jasje, dat hem als aan 't lijf gegoten zat;
hij legde zijn hand op een kast en kwam
vlak voor de kas staan.
Hoe vindt gij dat pak? vroeg hij.
Zeer ongepast voor een bediende, zeide
zij hem van het hoofd tot de voeten op
nemend.
't Kan mij volstrekt niet schelen, vrat
Van 1 Maart wordt van het Rus
sisch front gemeld
Bij Prasnytsj hebben de Russen
stand gehouden en zijn zij weder tot
het offensief overgegaan. Blijkbaar heb
ben zij daar weer een overmacht kunnen
concentreeren die thans als een inge
drukt elastiek terugspringt en evenals
ua den slag bij Tannenberg, den terug
tocht in den aanval doet verkeeren. De
Russen hebben om te beginnen Pras-
nytsj, waarvan de Duitschers, zich eerst
meester hadden gemaakt, heroverd.
De terugtocht der Duitschers breidt
zich uit over een steeds grooter wor
dend front en neemt volgens een Rus
sisch communiqué hier en daar zelfs
het karakter van een wanordelijke
vlucht aan.
Het aantal krijgsgevangenen, voor
dit reeds is vastgesteld, bedraagt 40
officieren en 3600 man. En nog steeds
komen vluchtelingen in grooten getale
aan. De Russische cavalerie neemt deel
aan de achtervolging der terugtrek
kende Duitschers.
De oorlogscorrespondent te Sluis van
„de Tijd" meldt over den toestand in
Noord-Frankrijk bet volgende:
Hoe groot ook de nood in West-
Vlaanderen mag wezen, veel erger in
hij in het door de Duitschers bezette
deel van Noord-Frankrijk, gelijk mij
een ernstig onderzoek duidelijk heeft
gemaakt.
Niet alleen is het vleesch er zeer
schaarsch, maar zelfs het brood is zeld
zaam en zeer slecht. Als men het krijgen
kan, betaalt men met 55 centiemen per
kilo wat voor die streek zeer hoog is.
Boter fr. 5.50 per kilo. Alles: automo
bielen, fietsen, landbouwgereedschap
pen, telefoontoestellen enz., heeft men
naar de gemeentehuizen moeten brengen
en op het bezitten van duiven staat
de doodstraf.
Daar de nood in deze streek groot
is, zag de bevolking zich dikwijls ge
dwongen verscheidene kilometers te
loopen, om in België voorraden te gaan
opdoen. Om zulks tegen te gaan, hebben
de Duitschers nu sinds enkele dagen,
uit vrees voor spionnage, ook de Bel-
gisch-Fransche grenzen streng afge
sloten.
In Rijssel waren sinds het begin der
bezetting door de Duitschers tot 1.1.
Donderdag 28 proclamaties aangeplakt,
ongeveer dezelfde als reeds bekend uit
verschillende plaatsen van België.
Rijssel heeft minder door het bom
bardement geleden dan door den brand.
Openbare gebouwen werden niet ver
woest, wel veel bekende en groote
hotels.
De stad zelf ligt niet meer in de
vuurlinie, maar wel wordt er sinds
maanden hevig gestreden op 5 K.M.
past of niet, ik leef alleen voor mijn ge
noegen, en zou niets liever doen, dan den
grooten heer spelen en 't goud met volle
handen rondstrooien, alsof ik al de schatten
van Peru bezat, en met den elleboog op de
kas geleund, voegde hij er geheimzinnig bij
Wilt gij een goeden raad van mij aan
nemen?
'k Heb er geen noodig.
Ik zal hem in uw eigen belang toch
geven, want ge weet hoeveel ik met u op-
heb. Volg mijn voorbeeld en laten wij ons
verbinden, spring ook eens uit den band I
Gij waagt er niets bij 1
Gij zijt gek!
Nog niet; ik heb mijn verstand best
dat verzeker ik u! Waartoe dient het uw
jeugd op te offeren ten voordeele van men-
schen, die u achter den rug uitlachen?
Wat weet gij daarvan?
Och kom, zijt gij onschuldig genoeg,
om aan de mooie woordjes van Pidon te
gelooven Ik word woedend, als ik zie hoe
iichtgeloovig gij zijt, en tevens zoo onrecht
vaardig voor mij, en zoo partijdig voor
Hier hield hij op; hij was op een gevaar
lijke helling, maar Martha dwong hem door
te gaan.
Gij zijt begonnen en moet nu uit
spreken, niet langer van die dubbelzinnig
heden en geheimen. Ik wil alle3 weten
O! alles! zeide hij hoofdschuddend,
dat zou te gek zijnl
Wat bede elt gij
Cabrial begreep, dat hij een voordeel
behaald had, hij nam een stoel en ging in
het kantoortje zitten naast de cass ère, die
die vrijpostigheid ditmaal niet euvel op
nam, want zenuwachtig als zij was door
de onrust en den twijfel der laatste dagen,
wilde zij nu tot iederen prijs de waarheid
weten. De Gasconjer legde zijn hand op
haar knie, maar Martha schoof haar stoel
wat achteruit en voegde hem to^:
Nu begin dan!
Wat zijt gij boos! Gij heb slechts
oogen en ooren voor hem, die u ontrouw
is. Hoe onbillijkI Zie, wij zijn beiden be
dienden, die geëxploiteerd worden, door
die schurken Guillard of Straub en Pidon,
Lazare zooals de dames hem noemenHij
heeft u weten in te pakken, toen hij u uit
verveling te Combiers het hof maakte, maar
hij lacht u uit en gaat zijn eigen gang!
O, hij is zoo goed, die Pidon! Hij houdt
u, omdat gij zoo werkzaam en zuinig zijt,
het kantoor zoo goed te besturen weet, en
omdat hij in heel Parijs daarvoor uw weder
gade niet zou vindenWat mij betreft, ik
bedank er voor om langer onderdrukt te
worden! Oorlog aan de verdrukkers!
Is dat alles wat gij weet?
Dat en nog wat anders.
Haast u wat, de tijd gaat voorbij.
Ik heb geen haast; ik zit hier best!
Opgewonden en onrustig wachtte zij zijn
onthullingen af, zonder zijn bedekte lief-
koozingen af te weien; tot nu toe had zij
haar minnaar onbepaald vertrouwd, en vijf
of zes jaren van samenwerken hadden hen
nauw verbonden. Pidon had haar ook goed
behandeld, en partij weten te trekken van
haar vele goede eigenschappen. Zij was
flink genoeg om de kas te houden, en ver
standig genoeg om de klanten te woord
te staan, en aangenaam gezelschap voor
haar verloofde te zijn, terwijl Pidon haar
vleide met de hoop, haar, zoodra de om
standigheden dat veroorloofden, te zullen
trouwen.
Cabiral zag even uit het raam naar buiten
er was geen onraad, en hij ging toen
voort
Luister eeDS, gij wijst vrienden, die
het goed met u meenen, van u af, alleen
omdat gij alles gelooft, wat die vreeselijke
Pidon u vertelt.
I En waarom niet?