Het Laud van lensden en Altena, de Langstraat en de jtommelerwaard.
Buitenlandsche Politiek.
De vrouw van den Banneling
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3449. Woensdag 24 Haart
FEUILLETON.
1915.
J - r,..
C- -.v
;.c.
■V* 'i
.-Hv' -
lANB t/AN .Atf
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijsverbooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7Vi ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Men kan gerust zeggen, dat ons volk
in zijn geheel beschouwd, tot voor kor
ten tijd ten eenenmale vreemd gebleven
is aan, -wat men in staatkundigen zin
noemt, het volgen der buitenlandsche
politiek. De belangstelling der natie
afgemeten naar den omvang der be
raadslagingen in ons parlement over de
verschillende hoofdstukken der rijksbe-
grooting, sprak zich slechts in de laat
ste plaats uit ten opzichte van het po
litiek beleid onzer regeering met het
buitenlandde begrootingen van bin-
nenlandsche zaken, van leger en raajine,
waterstaat, landbouw, handel en koloni
ën, bogen alle in meer of mindere
mate op een groote belangstelling on
zer Kamerleden, evenredig aan het
belang, dat onder de breede rijen des
volks in deze verschillende takken van
landsbestuur wordt gesteld. Doch voor
de begrooting van buitenlandsche zaken
is, op enkele uitzonderingen na, de
aandacht der Kamer altijd aanmerke
lijk geringer geweesten ons parle
ment is ten deze slechts een getrouwe
afspiegeling van de gevoelens dergenen,
die zyne leden afvaardigen.
Deze toestand duurt reeds tientallen
jaren ja zoo niet eeuwen, daar feitelijk
immer de regeling der verhouding van
het vaderlandsch gemeenebest tot de
andere landen een zaak is geweest,
waarmede de gemiddelde Nederlander
zich het hoofd niet brak, en in welker
geheimen dan ook slechts enkele tien
tallen uitverkorenen schenen te zijn
ingewijd. Eerst de latere jaren zagen
daarin gaandeweg een wijziging komen
en bleef de diplomatie niet langer een
zoo geheimzinnig boek met onverbreek
bare sloten, als de bezitters het bij
voorkeur deden voorkomen. Het
wereldverkeer en de reusachtige uit
breiding van den wereldhandel deed
in de meeste landen een nieuw ge
slacht van meestal voortreffelijke ambte
naren, de beroeps-consuls ontstaan, die
ten nauwste samenwerkend met de
diplomaten, er niet weinig toe bij
dragen den sluier der geheimzinnig
heid, waarin deze laatsten zich zoo
gaarne hulden, te verscheuren. Wel
bleef nog de diplomatie een soort af
zonderlijke „kaste'', waartoe slechts
weinigen toegang kregen, doch ook
43)
O, mijn God, fluisterde zij, dat zou
vreeselijk zijn, maar om 's Hemels wil, zeg
de waarheid, niets dan de waarheid 1
Luister, daar gij ze eischt, zult gij ze
vernemen
Er zijn oogenblikken ia het leven, waarin
de sterkste, koelste man zijn zelf beheersching
verliest, en bvron Maxime bracht een van
die oogenblikken door. Alles wat hij gedaan
had, had tot nu toe tot niets geleid, omdat
de vrouw, die hij ten koste van een misdaad
had weten te verkrijgen, hem geen liefde
kon schenken en zich onwillig van hem
bleef afkeeren. Slechts door een uiterste
poging kon hij haar winnen, en die wilde
hij nu beproeven Bovendien is 't niet
mogelijk ziju leven lang een drukkend ge
heim rond te sleepen en in 't leven van
ieder misdadiger breekt eenmaal het uur
aan, dat hij in een uitbarsting van vreugde
of droefheid, onder den indruk van vrees
of vermoeidheid plotseling dien drukkenden
lost van zich moet werpen. Toch berekende
de baron, slim als hij was, nog eerst zijn
kans van slagenhij onderzocht het gelaat
van Helena als een duellist die voor dat
de wapens gekruist worden de gelaatstrekken
van zijn tegenstander nog eens goed op
neemt. Maar met een uiterste mspanniug
van al haar wilskracht wist Helena nog
eenmaal te veinzen en de baron las op
haar schoone Lekken niets dan een gevoel
van teeder medelijden en diepe smart, maar
vergiste zich in de oorzaak, waarvan zjj de
daar werden door de eischen der mo
derne tijden en van het wereldverkeer
onder de volken, talrijke verouderde
hinderpalen uit den weg geruimd.
Kortom, de belangstelling van het
groote publiek wendde zich ook meer
en meer naar dezen, voor elk land,
zoo belangrijken tak van landsbestuur
en thans is, onder den drang der om
standigheden, de belangstelling in onze
verhouding tot het buitenland, als het
ware gemeen goed geworden.
Het kan niet anders of, mits met
mate en bezadigd inzicht gepaard gaan
de, moet zulk een belangstelling goede
vruchten dragen. Men leert dan gaande
weg de wereldgebeurtenissen om ons
heen meer en meer begrijpen, en tast
niet langer in het duister. Dit beter
begrijpen der staatkundige verhoudingen
in de wereld en van ons eigen land
tot de omringende landen, door ons
allen, zal ook zich afspiegelen in hen,
die ons in 's lands vergaderzaal ver
tegenwoordigen, en de regeermg, ge
steund door een vast beraden parle
ment, zal bij haar buitenlandsch poli
tiek beleid alsdan te eerder en te ge-
reeder den juisten weg vinden. Dat
zulks noodig zal zijn, vooral in den
tijd, dien wij thans te gemoet gaan,
zal men moeilijk kunnen ontkennen.
Alleen wanneer een regeering gerug
steund wordt door sen van zyn eigen
plaats, rechten en verplichtingen in de
rij der volken welbewuste natie, kan
zij op de hoogte harer taak zijn en
hare klachten onbeschroomd aan de
zaak geven, die haar werd toevertrouwd.
Die taak zal zijn het schip van staat
door de branding der woelige Euro-
peesche belangen-politiek te sturen,
waarvan de eerstvolgende tijd zal ge
wagen.
Deze politiek der staten is er eene
die slechts het oog heeft op de be
langen van i lk hunner afzonderlijk, en
alleen wanneer, door toevallige dan wel
opzettelijke omstandigheden, deze be
langen samengaan, zal de eene staat
den andere bijstaan. Deze, vereenigd,
zullen weder tegenover andere wier
belang hèn tezamen brachi, komen te
staanen in die lijn voortgaande, zal
het er wellicht mede eindigen, dat de
geheele wereld in twee reusachtige be-
lau gen-groepen van staten gesplitst
wordt, die elkander alsdan op leven
en dood bekampen gaan. Wat wij
reeds thans aanschouwen in de groe
peering der Ententemogendheden eener-
zijds en die der midden-Eüropeesche
mogendheden anderzijds, ligt al geheel
in die lijn.
Het spreekt vanzelf, dat bij zulk een
historische ontwikkeling van statenbe-
langen, die elkander aanvullen of ver
nietigen, de persoonlijke inmenging van
vorsten of staatslieden geenszins zulk
een overwegend karakter kan dragen,
als dit in vroeger tijden op den loop
der gebeurtenissen het geval was. Ook
thans ziet men, nu de eerste felle in
drukken bij het uitbreken van den
tegen woordigen oorlog ontstaan, wat
geluwd zijn, duidelijk in, dat weliswaar
de staatshoofden het conflict eenigen
tijd hadden kunnen uitstellen, doch
geenszins voorgoed konden voorkomen.
Het door Duitschland's voorbeeldelooze
opkomst in de laatste halve eeuw ver
broken evenwicht in de machtsverhou
ding der groote staten kon niet anders
dan op een r. usachtigen oorlog uit-
loopen, die dit evenwicht, zij hei ook
ten koste van honderdduizenden men-
schenlevens en van ettelijke tientallen
milliarden, zal moeten herstellen. En
het hangt slecht r van het meer of
minder herstel van dit evenwicht der
staten af, of de oorlog, eenmaal beëin
digd, niet weder na luttele jaren op
nieuw zal ontbranden gaan.
Hei belang, dat ons land bij dit al
les heeft, is duidelijk genoeghet gaat
daarbij om niet minder dan om zijn
plaats van onafhankelijk rijk in de rij
der staten. Om dat belang te dienen,
elk naar de mate zijner krachten, mag
niets ons te veel zijnwij kunnen
daartoe het onze doen, door, zoo wij
nog jong genoeg en krachtig zijn, den
wapenhandel te leeren om als geoefend
weerbaar burger, met het zwaard in
de vuist, ons de aanranders van het
vaderlandsch gemeenebest van het lyf
te houdenmaar, zoo wij de jaren
dier onstuimige kracht te boven zijn,
kunnen wij ons beijveren met juist
overleg en bezadigd en vooral met een
helder inzicht in het wezen der dingen,
ons zelf en anderen te nutte te zijn en
aldus ook de gemeenschap en het ge
meenschappelijk vaderland te dienen.
Om dat helder iuzicht ons deel te doen
worden, dient onze belangstelling zich
uit te strekken tot alles, wat met 's
lands welvaart en het behoud van zijn
plaats in verband staat. En de ernstige
tijden die wjj thans beleven, hebben
afspiegeling waren. Want niet hem be
klaagde zij, maar Jan De Marcilles, den
geliefde harer jeugd, haar waren vriend,,
den beminde van haar hart, wiens lijden
zij deelde en wiens smart zij medeleed. Hij
die haar ziel tot medelijden opwekte, was
niet de beul, maar het slachtofler.
De baron ging naast haar zitten, greep
plotseling haar arm, en begon toen op
den toon van een meester, die beveelt
in plaats van een schuldige die zich ver
dedigt.
Ik had u gewaarschuwd, herinnert
gij u ons laatste onderhoud niet meer aan
den vijver van Combiers?
Ja.
Gij weigerdet n ar mijn liefde te luis
teren onder 't een of ander voorwendsel
van deugd of plicht, maar ge moest mij
al heel slecht kennen, als gij kondt meenen,
dat ik zonder verdere pogingen van u af
zou zien. Een hartstocht als de mijne, kent
paal noch perk! Kan ik bet helpen, dat
het toeval u op mijn weg had geplaatst,
dat ik hartstochtelijk op u verliefd en door
jalousie verteerd werd als ik u, aan den
arm van uw echtgenoot u verwijderen zag?
Gij raaddet mijn gevoelens niet die ik
trouwens uit trots zooveel mogelijk voor
anderen trachtte te verbergen. Toen smeekte
ik u, en uw weigering deed mijn besluit
rijpen. Gij moet mij, nu kalm nadenken
de hevige gemoedsbeweging van den eersten
tijd vervangen heeft, toegeven, dat ik alles
in 't werk gesteld heb, om zonder strijd
en zonder misdaad uw liefde te winnen
Wat zal ik u zeggen? In dezen tijd is
veel voor geld te koop en wie betalen kan,
is meester van de wereld! Ik kende een
omkoopbaar persoon wien alle zaken wel
kom zijn, mits ze maar geld opbrengen
Ik riep hem naar Combiers Beschaamd
legde ik hem mijn gemoedstoestand bloot
Ik zeide hem, wat het geneesmiddel
ons maar al te zeer geleerd, dat een
onbekrompen volgen en inzicht er
langen in de roerselen, die aan de ver
houding der staten en hun onderlinge
betrekkingen, kortom aan de buiten
landsche politiek ten grondslag liggen,
waarlijk geen overdaad is.
lluitenland.
Naar Reuter heeft geseind, is de
Eugelsche regeering het eens geworden
met de vertegenwoordigers der vakver-
eenigingen die betrokken zijn bij de
fabricage van oorlogsmateriaal.
De overeenkomst houdt in, dat er
tijdens den oorlog geen werkstakingen
zullen zijn. Geschillen over loon en
arbeidsvoorwaarden zullen, als zij niet
door overleg geschikt worden, bij
scheidsrechterlijke uitspraak worden be
slecht.
De vakvereenigingen zullen zoolang
de oorlog duurt, alle beperkende be
palingen intrekken onder voorwaarde
dat ze daarna weer gelden.
De Turksche overwinningen aan de
Dardauellen worden thans officieel door
de geallieerden erkend. Reuter seinde
uit Londen, dat de Engelsche admirali
teit bekend maakt, dat de Britsche
slagschepen „Irresistible" en „Ocean"
on het Frausche slagschip „Bouvet" in
de Dardanellen op mijnen geloopen en
gezonken zijn. De Britsche verliezen
aan menschenlevens ziju niet groot,
zoo luidt de bekendmaking verder,
maar de bemanning van het Frausche
schip is vrijwel geheel om het leven
gekomen.
De Eugelschen hebben een Ameri-
kaansch stoomschip met levensmid
delen, dat voor Gothenburg en Stock
holm bestemd heette, aangehouden,
omdat, naar zij vermoeden, de la ling
bestemd is voor Duitschlandverder
is een Spaansch s s. met ijzererts aan
gehouden dat voor een Üuitsche haven
zou zijn bestemd.
Het Fraosche ministerie van marine
onderzoekt op het oogenblik, evenals
het ministerie van buitenlandsche
zaken, het bij monde vau de Overzee
trust ingediende verzoek strekkende om
den la3t, voortvloeiende uit de repre
saille-maatregelen der Entente, te ver
minderen, in het bizonder wat aangaat
het handelsverkeer tusschen Nederland
en zijn overzeesche bezittingen. Er is
nog geen beslissing genomen.
kon zijn Ik bekende hem alles, zooals
men zijn lichamelijke wonden aan den'
geneesheer, die ze behandelen zal, bloot
legt
Ja, Straubriep zij vol verach
ting.
Straub of Fulgence Guillard, als
u dat liever is wat doet het werktuig
er toe, als het doel maar bereikt is. Voor
hem zouden honderd anderen klaar gestaan
hebben om 't ze'fde te doen Ik wilde
dat de graaf zou verdwijnen en in 't ongeluk
gestort worden
Zelfs zijn dood?
Waarom hebt gij hem dan niet eenvou
dig gedood, dat ware minder wreed geweest.
Dat weet ik, maar ik heb mij niet
bemoeid met het lage komplot dat >.egen
hem gesmeed werd
De middelen? baron Raynaud be
taalde slechts zijn handlangers zij bleven
vrij om naar eigen keuze te handelen, en
de middelen te gebru ken, die hun het
minst gevaarlijk voor hun eigen veiligheid
toeschenen: de justitie is blind! Maar toch
moet men met haar rekening houden, en
waagden die menschen hun huid. Straub
ondernam dus de regeling, zooals hij het
beste oordeelde, dat was zijn zaak, niet de
mij ne.
Helena bracht de hand aan haar gloeiend
voorhoofd; een benauwd gevoel beklemde
haar ademhaling tot stikkens toe.
O! 't is waarlijk afschuwelijk! fluis
terde zij en zich tot den baron wendende,
ging zij luider voort
Geef mij als 't u blieft een glas water I
Hij gehoorzaamde en toen hij haar na
derde, had zij den moed hem toe te lachen.
Dank u, zeide zij.
Hij waande zich zeker van de overwin
ning. Die bekentenis mocht moeielijk en
vernederend zijn, vrouwen vergeven zelfs
de ergste misdaden, als die om harentwil
gepleegd zijn.
Ik heb u gezegd, dat ik onbekend was
met de handelingen, die den graaf De Mar
cilles voor het gerechtshof brachten
Ik zweer het u op mijn woord van eer.
De kreet, zwijg ellendeling, spreek niet
van eer, zweefde haar op de tong, maar de
voorzichtigheid hield dien op haar lippen
terug, zij wilde alles weten.
Ik werd door den schijn bedrogen,
vervolgde de baron, zoowel als de rechters,
de vrienden van den graaf en 'zelfs zijn
broeder Cesar De Marcilles, zoo listig was
de strik gespannen; ik meende, dat uw
echtgenoot schuldig en terecht veroordeeld
was. Eerst later leerde ik de waarheid ken
nen, en toen, ik wil het eerlijk bekennen,
drong wroeging mijn hart linnen. Maar
herstel was onmogelijk, en ik zag u terug
de zoo lang ingehouden liefde sloeg in laaie
vlam uitIk wilde u alleen en onverdeeld
bezitten, gij waart te edel en te kuisch, om
een ander dan uw echtgenoot uw liefde te
schenken. Dat wenschte ik te worden, en
daarom moest de tot de galeien veroordeelde
onschuldige
Ga voort, wat ik u bidden mag I
Voor altijd buiten staat zijn, om het
mij moeielijk te maken.
Zoo mogelijk werd Helena nog bleeker
met langzame teugen dronk zij het naast
haar staande glas water-leeg.
Ga voort, drong zij aan.
Ik wil oprecht zijn. Ik gaf mijn beve
len, alles werkte mee, gij begrijpt wel, de
ontsnapping van den graaf en den anderen
veroordeelde. De ontsnapping was onmoge
lijk, en er is iemand in Cayenne, machtiger
dan de gouverneur, en bereid tot alles,
waarvoor hij betaald wordt; omkoopbaar
heid is van de hoogste tot de laagste sport
van de maatschappelijke ladder doorge
drongen.
Het oude Europa is zijn einde nabij
De Duitschers zijn na een gevecht
bij Tauroggen over de grens terugge
worpen. Een ander Russisch detache
ment bezette den 18en Maart de stad
Memel, na een straatgevecht, waaraan
ook burgers deelnemen. De Duitschers
ontruimen het dorp Pilvischki en de
streek Oostelijk van de linie Ozero
Kopeiwo.
In de Karpathen leed bij een tegen
aanval de 39e Honred-divisie een ern
stige nederlaag.
Bij een tegenaanval bezuiden Gorli-
ce werden meer dan 800 Oostenrijkers
gevangenen gemaakt.
Het garnizoen van Przemyl verloor
bij een uitval in Oostelijke richting
3000 man en 78 officieren aan gevan
genen en 7 mitraljeurs.
Volgens de „Tribuna" en het „Gior-
nale d'Italia," wordt in bijna officieuze
politieke kringen een ultimatum aan
Oostenrijk, om de door Italianen be
woonde Oostenrijksche gebieden af te
stain ten einde een oorlog te voorko
men, onvermijdelijk geacht.
Uit Washington wordt nog aan de
„Morning Post" gemeld, dat de Itali-
aansche bankiers en exporteurs en de
Amerikaansche banken metltaliaansche
relaties onlangs eene aanzienlijk bedrag
aan Duitsche papieren van de hand
hebben gedaan. Dit wordt voor een
aanwijzing van een spoedige deelneming
van Italië aan den oorlog, gehouden.
Volgens gegevens die van Russische
zijde worden openbaar gemaakt, zijn
er in Ruisisch-Polen in dezen veld
tocht 95 steden en groote dorpen in
puin gelegd, terwijl van de 27,000 klei
nere dorpen 4500 zijn verwoest; daar
van ziju 1000 geheel platgebrand.
De schade wordt ruwweg op 1200
millioen gulden geschat.
Zondagmorgen is door een noodlan
ding gedwongen een Engelsche twee
dekker onder de gemeente Sint Kruis
nabij Oostburg geland. De twee vliege
niers werden geïnterneerd en naar Oost
burg gebracht. Zij waren opgestegen te
Duinkerken.
Ouder donderenden bijval van den
Rijksdag verklaarde de Duitsche staats
secretaris Helfferich, dat de inschrijvin
gen op de nieuwe oorlogsleening de ze8
milliard ver hebben overschreden en
wellicht tot zeven milliard zullen stijgen.
Dus zou het resultaat der beide lee
ningen in ronde cijfers 12 milliard be-
loopen.
Men wist, dat graaf Jan op middelen zoo,
om zelfs met gevaar van zijn eigen leven
te ontsnappen, want om weer met u ver
eenigd te kunnen zijn, was hij tot alles
bereid. Een boot werd in zijn nabijheid
gebracht, om hem uit te lokken, maar die
toch niet in staat was zee te bouwen. Op
een avond stapte hij er met zijn metgezel
in, de schildwachten waren gewaarschuwd,
en de twee vluchtelingen zijn in de baai
verdronken, getroffen door hen achterna
gezonden kogels. Nu ben ik geëindigd
Waartoe in bijzonderheden te treden daar
gij den uitslag kent. Gij waart vrij en ik
huwde u; in mijn vreugde, heb ik die
vreeselijke gebeurtenissen vergeten... H^b
ik wroeging gevoeld?... Misschien, maar
in de drukte van een leven vol beweging
en afwisseling, valt het noeilijk zijn ge
voelens te ontleden. Van de hoogte, waarop
wij ons bevinden, ziet men de donkere
diepten niet, waarin het gepeupel, die on-
gelukk'gen, die voor hun levensonderhoud
strijden, z'ch bewegen. Dat lijkt ons een
reusachtige mierenhoop, waar alles ruste
loos heen en weer loopt en elkander
verdringt en verdrukt. Men kan heD, die
vallen en weer opstaan, anderen die ver
pletterd worden, niet onderscheiden! Wie
denkt er dus aan, hen te beklagen?
Voor mij is sedert het oogenblik, dat gij
uw hand in de mijne legdet, het overige
verdwenen. Ik kende slechts één geluk
meer, uw bezit; slechts één verlangen, dat
ran u te omringen met alles wat een vrouw
aangenaam kan zijn, u een leven te be
zorgen zonder zorg, u 't voorwerp van aller
bewondering en aller ijver-'.ucht temaken!
Nu voel ik mij geluksig! Die bekentenis
heeft mij verlicht! Ja, ik ben schuldig, ik
heb die afgrijselijke misdaad gepleegd, om
u te kunnen toebehooren, maar uit liefde
gedreven door hartstocht. Als iemand schul
dig is, zijt gij het zelf, of liever God, die
s
