voor Het laud van Ifeusden en Altena, de Langstraat en Bommelenvaard. lil Oorlogstijd. LIESJE VAN DEN LOMPENMOLEN, Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. iVo. 3402Zaterdag 21 Augustus 1013. Bij dit nr. behoort een Bijvoegsel. FEUILLETON. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke rege meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. 't Ligt niet in ons voornemen in helle kleuren een schril tafereel op te hangen van alle ellende, die wij in deze ongelukkige tijden beleven. Wat wij op het oog hebben is een boek van den bekenden Zuid-Neder- landschen kunstenaar Stijn Strsuvels, waarin hp, open en bloot, in den vorm van een dagboek, zijn aandoeningen en ervaringen der oorlogsmaanden be schrijft. In dat boek treffen ons uitingen als deze 30 Juli 1914: Wij beklimmen het hoogste punt van den Kluisbergen op de kruin neergevleid, waar heel Vlaanderen en het Walenland als een kleurenbord voor ons open ligt, maken wij beschouwingen ovei den oorlog, en de mogelijkheid wordt besproken om van hieruit een veldslag te zien De verbeelding gaat een gangen de heerlijkheid van het grandiose schouwspel wenscht het verlangen naar de werkelijkheid, om inderdaad de legerscharen te zien op-ukken, om van den aanblik te genieten en door ondervinding te weten wat eigenlijk een aanval is en wat een artilleriege vecht te beteekenen heeft, hier uit de hoogte gezien. Ziedaar, een uitdrukking van iemand, die zeer zeker staat in de voorste ry der hedendaagsche Vlaamsche letter kundigen. Als de naam van Stijn Streuvels ons niet behoedde voor de te maken gevolgtrekking, zouden we moeten concludeeren dat dit een uiting is van iemand, die lijdt aan leegte der ziel dezulken toch scheppen behagen in alles wat buitengewoon is, ook al mede omdat hun de zoo noodige afwisseling ontbreekt. Het schijnt dus dat we moeten aan nemen dat de stilte van het landleven dat de auteur zoo meesterlijk in een artistiek licht weet te stellen, hem parten heeft gespeeld. Misschien was de kunstenaar getroffen door het bui tengewone, terwijl de mensch niet be sefte wat zou gebeuren in al zyn af schuwelijke wreedheid. Zieleleegte. Hoe minder afwisseling in het da- Vertaald door B. 9) Veertien dagen waren sind.- dat Pinkster feest verstreken. De rozen in den tuin van Erving bloeiden en de vogels kweelden hun hoogste liederen uit. Zeer dikwijls had Liesje in dien tus- schentijd d en weg naar het slot afgelegd, ofschoon zij gemeend had dien slechts zel den meer te zullen betreden. Maar Nelly was ernstig ziek geweest en de oude Hen drik had haar, op verlangen van de patiënte, bij haar ziekbed gehaald. Uren achtereen had Liesje in het hooge, sombere vertrek gezeten en de van koorts gloeiende hand in in de hare gehouden. Op het kasteel was gedurende die twee weken veel voorgevallen. Army was van een kort bezoek aan tante Stoiheim teruggekeerd en had haar toe stemming gekregen, terwijl van Blanka's vader een in de vriendelijkste bewoordingen gesteld schrijven was ontvangen, waarin hij het jonge paar zijn zegen schonk. Army had zijn verloofde een keurig équipage ten geschenke gegeven. Zijn rijpaard, dat er voor werd gespannen, gedroeg zich in het begin wel een beetje wild, doch Blanka was een soldatenkind en kende geen vrees. Zij was weder de beminnelijkheid zelve ge worden en had uit eigen beweging verklaard, dat zij haar drift van dien avond hunner verloving ten hoogste betreurde, doch dat het de schuld was van het onweder, dat haar altijd zenuwachtig maakte. Army was de gelukkigste verloofde, dien gelijksche leven, des te meer belang stelling voor iets, dat als buitengewoon wordt beschouwd. Op een dorp of in een stil plattelandsstadje zal iets, dat afwijkt van het gewone, dadelijk de aandacht trekken. Een ongewoon ge kleed voorbijganger zal voor menschen in een stille straat wonende, urenlang de stof opleveren voor allerlei beschou wingen. En als de opgeschoten straat jeugd er dan nog bij te pas komt, is het relletje voor goed ontstaan en is de stof voor conversatie ruimschoots aanwezig voor die menschen. Ledigheid is [des duivels oorkussen. Wij kennen ze allen, de straatslij- pers van professie, gestokt en gedast, die, door de omstandigheden daartoe in staat gesteld, echte parasieten der samenleving, toch iets moeten doen om hun vrijen tijd dood te slaan. Voor hen is, bij alle zieleleegte, een hollend paard, een paar kyvende vrou wen, een omgeslagen auto, een gebeur tenis in het zoogenaamde bestaan. Wilt ge de bijzonderheden weten van dergelijke gewichtige gebeurtenissen, vraag er dan onze wandelaars maar naar. Tien tegen één, dat ge niet ver geefs aanklopt. Nu moeten we niet meenen dat die professioneele straatslijpers menschen zijn, die behagen scheppen in auderer leed of ongeval. Och neen, het kunnen beffe brave menschen zijn. Alleen de verveling speelt hun parten. En de behoefte aan afwisseling, om voedsel voor geest en verbeelding te garen, doet hun overal bij zijn. Zoodat we dit verschijnsel ook wel aantreffen bij hen, die hun gewone, alledaagsche sleurleven leven en niet geleerd heb ben het persoonlijke bestaan te ont dekken en te ontginnen. Men moet en kan dezulken veel toegeven en vergeven. Want de toe vallige omstandigheden, waarin iemand geplaatst is, zijn voor zijn leven door gaans beslissend, en dat leven zoekt uiting op verschillende wijze, die, na tuurlijk, niet altijd even waardig is. Opmerkelijk is het, dat in den regel groote gebeurtenissen het waardigst worden gedragen. Aan tijden van oor logswee, van besmettelijke ziekte, die het land teistert, weet men zich in den regel wonderlijk wel aan te pas sen. Buitengewone natuurverschijnselen vat men gewoonlijk op als onvermij delijke feiten. Men zal trachten te men zich denken kon, tenminste zoo kwam het Liesje voor. Hij kwam dikwijls aan het ziekbed zijner zuster en zijn gelaat straalde steeds van geluk en trots, wanneer hij haar een groet bracht namens zijn verloofde. Deze was slechts ééns in de ziekenkamer verschenen, maar haar tegenwoordigheid had het jonge meisje zoo zenuwachtig ge maakt, dat zij, toen Blanka haar verliet, in hevig snikken uitbarstte. Laat haar toch niet spoedig weerkomeD, klaagde Nelly. Mij wordt het zoo angstig te moede in haar nabijheid en de geur van parfumerieën, dien zij verspreidt, veroor zaakt mij altijd hoofdpijn. Van Liesje had Blanka niet de minste notitie genomen. Grootmama kwam nooit in de ziekenkamer, zoolang zij wist, dat Liesje daar vertoefde en Sanna mompelde zoo iets van eigenzinnigheid, en dat zij evengoed een zieke kon verplegen, als het domme meisje van den lompenmolen. Dat is weer zoo'n idee van de jonge barones! Toen Hendrik met de boodschap was gekomen, of juffrouw Liesje op het slot wilde komen ter verpleging van freule Nelly, had hij tevens de familie Erving in kennis ge steld met de verloving van zijn jongen meester. Thans begreep tante Mie de droefheid van haar lieveling, doch niettemin was haar een steen van het hart gewenteld, „Een liefde, die niet beantwoord wordt, sterft spoedig aan verval van krachten" had zij gefluisterd en een welgemeend „Goddank" was er op gevolgd. Eindelijk was het herstel ingetreden. Voor de geopende ramen lag Nelly op de sofa, met welgevallen de frissche boschlucht in ademende. Zij richte dankbare blikken op Liesje, die naast haar zat en met baar praatte. Er bevond zich niemand bij de beide herstellen wat vernield en verwoest is en de menschelijke hulpvaardigheid viert dan haar hoogste triomfen. Een treffende tegenstelling dus tus- schen het buitengewone in zijn ver schillende phasen. En niet altijd zal het ons gelukken de roerselen der menschelijke ziel te ontdekken. Hetgeen tot voorzichtigheid maant. Buitenland. Aan de Fransche bladen wordt ge meld, dat de Duitsche vlootvereeniging een oproep aan haar leden heeft ge richt, om 5000 met machinegeweren gewapende motorbooten ter beschik king van de regeering te stellen. De „Osservatore Romano meldt, dat de moeilijkheden tusschen Enge land en Duitschland inzake de aan sporing door den Paus tot uitwisse ling van geheele invalide krijgsge vangenen, thans gelukkig overwonnen zijn. Engeland stemt er in toe, de be manningen van duikbooten als ge wone krijgsgevangenen te behandelen. Duitschland keurt het voorstel goed. De Britsche regeering betuigde den Paus haar warmen dank. De wanhopige tegenstand, hoe krach tig ook, die de Russen op verschillen de fronten bieden, kan niet beletten, dat de verbonden legers overal voort rukken. In de ruimte tusschen Weichsel en de Boeg, waarin de legers van prins Leopold van Beieren met snelle op- marschen in oostelijke richting opruk ken en den Boeg reeds overschreden, heeft Von Mackensen bij zijn opmarsch in noordelijke richting den Boeg bijna bereikt, terwijl zijn rechtervleugel den Boeg reeds overschreed. Zoo wordt dus de positie der Rus sen in Brest-Litowsk van twee kanten bedreigd. In het noorden rukken de Duitschers bij Drogitsyn, in het zuiden de Oos tenrijkers bij Wlodawa over den Boeg. De omtrekkende beweging naar Brest- Litowsk wordt dus voortgezet. De meening van sir Edward Grey, dat nog deze week een beslissende slag zal worden geleverd bij die otad, begint een kans van waarheid te kr gen, in dien tenminste de Russen daar den slag zullen aanvaarden, en den terug tocht niet verder voortzetten. De mogelijkheid voor esn terugtocht naar het noorden, in de richting Wil- vriendinnen, want er was bezoek op het slot. Blanka's vader was gekomen om met de familie de noodige voorbereidselen te treffen voor het huwelijk. Eensklaps klonk het geluid van stemmen en hoefgetrappel tot de ziekenkamer door. Hoor, zij komen van den wandelrit terug I zeide Nelly. Kom, Liesje, dat moeten wij eens zien! Eenigszins langzaam, daar haar krachten nog niet ten volle waren wedergekeerd, stond zij op en trad aan het venster. De geheele familie was op het slotplein bijeen. Blanka zat nog te paard in haar lang, zwart amazonenkleed, het kleine hoedje met den zwarten veder op het goudblonde haar. Het paard was onrustig, doch zij zat vast in den zadel en klopte het edele dier lief - koozend op den hals. Army was reeds van zijn goudvos gesprongen en maakte zich gereed zijn verloofde bij het afstijgen be hulpzaam te zijn. Haar vader naderde, druk gesticuleerend, tusschen de beide baronessen. Nelly's moeder blikte op naar het venster, waarachter de beide meisjes stonden, en groette vriendelijk naar boven. De oude barones keek onverschillig, zonder te groe ten, doch de kolonel bleef staan, nam be leefd zijn hoed af en glimlachte. Toen hoorden zij, dat hij vroeg wie die onbe kende jonge dame was, doch het antwoord konden zij niet verstaan. Een poosje later duidde een luid gesprek in de belendende kamer aan, dat het ge zelschap was binnengetreden. Liesje hoorde duidelijk den ouden heer Derenberg zeggen Het spijt mij, mevrouw de barones, dat die zaak zoo weinig in uw smaak schijnt te vallen, intusschen Schijnt zij u meer te behagen, kolonel, viel de oude barones in de rede. Pardon, ik kom slechts als gemach tigde van gravin Stontheim, doch wil niet ontkennen, dat het ook mij zóó het raad- naDunaburg, bestaat nog, Jmaar de kans dat ook die afgesloten zal wor den, neemt nu toe, nu ook Kowno ge vallen is, en de beweging der Duit sche legers naar Wilna kan worden voortgezet. Bovendien schijnt de val van Neo Georgiëfsk aanstaande en moet aange nomen worden dat Ossowits het nu ook niet lang meer zal kunnen uit houden. Tegen Krupp's 42 cM. geschut eu de zware Oostenrijksche houwitsers blijkt geen vestingwerk bestand, zoodra die vuurmonden dicht genoeg erbij ge bracht en behoorlijk opgesteld kunnen wordende onstuimigheid der Duit sche stormaanvallen doet voorzeker het overige. Kowno was wellicht de sterkste vesting van het Russische rijk, en heeft ook geruimen tijd aan de bele geraars weerstand geboden. Het werd niet alleen door een gor del van forten omringd, maar de lig ging was uiterst sterk. De stad ligt ten oosten van de sa- menvloeing der belangrijke zijrivier Wilna met de Njemen; ten zuiden vloeit de Jesja in de groote rivier en vlak bij de westelijke forten mondt een andere kleine zij vier, de Newjasja, uitde vesting ligt dus als het ware in een knooppunt van rivieren en wat dat voor belemmeringen oplevert tegen een aanval vooral uit het westen in dit geval dat kan men zich bij deze moderne verdedigingsmethoden voorstellen. Niet zoozeer het bezit van deze ves ting zelf komt er intusschen het meest op aan voor de Duitschers, maar de gevolgen. Wilna ligt nu voor hen open, op nog geen 100 KM. afstands. En Wilna is niet alleen, met het reeds veroverde Warschau en het sterk bedreigde Riga, de voornaamste stad van westelijk Ruslandhet is tevens het belangrijkste spoorwegknooppunt, daar er niet minder dan zes lijnen samenkomen. De verliezen der Turken in den laatsten slag op Gallipoli bedragen 27.000 man. De Turken zijn bezorgd over de staking van den doorvoer van schietvoorraad, waartoe Roemenie en Bulgarije nu zijn overgegaan. Het Hamburger Fremdenblatt meldt dat de regeering te Petrograd een aan schrijving heeft doen toekomen aan de provinciale gouverneurs, waarin wordt bevolen, kostbaarheden enz. uit plaat sen die in gevaar zouden kunnen ko men, niet meer als tot dusver zaamst toeschijnt. U moet mij toegeven, dat Army nog te jong en te onervaren is, om uit den warboel neem mij het woord niet kwalijk, mevrouw de barones te geraken, waarin de bezittingen van Deren berg verkeeren. Daartoe is een bekwaam landhuishoudkundige noodig, ten minste wanneer het ons gelukken kan de ver vreemde goederen weder terug te koopen. Het bosch, bijvoorbeeld, is zoo goed als verloren. De tegenwoordige eigenaar, een fabrikant hier in de buurt boe beet hij ook weer? zal het onder geen enkele voorwaarde willen afstaan, en wat is zulk een landgoed waard zonder bosschen? Zou Erving het bosch niet willen van de hand doen? riep de oude barones uit. Ha ha, dan kent u hem slechtBij derge lijke lieden komt het er slechts op aan, hoe hoog het bod K Om een kleine winst verschachert dat volk zijn zaligheid. Ik wed met u, wat gij wilt. Bied hem maar iets meer en het bosch is uw eigendom. U zoudt de weddenschap verliezen, barones. Hellwig heeft hem, op last van graviD Stontheim, reeds gepolst, doch een weigerend antwoord ontvangen. Overigens De oude dame viel hem luid lachend in de rede. Misschien hebt u toch wel gelijk, Derenberg, want deze parvenu haat, zooals alle zijn gelijken, den adel en ons in het bijzonder. Plebaglio! voegde zij er verach telijk in hare moedertaal bij. Overigens, ging de kolonel met ver- beffing van stem voort, stel ik er geen be lang in, te weten op welken voet u met dien man staat. Ik wil er slechts alleen op wijzen, dat de verwarring in de nalaten schap van wijlen uw zoon schrikbarend is. Woekeraars, makelaars, onderhandsche ver koop, eerste, tweede, derde en vierde hypo theek en de hemel weet, wat nog meer. Kort en goed, gravin Stontheim acht op te zenden naar Petrograd, doch naar Moskou. De begrootingscommissie uit den Dnitschen Rijksdag, heeft de maatre gelen voor het nieuwe oorlogsjaar be sproken. Minister Delbruck heeft o. m. ver klaard Tengevolge van de aanvankelijke onderschatting der aanwezige voorra den en groote spaarzaamheid is aan het einde van het vorige oogstjaar een onverwachte overvloed van aardappelen gebleken. De rijkscommissie voor de voorziening der aardappelen heeft der halve meer dan 10 millioen centenaars aan gemeenten, atijfselfabrieken, droge rijen en branderijen kunnen verstrek ken. De voorziening van aardappelen is voor de toekomst verzekerd. Het graanoverschot van het vorige oogstjaar bedraagt 7 millioen dubbele centenaars, de nieuwe oogst zal waar schijnlijk 50 millioen opbrengen. Daar van is voor de voeding der bevolking ten hoogste 15 millioen noodig, voor zaaigraan 7 millioen, zoodat 28 mil lioen dubbele centenaars voor veevoe der beschikbaar blijven. Ook aan vleescb zal geen gebrek zijn en het gewone suiker verbruik is door dezen oogst mede verzekerd. Op de Chineesche kust heeft een verschrikkelijke storm gewoed, waar door alleen in Kanton 10.000 men schen om het leven zijn gekomen. Op de Woesoengrivier zijn 50 groote schepen vergaan. Vijf zoons van den landeigenaar Penner uit het dorp Zalldorf in Saksen zijn gesneuveld. De zesde en laatste zoon heeft nu dienst genomen, zeg gende „of naar de overwinning of naar mijn broeders". Uit Londen wordt dd. 18 Augustus geseind Naar het persbureau meldt, hebben Zeppelins in den afgeloopen nacht een bezoek gebracht aan de oostelijke graafschappen, waar zij bommen wier pen. Zij werden door de afweerkanon- nen beschoten. Men gelooft dat er een Zeppelin geraakt werd. De luchtpatrouil les waren weliswaar in de weer, doch de atmosferische omstandigheden wa ren moeielijk, zoodat de luchtschepen konden ontkomen. Eenige huizen, als ook een kerk en andere gebouwen kregen schade. Naar gemeld wordt, zijn de slacht offers 7 mannen, 2 vrouwen en 1 kind gedood, 15 mannen, 18 vrouwen en 3 kinderen gekwetst. het beter, alles te laten zooals het is. Zij wenscht, zooals ik straks raeds de eer had u te zeggen, dat Army ook na de bruiloft, die in den herfst is bepaald, in dienst blijft. Zij zal het jorige paar ruimschoots van middelen voorzien en mocht later blijken, dat Army inderdaad aanleg heeft voor grondbezitter, dan zal zij hem een landgoed koopen, dat onmiddellijk in staat is, winsten af te werpen. Het slot zijner voor vaderen blijft Army's eigendom natuurlijk en kan nog altijd dienst doen als een aan genaam zomerverblijf. Nietwaar Army, jij zult nog wel 'n tijdlang den uniform willen blijven dragen. Zeker oom, ik moet mij onderwerpen, doch ontkennen wil ik niet, dat het mij zwaar valt, de gedachte, op Derenberg te blijven wonen, te moeten laten varen. Zij was altijd mijn lievelingsidee. Doch de m ij n e niet, viel Blanka hem haastig in de rede. Ik ben het in alle op zichten met tante Stontheim eens. Dat heb ik onlangs ook reeds verklaard. Je weet niet, antwoordde Army met bevende stem, welk een betoovering zulk een stamslot uitoefent. Jij kunt het niet weten, want je hebt nooit dat trotsche ge voel gekend, den voet op eigen bodem neder te zetten. Mij zal de verandering zeer smartelijk vallen, geloof mij Om 's Hemels wil, riep de jonge damt uit, nu wordt hij waarlijk sentimenteel Ik begrijp niet, hoe men zóó gehecht kar zijn aan een oud ratten- en uilennest! Mi komt de kleinste villa in onze residents duizendmaal aanlokkelijker voor, dan di vervelende, verlaten Stil kinderen 1 sprak de kolonel, laa ieder zijn meening voor zich houden. Jij Blanka. hangt evengoed van tante Ston; heim af, als Army. Laten wij dus over di zaak niet langer twisten. Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1915 | | pagina 1