voor Hel Land van Heusden en AItena, de Langstraat en de üoramelerwaard Herfstmaand. HESJE M OEN LOMPENMOLEN. Uitgever: L. J. VEEHMAIV, Heusden. j\o. 3497. Woensdag 8 September 1913 FEUILLETON. UKaJwroti Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke reg< meer 7% ct. Qroote lettere naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Met Herfstmaand in het land wordt voor een groot gedeelte van ons volk een spanne tijds van vacantie en ge noegens, van rust en zorgeloosheid geslotenvooral is dit voor Jong- Nederland het geval en voor die breede schare zijner leermeesters en opvoeders. Voor mannen van zaken, voor onze industrieelen, voor de nij vere middenstanders en de tallooze neringdoenden is van een eigenlijken vacantietyd 's zomers noch 's winters veel sprake. Dag aan dag, maand aan maand, jaar aan jaar doen zij onverpoosd hun arbeid en vinden meestal slechts rust en verpoozing in de enkele uren daags, die hun van een langen werktijd over blijven. Doch ook al dezen hebben eenmaal in den tijd hunner jeugd, de vreugde der vacantie-weken kunnen smaken, en de dankbare herdenking daaraan doet hen weder medeleven met den zorgeloozen tyd der vacanties van hun kinderen. Aldus wisselen gestadig de genietin gen der elkander opvolgende generaties en zoo zal de jeugd van thans ook zich later weder herkennen in het ge slacht, dat na haar opgroeit en vreugde schept in de dingen des levens, der jongelingschap geschonken. Inmiddels, de groote beroeringen dezer tijden hebben ook in ruime mate hun schaduwen geworpen op dezen vacantietyd al mag aanstonds met nadruk worden vastgesteld dat het nog zooveel erger had kunnen zijn. Wanneer wij Oogstmaand van ver leden jaar in onze herinnering terug roepen, dan ontwaren wij slechts dagen van angstige spanning, van verbijste rende droefheid en van een kwellende ons aller rust verterende onzekerheid wanneer wij bedenken welke ooriogs- verschrikkmgen Herfstmaand daarop volgen liet en ook de maanden die daarna kwamen, dan leven wij thans in een betrekkelijkerwijze kalmen, ja veiligen tijd. Niet dat het oorlogsgedonder heeft opgehouden te klinken of ook maar tot bedaren is gekomen, niet dat de verwoesting van duizenden bloeiende 14) Zal jij ooit het beeld van je bruid vergeten? vroeg zij, terwijl haar donkere oogen stralen schoten. Welnu, evenmin zal de hertog van R Leonore von Deren- berg vergeten, want hij heeft mij bemind, Army, van af het oogenblik dat hij mij voor het eerst zijns levens zag. Hij was destijds nog erfprins. Mijn man stelde mij aan het hof voor, ter gelegenheid van een feest, waarvan ik de aanleiding ben ver geten. Toen ik door de bonte menigte, die de schitterend verlichte zalen vulde, aan den arm van uw grootvader mij een weg baande, daar het hertogelijk paar mij wenachte te begroeten, en rechts en links de gasten terzijde weken en de vreemdelinge, de Italiaansche, met bewonderende blikken aanschouwden, toen ik een diepe buiging voor het hooge echtpaar maakte, werd mijn oor getroffen door een zwakk n uitroep van bewondering, en toen ik mijn oogen opsloeg, ontmoetten zij die van een jongen, schoonen man, die met een gloed van be wondering op mij gevestigd bleven. Ik was zeventien jaar, Army, en wat is er, dat een vrouw meer bedwelmt dan het bewustzijn, bewonderd te worden, en Voorbij, voorbijl fluisterde zij. Waar toe het verleden in de herinnering terug te roepen? Én vroeg de jonge man. En vervolgde zij, zonder hem in het hoogrood gekleurde gelaat te zien, hij kwam dikwyls naar Deren berg en was mijn menschenleveus door het moorddadig vuur een einde nam, niet dat nog eiken dag, een dag van wereldwee, van menschonteerende verdelging van geluk en welvaart der volkeren is, m maar het schynt of ons aanpassings vermogen, of onze geest de felheid dier gewaarwordingen van nauwelijks een jaar geleden het ft overwonnen of verzacht. Wanneer thans de berichten van de verschillende gevechtslinies nog spre ken van duizenden in een enkele slag aan verminkten, dooden en vermisten, vun opgehoopte stapels lijken, van in genomen vestingen, veroverde steden, platgebrande streken en doodelijk ver schrikt vluchtende bevolkingen, dan lezen wij dat alles thans in veel kal mere gemoedsstemming dan eertijds, en het lijkt wel of wy aan al die ontzetting meer gewend geraakt zijn. Welk een verschil tusschen de he vige ontroeringen waarvan Herfstmaand van verleden jaar getuige was, en de kalmere berusting waarin wij thans verkeeren Herfstmaand, noe placht zij in gewone tijden een nieuwe periode van opgewekten arbeid na een tijdperk van rust en aangename verpoozing te openen, in alle beschaafde landen der wereld; hoe stelde zij in uitzicht de nadering van vredige najaarsstemmin gen van koesterende winteravond vreugden, van een allerwege diepere verinniging van het vreedzame huise lijke geluk in de warme binnenkamer, wanneer daarbuiten de natuur haar grimmig gewaad aantrekt. Thans echter opent Herfstmaand een nieuwe periode van drukkende zorgen in alle landen zij toch voorspelt thans de nadering van een nieuwen winter- veldtocht met al de ontzaggelijke ont beringen, met al de ellende, al het wee daaraan verbonden voor millioe- nen en millioenen dier te velde staande manschappen. Want meen niet, dat gelijk in vroe ger eeuwen het geval was, de winter kwartieren ook thans verblijven van wiuterrust na zomerstrijd zullen kun nen zijn. Integendeel, de vijanden zullen nog waakzamer elkander beloeren of zij van een 'tijdelijke uitputting, van een neerslachtigheid bij den tegenstander gerezen, gebruik zullen kunnen maken om met des te meer kracht hun slag cavalier op ieder feest, totdat hij een verre reis ondernam Die goede ouders, zij waren bezorgd over hem, en mijn echtge noot speelde de rol van Othello, zoo be lachelijk als niemand ter wereld ooit ge zien hadHij haatte den levenslustigen prins, omdat mijn lippen lachten als hij sprak, mijn oogen schitterden ale ik hem zagiets, dat zij anders bijna verleerd zouden hebben. Droeg niet alles, wat mij omgaf, den stempel eener grenzelooze ver veling, tot zelfs de feesten, die mijn echt genoot gaf? Hij, heimelijk gesteund door de vorstelijke ouders, verwijderde den vlinder, die zoo onstuimig om het heldere licht fladderde zoo klein-burgerlijk, als alles hier te lande. Ik wist, dat mijn echt genoot argwaan koesterde, wist, wie hem achter die geheel onschuldige verhouding het ergste deed vermoeden. O, hoe haatte ik hem, mijn zwager, dien GrootmoederEn dien man wilt u schrijven? Bij hem bedelen, omdat hij u in uwe jeugd bewonderde? Hem, dien mijn grootvader haatte? Ik ben thans een oude vrouw geworden, mijn kind, antwoordde zij trotsch, het nog altijd schoone gelaat in den nek werpende, en ik alleen ben verantwoordelijk voor mijne daden. Toen, twintig jaar geleden, de armoede plotseling bij ons voor de deur stond, schreef hij mij, dat hij de vrouw niet vergeten was, die eens zijn jong hart bekoord had, doch toen wist ik, wat ik mij zelve en den naam Derenberg verschul digd was Denkt gij, dat het schrijven mij licht zal vallen Doch ik doe het alleen om uwentwil, Army, wiens hand reeds verlamd is door de eerste slagen van het noodlot. Ik zal in uw plaats handelen. Zij ging hem voorbij en verdween inde naastbijgelegen kamer, Army in diep ge peins achterlatende. Army! riep een zachte stem, en tus- te slaan. Als koude en regens op het weste- lijk front de legers komen teisteren, als vorst en sneeuw het front in Rus land en Galicie tot een gebied, van kwellingen eu ontberingen hebben ge maakt, als ijskoude stormwinden en eindelooze sneeuwjachten de hooge bergstreken op de Oostenryksch-Itali- aansche grenzen in waarlijk onherberg zame oorden geschapen hebben, dan zal te midden van deze verschrikkin gen de haat jegens den vijand toch onverminderd blijven voortgloeien, zal verdelgingslust en vernieling onver poosd, elk uur van dag en nacht, ge reed staan, om, mocht ergens een ver zwakking in het uithoudingsvermogen van den tegenstander worden vermoed, opnieuw den dood te zaaien in de ge lederen van zijn troepen. Dat is de voorspelling waarvan deze Herfstmaand maar al te duidelijk blijk geeft. Geldt dit voor de krijgers te velde, niet minder droevig kondigt zich het naderend kwaad getij aan voor de thuisgeblevenen, voor de achtergelaten betrekkingen dier ontzaggelijke leger scharen. Overal heerscht zorg en kom mer, neemt van maand tot miand de duurte der levensmiddelen toe en nie mand die er het einde van kan voor zien de hand des oorlogs ligt zwaar op alle landen. Niet het minst ook op de nog on zijdig geblevenendaarvan kunnen ook vele kringen in ons vaderland ge wagen. Voorzeker, wij bleven en ho pen te blijven gespaard voor de bloe dige verschrikkingen van dozen wereld- krijg, maar kan iemand ontkennen, dat niet ook binnen onze grenzen de reusachtige verlaging van het geluks- peil der volken, voelbaar is, bij velen aan den lijve, bij andere in meer idieële zaken des levens De toekomst van hoe velen onzer zal er gansch anders uit gaau zien, dan zij, voor den oorlog uitbrak, hoopten en verwachten Het bestaan van zoo velen, de studietijd van dezen, de ont wikkeling der jonge koopmanszaken vau genen, dat en nog zooveel meer heeft een wellicht onherstelbaren stoot gekregen, die zich nog jaren lang zal doen gelden. Wederom ging een zomer heen wederom staat met Herfstmaand een nieuw tijdperk in de natuur en in der schen de plooien der port.ère kwam het blondje hoofdje zijner zuster te voorschijn. Army, kom gauw naar benedenMama stuurt mij Weet je wat ik geloof? fluisterde zij, nadat zij de kamer ingeslo pen was. Mama heeft een kerstboom in haar kamer geplaatst, vermoed ik, tusschen de reten van de deur schijnt zulk eenj helder licht Gauw, Army, Grootmama komt toch niet mede. j Zij houdt niet van die Duitsche Kerst- boomen, dat weet je wel. i Ja, ik kom, Nellyzeide hij. Hoe vastberaden kionk de toon zijner stem Den arm om zijn :usje heenslaande, ver liet hij ijlings met haar de kamer zijner grootmoeder. XIII. De schemering begon reeds te vallen, toen Liesje, boven op haar klein kamertje, een sierlijk mandje met lekkernijen vulde. Tel kens voegde zij er nog iets heerlijks bij, totdat zij het eindelijk sloot. Ziezoo, nu is het vol marsepein en chocolade daar houdt zij het meeste van! Daarop zette zij haar mutsje op het hoofd, deed haar pelsmanteltje om, nam haar mof en het mandje onder haar arm, wierp lachend een vluchtigen blik in den spiegel en vloog de trap af. Ik ga naar Nelly! riep zij, terwijl zij de deur van de huiskamer even open deed. Kom op tijd weer thuis, Liesje 1 ver maande haar moeder, anders raakt de do-, minee uit zijn humeur en worden de kin deren ongeduldig. Je weet precies, om zeven uur wordt de Kerstboom aangestoken. Ja, ja, zeker moe! riep Liesje. Weg was zij. Tante Mie keek haar na, toen zij het molenpad langs liep. men8chen samenleving te beginnen. Maar de vreugde der thans geëindigde licht- en zonrijke maanden werd maar al te zeer getemperd door gerechtvaar digde zorg over hetgeen wij om ons heen aanschouwden. En nn, met Herfstmaand in het land, die tot dusver ons slechts regen dagen bracht, gevoelen wy dat deze versombering in de natuur maar al te zeer een weerspiegeling is van wat daar in de menschenmaatschappij voor onze oogen zich ontrolteen de adel der menschheid onteerend beeld van den broedermoord der volkerenEn wieDS hart bidt niet, dat het einde aan dat alles toch spoedig nake Yl. Ct. Buitenland. Een onlangs te Stockholm uit Fin land aangekomen persoon heeft aan Aftonposten medegedeeld, dat de spoor brug over de Pajovikken bij Ekenaes een havenstad aan den ingang van een diep fjord aan den noordelijken oever van de Finsche Golf, die sedert het begin van den oorlog ondermijnd was, door een bliksemslag, die de mijnen deed ontploffen, vernield ls. De ontploffing was vreeselijk. De wachtpost werd onmiddellijk gedood. Groote brokken steenen werden tol in de stad geslingerd. De brug was 300 M. lang. Het Belgische leger is, volgens de officieele rapporten uit Havre, nog in een bewonderenswaardigen staat van verdediging, en niettegenstaande het heel wat te lijden heeft gehad is de geest voortreffelijk. Alle Belgen tot 25 jarigen leeftijd, die in Engeland en Frankrijk waren,1 zijn opgeroepen, en het voornemen be-1 staat, ook later de ouderen, tot 30 ofj 35 jaar toe, te doen opkomen. Alle troepenafdeelingen zijn thans voorzien van wapenen en munitie en van nieuwe khaki uniformen. Het leger is in goede conditie en gereed tot alles. De wijkende vijand wordt achter volgd. Over Weenen wordt aan het „Berl. Tageblatt gemeld, dat volgens een be richt in de Rjetsch, met de inneming van Kofno het lot van de Oostzeepro- vincien beslist is, aangezien het ver dere Duitsche plan van offensief opge steld is met Kofno als basis, en de operatien in Koerland in het nauwste verband stonden met die om Kofno. De aanval op Riga zal met de grootste kracht uitgevoerd worden en waar schijnlijk onweerstaanbaar zijn. Het verschijnen van een zeer groot Duitsch eskader voor en tal van Zep pelins boven Riga, wordt beschouwd dat de DuitsGhers vast besloten zijn, om deze stad tot eiken prijs te nemen en van daar uit nog verborgen gehou den acties te leiden. De spionnenvrees in de Oostzeepro- vincien en vooral te Riga, neemt on gekende afmetingen aan, dagelijks vinden inhechtenisnemingen bij mas sa's plaats. In Zwitserland is het plotseling erg koud geworden. Op de Alpen valt tot op 1600 M. hoogte voortdurend sneeuw; op de St. Gotthard, Rigi en Pilatus ligt de sneeuw boven die grens ruim 25 cM. hoog en het vriest er verschei dene graden. Volgens te Dede Agatsj ontvangen berichten uit goede bron zouden de Turken in de laatste gevechten op Gallipolie moer dan 20.000 man aan dooden hebben verloren. Eindelooze transporten gewonden zijn naar Kon- stantinopel gezonden. Op de Vredesgeruchten, die de Duit- schers in Amerika verspreiden, wordt in Frankrijk geen acht geslagen. Het Fransche volk is besloten den oorlog door de zetten tot een volkomen over winning is bevochten. Het leger van Von Hindenburg is er in geslaagd de Njemen over te ste ken en daarna de vesting Grodno te nemen. Een later bericht luidt Bij den val van Grodno, met alle omliggende forten, zijn zes zware stuk ken geschut en 2500 gevangenen in onze handen achtergebleven. Lieve hemel, dacht de oude vrouw, hoe zal het er op het slot uitzien? Daar zullen de kerstgeschenken ook wel niet te kostbaar zijn uitgevallen En nu komt ons engeltje met haar lachend gezichtje leven en zonneschijn brengen in die som bere vertrekken. De oogen der oud) vrouw blikten smee- kend naar omhoog! Ach, Goede God, fluisterde zij met gevouwen handen, laat mij de vreugde nog beleven, dat ik haar als een gelukkige vrouw aan de zijd0 van haar man mag aan schouwen. Nog één kerstavond, waarop Liesje haar kind door de oude kamer draagt, en de kleine handjes zich in verrukking naar de vroolijke kaarsjes aan den boom uitstrekken. Laat mij dat nog aanschouwen, Hemelsche Vader! Dan heb ik genoeg ge leefd, genoeg geluk gesmaakt! Intusschen zaten Liesje met Nelly bij den haard gezellig te praten. Tegenover haar zat Army in een leunstoel, hij was in diep gepeins verzonken en luisterde slechts, wanneer een der beide meisjes hem met een vroolijken lach uit zijn mijmeringen deed opschrikken. En moeder kreeg van van vader een pillendoos, vertelde Liesje, waarop ge schreven stond„de beste medicijn" en daarin lag het benoodigde geld voor een reis naar Italië. Je weet immers, Nelly, dat de dokter verklaard heeft, dat zij den win ter hier niet mag doorbrengen. Moeder had zich er steeds tegen verzet, doch thans heeft zij half en half toegegeven. Zij gaat toch niet alleen? vroeg Nelly. Neen, in ieder geval gaat vader mede, en Nu, en? Ik, voegde Liesje er aarzelend bij. En doet je dat dan geen g*noegen? O, naar Italië, hoe schoon moet het daar zijn Lloyds meldt dat het Engelsche stoomschip Whitefield" getorpedeerd is. De bemanning is geland. Ook het Britsche stoomschip „Roumanie" is tot zinken gebracht. De opvarenden zijn gered. Het aantal Eugelsche koopvaardij schepen, tot heden door de Duitschers tot zinken gebracht, bedraagt 141, messt kleine en oude vaartuigen, die geen groote snelheid konden ontwik kelen. Bij Lloyds zijn ingeschreven 11328 Engelsehe vaartuigen, dus tot zinken gebracht is slechts één percent der Neen, ik blijf liever hier bij tante Mie. Ik ben zoo gezond als een vischje en schooner, dan het hier is, zal het daar wel niet zijn. O, Liesje, wat ben je toch onverstan dig! i Neen, jij moet me niet voor onver standig houden, Nelly. Ik heb er nog andere reden voor, maar jij moet me niet verraden want ik heb er vader nog niets van gezegd. Zie je, Bertha van onzen boekhouder lijdt ook aan een borstkwaal. Zij is er veel erger aan toe dan moeder, en nu had ik graag dat Bertha in mijn plaats ging. Ik ben nog jong en zal wel eens in de gelegenheid komen, om la bella Italia, zooals je groot mama zegt, te bewonderen. Army stond plotseling op. Dat was dus nog altijd de goedhartige Liesje van eertijds, die haar boterham en haar zakgeld met de arme kinderen van 't dorp deelde. Zij schudde nog op dezelfde wijze als toen, halt stijfhoofdig, half be schaamd, het hoofdje, als zij daarom be knord werd. En toen rees een ander beeld voor zijn oogen op, een slanke, aristocratische gestaite met goudblond haar, die met diepe ver-' achting jegens bedelaars vervuld was. Dat „canaille" werd steeds onbarmhartig de deur gewezen, en zij trok met een uitdruk king van afgrijzen op het gelaat haar man tel dichter om zich heen, als een kreupele zijn hand smeekend naar haar uitstrekte „Geef hem niets, Armyhad zij gezegd, ik wordt er misselijk van, kom Tante draagl overvloedig bij in de armenkas." En dan haastte zij zich, om dien rampzalige voorbr te komen, terwijl zij haar geparfumeerden kanten zakdoek voor den neus hield. Toen liet hij zijn blikken weiden ove het besneeuwde park. Ginds, in de verte schitterden de verlichte ramen van he woonhuis van den papierfabrikant. Dat oudt Vertaald door B.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1915 | | pagina 1