Nieuwe abonné's ontvangen tot 1 April a. s. dit blad gratis. De verdwenen Schetsen. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 3552. Woensdag 22 Maart 1916. FEUILLETON. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.75, ranco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 46 regels 50 ct. Elke regel meer 7Vs cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur ingewacht. Slot. Eenige jaren geleden verscheen van de welbekende schrijfster Catharina Alberdingk Thijm een merkwaardig boekje„XX Vragen" (uitgave van A. W. Bruna Zoon te Utrecht). De begaafde schrijfster heeft aan verschillende vooraanstaande vrou wen op intellectueel gebied 20 vragen gesteld en deze vragen met de daarop verkregen antwoorden gepubliceerd. Waarmee de schrijfster naar onze meening een uitstekend werk heeft verricht, zoodat we 't boekje alle be langstellenden in maatschappelijke vraagstukken ten zeerste ter lezing kunnen aanbevelen. We achten het zeer dienstig een en ander uit dat boekje in dit artikeltje voor het voetlicht te brengen, omdat het de moeite waard is om overwo gen en overdacht te worden, vooral door hen, die onbekookte uitdrukkin gen neerschrijven, als die wij hebben gesignaleerd. De schrijfster is van meening dat uitgezogen, onderdrukte, verhongerde volksscharen niet het noodige weer standsvermogen hebben om op te staan en te trachten hun eigen lot te ver beteren. Die scharen moeten hebben krachtige, idealistische aanvoerders, die hen bezielen en vooraan gaan en die zij, van hun kant, door hun nu merieke waarde steunen. Onbewust heeft men, door zijn gedachtenleven meer te ontwikkelen, meegewerkt met de vrouw om haar als mensch te doen verlangen naar de vrijmaking van die wetten, die hij tot zijn eigen voordeel instelde. Zoodra tot den man het begrip is gekomen dat het een laagheid was de vrouw te exploitee- ren, waren er millioenen vrouwen, die uit alle landen als met een too- verslag de bewijzen leverden, die dit 28) Daar geen geluid tot hen kwam uit het huis, dat zij flauw op eenigen afstand kon den onderscheiden, lieten zij zich op den grond zakken en stapten voorzichtig voort. Vlak bij het huis haalde Charles zijn horloge te voorschijn, en hield het zoo dat het licht van het raam erop viel. «Het is op slag van negen®, zeide hij. En tegelijk ging het licht uit en was het groote grijze huis in duisternis gehuld. «Nu zijn ze allemaal naar bed«, fluis terde Jell. «Wij zullen er heel stil eens omheen loopen, en als zij in slaap zijn, gaan wij naar binnen®. Voor het huis strekte zich een grasperk uit, bijna tot aan het hek, waar zij over heen geklommen waren. Aan de kanten en van achter groeide struikgewas tegen de murenen onder beschutting daarvan konden de twee mannen de benedenver dieping opnemen, met de van luiken voor ziene openslaande ramen, en de eikenhou ten deur, die er zoo stevig uitzag. «Door dat raam kwam ik binnen®, fluis terde Jell, op een een van de luiken wijzend. «Maar dat probeeren wij niet weer; dat lukte niet best®. begrip moesten schragen. Daar stónd de vrouwenbeweging. Zeer nauw aan deze beweging ver bonden was en is het kind. Terecht vraagt de vrouw wat de slaven voorheen vroegenvrijheid, gelijkheid en broederschap. De schrijfster kwam het interessant voor te weten te komen in hoeverre, onder de meest ontwikkelde moeders vooral, de gedachtengang ruim, diep en hoog genoeg is, om het opkomende geslacht, dat het leven met de ver nieuwde wetten in praktijk zal moe ten brengen, met deze grootere vrij heidsidees op te voeden. Want moe ders vooral heeft de maatschappij noodig, terwijl juist die ons hoe lan ger hoe meer worden ontnomen. Moedersdat wil zeggenvrouwen die voeden, die opheffen, die steunen, die troosten, die weten Moeders l waar zijn zij Bij de proletariërs, die van geslacht tot geslacht in laagheid, vuiligheid, kruiperigheid en drankzucht de klier achtige kinderen en eindelooze ge tallen met kranke lichamen en boe- venzielen over onze groote steden uitspuwen Bij de fabrieksarbeidsters, die, uit geput door overwerken of door 't werken in vergiftigden atmosfeer, haar „ontspanning" zoekend in 't sex- ueele leven, kinderen ter wereld brengen zonder één gezond lichaams deel, kinderen, die zij nóch voeden, nóch opvoeden kunnen, en die van de wieg tot het graf afwisselend de gasthuizen, gevangenissen en krank zinnigengestichten bevolken 'Bij den werkmansstand, waar de loonen gedrukt worden, om den pa troon te verrijken, waar dientenge volge de vrouw ook uit huis weggaat, om mee te helpen verdienen, èn de huishouding èn de kinderen verwaar loosd worden daardoor? Bij den meer gegoeden klein-win- keliersstand Hier begint een lichten van hoop... Het is ontegenzeggelijk dat, om moeder te kunnen zijn in de volste beteekenis van het woord, het „zwoe gen" voor 't dagelijksch brood door andere schouders gedragen moet wor den. Hoort, hoe de schrijfster harde Charles bekeek het aangeduide raam en toen de muren. «Wat dunkt je van dat raampje daar boven?® vroeg hij. XXII. Het was een klein smal raam, zonder luiken, maar ruim tien voet boven den grond. Jell keek naar boven. »Dat lijkt mij niet moeilijk toe«, fluis terde hij, »en als een slaapkamer ziet het er niet uit. Geleiddraden zitten er waar schijnlijk ook niet aan, zooals ik stellig geloof, dat de benedenramen. Zou je mij op je schouders kunnen houden, terwijl ik naar binnen klim? Dan kan ik je om hoog trekken, of naar beneden komen en je binnenlaten«. «Ik kan je best houden«, zeide Charles. «Trek mij maar op als je boven bent. Ik zou je liever niet alleen daarbinnen laten. Wij moeten bij elkander blijven®. «Goed, dan zal ik je optrekken als ik binnen ben«, zeide Jell. »Alles schijnt rus tig. Misschien zou het wel goed zijn, als wij aan het werk gingen. Hier in de buurt staan de mensch en vroeg op®. »Hoe eer, hoe beter®, zeide Charles, wiens tanden klapperden. Het is tamelijk koud, zooals ik straks reeds zeide, en als wij nog langer wachten, wordt ik nog bang®. «Vooruit dan maar®, zeide Jell. «Ik zal even den boel klaarmaken®. Hij gaf Charles een kleine electrische zaklantaarn, die hij uit een der talrijke waarheden durft zeggen over hoe het staat in de gegoede standen. Ik zie vrouwen, die naast haar kinderen leven, die meer denken aan eigen gezondheid, eigen genot en eigen belang, dan aan dat der kinderen dat zijn geen moeders. Ik zie vrouwen, die uit gemakzucht, van de geboorte af tot den volwassen leeftijd toe, haar kinderen dag en nacht aan huurlingen toevertrouwendat zijn geen moeders. Voorwaar, dat zijn woorden, voort komende uit een diep-voelen hart, en daaraan heeft de samenleving zoo groote behoefte. Laten wij toch samen een eind maken aan de verderfelijke en leu genachtige leerieder voor zich en de Heer voor ons allen laten wij allen meewerken om te bereiken het Rijk van Liefde en Licht, hel-uitstra- lend boven alles, en waardoor al het donkere en sombere wordt wegge vaagd. BUITENLANDSCH OVERZICHT. Zondag 19 Maart heeft Dr. Oertel, lid van den Rijksdag een redevoering gehouden over:.... «De zegeningen van den oorlog.® Wij moeten vragen hoe is het mogelijk? Dat er in 't begin van dezen wereldstrijd waren, die er voor in geestdrift geraakten, is misschien te begrijpen, maar dat een bestudeerd man, nu nog kan gaan spreken over de «zegeningenvan die menschen- slachting op groote schaal en die ruineering van bijna geheel Europa, is toch onbe grijpelijk. Wij die gelooven aan een heilig en wijs wereldbestuur, weten dat eenmaal uit deze chaos een kosmos, uit deze wanorde - orde, uit dezen vreeselijken nacht der volkeren een nieuwen dag zal voortkomen, dat ook dit kwaad menigeen ten goede zal mee werken, maar zegeningen, »nu« de zege ningen van den oorlog te «zien Al wat «wij® er nu van zien en waarnemen is afgrijselijk. Neem nu maar eens zoo'n enkel bericht gelijk er dagelijks te lezen zijn De vijanden werden letterlijk weggemaaid, geheele gelederen vielen, lawines dooden en stervenden rolden langs de hellingen en stapelden zich op in grijsachtige hoopen, zoodra de oneffenheid van het terrein hun vaart tegenhield. De aanvallers klauterden ten slotte over de lijken hunner kameraden en de aanval hield vanzelf op bij den af- binnenzakken van zijn overjas haalde met nog andere voorwerpeneen inbrekers werktuig, een stuk bruin papier met iets kleverigs aan den eenen kant er op ge smeerd, een glazenmakersdiamant en nog een lantaarn. Zorgvuldig borg hij alles weer in zijn zakken, en wenkte nu Charles, dicht bij den muur te komen. «Ik geloof, dat wij het nu wel kunnen wagen,- fluisterde hij «Help mij naar boven. Je moet het mij niet kwalijknemen als mijn laarzen wat hard op je schouders drukken. Ik zal zoo licht stappen als ik kan. Als ik veilig boven ben, en in de kamer alles in orde is, zal ik uit het raam reiken en je naar boven trekken. «Met uitgestrekte armen haal jij wel acht voet®, zeide Jell, «en ik kan een paar voet over het raam hangenwij zullen het dus wel klaarspelen. Vooruit dus. Tot straks®. «Tot straks», fluisterde Charles glim lachend. Het volgende oogenblik voelde hij, hoe Jell licht als een kat op zijn schouders sprong. Een oogenblik bleef alles stil. Toen kwam er een geluid alsof een loszittende kurk uit een flesch werd getrokken, en een klein stukje glas, voorzichtig losgelaten, viel op het zachte gras. Charles voelde meer dan hij hoorde, hoe het raam behoedzaam werd opengedraaid. Hij voelde, hoe Jell op de teenen op zijn schouders ging staan, en hoe plotseling zijn gewicht weg was. Hij grijselijken aanblik van deze bergen van lijken. En dat alles om rondom Verdun een der linies enkele kilometers vooruit te brengen Hoe kan men nog van zegeningen spreken als men denkt aan die ontelbaro gedooden, aan de levenslang verminkten, aan de rouwdragende moeders en vrouwen en kinderen. Aan de uithongering van een heel volk. Aan de door dierlijke hartstoch ten verworden zielen, aan de haat die alle edele gedachten doodt. Hoe zelfs onder de schooljeugd den volkenhaat wordt aange kweekt blijkt uit de versjes die de kinderen op de school voor uitgebreid lager onderwijs te Berlijn zingen. O.a. wordt hun op de wijze vanO, dennenboom, dit schimplied op Engeland geleerd O Engeland, o Enge land hoe -groot zijn uwe leugens. Te Han over is een schoolboek verschenen waarin dit vers: Hun (onze vijanden) wordt geen pardon gegeven. Slaat allen doodt wat om gena zou smeeken. Schiet allen neer als honden. Meer vijanden, meer vijanden zij ons gebed in deze stonde 1 Is deze geest ook al een oorlogszegen O het is te be grijpen dat de stemming bij alle natiën al bitterder wordt. De nood stijgt immers dag aan dag, er is geen einde te zien in de naaste toekomst en ieder werpt de schuld op de tegenpartij. Dat er maar weinig vordering is blijkt op elk gevechtsterrein. «Rondom Verdun« hevige kanonnades en zwermen van Frartsche en Duitsche vlieg tuigen die op wederzijdsche linies de bom men doen neerregenen. Verscheidene dier vliegtuigen zijn brandend naar beneden ge stort of gedwongen in het kamp der tegen partij te landen. Het voortduren van deze geschutsgevechten en de levendige werk zaamheid der vliegers wijst er op dat binnen niet te langen tijd de betrekkelijke rust aldaar zal eindigen. Op het »Italiaansch-Oostenrijksche« ge vechtsterrein wordt de strijd heviger, maar ook daar vooreerst geen beslissing. De «Russen® zyn hun voorjaars actie begonnen. Zij zullen natuurlijk trachten door hun krachtige aanvallen afleiding aan Verdun te bezorgen. Tot nu toe werden echter alle aanvallen afgeslagen en eenige Russen gevangen genomen. De «Duitschers® hebben weer boven Engeland gevlogen. Met vier watervlieg tuigen verschenen zij boven Dover en Deal en wierpen er verscheidene bommen. Van de Oostenrijkers werd het hospitaalschip Electro zonder eenige waarschuwing ge torpedeerd. Een matroos verdronk en twee was in de kamer. Charles schudde zich eens, trok zijn boordje weer recht en ging een paar stap pen achteruit om het teeken af te wachten, dat Jell zou geven. Een oogenblik verbeelde hij zich, dat hij hem in de kamer hoorde heen en weer loopen, en toen was het weer stil. Eenigszins verbaasd staarde hij naar het raam. Hij kon net even zien hoe de open staande deur zich bewoog, doch van Jell zag hij niets. Hij begreep er niets van. Jell had ge-' zegd, dat hij zou zien, of alles in orde was, en hem dan naar boven helpen. Maar hij had de kamer al wel tienmaal kunnen rondkijken en nog kwam er geen teeken van hem. En opeens kwam het Charles voor, alsof het daarboven niet in den haak was, en misschien een beetje onvoorzichtig, floot hij zachtjes naar boven. Hoorde hij iets bewegen, of verbeeldde hij het zich maar Hij wist het niet. De duisternis, de stilte, de geheimzinnige verdwijning, alles werkte op zijn zenuwen, die misschien na het ongeluk nog niet geheel op streek waren. Opeens werd het hem te machtig. «Ik kan het niet langer uithouden®, dacht hij. «Waar is hij naar toe? Wat is hem overkomen Hij stampte ongeduldig op het gras, en trapte op iets hards. Bij een vluchtig schijnsel van zyn lantaarn zag hij dat het zusters werden zwaar gewond. Zulk een schending van het volkenrecht ter zee is wel beneden alle critiek. Gelukkig vervoerde de Elektra op dat oogenblik geen gewonden, anders waren er heel wat meer slachtoffers geweest. Onze handelsvloot heeft een nieuwe ramp getroffen. De Palembang, een vrachtschip van de Rotterdamsche Lloyd in 1941 ge bouwd, Vrijdagnacht uitgevaren naar Java, is Zaterdagmorgen om half twaalf, anderhalf mijl benoorden de Galloperboei gezonken. Getorpedeerd Op een mijn geloopen Er hadden drie ontploffingen plaats telkens met enkele minuten tusschenruimte. Na de derde, die de hevigste was, zonk het schip in vijf minuten tijds. Wie is hier nu weer de schuldige? Met betrekking tot het vergaan van de Tubantia hebben zoowel Engeland als Duitschland officieel gemeld dat geen hunner duikbooten ol torpedobooten voor deze wandaad aanspra-. kelijk gesteld kan worden. Maar wie heeft het dan wel gedaan Hoe laf dat de da der zich schuil houdt. O, als de bedrijver van dit schandelijk stuk er nu maar eerlijk voor uit gekomen was; dat het een on geluk, een vergissing geweest is. Men had dan hoop, dat dit niet meer zou voorvallen. Maar nu. De geheele neutrale scheepvaart wordt bedreigt. Er wordt reeds gemeld dat verschillende rederijen besloten haai schepen voorloopig niet te laten vertrekken. De handel, de toevoer stop gezet en het vervolg? Zoover is het gelukkig nog niet, maar als de scheepvaartmaatschappijen niet meerdere zekerheid verkrijgen en de on bekende vijand voortgaat onze kostbare zee bodems, in den blinde weg, te vernielen, wordt ons land alle zeevaart onmogelijk gemaakt. Wij besluiten met hieronder af te druk ken een lijst van de verschillende oorlogs verklaringen sedert 29 Juli 4944. Het zijn er zes en twintig, een respectabel getal 4. Oostenrijk-Servië 29 Juli 4944 2. Duitschland-Rusland 4 Aug. 3. Duitschland-Frankrijk 3 4. België-Duitschland 3 5. Engeland-Duitschland 5 6. Metenegro-Oostenrijk 5 7. Duitschland-Servië 6 8. Oostenrijk-Rusland 6 9. Duitschland-Montenegro 6 40. Frankrijk-Oostenrijk 42 44. Engeland-Oostenrijk 43 42. Japan-Duitschland 23 een breekijzer was, Jell's breekijzer. «Dat heeft hij laten vallen«, dacht hij. «Dat lijkt heelemaal niet op hem'«. Hij pakte het werktuig op en liep naai een van de ramen. «Er is iets met hem gebeurd,dacht hij. Ik moet naar binnenhoe het ook moge gaan lk kan hem niet in den steek laten®. Hij had nog nooit ingebroken en wist niet eens hoe hij zijn breekijzer moest ge bruiken. Toch was het een machtig werk tuig in zijn hand, te meer daar hij zich niet bekommerde om de schade die hij aan ramen en kozijnen toebracht. Binnen enkele seconden had hij luik en raam open en stond hij in de kamer. Hij luisterde even, doch alles bleef stil, en nu keek hij haastig met zijn lantaarn om zich heen. Blijkbaar was hij in een soort van bi bliotheek de wanden waren bekleed met planken vol boeken, en boeken lagen over al, op de tafels, op de stoelen, zelfs oj- den grond. Een Chippendale schrijftafel was er ech ter niet te vinden. Hij deed dus voor zichtig de kamerdeur open. In de donkere gang kijkend schrikte hij plotseling en sprong by na achteruit, wam een groote, grijze gestalte stond naast hem. Bij het licht van zijn lantaarn ontdekte hij, dat het slechts een oud steenen beeld was, een man in een wapenrusting voor stellend, en dat verschillende dergelijke beelden in de hal stonden. Wordt vervolgd 1IIIWÜBI4I r Het Land van neusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Ou den noeden Wei

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1916 | | pagina 1