over land van altena Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No3604, Woensdag 20 September 1916. Nieuwe abonné's ontvangen de nummers tot 1 October a.s. gratis. ICQ. FEUILLETON. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90, franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 cent. Elke regel meer 7i/s cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur ingewacht. Het tuchthuis schijnt ons een zoo onontbeerlijk hulpmiddel ter bewaring van orde in de maatschappij, dat we ons bezwaarlijk voorstellen kunnen, hoe men 't in vroegere eeuwen zonder dat stellen kon. En toch kende men 'tniet. In Rome b.v. welks recht nog heden ten dage den grondslag van de rechtspraak in gansch Europa uitmaakt, had men wel straffen als dwangarbeid, berooving van enkele vrijheden, verbanning uit het vader land gevangenissen als wij hebben, waren daar vreemd Zelfs bleef dat middel tot de 16de eeuw vreemd in de Germaansche landen. Eerst toen op 't einde dier eeuw deze landen overstroomd werden door gespuis van allerlei aard, kwam men er toe groote gevangenissen te bouwen Nadat in 1595 te Amsterdam eene straf- en verbeterinrichting ingericht was, wel ker goede werking al spoedig in 't licht trad, volgden in 1613 Lubeck en kort daarna Hamburg dit voor beeld. Het waren vooral de handel steden, die groot belang hadden bij een afdoende zuivering hunner wegen van dieven en roovers. Een weinig later volgde gansch Duitschland de zeekust na. De dertigjarige oorlog toch had de zedenverbasteriug, land- looperij en zucht naar avontuur zoo danig in de hand gewerkt dat men buiten tuchthuizen op geen orde meer rekenen kon. Eigenaardig is 't dat ons land en Duitschland zich steeds van één mid del onthouden hebben, 't welk elders, in Engeland, Frankrijk, Rusland, Spanje en Portugal gelijktijdig met het gevangenisstelsel opwies. Dat middel is deportatie, d. w. z. gedwon gen verwijdering uit het land en verbaüning naar een verwijderde, onbeschaafde streek, van het verkeer met de wereld afgesloten, waar de MIMI. door A. DE VISSER. 23) Toen ik u schreef, had ik er een zwaar hoofd in, maar ga jullie eerst eens zitten, zie je, ik had er een zwaar hoofd in. Mama heeft al zoo lang geklaagd en nu is het eindelijk in een flinke rheumatische ziekte ontaard, maar dezen nacht heeft ze veel minder koorts gehad en nu gevoelt ze zich ook beter, ofschoon ze erg zwak is.® »Mag ik voort naar Mama toe vroeg Mimi, wie het een pak van 't hart was, dat ze die goede Moeder niet overleden vond. »Neen, kalm kalm,® zei dokter Beels, ^strakjes, als je wat bedaard bent. Mama mag volstrekt niet aan je gelaat zien, dat je eenigszins ongerust bent.® Maar dat strakjes duurde zoo lang! Mimi zat als op heete kolen, zooals men dat noemt en telkens sprong ze van haar stoel op, alsof ze zoo gereed stond, om naar de ziekekamer te gaan, maar dan maakte dokter Beels weer zoo'n gebaar met zijn hand om te gaan zitten. Eindelijk stond hy op, en zei »Nu zal ik eerst eens gaan zien.® En niet lang daarna kwam hij, zacht loopende op zijne teenen terug en zei, met zyn hand wenkende»Kom nu maar eens misdadigers tot dwangarbeid veroor deeld blijven en hun de vlucht on mogelijk gemaakt wordt. In Engeland kwam de deportatie in 1597 in gebruik. Een uitvinder heeft ze echter niet van noode gehad, want zooals we reeds opmerkten de oude Romeinen bezigden reeds de verbanning uit het vaderland als straf. Daaraan was verlies van alle burger rechten verbonden zoomede dat van het vermogen verbonden, doch ze werd uitsluitend toegepast op politieke mis dadigers. De Romeinsche republiek zocht er zich door te verlossen van hare sociale en politieke vijanden. Dat doel had ook Koningin Elizabet op 't oog, doch de practische geest der Engelschen zag daarin spoedig een tweede voordeel. Niet alleen dat de deportatie het land vele gevange nissen bespaarde, maar de verbannen misdadigers konden gebezigd worden tot het koloniseeren van buitenland- sche bezittingen en dit doel trad al spoedig derwijze op den voorgrond, dat het eerste een bijzaak werd Vooral de vorsten volgende op Eli zabet, maakten groot misbruik van deze straf. Eerst in 1720 werd de deportatie aoor een parlementswet geregeld In die dagen dienden de Vereen. Staten, als koloniën voor mis dadigers, later Van Diemensland en het vastland van Australië, n 1. Bota- nijbaai. Hoe voordeelig echter de exploitatie van misdadige sujetten was, stuitte men toch in de uitvoering op verschillende bezwaren. In de eerste plaats waren de vrije bewoners der uitgezochte streken volstrekt niet op de nabuurschap van een bende misdadigers gesteld, die gewoonlijk zoo groot werd dat ze niet meer be waakt kon worden, Bij een wet van 1853 werd daarom den rechters de vrijheid gelaten de verbanningstraf in dwangarbeid te verwisselen, welke dan in 't vaderland kon ondergaan worden. Vijf jaren later schafte En geland de deportatie naar overzee- sche gewesten af, met uitzondering voor een zeker deel der gestraften en behield daarvoor de Bermudas eilanden in den Atl. Oceaan. Gewoon lijk echter bevinden er zich daar niet meer dan twaalf honderd. Frankrijk was vasthoudender op hier,® en tegen Lize, die eerst nog bleef zitten: »Neen, gij moogt even zoo goed, beiden maar, Mama weet er alles van!« Daar stonden ze nu in de donkere zieke kamer, waar 't binnenvallend licht werd getemperd door de zware overgordijnen. Ze moesten eerst aan de duisternis gewen nen, maar dit duurde slechts eenige secon den en Mimi was weldra bij 't ledikant der patiente geknield om de hand, die haar toe gestoken werd, vurig te kussen. *Ik ben blij, dat gij nu hier zyt,« zei de zieke met een zwakke stem. »Ik heb naar u verlangd.® »En ik ben even blij, mijn best Moe dertje,® lachte en schreide Mimi bijna te gélijk. »Nu zal ik u eens oppassen en zien, of ge niet gauw weer beter zijt.® »Ja, nu moet ik wel spoedig beter wor den®, fluisterde de patiënt, en terwijl ze het gordijn een eindje op zijde sloeg, ont dekte ze nu ook Lize. »Gij ook hier®, vroeg ze verrast, »dat vind ik heel aardig van u.® >Ik heb Mimi even gebracht en ga straks met het rijtuig terug®, zei Lize. »Heel, heel aardig®, zei de zieke met eene zwakke stem. »Ik herken er u weer in maar ge moogt ook wel blijven, óm Mimi gezelschap te houden.® »Neen, neen«, liet Mimi er beslist op volgen, »zij blijft niet, dan verpraat ik mijn tyd weer met haar en ik ben nu voor u gekomen 1c »Maar ge zult het zoo stil hebben, mijn 'tstuk van deportatie. Daar dagtee- kent ze van de eerste Republiek. Talleyrand en andere bekende staats mannen waren er zeer voor. De veroordeelden werden naar Mada gaskar gevoerd in 't eerst slechts om politieke redenen, later ook voor andere vergrijpen. De straf is zwaar en ontneemt den veroordeelde alle burgerrechten, ook zijn bezittingen, die aan de familie vervallen, zoo 't land ze niet tot zich neemt. Ze bekleedt in den Code penal de derde plaats in de rij der zware straffen lo. de doodstraf2o. dwangarbeid 3o. deportatie. Gedurende 't eerste keizerrijk en de eerste tijd van 't koningschap bestond ze echter alleen op papier, men deporteerde uiterst zelden, doch liet de straf bestaan. De Republiek van 1848 echter bracht ze weer in zwang. Bij de wet werd bepaald dat de veroordeelden, naar Algiers gebracht en op staatslande- rijen geplaatst zouden worden, even wel afgezonderd van de overige nederzettingen. Verstoken van alle staatkundige rechten, werkten ze daar gemeeenschappelijk tien jaren lang onder militair toezicht. Die zich goed gedroeg kon reeds na drie jaren op verzoek naar een bijzondere kolonie verwezen worden, waar hij, vrij van gemeenschappelijken dwangarbeid, voor zichzelven arbeiden kon. Na nog een proef van drie jaren doorge staan te hebben, werd deze kolonie voorloopig zijn eigendomhij werd ook buiten toezicht der militaire macht gesteld, wanneer hij zich daar een vast verblijf verkoos te kiezen. Eerst na tien jaren echter werd de kolonie zijn volle eigendom. In de praktijk echter stond de toe stand zeer achter bij deze wettelijke en humane regeling. De gedeporteer den van '48 werden naar Belle-Isle vervoerd en men vergat ze daar eenvoudig. Eerst in '50 begon het vervoer naar Algiers, doch 't hield spoedig op, en in de plaats van Al giers kwam het eiland Tahuata en later Cayenne, thans nog de schrik van de Fransche gedeporteerden. Cayenne is de hoofdstad van Fransch Guiana, dat na 1604 om beurt aan Frankrijk en Engeland, ook nog een korte poos aan ons behoord heeft kind®, zei de patiënt. »Druk genoeg, Mamaatje, 't Heele huis houden neem ik nu op mij, denk er aan en de rest van den tijd schud ik uw kus sens eens lekker op en geef u drankjes in. Ik ben zoo gelukkig, dat ik nu ook eens iets voor u kan doen. a »'t Is ook wel best zoo«, zei Mama, die door het weer rustig gaan liggen en 't loslaten van het gordijn toonde, dat ze vermoeid was. »Ga jullie nog maar een beetje samen praten®, zei de dokter, »dan gaat Mama nog wat slapen.® En nauwelijks waren ze weer binnen, of Klaar kwam met een bezorgd gelaat de kamer in, en zei»lk zie maar eene reis- taschis daar de pakkage van de beide Juffers in »Nee®, zei Mimi, »dat is alles maar van mij, Klaar Juffrouw Lize gaat zoo straks weer terug.® »0, wat vind ik dat naar®, liet Klaar er teleurgesteld op volgen. Juffer Lize is juist zoo'n vroolijke.® »Ik kom eens weerom, Klaar®, zei Lize, »dat beloof ik je, als de vroolijkheid min der- hindert.® ïNou, Juffrouw het nog gelijk,® ant woordde Klaar. Ge kunt denken, dat Mimi de eerste dagen meesttijds aan 't ziekbed doorbracht maar 't scheen of hare komst de patient had beter gemaakt. Den eersten nacht reeds sliep ze veel geruster, de koorts ver- De gedeporteerden, althans wanneer ze geen goede gezondheid genieten, komen daaruit maar zelden terug. Het klimaat is zeer ongezond, gelijk in alle moerassige streken in de heete luchtstreek. Slechts na harden arbeid wordt de grond vruchtbaar. In 1852 werden de bagna's van Toulon, Brest, Lorient en Rochefort opgeheven en de daarvoor bestemde misdadigers insgelijks naar Cayenne en Nieuw-Caledonie gezonden. Spanje zendt zijn veroordeelden naar Afrika en de Philippijnsche ei landen Portugal naar Mozambique, de meest ongezonde oorden der wereld. De Russische deportatie-kolonie is het bekende Siberië. Men kent daar vijf soorten van deportatielo. ver blijf in een Siberische stad 2o dienst in het leger3o. kolonisatie 4o. ar beid in de mijnen 5o. inlijving in strafbataillons. In den eersten graad behoudt de veroordeelde zijn burger rechten en mag zich vrij in zekeren aangewezen kring bewegen, blijft echter onder nauwkeurig toezicht en moet zich vrije briefwisseling ont zeggen. De in 't leger dienenden staan onder streng toezicht, doch mogen correspondentie voeren met hun familie. De klasse der kolonisten is de eerste drie jaren vrij van be lastingen, in de volgende zeven be taalt ze de helft en daarna gelijke som als de kroonlandbouwers, wier gelijke ze dan zijn in rechten. De vierde klasse blijft buiten alle voor- deelen die er toe behooren vinden door den harden arbeid een spoedigen dood. Nog erger is 't lot van de veroordeelden in den 5den graad, die in tuchthuizen opgesloten blijven en allerlei werk verrichten moeten in kettingen gebonden en 't hoofd voor de helft geschoren. Vroeger werden roovers en moordenaars op voorhoofd en wangen bovendien nog gebrand merkt met KT (katorschni roover) en vagebonden met B (bradjaga vagebond). Mogelijk kan men heden nog in Siberië menschen ontmoeten, aldus gemerkt. Het transporteeren der veroordeel den naar deze barre woestenij, 't welk vroeger met allerlei gruwelijkheden gepaard ging, geschiedt thans men schelijker per stoomboot of spoortrein. minderde en nog geen tien dagen waren verloopen of dokter Beels kon Mimi ver zekeren, dat het gevaar geweken was. Toch ging de herstelling langzaam, zeer langzaam zelfs. Maar er behoefden geen weken over te verloopen, voor de patient in zooverre hersteld was, dat ze weer op zitten kon, geen bijzondere hulp meer noodig had en met Klaar het huishouden weer besturen kon. »Mimi,« zei Mama op zekeren dag, ïgij denkt dit voorjaar uw examen te doen, nu moet ge om mij niet langer blijven. Weet ge, wat ik nu gedacht heb Dat Lize u kwam halen. Ze kon mij dan met een zien als herstelde, ze heeft me laatst gezien als patient. Hoe vindt ge dat iHeere, juist zoo, als ik het graag wou,® zei Mimi opgetogen. Juist zoo, als ik het al in mijn gedachten had overlegd.® De brief voor de uitnoodiging was spoe dig gereed, en na eenige dagen stond het bekende rijtuig weer stil voor het' huis van den dokter en Klaar, die de deur opende, zei Welkom, Juffer Lize Nou hindert de vroolijkheid niet meer.« Lize keek verwonderd op, dat de patient haar al weer in de huiskamer zat op te wachten. Ze was nog wel heel spoedig wat vermoeid, en de vroolijkheid kon nog niet geheel en al bot gevierd worden, maar toch welk een verschil bij den tyd, toen ze Mimi hier gebracht had. Er viel wat te vertellen en te vragen en te lui- Het is eiken verbannene geoorloofd zijn familie mee te nemen. Het Rus sische volk noemt de veroordeelden Njestchastnye, d. w. z. ongelukkigen. Jaarlijks komen 4000 gevallen van ontsnapping voor 't grootste deel der ontvluchten wordt echter weer in bewaring genomen. Niet lang geleden telde Siberië meer dan tweehonderd duizend gedeporteerden. BUITENLANDSCH OVERZICHT. De militaire medewerker van de Times heeft eenigen tijd geleden voorspeld dat het niet lang zou duren of het geheele gevechtsfront zou allerwege in vuur en vlam staan. Het gaat er op lijken dat zijn pro fetie werkelijkheid gaat worden. Van alle kanten, uit heel Europa, komen de be richten dat het er spant. In het Westen een Engelsch offensief, terwijl de Franschen op hun linies den slag voortzetteneen nieuw Italiaansch offensief tegen de hoog vlakte van de Karsteen steeds krachtiger offensief van de Franschen, Engelschen, Russen en Serviërs in Macedonië, waarbij met name de Serviërs een ^schitterend succes® op de Bulgaren hebben bevochten dan nog een volgens den Duitschen Keizer beslissende overwinning van Mackensen's troepen op de verbonden Roemeniërs en de Russen in de Dobroedzjaen eindelijk berichten uit Griekenland, waaruit men zou kunnen afleiden dat ook de deelneming van dat land aan den oorlog niet lang meer op zich zal laten wachten. Het ziet er dus nog niet naar uit dat een der beide partijen uitgeput raakt of het strijden moe wordt. Om te beginnen met het Somme gebied. De Engelschen waren daar de laatste week verre bij de Franschen achter gebleven. Maar nu zijn zij bezig hun achterstand in te halen. Wij zullen den lezer maar niet vermoeien' met het opnoemen van allerlei vreemde dorpsnamen en sterkten die door de Engelschen genomen zijn, wij volstaan met de mededeeling dat zij 10 Üt 13 K.M. zijn vooruitgekomen. De Duitsche officieele berichten geven daarentegen een heel ander beeld van de uitkomst van de gevechten. Zij gewagen van het voortduren van den strijd, van het bloedige afslaan van aalle aanvallen« ten N. van de Somme en van nog voortdurende gevechten om kleine »nesten« der Engel schen bij Courcelette, Fiers en ten W. van steren »ziet eens,® zei Lize eindelijk, »ik heb nog wat voor u meegebracht,en ze haalde iets, dat in een grauw papier ge wikkeld was, voor den dag. ïVoor my ?c vroeg de andere nieuws gierig, terwijl ze het papier loswikkelde en een verbaasd Gunst Lize liet hooren, toen ze uit dat papier den kop en schotel van Sèvres porselein van de oude Griet te voorschijn haalde. »Hoe kom je daaraan ïHoe ik daaraan kom Griet bracht dien den dag na 't concert by ons, juist toen jij vertrokken waart. Ik had je dat wel kunnen schrijven, maar we begrepen allen, dat het een verrassing moest blijven.® De oude Griet was dien dag gekomen, en erg teleurgesteld, toen ze gehoord had, dat Mimi op zoo'n nare tijding naar huis had moeten gaan. »Je hadt haar zoo goed geholpen, dat ze je nooit genoeg daarvoor danken kon,® zei ze. »Die Grietliet Mimi half fluiste rend hooren. "*En daarom moest gij dien kop en scho tel tot eene gedachtenis hebben.® ïDat oude mensch,® zei Mimi getroffen door zooveel erkentelijkheid, »wat vind ik dat aardig.® En nu werd natuurlijk de ge heele geschiedenis, zooals die was voorge vallen, aan Mama Beels verteld, de kop werd bewonderd, en zeker had Mimi in lang zoo veel voldoening niet gehad over iets, dat ze gedaan had, als nu. Wordt vervolgd EUWSBLAB voor Het Land van lensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1916 | | pagina 1