nr.
een
land van altwa
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3607. Zaterdag 30 September 1916.
FEUILLETON.
I M I.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 46 regels 50 cent. Elke regel
meer 71/, cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Er was juist nog gelegenheid in ons
voorgaand nummer onder »Telegrammen«
het bericht te plaatsen dat Combles bezet
en Thiepval vermeesterd was. Dat beide
sterkten er aan zouden moeten gelooven
was te voorzien. Om Combles hebben de
Franschen en Engelschen niet lang meer
behoeven te vechten toen eenmaal de ver
bindingswegen waren afgesneden.
De berichten ^van de geallieerden be
stempelen het kleine stadje of dorp, de
voornaamste plaats van het kanton van
dien naam, die in vredestijd nauwelijks
een paar duizend inwoners telde, als de
vesting Combles. Inderdaad waren haar
verdedigingswerken erop berekend, aan een
langdurige belegering weerstand te bieden.
Er waren onderaardsche gewelven, die zich
ander het dorp een eind uitstrekten. Daar
had het garnizoen veilige schuilplaatsen en
waren groote munitie voorraden opgesta
peld, die nu in handen van de geallieerden
zijn gevallen.
Voor de Franschen wordt echter de be
vrijding® van elke door de Duitschers be
zette plaats in hun gebied ten deele vergald
door de verwoesting, die zij zeiven en hun
bondgenooten daartoe eerst hebben moeten
aanrichten. Op de fotografische afbeeldin
gen van de genomen dorpen in het Som-
tnegebied ziet men slechts droevige puin-
hoopen van woningen, ingestorte kerken,
waar de kerkklokken tusschen de neerge
plofte binten hangen en wie weet na hoelang
pas in een nieuwe kerk de parochianen tot
Jen dienst zullen oproepen.
Combles biedt een schouwspel aan zoo
tragisch als men zich maar kan voorstellen.
Een officier zeide »Het is niet langer een
stad, het is een knekelhuis. Je kunt geen
stap doen, zonder over een lijk te sti ui-
celen. Temidden van de puinhoopen en
aelten zie je stapels lijken van soldaten die
ïl eenige dagen geleden gesneuveld zijn.
Oooden en gewonden liggen bij honderden
n de kelders en schuilplaatsen. De gevan
genen zijn uitgeput en in lompen gekleed.
5ij verklaarden, dat de aanvoer van leef-
ocht geheel afgesneden was en dat zij van
ran honger vergingen.
De Duitschers zijn er te laat bij geweest,
im uit Combles het daar opgehoopte raa-
eriaal weg te halen. Het meerendeel van
door A. DE VISSER.
26)
Hoe 't gekomen is, dat mijn vriendin mij
liet meer heeft opgezocht en nooit weer iets
an zich heeft laten hooren, dat weet ik
iet; maar dit weet ik zeker, dat het niet
an haar edel en warm hart heeft gelegen,
at voor reine vriendschap klopt. Zij kan
nisschien dood zijn, mogelijk beletten het
wistandigheden haar, maar daar ben ik zeker
an het is niet haar schuld, dat ze me schijn-
aar vergeten heeft
't Mensch trilde, toen ze weer gingzit-
=n, en nu vroeg het Juffertje natuurlijk
erschooningze wou haar niet kwaad
aaken, volstrekt niet, maar noodigde haar
it, als 't haar niet verveelde, om dan nog
sns iets meer van de oude vriendin te
ertellen.
En ziet, nu ging de bril weer van den
eus en nu was de oude onuitputtelijk in
Brhalen uit haar jeugd en over haar vrien-
in Phine. Er was geen speldje tusschen
s steken en dat oudje speelde haar rol
do best, dat er geen souffleur bij noodig
-as en de toeschouwers fluisterden
»Kijk, kijk, dat gaat immers van een
ien dakje.Eindelijk verliet het jonge
c.eisje, na het oude vrouwtje een papiertje
s. de hand gedrukt te hebben, hettooneel,
de kanonnen en machinegeweren, die de
stad verdedigden, zijn in onze handen en
de buit is omvangrijk. Het aantal kanonnen
en machinegeweren, dat op den vyand ver
meesterd is, bedraagt vele dozijnen. Ruim
1300 gevangenen zijn uit Tiepval binnen
gebracht en anderen zijn op weg.
Dit is voor de eerste maal dat in de
Engelsche en Fransche communiqué's mel
ding wordt gemaakt over het veroveren
van kanonnen. Zoo rijst de vraag of de
Duitschers op het oogenblik in het Somme-
gebied soms achterhoede gevechten leveren
en reeds ver gevorderd zijn met het achter
uitbrengen van hun artillerie naar een
nieuwe linie. Ook het bericht dat nu in
Combles kanonnen zijn vermeesterd behoeft
met dit vermoeden niet in strijd te zijn.
Terwijl de geallieerden samen Combles
binnen rukten op den rechter vleugel der
Engelschen, behaalden deze op hun linker
vleugel een ander belangrijk voordeel door
de verovering van het geducht versterkte
dorp Thiepval.
Thiepval mag evenzeer op den naam van
vesting aanspraak maken als Combles. De
Engelschen hebben het in het begin van
September in de Oostelijke flank aangetast
door de vermeestering van de veelgenoemde
en eveneens zwaar versterkte Mouquet-
hoeve. Maar dat was enkel een begin. De
plaats zelf bood hardnekkigen tegenstand
en bleef een bedreiging op den linkervleu
gel van de Engelschen bij een opmarsch
op de verdere linie.
Doch nu is die druk op den linkervleu
gel der geaillieerden opgeheven. Voor de
Engelschen een waar succes. De Duit
sche pers doet het voorkomen alsof het
verlies niet zoo groot is. Zoo schrijft de
Voss. Ztg.
Het door de Duitschers veroverde en
bezette gebied bedraagt in België 20.000
K.M 3, en in Frankrijk 50.000 K.M.*. Van
dit gebied hebben de Engelschen en Fran
schen totdusver 0.3 pet. terugveroverde. Om
dit resultaat te bereiken hebben alleen reeds
de Engelschen, volgens voorzichtige schat
ting, in drie maanden tijd, tot 15 Sept.,
350.000 man verloren. Met de Franschen
samen heeft de Entente dus ongeveer een
half millioen man verloreninderdaad een
hooge prijs. En indien de successen van
den vijand op dezelfde manier voortduren,
zullen zij meer dan 4 Vs millioen menschen
verliezen om een honderdste deel van het
verloren gebied te herwinnen.
Doch deze redeneering is naar onze mee
tnet de belofte van spoedig eens te zullen
terugkeeren.
Het scherm viel en een luid handgeklap
was het loon.
Een poosje later daar klingelde het bel
letje wêer en nog eens ging het scherm
omhoog.
Nu zat de oude vrouw met een dikken
doek om, akelig bleek in een grooten zieken
stoel en vertelde, dat ze al weken had ziek
gelegen, dat ze maar hoopte spoedig te
sterven, want niemand toch zag naar haar
om.
Daar werd de lage deur geopend en wie
trad binnen Het Juffertje van laatst, ge
volgd door een groote oude dame, rijk
gekleed in zijde, flnweel en kant.
De oude poogde op te staan, maar de
groote liep haastig op haar toe en weer
hield haar door op vriendelijken toon te
zeggen
Blijf zitten, goede vrouw, want ik wou
niet komen om 't u lastig te maken, maar
wel aangenamer dan ge 't nu hebt. Mijn
kleindochtertje hier was onlangs eens bij u
geweest en vertelde me van uw leed en
kommer. Is dat werkelijk zoo erg.®
»Och lieve Mevrouw®, kreunde de oude,
»erg Ik zei daar net voor u binnen kwaamt,
dat ik maar wenschte, dat onze lieve Heer
mij maar tot zich nam, omdat niemand
toch meer naar mij omkijkt.
»En ge hebt vroeger een ander leventje
gekend vroeg de rijke dame deelnemend.
Ander en nu volgde van het
ning niet zuiver. Meer nabij is de be
schouwing van de Times, die zegtWij
hebben niet te vergeten, dat het uitge
strekte stelsel van onderaardsche werken,
dat wij genomen hebben, een veel geduch-
ter verdedigingswerk is dan de sterkste
van de vermaarde vestingen langs de Bel-
gisehe grens en dat de opmarsch van een
halve mijl of een mijl, die op de kaart in
vergelijking met den afstand tot de grens
gering lijkt, beteekent het toebrengen van
verpletterende nederlagen aan den vijand
in reusachtige worstelingen, het slachten
van tal van zijn troepen en de vermeeste
ring van een menigte kanonnen en voor
raden.
De eerstvolgende groote doelen van de
Engelschen en de Franschen zullen nu Ba-
paume en Péronne zijn. De bezetting van
Bapaume zou vermoedelijk invjoed oefenen
op de Duitsche linie ten O. van Atrecht
tot aan de Ancre, de verovering van Pé
ronne gevolgen kunnen hebbenvoor de
stelling van de Duitschers te Noyon, het
punt waar zij het dichtst bij Parijs zitten.
Ten N.O. van Péronne hebben de Fran
schen echter in de linie van het riviertje
La Tortille nog een zeer moeilijk terrein
voor zich.
Van Duitsche zijde wordt de tegenslag
natuurlijk niet ontkend, maar de toestand
nog niet duister ingezien. Zoo gaf de
kroonprins van Beieren, die het leger in
het Westen aanvoert, als zijn oordeel te
kennen, dat er vooreerst geen beslissing
zal vallen. Volgens hem putten de Engel
schen nu reeds hun reserves uit.
Nog zullen hevige aanvallen volgen, maar,
zoo zegt hij, wij hebben onze maatregelen
genomen, dat de verliezen van onze tegen
standers belangrijk grooter zullen zijn dan
de onze. Dit blijkt reeds hieruit dat de
Engelschen niet alleen hun reserves duch
tig hebben moeten aanspreken, doch dat
zij zich op enkele punten met gedeeltelijke
aanvallen hebben moeten tevreden stellen,
waar zij ongetwijfeld gaarne krachtiger zou
den zyn opgetreden.
Zij hebben hun beschikbare menschen-
materieel door elkander moeten mengen.
Ook bij de Fransche divisies treft men deze
dooreenhaspeling uit verschillende regimen
ten aan.
Onze troepen hebben alles gepresteerd,
doch de tegenstand was te sterk. Ik ben
vast overtuigd, dat de vijand hier en nog
in dit jaar een beslissing tracht te verkrij
gen en dat hem dat niet gelukt.
oude Moedertje weer het zelfde verhaal uit
het eerste bedrijf en was ze weer onuit
puttelijk in den lof van haar oude, vroegere
vriendin Phine.
»En hebt ge nooit meer iets van haar
gehoord vroeg de rijke dame.
»Nooit iets
»Ook niet of ze misschien was overleden
of dat ze u vergeten had wellicht?®
»Het eerste kan waar zijn®, lachte de
oude weemoedig, »maar het laatste nooit
»En zoudt ge haar nog weer kennen,
als ze eens onverwachts voor u stond
vroeg de dame met iets trillends in hare
stem, terwijl ze vlak voor de oude ging staan.
En het ouffe moedertje Had ze
misschien die stem herkend r richtte
zich op uit haar ziekenstoel, drukte haar
bril dichter voor de oogen, zag de tegen
over haar staande dame uitvorschend aan
en riep, terwijl ze eensklaps, zooveel haar
oude beenenen dit toelieten, opvloog, met
een heel andere stem dan daareven
Phine Phine gij zijt het
zelf®
Marie I ja ik ben het
snikte Phine, die, al was ze ook nog zoo
rijk gekleed, zich niet ontzag dat oude moe
dertje aan haar hart te drukken.
»Ik ben het zelf En nu volgde een
toespraak voor het publiek beiden waren
ze oude hartelijke vriendinnen de eene was
tegenspoed en de ander geluk gevolgd.
De rijke was naar Indië gegaan, had daar
jaren vertoefd en toen ze teruggekeerd was,
Hij zal een wintercampagne op den koop
toe moeten nemen en het volgende jaar
door moeten vechten.
- Dat is mijn Vaste overtuiging.
Terwijl de Duitschers van het Westelijk
front wijken, bieden zij aan het oostelijk front
met de Oostenrijkers aan de Russen hevigen
tegenstand. Hindenburg houdt de opmarsch
van Broesilof tegen, terwijl in Zevenbergen
de aanval der centralen bij Hermannstad
nog vordert. Op den Balkan bepaalde zich
den strijd tot hevige tegenaanvallen der Bul
garen op de Servische linie.
Daar kon echter wel eens spoedig een
groote verandering intreden. De laatste
maal wezen wij er reeds op" hoe het in
Griekenland steeds meer begint te gisten
en te koken. De heksenketel is er nu aan
het overkoken. Als de Reutertelegrammen
ten minste te vertrouwen zijn gaat Grie
kenland meedoen aan de zijde van de En
tente. Dus alweer een nieuwen vijand
voor Duitschland en zijn strijdmakkers.
Zooals wij weten hadden Kreta, Korfoe,
Mytilene en andere eilanden zich reeds on
af hankelijk verklaard, terwijl twee schepen
van de Grieksche vloot naar de vloot der
geallieerden waren overgegaan en ook on
der het leger won de nationalistische be
weging, die den' oorlog tegen Bulgarije
wil, veld.
Het gezag- van de regeering heette zich
niet verder meer uit te strekken dan tot
de hoofdstad en den Peloponnesus en de
koninklijke troon werd. met vereenzaming
bedreigd. In zijn laatste manifest, dat de
correspondent van de Times uit Athene
heeft overgeseind, had Wenizelos den ko
ning nog de gelegenheid gelaten zich aan
het hoofd van de beweging te stellen.
»Denk niet zoo verklaarde Wenize
los dat ik mij aan het hoofd stel van
een opstand in de gewone beteekenis van
het woord. De beweging, die nu begint,
is niet tegen den koning of het regee-
ringshuis gericht. Deze beweging wordt
op touw gezet door hen ter zijde te staan,
die niet langer dulden om onze landge-
nooten en ons land door den Bulgaarschen
vijand te laten plunderen. Het is de laat
ste poging die wij kunnen doen, om den
koning te nopen te voorschijn te treden
als koning der Hellenen en den weg van
den plicht te bewandelen tot bescherming
van zijn onderdanen. Zoodra hij dien weg
inslaat, zullen wij allen slechts blijde zijn
als trouwe burgers het vaandel te volgen,
waaronder hij ons tegen den vijand van
direct onderzoek naar hare oude vriendin
gedaan. Maar bij niemand had zij iets te
weten kunnen komen, totdat eindelijk het
geluk haar gediend en ze vernomen had,
dat haar oude, beste Marie in kommer en
ellende leefde en haar nog niet vergeten was.
»En nu, nu ik u heb teruggevonden,
geen kommer meer» juichte de rijke dame.
»Getrouw tot in den Dood Marie.
Ja, Getrouw tot in den Dood«, lachte
de oude, »maar die, nu ik u wêer heb
gevonden, nog verre is, hoop ik.®
En nu trad het Juffertje weer vooruit
en zong, terwijl ze zich tot Lize en Mimi
wendde
Getrouw tot den Dood
en Getrouw in het Leven
Zoo heette het stukje, dat wij mochtengeven.
Geen deugd toch zoo waard,
En zoo heerlijk op aard,
Dan Vriendschap, die harten
verbindt hier benêen,
En heul schenkt, waar smart
of gebrek wordt geleên.
Waar, Vrienden 't lot u
ook voere hier beneden,
Nooit wordt door u smart of ellende geleden.
Maar wat er geschied',
In vreugde of verdriet,
Wat ooit u vrouw Fortuna werpt in den schoot,
Het blijve uw leuze
Een oorverdoovend handgeklap en bravo's
ons land zal aanvoeren.®
Die gelegenheid schijnt de koning nu op
het laatste oogenblik aangegrepen te heb
ben.
Als het besluit definitief is, zal dus in
Griekenland een algemeene mobilisatie af
gekondigd en daarna de oorlog aan Bul
garije verklaard moeten worden.
Het is duidelijk te zien dat het meedoen
van Griekenland voor de Entente een hulp
van beteekenis zal zijn. De Bulgaren en
Duitschers hebben toch al hun handen vol
maar als nu ook nog de Grieken zich bij
hun tegenstanders gaan voegen wordt het
een benauwde positie waarin zij komen.
De centralen vechten op den Balkan in de
eerste plaats voor het behoud der" verbin
ding met Sofia en Konstantinopel en tegen
die verbinding zou zich door het meedoen
van Griekenland een nieuwe bedreiging
richten. Bovendien wordt door dezen nieu
wen vijand de kans van doorbraak op het
een of andere front voor de Duitschers
steeds geringer. Naar men verwachtte zou
Hindenburg binnenkort op het Balkanfront
met een verrassing zijn aangekomen. Maar
Griekenlands partijnemen brejgóv hier een
kink in k e
De sp nni op h t ge oek front var
de centralen is gaandeweg zvo groot ge
worden, dat geen initiatief van hun zijde
meer mogelijk lijkt, zonder ve»*zwakking
van een ander deel van het front.
Er zal nog wei nen; er. n,,' heen
gaan vóór het Grieksche ieger ^jLömien
optrekken tegen de Buig»**? e5,iniuscher».
Artillerie en munitie zÜn fiiet voldoende
aanwezig, terwyl het le^er heel wat ele
menten heeft, die niet /oo hc; erg net
de inmenging van Engeland zijn ingeno
men.
Hoe het gaan zal zullen de volgende
dagen leeren. Misschien weldat er
in de Grieksche politiek nog geen beslis
sing is genomen ten gunste der Entente
en koning Konstantijn, met hand en tand
de neutraliteit wenscht te handhaven.
Want Reuter, die de telegrammen ver
zond, neemt het niet al te nauw met de
waarheid.
BUITENLAND.
Op Zee.
Gisteren zijn in den grond geboord 44
treilers uit Scarborough en het s.s. Dronwen.
Het s.s. Tromp uit Drammen, op weg
van Rotterdam naar de Tyne, heeft in de
Noordzee, 444 menschen gered.
en terugroepen was het welverdiende loon
voor zulk een goed spel.
»0®, zei Mimi toen ze Lize aankeek,
Dezen avondvergeten doe ik haar nooit.®
En Lize reikte haar de hand en liet er
op volgen »al was 't alleen maar om te
beloven, niet waar, Getrouw tot in den Dood!®
»Zeker, zeker®, zei Mimi.
En het opgewonden volkje ging nu weer
naar de huiskamer en er werd verder vroo- N
lijk gelachen en gepraat en muziek gemaaakt.
En Mimi en Lize Onuitputtelijk waren
ze over de alleraardigste verrassing en de
allerliefste stukjes en ze vroegen niet eens
maar herhaaldelijk
Waaraan hebben wij dat toch alles ver
diend Ja, zoolang vroegen ze het, tot
dat een van de jongste meisjes opstond,
haar elk een hand op den mond lei en zei
»Stil nou, dat hebt ge nu genoeg ge
vraagd daar nu niet meer over van
avond. As je 't toch wilt, welnu 'tis, omdat
we jullie zoo goed mogen lijden.
En toen ze dien avond naar bed gingen
klonk haar gedurig dat antwoord nog in de
ooren en dan dat versje en dat comediestukje
Getrouw tot in den Dood. 't Was onmogelijk.
Ze konden geen van beiden den slaap vatten,
zoo opgewonden waren ze en toen ze eindelijk
insliepen, droomden ze van 'texamen, vaneen
groot feest ergens en van een oude vrouw,
die al achteruit ging en in't niet verdween
en maar steeds mompelde van Getrouw,
getrouw tot in den Dood
Wordt vervolgd.)
UWSBLA»
voor Hot Land van Hoosden ee Alteoa, de Langstraat en do Bommelerwaard.
Getrouw tot den Dood It
Het scherm viel.
