Het Snez-kanaal.
Und van alten*
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heugden.
No. 3616. Woensdag 1 November 1916.
FEUILLETON.
I IHI I.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentien van 16 regels 50 cent. Elke rege
meer 7i/s cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
De stoomvaartmaatschappij Ne
derland en de Rotterdamsche
Lloyd zullen half Februari van
het volgend jaar weder als vroe
ger met hun mailbooten op de
uit en thuisreis door het Suez-
kanaal varen.
Een der overwegingen voor dit
besluit is, dat de vaart via de
Kaap te lang duurt, waardoor
het in verband met het aantal
beschikbare schepen niet moge
lijk is, om het groote passagiers
vervoer te bevredigen.
Een andere overweging is deze,
dat de gelegenheid om kolen in
te nemen te Port-Said en te Suez
thans beter is dan vroeger.
(Hbld.)
Dit courantenberichtje dat een de
zer dagen de opmerkzaamheid trok
voert de aandacht naar een punt op
onzen aardbol waar ook door den groo
ten wereldoorlog een groote veran
dering heeft plaats gehad. Eenige
maanden geleden kondigden de cou
ranten aande booten zullen in 't
vervolg den weg naar Indië niet meer
nemen door het Kanaal van Suez,
maar ze moeten varen over de Zuid
kust van Afrika, Kaap de Goede Hoop
En weldra kon ieder die gekegelde
briefwisseling met personen in Indië
onderhield de gevolgen ervan bemer
kende brieven over en weer bleven
eenige weken langer uit. Wie zich
sinds eenige maanden inscheept voor
Ned.-lndië, weet dat hij de reis zal
te maken hebben over de Kaap.
Wat de oorzaak was van deze ver
andering van reisroute? Engeland,
die er het roer in handen heeft, ont
zegt aan zijn vijanden de doortocht
door het Kanaal en door hét gevaar
voor mijnen, is die vaart ook voor
de neutralen te hachelijk geworden.
Daarbij komt dat de kolenvoorraad,
gedurende den oorlog daar aanwezig,
niet voldoende is om de schepen, wil
den zij het gevaar trotseeren, te bren
gen naar het eerstvolgende kolen
station. Dit laatste schijnt nu veran
derd te zijn en zooals het berichtje
hierboven luidt: De Ned. stoomsche-
door A. DB VISSER.
35)
Wel, wat was er veel te bespreken en
te vertellen, te vragen en te luisteren;
't was, of er geen eind aan komen zou.
Vooral vond Mevrouw Beels het heerlijk
zoo in de mofgenuren Mimi daar tegen
over zich te zien, om haar op hare gezel
lige manier over die heerljjke reis te hooren
vertellen en over haar gelukkig zjjn op het
kasteel. Van Willemien had Mimi maar
niets verteld, dit vond ze verstandiger en
als 's avonds de dokter en zyn vrouw al
leen waren, dan konden zij niet genoeg
uitweiden over het heerljjk lot, dat Mimi
nu had.
De helft van de vacantie was voor Mimi
om, toen er een brief van 't kasteel kwam.
„O, Heer!', zei Mama Beels ontsteld, „dat
zal wel zyn om u vroeger weer te willen
hebben" en ze zag al angstig naar Mimi
uit, om te hooren, wat deze zeggen zou.
Maar hoe vreemdDe wangen werden
doodeljjk bleek, de brief trilde als een blad
in hare handen, een luide gilen ze
zonk bewusteloos van haar stoel.
De oude vrouw wierp haar naaiwerk
van den schoot, schopte de stoof omver en
trok met een vervaarlijken ruk aan de bel,
om Klaar te laten binnenkomen; en toen
pen zullen het weer gaan probeeren.
Belangwekkend is het om eenige
bijzonderheden te vermelden over
het tot stand komen van dit Kanaal,
enfde' voorname rol die het gespeeld
heeft in de wereldspolitiek. Wij ont-
leenen onze gegevens grootendeels
aan het Standaardwerk van Dr. A.
Kuijper: Om de Oude Wereldzee.
Reeds Pharao Necho had in de 6e
eeuw v. -Chr. het plan opgevat de
landengte door te graven, maar niet
dan ten deele uitgevoerdwant nadat
dit werk aan 120,000 werklieden het
leven had gekost, werd Het opgege
ven. Darius heeft het daarna wel vol
tooid, maar het verzandde weer. Vele
keizers en koningen hebben een nieu
we poging in het werk gesteld. Het
was eerst Napoleon I die inzag dat
de landengte moest worden doorge
graven, zou men ooit een blijvend re
sultaat bereiken, en hij droeg den
ingenieur Lepère op hiertoe een schets
te maken. Ook nu liep het op niets
uit, doordien Lepère in zyn bereke
ning de fout maakte om aan te ne
men dat de Roode Zee 9 M hooger
lag dan de waterspiegel van de Mid-
dellandsche Zee. De Lqsseps' onster
felijke verdienste bestond nu juist
hierin, dat hij deze fout van Lepère
ontdekte en den bijna gelijken wa
terstand der beide waterspiegels voor
rekende. Hij heeft toen met eenige
andere ingenieurs de vaste plannen
voor de doorgraving in gereedheid
gebracht. 5 Jan. 1856 werd daarop de
concessie verleend door den Khedive
van Egypte, de goedkeuring van den
Sultan volgde. Den 17 November 1869
kon de opening plaats hebben Ernest
Renan zag het groote belang der
soorgraving in, toen hij in de Fran-
sche academie de Lesseps o. a. deze
woorden toesprakBij Uw Kanaal
zal vroeg of laat de worsteling om
de wereldzee plaats grijpen." Toch
is deze voorspelling niet in vervul
ling gegaan, Het is tusschen Frankrijk
en Engeland (Duitschland telde toen
nog niet zoo mee op zee) niet tot
een uitbarsting gekomen, doordien
Frankrijk vrijwillig het veld ruimde.
Deze aftocht begon reeds in 1875
toen de Khedive uit geldnood de
177 000 aandeelen, die hij zich bij de
concessie bedongen had, van de hand
deze kwam en de bewustelooze Juffer zag,
wel, toen dacht ze er zelf over om flauw
te vallen, maar Mevrouw sloeg er weinig
acht op en zei alleen:
„Help my haar even op de canapé
leggen
„Goede God, Mevrouw! wat mankeert
de Juffer?"
„Ik weet het niet, ik weet het nietl'J
antwoordde Mevrouw bezorgd, „help my
maar spoedig!"
„Ik zal den dokter halen," zei Klaar
gejaagd, toen ze met Mevrouw de flauw-
gevallene op de canapé had getild en wat
azijn en ander medicament onder haar be
reik had gezet.
Niet lang daarna jjlde Dokter Beels,
door Klaar gewaarschuwd, binnen.
„Wat is hier gebeurd?" vroeg hy ver
wonderd, terwyl hy de hand van Mimi in
de zyne nam.
„Ik weet het niet," antwoordde Mevrouw
bezorgd. „Ze ontving daareven dezen brief,"
en ze wees naar den grond, waar de brief
lag, „en toen zag ik het wel, ze werd zoo
bleek en begon zoo te trillenop eenmaal
liet ze een gil hooren en viel in zwjjm."
Maar dokter had de laatste woorden niet
eens verstaan. Hy had de brief reeds op
genomen en ging daarmede al lezende naar
de apotheek; toen hy terugkeerde en Mimi
door allerlei middelen weer zocht by te
brengen, zei hij op een gedempten toon
tegen zyne vrouw: „Die brief heeft het ver
oorzaakt, niets anders."
wilde doen. Hij liet ze naar men zegt
aan Frankrijk aanbieden, maar de
Fransche regeering aarzelde, daar men
te Parijs de honderdmillioen frs. daar
toe noodig, niet opeens kon vinden.
Door dit oponthoud kreeg Engeland
de lucht van wat er gaande was, en
weldra was de koop gesloten en had
Engeland de aandeelen gekocht. In
1882 weigerde Frankrijk met Enge
land mede te gaan toen dit land Alexan-
drië wilde bombardeeren voorgevend
dat zijne vloot bedreigd werd door
den opstand van Arabi-Paeka. Frank
rijk had hierdoor zonder slag of stoot
Engelands opperheerschappij over het
Kanaal in Egypte bevestigd. Het kon
dan ook kwalijk anders doen dan
bij de entente in 1904 zijn medezeg
genschap over Egypte prijs geven,
en verzekerde zich daardoor in de
ure des gevaars van Engelandsvriend-
schap. Het is dan ook niet te sterk
gesproken, zoo men zegt, dat de door
graving van den landengte van Suez
èn in den wereldpolitiek èn in de
Europeesche politiek, een algemeenen
ommekeer tot stand bracht. Het prijs
geven van dé Levant heeft Frank,
rijk in Engeland een machtgen steun
doen verwerven, Engelands invloed
heeft Spanje op Frankrijke hand ge
bracht Frankrijks vriendschap voor
Engeland een einde gemaakt aan de
zeer gespannen verhouding tusschen
Engeland en Rusland en voor zijn
Indisch gebied heeft Engeland een
zekerheid gekregen, als het bij de
vaart om De Kaap nooit bezat. Ook
voor Nederland is, zoolang we in vrede
met onze buren in Indië leven, het
Kanaal van Suez van onschatbare
waarde. Onze Archipel is veel dich
ter bij ons gekomen. In een maand
zijn we er. En ook onze kolensche
pen trekken met het oog op den ko
lenvoorraad, ongemeen profijt van
dezen korteren weg.
In dezen oorlogstijd nu ons sinds
eenigen tijd den weg door het Suez-
Kanaal onmogelijk is gemaakt, zijn
wij er eerst recht de voordeelen van
gaan beseffen. Vooral ook met het
oog op onze Ned.-Ind. koloniën. Zij
liggen daar nu toch, men kan haast
zeggen verlaten, zonder dat zij op
hulp van het moederland kunnen
rekenen. Deze wetenschap legt ons
Maar er was geen gelegenheid om ver
der eenige inlichtingen te geven, want
Mimi .gaf weer teekenen van bewustzijn
ze sloeg de oogen op, en terwyl ze ver
schrikt rondkeek, zuchtte ze
„O, God leef ik nog En ik droomde,
dat ik sterven ging," en terwyl ze haar
hoofd weer achterover liet zinken, fluister
de zjj:
„En dat Willemien daar ginds stond,
ginds
„Ze moet naar bedzei de dokter.
„Beste Mimi, laat Mama je helpen en
je naar bed brengen. Rust zal je zeker
goed doen."
„Ja ruststeunde Mimi pynljjk.
„Rust l"
„Maar op eenmaal barstte ze in hart
stochtelijk schreien uit en riep:
„Maar ik vind nergens rustNeen ner
gens, nergens!"
„Laat haar maar schreien," zei dokter
Beels, zyne vrouw met eene beweging van
de hand afwerende. „Dat is medicyn voor
haar."
En toen ze eenige oogenblikken later
door Mama en Klaar naar haar bed ge
bracht was en de eerste, toen ze zeker
was, dat haar lieve kind sliep, in de huis
kamer terugkeerde, vond ze daar den dok
ter in gedachten met den brief in zyne
handen heen en weer loopen.
„Hebt ge den brief gelezen?" vroeg ze
belangstellend.
„Ja,"antwoordde hy somber. Lees dien
dan ook de noodzakelijkheid op In
dië zelf weerbaar te maken. De ver
dediging van onze koloniën moet in
Indië zelf georganiseerd worden. Dit
legt ons hooge verplichtingen en zwa
re eischen op, maar kan aan den
anderen kant dë belangstelling in
ons koloniaal bezit verhoogen.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Een kind en een keizer kunnen overal
slapen, zegt een oude spreuk. Dat een
vermoeid kind, waar ook te ruste gelegd,
al spoedig den slaap te pakken heeft, is
genoeg bekend. En een keizer, of heer-
scher Van Napoleon wordt verhaald dat
hij eens in een veldslag behoefte voelde
aan rust. Hij kon zich niet meer staande
houden, legde zich neer onder het gedon
der der kanonnen en beval hem na een
kwartier te wekken. Hy sliep terstond in
en had zijn oude kracht weer terug toen
hij op het bepaalde oogenblik gewekt werd.
Wij dachten aan bovenstaande spreuk,
toen we het verslag lazen van een on
derhoud dat een Berljjnsch correspondent
met Hindenburg en Ludendorff, den chef
van diens staf, had gehouden.
Hindenburg had over den oorlogstoe-
verklaard
De zaken staan zoo gunstig mogelijk en
alles zal ook verder goed gaan. Op de
vraag»Hoe lang nog gaf hij ten ant
woord »Dat zal van onze vijanden af
hangen profeteeren is een ondankbaar
iets, in den oorlog moet men het beslist
nalaten. Het is mogelijk, dat in het jaar
1917 de gevechten zullen plaats hebben,
die de beslisssing zullen brengen. Ik weet
het niet, niemand weet het. Ik weet
alleen, dat wij zullen doorvechten tot aan
de beslissing. Ludendorff voegde daaraan
toe»Wij denken aan geen vrede, wij
zijn vast besloten den oorlog voort te zet
ten, hetgeen trouwens duidelijk genoeg
blijkt uit alle maatregelen der bondge
nooten.«
ïZullen de Russische massa's uitgeput
raken aldus de bezoeker. Zij raken
reeds uitgeput, daarvoor zorgen in de eer
ste plaats de Russische legeraanvoerders.
Maar ook in Rusland groeien nieuwe ge
slachten op. Dat geeft echter niets. Ook
wij hebben menschen genoeg. Duitschland
kan beschikken over overvloedige aanvul
ling en ook in Oostenrijk zyn de reserves
nog lang niet uitgeput. Wij zijn nooit
zelf ook maar."
En nu las Mevrouw Beels den volgenden,
keurig geschreven brief:
Mejuffrouw
Ofschoon het ray zelf smart u deze re
gelen te moeten schrjjven, is het toch beter,
geloof ik, dat het verstand spreekt dan het
gevoel.
In de beste overtuiging, dat u op een
goede afkomst kondet bogen (immers een
dochter van Dokter Beels) vond ik in
en dit ook by nadere kennismaking, de
geschikte persoon, die aan myne twee jong
ste dochters eene opvoeding zoude geven.
Zeer toevallig vernam ik echter, dat
niet de Heer en Mevrouw Beels uwe ouders-
maar alleen uwe pleegouders zyn. Uwe af,
komst ligt geheel in 't duister. Men heeft
slechts eene aanwyzing, naar ik verneem,
en wel deze, dat uwe ouders lieden waren,
die op kermissen met een spel rondreisden.
Al dank ik den Hemel voor u, die u in
den Heer en Mevrouw Beels zulke lieve
verzorgers deed vinden, die u eene opvoe
ding geheel naar hun stand gaven en al
herhaal ik het hier gaarne, dat uwe wjjze
van omgang my uitstekend voldeed, dat het
mij diep smart u deze regelen te moeten
zenden, toch geloof ik, met het oog op
uwe élèves, die reeds alles van uwe af
komst weten, dat het beter voor ons is,
te scheiden. Het ontzag voor u zou ver
loren zyn. en het zou diep grieven, indien
een onbedachtzaam woord van een der
bang geweest van het groote aantal der
Russen. Wij kennen geen overmacht,
waarop Ludendorff liet volgenOver
macht als gevaar bestaat slechts voor den
zwakke. Wie zich over het noodlot be-
beklaagt, moest zich eerder zelf beklagen.
Een vaste wil maakt eigen lot, er bestaat
geen noodlot.
Toen nam Hindenburg weder het woord
»De nieuwe Russische legers,zeide hij,
ïzijn zoo goed en zoo slecht als de oude.
De voornaamste eigenschap van den Rus-
sischen soldaat blijft zijn blinde gehoor
zaamheid. Vorderingen in militaire richting
heeft hij niet gemaakt, alleen de Russische
artillerie is, doordat zij opgeleid is door
Fransche en Japansche officieren, die ten
deele ook commandeeren, beter geworden.
Maar de Duitsche en Oostenrijksche ar
tillerie staat toch nog steeds boven haar.
Een tjjdlang hadden de Russen meer mu
nitie dan vroeger. Hun munitievoorraden
zyn thans echter kleiner geworden en de
aanvoer over Archangel en Wladiwostok
zal ophouden, zoodra de winter komt.
Teh slotte nam het gesprek een annec-
dotische wending. Hindenburg vertelde, dat
hy gedurende den heelen duur van den
oorlog slechts éénmaal verlof had genomen
om zyn familie te zien, en wel zeven dagen.
En toen zoo kwam ik op vorenge
noemde spreuk de correspondent een
woord van bewondering sprak dat zij zoo
goed tegen de inspanning konden zeide
Ludendorff dat dit kwam doordat zij zoo
uitstekend sliepen.
»Een soldaat moet de kunst van slapen
verstaan, dat is een van zijn gewichtigste
eigenschappen.* En Hindenburg vertelde,
dat hij voor den stormloop op St. Privat
in 1870 in een ravijn met den teugel van
zijn paard in de hand zoo vast had ge
slapen, dat men hem moest wekken toen
de stormloop een aanvang nam.
Nu ik vermoed dat de soldaten te mid
den van het hevigst krijgsgedruisch rustiger
slapen, dan degenen, die een aanleidende
oorzaak van dezen wereldoorlog zijn, al
liggen die dan ook op het zachtste dons.
Wat de toestand op de verschillende
fronten betreft er is sedert ons laatste
overzicht weinig van beteekenis voorgeval
len. Er is natuurlijk geen rust, maar
waarschijnlijk ook tengevolge van de regen
dagen zijn er geen belangryke feiten te
boeken. In de Dobroedsja is het nu kalm.
De Duitsche bevelhebber von Mackensen
meldde den 20sten October, dat de ge-
meisjes u pijnlijk zou aandoen.
Met de beste bede voor U welzijn
Verblyf ik, hoogachtend
Baronesse van Walstein.
„Arme meidzegt Mevrouw^ Beels,
terwyl ze den brief uit hare handen laat
gljjden, „wat is de wereld toch onbillijk
Dienzelfden avond kreeg Mimi geduchte
koorts. Dokter Beels had het wel voorzien.
Een dergelyke schok, als vandaag onder
vonden, was voor haar lichaam te sterk.
Mevrouw Beels zat by haar ledikant en
Klaar, die nu en dan al eens was komen
kijken, had nu beneden geen rust meer.
„Ik bljjf by u zitten, Mevrouw I" zei ze
„want als ik al weer in de keuken ben,
dan verlang ik al weer naar boven tegaan,
en ik ben zoo bang dat de Juffer dat
heen en weer loopen en dat kraken van
de* deur zal hinderen."
„Waardoor heeft de Juffrouw toch dat
toeval gekregen?" vroeg ze eenige oogen
blikken later zacht.
Maar Mevrouw Beels wenkte haar dat
ze zwjjgen zoude patiënt verlei zich, mis
schien ontwaakte ze wel.
Klaar sloeg eens even het gordijn open.
„Wat heeft zy een kleur!" fluisterde
ze tegen Mevrouw, en de zieke sloeg, mis
schien door dat gefluister opgewekt, de
oogen op en keek Klaar met haar schitte
rende kjjkers aan.
Wordt vervolgd
MEIWSBLAB
voor Hot Land van Hoosden en Altena. de Langstraat en de Bonelerwaard.
