NIEUWSBLAD
voor het Land van lensden
en Altena, de Langstraat en de
Bommelerwaard.
Nd, 3625. Zaterdag 2 December.
s
Fijne soorten tabak. Rookt het merk MAJA.
Abdtisir
OPRUIMING
J. ie joajh jYicuwstraat jUiisden.
C. VERHAGEN,
"5 u"
Markt 61, 's-BOSCH.
CSl
13
LL
£U
a -a S
■S-SS
ia*
13
Kistjes sigaren met 25, 50 en 100 stuks. Kist
jes met 25 stuks vanaf 85 cent. Yerder voor
handen verschillende soorten sigaren van 3 tot
10 cent enduurder, in luxe verpakking. Alle
fijne soorten cigaretten in doosjes van 10, 25, 50
en 100 stuks in verschillende prijzen.
A. VOS—VAN MERSBERQEN,
Uit stof is
het aekomen.
van alle voorhanden
vanaf MAANDAG 13 NOVEMBER,
Alleen, verkoop
der Horloges der
Grootste keuze Pendules in alle stijlen,
Regulateurs, Wekkers, enz.
C4
ÜJ
in
04
un
•G tn
u
ia
QJ
M
tz
St. Nicolaas geeft bij deze
kennisdat hij dit jaar al zijn
beste sigaren en cigaretten be
zorgd heeft in de Engstraat
No. 88 en er zorg voor heeft
gedragendat er alle soorten
voorhanden zijn
BEHOORENDE BIJ HET
BUITENLAND.
Merkwaardige catacomben.
Bij den strijd in Combles is, zoo schrijft
Scheuermann in de »Norddeutsche Allge-
meine Zeitung«, voor het eerst melding
gemaakt in dezen oorlog t van onderaard-
sche gangen en vertrekken, die diep onder
de straten en huizen van het vlek door
liepen. Boven kon de vijand dus gerust
alles in splinters schieten, in de oude on
deraardsche gangen, waar de verband-
plaats was, lagen de gewonden ten minste
veilig. De vele meters dikke dekking van
met plantenwortels als door een net sa
mengehouden bodem konden zelfs de zwaar
ste granaten nooit doorboren. De cata
comben van Combles de Saksische
troepen noemen ze Kumben hebben ons
dus goede diensten bewezen, zoolang de
plaats onder roffelvuur lag. Door een toe
val werden ze ontdekt. Het doel ervan en
de uitbreiding heeft'men niet kunnen be
palen, want het tijdstip was niet erg ge
schikt voor wetenschappelijks onderzoekin
gen. Zij liepen naar één richting in een
eindelooze gang uit, die men tweehonderd
meter ver kon vervolgen. Dan werd de
lucht zoo slecht, dat men slechts met een
gasmasker verder kon. Een plaatselijke
legende beweert, dat deze raadselachtige
onderaardsche vertrekken van een slot uit
de middeleeuwen afkomsfig zijn, dat op
geheimzinnige wijze met een naburig kas
teel verbonden was.
In vele plaatsen weet men van het be
staan der catacomben en al kan men er
menigmaal niet inkomen en hebben zij
het onderwerp gevormd van geleerde on
derzoekingen, toch zijn zij vooral een prik
kel geweest voor de verbeeldingskracht
van de inwoners. Nu eens zijn ze het
onderaardsche slot van een roover geweest,
die hier zijn gevangenen opsloot en zijn
schatten verborg, dan weer waren ze
toevluchtsoorden voor alle mogelijke ver
volgden van de oude Galliërs tot de Hu-
genooten en den adel onder de revolutie
toe. De bevolking heeft een eigen woord
voor deze catacomben, wat reeds bewijst,
dat zij in de buurt ver verspreid en al
gemeen bekend zijn. Men noemt ze in
Picardië les muches.
Men daalt diep naar beneden vóór men
op een gelijken weg komt. Hier heeft
men manshooge en voldoend breede onre
gel matig loopende gangen, die in den
krijtsteen uitgebroken zijn en slechts daar
waar de uitgang naar boven is zijn zij
netjes met baksteen overwelfd. De ouder
dom van deze baksteenen heeft men niet
kunnen bepalen. In een ander muches-
systeem vond ik in het gewelf baksteenen
waarin Romeinsche cijfers stonden en die
naar hun karakter te oordeelen later dan
in de middeleeuwen waren ontstaan. Alle
paar pas was er een opening naar links
eri rechts. En door deze lage openingen
kwam men in vertrekken. Deze vertrek
ken zijn van een onregelmatigen ronden
vorm en zoo groot als een middelmatige
kamer. Een vertrek overtreft alle andere
in grootte en zorgvuldigheid van bewer
king. Het is meer dan vier meter hoog,
de zoldering verloopt, puntig als een gotisch
gewelf. Dat moet de onderaardsche kerk
zyn geweest. De bodem van de gangen,
waarin een vreemde zeer gemakkelijk zou
kunnen verdwalen en van de zeer talrijke
vertrekken ligt zestien meter en meer
onder de oppervlakte. Met de bovenwereld
stond dit labyrinth vroeger, voor de Duit-
sche soldaten gemakkelijker toegangswegen
aanlegden, slechts door een ronde gemet
selde schacht in verbinding, die er precies
uitziet als een uitgedroogde waterput. Toch
is de lucht overal verbazend goed. De
wanden zyn behalve op eenige plekken,
waar door barsten in het gesteente water
siepelt, droog en kon men hier dus als
het moest even goed wonen als in een
loopgraafdekking. De vluchtige bezoeker
ziet niet of deze muches bewoond zyn
geweest. Op den gjond ziet men geen
spoor van humusvorming, maar het is mo
gelijk, dat afgebrokkelde stukken van wan
den en zoldering den humus weer toege
dekt hebben.
Wat de Fransche onderzoekingen over
de muches aan het licht gebracht hebben,
weet ik niet. Ik weet slechts, dat eenige
ze voor historisch en andere ze voor heel
laat houden, wat niet in tegenspraak be
hoeft te zijn. De krijtformatie, die zeer
voor den bouw van deze catacomben ge
schikt is, kan in verschillende .perioden in
denzelfden nood de zelfde schuilplaatsen
hebben voortgebracht.
LONDEN. Het wekelyksche artikel van
Gardner in de Observer betoogt dat er
aanwijzingen zijn voor wat fde zeelieden
»vuil weer" noemen. Carson, Billing Dalziel,
Northcliffe, de Morning Post en Bottomley
worden onrustig.
Wij beleven, zegt Gardiner, thans een
een fase van neerslachtigheid, die ten deele
een natuurlijke terugslag is op de ver
wachtingen, die gewekt waren door de
gebeurtenissen van het jaar die, te begin
nen met de mislukking van de Duitschers
te Verdun, voor de geallieerden voortdu-
nend gunstig waren geweest. De verwach
tingen overtreffen altijd de verrichtingen
en het is niet anders dan wenschelijk dat
de komst van den winter, terwijl de win
ter nog ver af is, een verlaging van de
temperatuur teweeg brengt.
Dit daargelaten, zijn er twee andere
redenen. De eerste is de toestand in Roe
menië, geen incident van dezen oorlog is
zoo vol ironie. Wij hebben allen Roemenië's
tusschenkomst toegejuicht als een gebeurte
nis, die de kroon zette op den zegevieren
den zomer en een belofte voor een spoedige
overwinning inhield. In plaats daarvan is
die gebeurtenis op iets als een ramp gaan
lijken, niet alleen voor Roemenië, maar
ook voor de algemeene zaak der geallieerden.
Om dat plan te verijdelen, moeten wij
zekere feiten begrijpen. Gardiner gaat dan
na wat de vloot heeft uitgericht. »De
vloot heeft haar werk goed gedaan, maar
er is geen voorval geweest, dat ons dat
snelle en zekere besef heeft gegeven, dat
een meester aan het roer stond, dien wij
noodig hebben,1 indien wij volkomen ver
trouwen in de vloot willen hebben, niet
alleen als een krachtdadig werktuig, maar
ook als werktuig van die schitterende en
toch bedachtzame vermetelheid, die het
wezen en het slagen van den oorlog is.
Maar deze taak wordt onderzocht. Geen
goed, maar veel kwaad zal gesticht worden
door onbesuisde pogingen om een paniek
te verwekken, waarin men vooral een po
ging zou zien om partij te trekken van de
tegenwoordige stemming van neerslachtig
heid, om een nieuwen aanval op de regee
ring te ondernemen.
Dit kan echter niet anders dan als boos
aardige brandstiching en roekeloosheid be
stempeld worden. Wie daar achter zit
kan opgemaakt worden uit het optreden
van de Morning Post, die, na haar jongste
beleedingen tegen Lloyd George opgegeten
te hebben, hem nu »den« man noemt en
hem nu aanspoort om een politiek in te
wijden, die ons in Ierland een burgeroor
log zou bezorgen. Lloyd George moest
middelerwijl de beteekenis van het oude
gezegde over de »geschenken der Grieken®
begrepen hebben. De regeering moge wat
teneergeslagen zijn, maar zij is nog gezond
en zal Asquith, Grey, Law, Mc Kenna en
Chamberlain niet overboord werpen.
De tweede reden van de tegenwoordige
neerslachtigheid ligt dichter bij honk. De
stijging van de prijzen der levensbehoeften,
de nieuwe levensmiddelenpolitiek van de
tegeering en de bewijzen van de voort
durende roerigheid van de duikbooten heb
ben tezamen geen alarm, maar een zekere
onrust verwekt die niet te loochenen valt.
Deze onrust weerspiegelde zich in de zeer
algemeene neiging om het werk van de
vloot te toetsen. Zekere spelbrekers ho
pen dat die agitatie hen in staat zal stel
len om te doen wat zij met vroegere panie
ken niet konden bereiken, namelijk de
regeering ten val te brengen en in haar
plaats een soort van raad van tienen te
plaatsen, die niet met goedkeuring van het
parlement zullen regeeren, maar krachtens
een persdictatuur.
Twee transportschepen vergaan. Een
heel regiment infanterie verdronken.
Het Zweedsche blad Aftonbladet verneemt
uit vertrouwbare bron uit Helsingfors, dat
twee groote Russische transportschepen,
op weg van Helsingfors naar Reval (in de
Oostzee) met het 45e infanterieregement
op volle oorlogssterkte aan boord, in het
laatst van October zijn vergaan. Het rege-
raent had gedurende eenigen tijd garni
zoensdienst verricht in Finland. De trans
portschepen zijn waarschjjnlyk op mynen
geloopen.
Ex-president Stein. -j-
Bloemfontijn, 25 Nov. (Reuter). Ex-pre
sident Stein van den Oranje-Vrystaat is
gestorven.
BINNENLAND
Door een aanrijding Verongelukt.
Maandagavond is tejEnter (Ov.) de 33-
jarige klompenmaker W., die naar huis
fietste, tegen een wagen opgereden, die
geen brandende lantaarn voerde. Door het
paard werd hy zoodanig in den buik ver
wond, dat hij kermend ineenzakte. De
dokter die geroepen was verbood het ver
voer van den verwonde, die inmiddels een
huis was binnengedragen. Dinsdagavond
is W. overleden. Hij laat eene vrouw met
vier kleine kinderen achter.
o
Uit Arnhem.
Arnhem bezit onder de inwoners een
ruim contingent smokkelaars. Merkwaar
dig zooveel lieden, voorheen venter,; mars
kramer of van soortelijk los beroep, in
goeden doen raken. De meest fantastische
verhalen over door smokkelen verkregen
schatten doen hier de ronde. Bedelaars
en bezembinders met aanhang brengen, met
scherpzinnigen handelsgeest bezield, hun
waar uit patria over de grenzen. Maar
velen ontspringen den dans van het gevaar
niet. De strafgevangenis zit mudvol met
smokkelaars** van verschillenden leeftijd
en van uitéenloopend beroep. Naar ver
luidt hebben zelfs brievenbestellers en ma
chinisten der S. de verzoeking van het
gouden kalf niet kannen weerstaan. In
den*|nacht van Zaterdag op Zondag jl'
hebben de marechaussées een 70-tal dames
en heerensmokkelaars in verzekerde bewa
ring gesteld.
De directeur-generaal der posterijen en
telegraphie maakt bekend, dat bij gelegen
heid van het aanstaande Sint Nicolaasfeest
de vergunuing om meerdere pakketten aan
hetzelfde adres van slechts een enkele
adreskaart te doen vergezeld gaan, voor
den tijd van 2 tot en met 6 December
wordt ingetrokken en derhalve bij elk ge
durende dit tijdvak ter verzending aange
boden pakket eene adreskaart zal behooren
te worden gevoegd.
Voorts wordt, ter verzekering van eene
goede overkomst van de pakketten, aan
bevolen
lo. zorg te dragen voor eene doelma
tige en stevige verpakking van de voor
werpen in dier voege, dat deze op afdoende
wijze^tegen breken en beschadigen zijn
gevrijwaard
2o. zooveel mogelijk de adressen op
de pakketten te schrijven en waar opplak
ken of aanhechten van een adres onver
mijdelijk is, dit zoodanig te bevestigen, dat
voor het verloren gaan daarvan, gedurende
het vervoer, geen vrees behoeft te bestaan
3o. in de pakketten een tweede los
adres te sluiten
4o. de pakketten bestemd voor mili
tairen te voorzien van een adres, waarop
de onderdeelen van het leger, waartoe de
geadresseerde behoort, dnidelijk en volledig
zijn aangegeven en deze pakketten ter
bevordering van eene geregelde verzending
vóór 3 December ter post te bezorgen.
Ten slotte wordt de aandacht gevestigd
op de gelegenheid tot aangifte van waarde
van pakketten, hetgeen voor die, welke
kostbaarheden bevatten, is aan te bevelen
en tengevolge waarvan, bij eventueel ver
loren geraken tydens het vervoer, het volle
bedrag der aangegeven waarde van de
pakketten kan worden vergoed.
G
G
<L>
O
<L>
33
O
'2
C3
O)
e
<1>
M.22
a <L>
g e
CS QJ
5
O
O
tb
I*
<u
tJ
te
c
bfc
c-
10
«P *4
cs <v
c 'S
00
g
3
a
03
03
a>
T3
O
O
O
JüQ
J3
O
03
c
-£
CU
O
S
4)
-C
8
Houten Tabakspijpen, ook in Etui, Sigarenpijpen, Sigarenknippers, Siga
renaanstekers Merk H. W., weigert nooit. Sigaren en cigarettenkokers in
verschillende soorten enz. enz.
AANBEVELEND,
Engstraat 88 Heusden.
ITÏÏHnïïTïïïïnïïïïTIThiiilflTnflTnïïTÏÏTÏÏÏÏTnTlïïïïnïïïïïïTïïTTO
Velen die door hun beroep »ingestofd" worden, lijden vaak aan
overmatige verslijming en beklemde adem, terwijl zij aan ernstige
borstziekten blootstaan, doordien het scherpe stof zich in hun keel,
borst en longen vastzet, deze prikkelt, verwondt en doet ontsteken.'
Voor hen is het tijdig gebruiken van een verzachtend, zuiverend
en slijmoplossend .middel een levensbehoefte.
Fabrieksarbeiders, bootwerkers, metaalbewerkers, steenhouwers,
glasblazers, stokers, mijn- en kolen werkers, kortom allen, mannen,
vrouwen, jongens en meisjes die veel yan het stof te lijden hebben,
zij vooral moeten de beginnende keelontsteking en het lichte kuchje
wantrouwen.
Voor hen in 't byzonder is de veelgeprezen
een beproefd en vertrouwd middel, want de Abdijsiroop verwijdert
zacht en pijnloos de vastzittende slijm en stof en doodt de ziekte
kiemen, welke ontsteking veroorzaken. Verzacht en geneest de ont
stoken slijmvliezen, stilt den hoest, verdrijft de benauwdheid en
is dan ook een veelgeroemd middel bij asthma, bronchitis, in
fluenza, slijm- en kinkhoest en verkoudheid.
Prijs per flacon van 230 gram f 1.05, van 550 gram f 2.05,
van 1000 gram f3.55. Alom verkrijgbaar. Eischt rooden
band met onze handteekeningL. I. AKKER, Rotterdam.
met 3O0/j korting.
IUIOECSEL
m
G
s
- II)
C
es
cS
co
z
w
nö
c/S>
O
03
s
C/3
CL»
o/a
CL»
CL»
Cl»
C/S>
T3
CS
r—
B
JU
"3
CL»
a
t/S>
CS
xt
CL»
uu
Gouden- en Zilveren artikelen,
tniHHORLOGEE