Bij Bit nr. behoort een bijvoegsel.
Und van altena
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3640, Zaterdag 27 Januari 1917.
fiüUILLKTOV
I M I.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regej
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
BUITENLANDSCH OVERZICHT"
«De aanhouder wint® zal President Wil
son denken. Toen zijn vorige nota dooi
de oorlogvoerenden niet gebruikt was als
middel om samen te confereeren over de
mogelijkheid tot vrede had hij zich geheel
kunnen terugtrekken. Hij heeft dit echter
niet gedaan.
Maandag 1.1. heeft hij In de Ameri-
kaansche Senaat een rede gehouden, die
van verstrekkende gevolgen kan zijn voor
het verdere verloop vaii"bët huidige krijs-
bedrijf en de mogelijke vredesonderhande
lingen. Wij willen de voornaamste punten
van die rede aanstippen.
Den 18en December, zoo ving hij aan,
heb ik aan de regeeringen van de oorlog
voerende landen een gelijkluidende nota
gericht, waarin ik hun verzocht, stellige
dan beide groepen van oor ogvoerenden no^
hadden gedaan, de voorwaarden te noemen
waarop zij het mogelijk zouden achten vre
de te sluiten. Ik sprak uit naam van de
menschheid en van de rechten van alle
onzijdige landen gelijkt het onze, vele van
wier voornaamste levensbelangen de oorlog
voortdurend in gevaar brengt.
De Duitsche mogendheden vereenigden
zich tot een antwoord, dat slechts te kennen
gaf, dat zij bereid waren hun tegenstan
ders in een conferentie te ontmoetan ten
einde over de vredesvoorwaarden tespreken
Deentente-mogendheden hebben veelstelliger
geantwoord en, weliswaar in algemeene
bewoordingen, maar met voldoende stellig
heid om bijzonderheden aan te duiden, de
bepalingen waarborgen en daden van her
stel die zij de onontbeerlijke voorwaarden
van een bevredigende regeling achten.
Dan volgt de opmerking dat wij den
vrede veel nader zijn gekomen en dat is
zeker opmerkelijk.
Een oorlóg eindigt altijd meteen vrede;
in zoover kan men tijdens een oorlog op
elk oogenblik met recht verklaren, dat de
vrede naderbij is gekomen. Maar dat zou
toch maar een leege phrase zijn, en dal
president Wilson het zoo bedoelt, is on
waarschijnlijk, aangezien hij later zegt,dat
een duurzame vrede slechts kan komen,
wanneer de vrede door schikking en niet
door onderwerping van een der partijen
tot stand komt. Het schijnt dus, dat Wil
son, verklarende, dat er vooruitgang is be-
door A. DE VISSER.
58)
Ook over een andere zaak werd druk
het woord gevoerd.
Op een morgen toch had men teVecht-
dam een heer zien loopen in een rijke
uniform, en die hem waren nagegaan,
hadden hem zien binnentreden bij den
Dokter.
«Wie dat toch zijn mocht,® had men
al nieuwsgierig gevraagd, en door navor-
schen en navragen was men het eindelijk
te weten gekomen.
Wie het was
Welnu, er werd bij Dokter Beels aan
gescheld.
Meisje hier woont Dokter Reels im
mers nog, niet waar
«Ja wel, Meneer
«Wil je wel eens vragen, of er voor
een oude kennis van de Juflerook beletis?®
En Klaar, die sloffend en brommend
naar binnen was geloopen, vooral ook om
dat woord meisje,® net of ze nog een
jonge deerne was, Klaar had gezeid, toen
ze binnen kwam
«Nou staat er een voor de deur, met
goud op zyn lichaam, en die vraagt of er
ook belet is.®
«Met?® vroeg Mevrouw Beels, die wat
reikt in de richting van een staking van
de vijandelijkheden (tenzij k tort et tra
vers optimist wil zijn), er meer van weet
dan aan de overige wereld openbaar is
geworden, en in zoover is deze verklaring
hoopvol.
Maar welke vooruitgang er dan sinds
de eerste nota van Wilson naar den vrede
is, kunnen wij niet zeggen. Toen toch
hebben de centralen geantwoord wij zijn
het volkomen met u eens en om het doel
te bereiken, dat ook uw doel blijkt te zijn,
hebben we juist aan onze tegenstanders
voorgesteld, tot een conferentie over te
gaan. Wij wenschen de wettige belangei
van onze volken te verdedigen, die niet in
tegenstelling zijn met die van de volken
waarmee wij ons in oorlog bevinden.
De entente verklaarde evenzeer, dat zi
het volslagen met de verheven beginselen
van den president eens was. In het bij
zonder wenschte zij, dat de vrede duui
zaam zou zijn. Dit kon echter slechts wor
den bewerkstelligd door een volledige over
winning van de entente, die met zich mee
zou brengen de verdeeling en oplossing van
Oostenrijk-llongarije, de verdeeling van
Turkije en dergelijke dingen meer.
Nadat nu eenmaal de entente aan Duitsch
land heeft geantwoord wij willen niet met
u confereeren, is het Duitsche antwoord
aan Wilson natuurlijk zonder practische
waarde geworden.
Het antwoord der entente kwam met
veel omhaal van woorden hierop neer
wij vechten door.
Maar nu zegt Wildon Dat is niet noo
dig en niet goed. Er zal nimmer een duur-
zamen vrede tot stand kunnen komen als
er eerst een volslagen overwinning behaalt
is. Immers, overwinning zou een vrede
brengen, waarbij de verslagene zou ge
dwongen worden, de voorwaarden van den
overwinnaar aan te nemen. Hij zou met
vernedering worden aangenomen, onder
lijden en ondraaglijke opoffering, het zou
een angel nalaten, een wrok, een bittere
herinnering, waarop de vredesvoorwaarden
zouden zijn geschreven, niet duurzaam, maai
als op nat zand. Alleen een vrede tusschei
gelijken kan duurzaam zijn. Alleen eei
vrede, waarvan het beginsel gelijkheid is
en gemeenschappelijke deelneming aan een
gemeenschappelijke weldaad. De juiste staat
des geestes, het juiste gevoel tusschei
volken is even noodzakelijk voor een duur-
zamen vrede als de juiste oplossing van
slecht van gehoor werd.
Maar voor dat Klaar kon antwoorder.,
vroeg een forsche stem
«Mag een oude kennis binnen komen
«Lieer!® zei Mimi opspringend, «dat is
Karei Lindeman
«Juist, dat was onze oude kennis Karei
Lindeman, de luitenant ter zee.
«Ik was hier gekomen,® zei hij, met zijn
open en gebruind gelaat binnentredende,
win mijn nichtje Willemien eens te komei
opzoeken en nu begreep ik, mocht ik toch
hier ook niet zoo als een onbekende voor
bygaan. Welk een verandering,® vervolg
de hij, met zekeren eerbied Mimi de hand
drukkende, zoo terug te vinden als
Gravin van Wijhoven.®
«Ja, ja,® haastte zich Mevrouw Beels op
angsligen toon te laten volgen«Dat is
ze eerst na onzen dood. Zoolang wij le
ven, is ze en blijft ze Mimi Beels.®
«Of u gelijk hebt,® zei de oude, goed
hartige stem van Karei. En nu volgde er
een werkelijk aardig en belangwekkend
gesprek. Karei, die zooveel wist te ver
tellen van dat prachtige Indië, zoo veel
interessante ontmoetingen had gehad, en
Vluni, die hem alles haarfijn moest meê-
deelen, hoe alles was in zijn werk gegaan,
en eindelijk ook vertellen moest van die
vriendin Lize..a. die, hij zei het met iels
sombeis in zyn slem, «hij zoo gaarne nog
eens had teruggezien.®
Mimi was met over haar uitgepraat en
onder liaar verhaal, waarnaar hy zooaan-
netelige kwesties van grondgebied en van
aanspraken van rassen of naties.
Maar hier komt de President in lijnrecht
conflict met de entente, die geen vrede
wil of de centralen moeten zijn terneerge-
worpen. Ook op een ander punt plaatst
Wilson zich vierkant tegenover de entente,
als hij spreekt van de vrijheid van de zee.
Engeland, dat zich beschouwt als de alleen-
lieerscher op de oceaan en beweeert dat
zijn grenzen zich uitstrekken tot daar waar
het vijandelijk gebied aanvangt, wil natuur
lijk niet weten van vrijheid van de zee
Vervolgens betoogt de President «dat de
natiën eenstemmig de leer van president
Monroe aanvaarden als de leer van de
werelddat geen natie moet trachten haren
regeeringsvorm uit te breiden over eenige
andere natie of volk, maar dat elk volk
vrij moet gelaten worden, om zijn eigen
regeeringsvorm en zijn eigen weg van ont
wikkeling te bepalen, onbelemmerd, zonder
bedreiging, zonder vrees, de kleinen zoowel
als de grsoten en machtigen.®
De Voss. Zeit. zegt hieromtrent
Toen president Monroe in December
1823 zijn theorie formuleerde ging het
om de afscheiding van de Spaansche ko
loniën in Amerika van het moederland.
Amerika verklaarde dat het de tusschen-
komst van Europeesche staten op zijn half
rond ter onderdrukking van staten, die zich
onafhankelijk hadden verklaard, niet zou
dulden. De Monroe-leer is in werkelijkheid
steeds een beschermings-leer voor Amerika
geweest die men populair heeft samenge
vat in de woorden«Amerika voor de
Amerikanen.® Dat was ook inderdaad het
wezen van de Monroe-leer en niet een al
gemeene verklaring van de rechten van
menschen en volkeren.
Duitschland heeft deze leer steeds geëer
biedigd, maar mag nu ook verlangen dat
de Amerikanen ze zelf eerbiedigen.
De Vossische begrijpt, dat Amerika den
vrede wenscht te bespoedigen, zij heeft een
open oog voor het lijden der orizijdigen.
Wilson's uiteenzettingen over het einde van
dezen oorlog en de handhaving van den
vrede in de toekomst verdienen ook alle
aandacht, maar moeten vervolgt het
blad zoo slellig mogelijk weigeren den
president der Ver. Staten als ontwerper
van de Europeesche kaart te erkennen en
ons te laten voorschrijven dat wij aan de
zen oorlog zonder overwinning een einde
moeten maken. Wij wilden, ofschoon wij
dachtig luisterde, blonk menigmaal een
traan in zyn oogen.
«Zooals gij haar nu beschrijft,zei hij,
een oogenblik nadat zij opgehouden had te
vertellen, «zoo heb ik haar op reis mij
altijd voorgesteld. Flink, degelijk oprecht,
met een hart van goud. Het trof mij zoo,
toen ik eenige dagen binnenslands zijnde,
moest hooien, dat ze overleden was.®
Dit bezoek, dat voor Klaar en voor de
Vechtdammers heel lang duurde, had in
hunne oogen een groote beteekenis. Nu de
Juffer zoo maar Gravin was geworden,
kwam er zeker wel een koning naar haar
kijken, dachten ze, eu toch, wie dat ver
trouwelijk gesprek hadden gehoord van
Mimi en Karei, dat bijna uitsluitend over
Lize liep, die hadden iets heel anders op-
kernei kt en gezegd
Nu, als die Lize was blijven leven, was
zij zeker de vrouw geworden van Karei.®
Ik ga nu jaren voorbij en ik zou u ze
ker niet tevreden stellen, indien ik nadien
tijd nog niet eens een blik sloeg op onze
vrienden.
Nu niet meer te Vechtdam, maar op
iet paviljoen bij liet kasteel van den Baron
van Walstein.
't Is een prachtige zomermorgen. Bij
iet paviljoen is een keurig aangelegde tuin.
n het groene heestergewas, dal zoo geurig
en kleurig bloeit, zingen de vogels, alsof
ze geen plan hebben, om ooit weêr uit te
scheiden.
reeds hebben overwonnen, onzen vijanden
een redelyken vrede aanbieden. Wij wa
ren en zijn nog bereid met hen te onder
handelen. Maar ook alleen met
hen, en dat juist, omdat wij op het stand
punt van president Monroe staan in dezen
zin «Europa voor de Europeanen-.®
Dan stelt pres. Wilson voor dat Polen
vereenigd, onafhankelijk en autonoom moet
worden. Maar met deze eisch druischt
hij dwars tegen het Duitsche standpunt
in. Immers er zouden gedeelten van het
Duitsche rijk worden afgescheurd, die voor
het rijk van levensbelang zijn en millioe-
nen Duitschers zouden onder Poolsche
heerschappij komen.
Van bizondere beteekenis is de verkla
ring van Wilson «Bloote verdragen ma
ken den' vrede niet duurzaam." Daarom
is het volstrekt noodig dat er een volke
renbond wordt geschapen, bestaande uit
alle staten. Dus niet gelijk in 1814
omvattende alleen de overwinnende ver
bondenen van het oogenblik, maar alle
volkeren, ook de onzijdigen van thans.
Een organisatie der wereld dus, met
een gemeenschappelijke politiemacht, die
de onwilligen tot vrede kan dwingen.
Deze rede van Wilson wordt in Duitsch
land over het algemeen gunstig beoordeeld
Wel heeft men er zijn gewichtige bezwa
ren tégen, gelijk wij er reeds eenige
noemden, maar men prijst het idealisme
dat er in opblinkt en betuigt er zijn in
stemming mede.
Anders is het in Engeland. Daar heeft
o. a. Boner Lew, de kanselier der schat
kist, een antwoord op de rede gegeven
dat in korts woorden luidtWij vindei
uw vredesdenkbeelden wondermooi, ja zóó
prachtig datwij juist daarom met de
grootste verbittering zullen doorvechten
Duitschland heeft alle schuld van den
vreeselijken strijd. Duitschland is een
voortdurend gevaar voor den vrede. Eu
daarom als Duitschland voor goed genekt
is, willen we zonder en buiten Duitsch
land om uw idealen zien te verwerkelijken
Doch al is de entente nog even ver
woed als vroeger, toch heeft Wilsons rede
reeds dit goede gevolg, dat er weer over
de vredeskwestie wordt gesproken en na
gedacht. Al is het langzaam, wij zien
toch de nevelen wat optrekken en durven
weer hopen, dat er, wie weet hoe onver
wacht, een eiride zal komen aan de gru
welijke volkerenslachting.
In deu tuin wandelt een oud heer. Zijn
haar is zilverwit, maar zijn houding is nog
recht en zijn oogen zieu nog vol levens
vreugde om zich heen. Hij is de type
van een krassen ouden man. Naast hem
wandelt een oude vrouw, gebogen en op
een stok leunend voort.
We herkennen in dit tweetal Dokter
Beels en zijn echtgenoot.
Al heeft zij er lang tegen op gezien,
toch is ze eindelijk bezweken voor de vele
redeneeringen, en heeft ze Vechtdam ver
laten om builen te gaan wonen, en nu ze
daar eiken dag zoo volop geniet van die
heerlijke natuur, van die heerlijke bloemen
en die vroohjke vogels, nu zegt ze wel eens:
«Och, had ik het maar vroeger gedaan,
dan had ik meer levensgenot gesmaakt.®
Eu in het paviljoen vinden we nu
niet meer Mimi, maar nu Gravin Clotilde
terug! wei de Tante, maar veel meer nog
vriendin van freules op het kasteel. Kijk
eens even in haar keurig ingericht boudoir
herkent ge daar den kop en schotel van
Sèvres porselijn op den marmeren schoor
steenmantel
Neen, geloof me, in al haar grootheid
heeft Mum de oude Griet niet vergelen.
Zij gevoelt zich hier gelukkigen tevreden.
Somwijlen bezoekt ze nog eens haar oude
Directrice op de kostschool en verdiept
zich daar in allerlei herinneringen met deze.
Somtijds ook, als ze notarieele zaken te
doen heeft, komt de Notaris Pieter Vrijhoef
met kruipeude beleefdheid en voorkomend-
Dinsdagnacht heeft er een treffen ter
zee plaats gehad tusschen Duitsche en En-
gelsche torpedobooten. Het was een on
beduidend zeegevecht, waarbij de weder -
zydsche verliezen gering .zijn geweest.
Een Engelsche torpedojager is vernietigd,
waarbij 3 olficieren en 44 man gedood
werden. De Duitschers melden dat ook
een tweede oorlogsbodem in den grond
werd geboord. Van de Duitschers werd
een torpedoboot zoo zwaar getroffen, dat
zij IJmuiden moest binnenvallen. Van de
70 koppen bemanning zijn er 15 gewond
en 8 gedood. De Roode Kruisvereeniging
verleende hulp bij vervoer en verpleging
der gewonden.
Van de gevechtsterreinen is niets be
langrijks te melden.
BUITENLAND.
Bewapende handelsschepen in het
Panama-kanaal.
WASHINGTON, 24 Januari (Reuter.)
Volgens een bepaling van het departement
van oorlog zullen alleen' ter verdediging
bewapende handelsschepen, die gebruik
maken van het Panama-kanaal, op dezelfde
wijze behandeld worden als andere han
delsschepen.
o
De mannen onder de 31.
Lord Rhondda, de President van de
Local Governement Board, heeft aan de
dienstplichthoven een rondschrijven gericht,
waariu, hy meedeelt, dat alle mannen, die
geschikt zijn voor den algemeenen dienst
of voor garnizoensdienst in het buitenland,
welke gemist kunnen worden zonder ern
stige schade voor werk van essentieel na
tionaal belang of die geen andere sterke
redenen voor vrystelling hebben, zoo spoe
dig mogelijk voor den militairen dienst
beschikbaar moeten komen (uiterlijk 31
Maart), opdat ze kunnen worden geoefend.
Aan het schrijven is een toelichting toe
gevoegd, waaruit blijkt, dat de regeering
voor mannen onder de 31 jaren geen vry
stelling wil, behalve van uiterste noodza
kelijkheid. De regeering staat op het stand
punt, dat mannen van dien leeftijd voor
het land meer waarde hebben in het leger
dan in burgerlijke betrekking.
Een gevaarlijk rit.
Georg Queri schrijft uit het Westen
aan het «Berliner Tagblatt®
Het Holsteinsche regiment was zoo goed
heid doen wat zij verlangtmaar hij her
innert haar nimmer, dat hij haar heeft
leeren kaartspelen of wou leeren schaat
senrijden.
Eu de oude Klaar, welzeker, de oude
getrouwe heeft ook een plaatsje in »'t
mooie huis,® zoo als zij dat noemt. Alle
dagen maakt ze zich 't druk om de kippen
en kalkoenen te voederen, dat ook al weêr
niemand zoo goed kan als zij.
Eindelijk,.... eindelijk.... Numaareen
verren blik vooruit.
Dokter Beels, Mevrouw, Klaar, afgestapt
van het tooneel des levens.
Willemien Pleygers, getrouwd met haar
photograaf.
Op 't kasteel, ook al alles veranderd, zoo
als alles verandert door den tijd. Freule
Ernestine en Agaat getrouwd.
Onze oude vriend Karei Lindeman kapi
tein-luitenant ter zeeis eindelijk
de echtgenoot van Freule Clotilde, Gravin
van Wijhoven, die samen nog menigmaal in
een dunkbare herinnering wijden aan hun
beider vriendin Lize, nog menigmaal een blik
slaan in dat wondervol, vaak zoo moeilijk
verleden, waarin een krachtige wil zoo veel
deed, een kleine gebeurtenis aanleidinggaf
tot zulk een grooieu ommekeer.
We nemen nu afscheid van allen om hun
een gelukkige en goede reis door 't leven
toe te wenschen.
EINDE.
voor Hot Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.