i
V
Geheimschrift.
Und van altena
Uitgever: L. J.-VEERMAN, Heugden.
No. 3671. Woensdag 16 Mei 1917.
FEUILLETON.
EL NERO.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Reeds de staten der oudheid hiel
den zich bij wederzijdsche onder
handelingen aan zekere regelen,
een gebruik, dat zich in den loop
der tijden steeds uitgebreid heett,
zoodat het in de laatste eeuwen een
wetenschappelijke kunst geworden
is, die wij gewoon zijn met den naam
diplomatie aan te duiden. Reeds
zeer vroeg vinden wij onder de tech
nische hulpmiddelen der diplomaten
het geheimschrift vermeld, dat
in onze dagen nog niets van zijn
waarde verloren heeft.
In den oorlog zoowel' als in vre
destijd speelt het geheimschrift tus-
schen de hoofden der diplomatie en
hun afwezige gezanten, agenten enz.
een zeer beduidende rol. En ofschoon
men reeds lang voor deze soort van
correspondentie een systeem uitge
dacht heeft, waardoor 't geschrevene
voor den oningewijde totaal onoplos
baar wordt, zoo heeft men toch niet
opgehouden tot op onzen tijd aan de
verbetering van dit gewichtig middel
voor het diplomatisch verkeer te ar
beiden.
Een kort overzicht over de geschie
nis en de samenstelling van 't geheim
schrift zal niemand onwelkom wezen;
't maatschappelijk verkeer heeft ook
zijn diplomatie en handel en beurs
kennen evengoed de waarde der
geheime mededeelingen als de bu
reelen onzer diplomaten.
Reeds Julius Ceasar zou, gelijk
men meent, zich bij zijn correspon
dentie met vertrouwen van een
eigen alfabet bediend hebben, dat hij
door verplaatsing der letters samen
gesteld had en waarmee niemand
dan de belanghebbenden bekend was
Ook de Romeinsche rechtsgeleerden
maakten van dergelijk schrift veel
gebruik.
Een zeer eigenaardig middel- om
van gedachten te wisselen vinden
wij bij de Lacedemoniërs. De Koning-
gaf zijn veldheer een ronde houten
staaf mede, terwijl hij een daaraan
volkomen gelijke staaf voor zich
bewaarde. Wilde hij nu zijn veld
overste een geheime order zenden,
31)
Daar echter de oorzaken van dit duel
wortelen in eene ontmoeting, die er tus-
schen graaf Castilio en den markies de
Noielles in het casino, waarvan wij bieden
presidenten zyn, plaats vond, zoo komt ons
volgens de statuten het recht toe, om bij
de beslechting der zaak tegenwoordig te
zijn. Buitendien wenschten wij u te vrij
waren tegen iedere storing van politiewege,
daar gelijk u bekend zal zijn het duel in
Spanje aan zware straffen onderworpen is.
Gy kunt door ons verschijnen echter uwe
oorzaak in alle gerustheid beslechten, 't geen
u beiden zeker niet anders dan aangenaam
zijn kan.
Don Diego boog dankend, maar de graaf
werd nog bleeker en wierp een blik van
doodelijken haat op den spreker.
De secondanten pasten nu den afstand
af en laadden te zamen de uit het casino
medegebrachte pistolen, terwijl de duellan-
ten hunne plaatsen innamen.
Zy moesten op het commando «drie®
van een der secondanten gelijktijdig vuren.
Kalm, bijna vroolijk, wierp Diego zijn
hoed naast zich in het gras, ontving even
als zyn tegenstander het pistool, waarop
de secondanten achteruittraden.
De tegenstanders lieten de pistolen zak-
zoo nam hij een lange, smalle strook
perkament, wond die om de staaf,
zoodat de laatste geheel bedekt was
en schreef dan in de lengte langs de
staaf met gewoon schrift. Rolde men
nu de strook af, dan was het daarop
geschrevene geheel onleesbaar en
alleen de ontvanger, die de manier
kende, waarop de strook gewonden
was, kon dat schrift verstaan.
Wanneer men hiervan de proef
neemt zal men dit geheimschrift zeer
aardig gevonden noemen, doch vol
strekt geheim is het geenszins. Om
dat te ontwerpen moet men naar
Julius Ceasar's idee teruggaan.
In den aanvang was de toepassing
daarvan zeer eenvoudig en bestond
doorgaans in een bloote verzetting
der letters, b.v. a voor p, b voor z,
c voor k enz., geheel naar willekeur;
soms plaatste men daartusschen
schriftteekens van andere natiën, bv.
Grieksche, Hebreeuwsche of Syrische
letters. Of men deed nog een stap
voorwaarts en plaatste voor sommige
letters zekere teekens, bv. x voor a,
voor b, [=3 voor c. Al deze stelsels
zijn zoo eenvoudig, dat afzender en
ontvanger na zeer weinig oefening
den sleutel tot dit geheimschrift van
buiten kennen en de geschreven ver
klaring niet meer noodig hebben.
Edoch zoo gemakkelijk als het is
deze wijze in 't hoofd te houden, zoo
gemakkelijk is het ook voor een
geoefend oningewijde zich uit het
geschrevene een sleutel samen te
stellen. In onze taal bv. zoowel als
in 't Fransch, Duitsch en Engelsch is
het de e die 't meeste voorkomt, in
't Spaansch eii Italiaansch de o. Al
spoedig herkent men dus deze voka-
len en komt daardoor op 't spoor
van de andere letters. Reeds eeuwen
geleden vond men daarin reeds
meesters. In den oorlog een depêche
op te vangen gaf soms meer voordeel
dan een overwinning te behalen.
Men kwam er daarom toe aan 't leger
een taalkuDstenaar toe te voegen,
die zich speciaal met de ontcijfering
van geheime depêches bezig hield
en 't daarin tot groote mate van
vaardigheid gebracht had. Zoo
leefde ten tijde van Koningin Elisa
beth aan 't Engelsche hof zekere
Walsingham, die tijdens het proces
ken om te mikken.
«Een, twee, drie klonk het commando.
Beide pistolen gingen als met ééne knal
af, een oogenblik was het tooneel in kruit
damp gehuld, beide tegenstanders stonden
naar het scheen, ongedeerd overeind, doch
op eens stiet de graaf een woesten kreet
uit en viel met het gezicht voorover en
inet een doffen plomp op den grond. De
dokter en de secondanten snelden toe en
legden den gevallene, onder wiens vest
bloed te voorschijn kwam, op den rug
schielijk ontblootte de oude, ervaren arts
de borst van den graaf en onderzocht de
wonde. Eindelijk glimlachte hij gerustel-
lend.
«Niets van beteekenis,® zeide hy, met
pluksel en pleister het bloed stelpende,
binnen zes weken zal de graaf wqder op
de been zijn.®
Onkruid vergaat niet,® bromde Ser
rano, toen zij eenige oogenblikken later
weder in het rijtuig van den maarschalk
zaten. «Enfin, hij heeft ten minste een
lesje gekregen en wij hebben daardoor vijf
weken den tijd om naar uwe bruid te
zoeken.®
Eenige minuten, later verliet ook het
andere rijtuig met den verwonde langzaam
het boschje en bracht den jammerlijk steu
nenden graaf naar huis.
ELFDE HOOFDSTUK.
In het kabinet der Koningin.
Op den morgen na het duel tusschen
van Maria Stuart zich zeer verdien
stelijk gemaakt had door 't leesbaar
maken van geheime correspondentiën
dier vorstin.
De nood drong dus een stelsel te
vinden, tegen dit gevaar bestand.
En inderdaad faalde het niet aan
scherpzinnige vernuften, die een meer
of minder bruikbaar systeem uit
dachten, 't welk jze immer als 't beste
geheimschrift aan de regeeringen
opdroegen en soms ook wel voor hooge
sommen verkochten. Bonifacius, de
Bisschop der Duitschers, bracht een
geheim stelsel uit Engeland mede.
Er bestaan nog documenten, daarin
opgesteld, die echter ontcyferd zijn.
Om de moeilijkheid der oplossing
grooter te maken bedacht men ach
tereenvolgens verscheidene middelen.
Zoo bv. schreef men de woorden
aaneen of bediende zich voor één en
't zelfde letterteeken van verschillen
de naar willekeur uitgedachte tee
kens of ook men mengde er teekens
onder, zonder eenige beduiding enz.
We zullen thans op grond van
mededeelingen van der zake kundi-
gen, eenige der beste methoden van
geheimschrift mededeelen. Vooraf
ga eene, die niet in den staatsdienst
gebruikt kan worden, doch voor bij
zondere correspondentie, op brief
kaarten bv. zeer geschikt is. Men
heeft geen vreemde teekens daarbij
noodig, doch schrijft alles in gewoon
schrift, met dien verstande, dat men
volgens afspraak met den ont
vanger verschillende willekeurige
woorden en letters daartusschen
schuift, waardoor de vreemdste woor
den te voorschijn komen. Bovendien
verdeelt men de meerlettergrepige
woorden en maakt uit woorden van
één lettergreep door invoeging van
valsche letters meerlettergrepige
Men spreekt bv. afin den eersten
regel gelden de eerste drie woorden
en het laatste niet; in eiken volgen
den regel geldt het eerste en laatste
woord niet en bij alle overige woor
den gelden evenmin de eerste en
laatste letters. Of zoo iets.
Bijzonder ongemakkelijk te lezen
is ook het schrift waarin op zeker
getal letters een tusschengevoegde
voorkomt. Wie zal bv. dit briefje
ontcijferen, wanneer hij niet weet
don Diego, markies de Noielles, en graaf
Castilio zat Hare Majesteit de regeerende
koningin van Spanje, Isabella in hare werk-
kabinet, om de voordrachten aan te hooren,
die de ministers haar dagelijks om dezen
tijd kwamen doen.
De Koningin had zoo juist een gesprek
gehad met den Minister van Financiën, die
het voor totaal onmogelijk had verklaard
om nieuwe en belangrijke sommen, die de
Koningin voor de hofhouding noodig had,
te verschaffen, met dat gevolg, dat hij in
halve ongenade het kabinet had verlaten.
Nadat hij vertrokken was, schelde de
Koningin en de dienstdoende kamerheer
trad terstond binnen.
»Is de Minister van Oorlog, maarschalk
Serrano al hier
«Vraag excuus, Uwe Majesteit, alleen
don Ablano de Brabanto, de minister van
politie bevindt zich in de voorkamer.®
«Laat hem binnenkomen, en verwittig er
mij van, wanneer de maarschalk Serrano
is aangekomen.®
«Om u te dienen, Uwe Majesteit.®
De kamerheer boog diep en verliet de
kamer, wier deur zich een oogenblik later
weder opende om den minister van politie
binnen te laten. Op een wenk der Koningin
nam deze hooge veiligheidsambtenaar,
nadat hij zijne vorstin onderdanig begroet
had, tegenover haar aan hare werktafel
plaats.
«Wat voor nieuws is er, don Brabanto?®
vroeg de Koningin, terwyl zij met de gou-
dat van elke drie letters de derde
ingeschoven is
A Gipsteerbentavlonsdhiebfiksuti-
e vieregelefasglez wockhtropsd -
enbeddokelsdempleekawalnnj -
eearmdagfiknut verd ugozitene-
wielloem.
Nauw verwant hiermee is een an
der systeem, hetwelk ook wel in de
diplomatie gebruikelijk is. De schrij
ver bedekt zijn papier met een stuk
perkament waariö groote en kleine
openingen gesneden zijn, geheel zon
der orde en schrijft daarin. Na
verwijdering van het netwerk vult
hij de opene plaatsen in met wille
keurige woorden en verzendt het.
De ontvanger, in 't bezit van zulk
netwerk, heeft dit er maar op te
leggen om de depêche zonder hinder
te lezen.
Een zeer handige methode, welker
uitvinder niemand minder is dan de
president van de club der Jacobijnen,
Markies de Mirabeau, is de volgende.
Men verdeelt het alfabet in vijf ge
lijke stukken, noemt die met de cijfers
1 tot 5 ieder daarin voorkomende
letter eveneens met deze cijfers; bv.
aldus
1 2 3 4 5
cfguz xamok sehnp dlijqw birty
12345 12345 12345 12345 12345
De cijfers 69 en de 0 worden
daarbij als waardelooze toevoegsels
gebruikt.
Bij de aanwending van dit schrift
schijnt het, alsof men louter breuken
schrijfthet bovenste cijfer wijst de
afdeeling aan, het onderste de letter,
die bedoeld wordt. Wenscht men nu
te schrijven„Anna is gekomen,"
dan kan dat aldus geschieden:
20 93 36 827 503 39
729 48' 604 200 972 100
717 360 72 28 720 36 839
830602765 64 730902 840
(Slot volgt.)
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Het wordt wel eentonig altijd weer te
moeten lezenGeen nieuws van belang
Geen beslissing. Geen vooruitgang. Maar
wij kunnen nu eenmaal den loop der wereld
den kwasten van haar kostbaar morgen
gewaad speelde, «ik hoop toch niets on
aangenaams.
De Minister, die uit het misnoegde ge
zicht, waarmede zijn collega van financiën
na de audiëntie de kamer had verlaten,
reeds zijne gevolgtrekkingen maakte, legde
licht zuchtend zyne portefeuille voor zich
neer en antwoordde, terwijl hij deze al
aarzelend opensloeg
«Het geheele leven is eigenlijk gezegd'
niets anders dan een aaneengeschakelde
keten van vele onaangename, en maar
weinig werkelijk blijde gebeurtenissen, en
daarvan breng ik er ook heden, helaas
eenigen ter kennis van Uwe Majesteit.®
Ondanks de ergernis, die de mededee
lingen van den Minister van Financiën by
haar hadden opgewekt, moest de Koningin
toch lachen om het jammerlyke gelaat,
waarmede don Brabanto zijne woorden be
geleidde.
«Wordt nu niet aangedaan, mijnheer
de minister,® zeide zij. «Draag my voor,
wat ge me te melden hebt,® liet ze er
vervolgens ernstig op volgen.
«Ik heb dan in de eerste plaats aan
Uwe Majesteit te melden, dat, naar ik uit
de beste bron weet, er een genootschap
samenzweerders tegen de regeering van
Uw Majesteit bestaat, en dat dit genoot
schap uit de hoogste kringen van onze be
volking is samengesteld.®
«Ik weet het I Ik weet het I® zeide
Isabella afwerend en ietwat spottend,
geschiedenis niet naar eigen wensch leiden.
Als dat kon, wel dan was er nu op dit
zelfde oogenblik vrede en rust, om de ge
slagen wonden, waaraan de volkeren zoo
langzaam aan doodbloeden, nog zooveel
mogelijk te doen heelen. Van het Wester
front geen ander nieuws het is schrik
kelijk genoeg dan dat er verwoed ge
vochten wordt. De Engelschen hebben
eenige plaatselijke voordeelen behaald. Het
dorpje Bullecourt hebben zij ten deele ge
nomen.
Volgens bericht uit het Duitsche hoofd
kwartier hebben de Duitschers in een te
genaanval den Engelschen het in Bullecourt
behaalde voordeel weer af handig gemaakt
volgens de Engelschen zijn die tegenaan
vallen mislukt; maar beide partijen be
sluiten met de mededeeling, dat de strijd
in Bullecourt, waar de wederzijdsche linies
gezwaluwstaart in elkander grijpen, en dat
hoogst vermoedelijk een groot kerkhof is,
nog voortduurt.
't Is te begrijpen, dat men het volk in
eigen land zoekt voor te houden dat de
zaken goed gaan en al wordt er geen
schitterende overwinning bevochten de vijand
toch het onderspit moet delven. Zoo schrijft
de Times in een hoofdartikel«Het ergste
bij het gadeslaan van een veldtocht van
zoo grooten afstand, is de moeilijkheid om
de zaken te blijven zien in het juiste pers
pectief. De plannen van Haig kunnen niet
worden meegedeeld en het publiek komt
er toe, de krijgsoperaties als op zichzelf
staande gebeurtenissen te beoordeelen, voor
zoover die in de dagelijksche bulletins wor
den bekend gemaakt. Maar men dient wel
te beseffen, dat de slag in het Westen als
een goed geregelde klok loopt en dat de
opperbevelhebber goed tevreden is met de
ontwikkeling van zijn plannen. Hij is niet
in het minst uit het veld geslagen, nu de
Duitschers divisies na divisies verbruiken in
vergeefsche tegenaanvallen. Hierdoor wordt
hem in de kaart gespeeld want zijn doel
en dat van de geaillieerden is, de Duitsche
reserves te doen interen, en de mogelijk
heid, dat de Duitschers op een ander front
iets ondernemen, nog kleiner te maken dan
die reeds sinds eenigen tijd is.
Aan beide zijden van den weg Atrecht-
Kamerijk hebben de Engelschen mede voor
deelen behaald. Maar ook deze zijn niet
van wereldschokkende omvang. Volgens
de Duitschers mislukten de aanvallen geheel
en onder zeer zware verliezen volgens de
Engelschen werd een 900 meter langen
«deze zoogenaamde samenzweringen heb
ben mij nog nooit eenig kwaad gedaan,
op den voorgrond gesteld, dat deze niet
alleen maar in de phantasie van onzen
minister van justitie en politie bestaan,
zullen wij ook in het vervolg onder de
bescherming van het leger en van onzen
politiemacht rustig slapen kunnen,®
«Mocht het Uwe Majesteit behagen,
om my ernstig, en al mijne waarnemin
gen en berichten overwegend, aan te hoo
ren. Ditmaal is de samenzwering geen
loos bericht, maar wel degelijk een vast
staand feit. Alleen zijn de heeren thans
zoo slim om hunne bijeenkomsten steeds
in provinciesteden te houden. Maar ook
daar hebben wij onze relaties en zyn thans
goed op de hoogte, maar, helaas, ook niet
weinig verschrikt, want de keur van onzen
adel bevindt zich onder de saamgezworenen.®
«Gy kent dus namen
«Zeker, Uwe Majesteit, meer dan ge
noeg, die
«Welnu, wat belet u de schuldigen ter
stond te laten gevangen nemen
«Nog ontbreken ons de bewijzen. Wij
kwamen het wel te weten, wanneer er
eene vergadering had plaats gehad en ook
de plaats waar, doch wij ontvingen zulke
berichten nooit vóór de vergaderingen, zoo
dat wij geen daarvan konden overvallen.
Ook zijn onze berichtgevers alleen personen,
die wel in dienst van de samenzweerders
staan, maar die zelf tot de beraadslagin
gen geen toegang hebben. Wordt vervolgd.
V
IIWSBLAD
voor Het Land van Hemden en Altena, de Langstraat en de Bommelervaard.
