1
i
1
Sigaren-Magazijn
's-BOSCH
24 HINTHAMER&TRAAT 24
Import Havana's Ruime keuze sigaretten
De Socialisten.
feuilleton.
Und van alten a
Pracht-sorteering
AFTER-DINNER SIGAREN.
Uitgever: l. j. VEERMAN, Heusden.
No. 3679. Woensdag 13 Juni 1917.
EL NERO.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
A bo nnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advert^ntiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Aller' oogen wenden zich dezer
dagen naar Stockholm, waar uit haast
alle landerf der wereld mannen zijn
saamgekorhen of nog zullen samen
komen om aldaar werkzaam te zijn
voor den vrede. Onder de namen
die wij van Nederlanders vermeld
vinden is die van Troelstra, v. Kol,
en Albarda, zooals ge weet bekende
socialisten in ons land. Zij zijn daar
met hun medepartijgenooten verga
derd om een werk te verrichten, dat
de christenheid beschaamt,- (zooals
een christelijk blad schrijft).
„Zijn daar socialisten samengeko
men om te werken voor den vrede?
Kan er van hen dan iets goeds uit
gaan?" hoor ik u vragen, met een
huivering in uw stem want het woord
„socialisten" wekt nu eenmaal bij
velen in den lande nóg het schrik
beeld op vanonverschillige men
schen wat de godsdienst betreft
afgunstig op ieder die het wat beter
heeft dan zij, schreeuwers die goed
kunnen schelden en vloeken.Zij
verdienen beter oordeel. En al is
dit artikeltje nu niet geschreven om
propaganda te maken voor het soci
alisme, het zal toch pogen om hun
recht te doen wedervaren wat hun
streven en werken betreft.
De voornaamste grief, die de soci-
39)
»Voor eenige uren is hij bier aangeko
men. Wat verlangt ge
»lk ben hem op bevel van Hare Majes
teit nagereisd en breng hem gewichtige
depêches. Helaas, ik kon hem niet meer
inhalen.
»Geef mij de depêches maar, dan zal
ik ze den generaal-gouverneur overhandigen,
want hij heeft ten strengste verboden, om
van avond iemand, wien liet ook zij, toe
te laten.
De depêches kan ik alleen persoonlijk
aan den graaf overhandigen, zij zijn van
groot gewicht. Daarom dus, doe open.<i
»lk zal dit eerst aan den graaf gaan
vragen,antwoordde de oude man, doch
vóór hij zich kon omdraaien, werd hem
een mantel over het hoofd geworpen en te
gelijkertijd voelde hij de scherpe punt van
een dolk door zijn buis dringen en op zijne
borst blijvten staan.
»Geef geen geluid, oude,® fluisterde eene
stem hem in het oor, »of, ge zijt des doods.®
In een oogwenk waren hem handen en
voeten - gebonden, een stevige knevel stak
er in zijn mond, en, nadat men hem den
sleutel van de poort ontnomen en hem
zorgvuldig in een mantel had gehuld, legde
men hem zoodanig op den grond, dat hij
alisten. hebben tegen onze huidige
maatschappij, geldt de verdeeling van
de opbrengst. Daar is b.v. eén heer
die een stuk land heefthij verhuurt
het aan een boer, die het in het
zweet zijns aanschijns bewerkt. De
boer moet nu een gedeelte van de
opbrengst van dit land aan den heer
geven in de vorm van de huursom
terwijl de heer er niets voor gedaan
heeft dan dat hij „bezitter is van het
land.", Of: in een fabriek worden
b.v. stoelen gemaakt. De eigenaar
van de fabriek ontvangt de opbrengst
van de stoelen, die zijn arbeiders ge
maakt hebben. Hij zelf deed er niets
voor dan dat hij „bezitter" was van
deze fabriek.
„De patroon leeft van vreemden
arbeid," „Dit is onrechtvaardig",
zeggen de socialistenvoor „den
arbeider moest de opbrengst van
den arbeid zijn." Onze maatschappij
wordt dus door hen veroordeeld om
dat deze steunt op het beginsel van
het privaatbezit.
Maar nu willen wij de socialisten
vragenop welke grondslagen zal
rusten de heilstaat, de toekomstaat
waar gij van droomt In onze maat
schappij wordt hard gewerkt om
winstbejag, om kapitaal te vergade
ren, maar welke zullen de drijfveeren
zijn, die iemand in uw heilstaat er
toe zullen brengen zich in te span
nen wat zal hun stuwkracht zijn
van hetgeen er verder voorviel niets kon
zien.
Inmiddels haastten anderen zich de poort
te openen. Zachtjes en, uit het slot geheel
onzichtbaar, gingen allen deze nu schielijk
door.
Wederom slopen de eerste vier het,eerst
naar het huis en wipten onhoorbaar de
vestibule in door de deur, welke de huis
meester open had laten staan.
De vestibule was slechts half verlicht,
rechts stond de deur naar de keuken open.
De vier indringers stonden luisterend stil.
»Waar of Eurico toch zoo lang blijft,®
hoorden zij de stein der keukenmeid vra
gen, »Ga eens kijken, waar of' hij zit, het
avondeten is gereed.®
Mannenschreden naderden de deur en
de koetsier van den graaf vertoonde zich
op den drempel der keuken.
Doch vóór hij nog een pas verder kon
doen, ging het hem evenals den huismees
ter en vóór de verschrikte keukenmeid
meer dan een halfluiden kreet kon slaken,
lag ook zij gekneveld en gebonden te samen
met den koetsier in de aangrenzende dienst
bodenkamer, waarheen zij door de indrin
gers gedragen waren.
Man vbor man sloop nu de keuken binnen,
met uitzondering van de door José uitge
stelde posten.
Alle mannen droegen het Hpaansche
zwarte halfmasker, alleen het aangezicht
van El Nero was onbedekt.
De lange, gitzwarte baard, gepaard met
De drijfveeren van nü zullen dan
moeten vervangen worden door ijze
ren dwang. En dan zal deze nog
slechts baten voor handenarbeid. Wat
dengeen betreft die aan het hoofd
staat van een fabriek of zaak, zijn
werk is van meer geestelijken aard;
het kan alleen baten .als het vrij
willig en met toewijding wordt ge
geven. Thans geschiedt dit om de
positie, die als gevolg van de vrij
willige toewijding verkregen wordt.
Maar wanneer dit uitzicht ontbreekt
moet de toewijding, de werklust gaan
ontbreken. Met dit gevolg, dat de
zaken niet zoo meer vooruitgaan en
de stoffelijke toestand van het gan-
sche volk schade lijdt.
De socialisten wijzen wel op voor
beelden van menschen die uit inner
lijke drang en ongeacht belooning of
positie zich tot het uiterste inspan
nen men denke aan kunstenaars,
geleerden, pleegzusters maar toewij
ding aan kunst en wetenschap is
geheel iets anders dan toewijding aan
een fabriek, en zeker is het geen
algemeen verschijnsel.
De socialisten zullen ons dus moe
ten zeggen hoe zij inspanning en
werklust willen verkrijgen èn bij
den arbeider èn bij den patroon.
Een duidelijk antwoord daaromtrent
is niet uitgesproken, ook zijn niet
allen het er over eens.
Bebel, de bekende Duitsche socia
list zegt hieroverDe arbeid moet
als grondslag der verdeeling van de
opbrengst genomen worden. Wie dus
een groot aandeel aan den arbeid
heeft gehad krijgt een groot aandeel
in de winst. De luiaard krijgt weinig
en wordt zelfs in zijn pensioen ge
kort. Wie niet presteert wat hij,
zijn leeftijd- en bekwaamheid in aan
merking genomen, zou kunnen pres-
teeren, wordt in een lagere loon-
klasse teruggezet.
Is dit nu het socialistisch ideaal?
In zekeren zin ja. Maar in zulk
een samenleving zal groote ongelijk
heid blijven. Er zal een kring van
bevoorrechte, beter-gestelde arbei
ders ontstaan. Zal men er zijn, als
het kapitalisme is verdwenen, maar
het loonstelsel, dus de „loonslavernij"
bestendigd wordt
Ook Bebel heeft gevoeld dat deze
de tot op zijne schouders vallende, even
zwarte, dichte lokken, gaven aan zijn ge
laat met de fonkelende oogen en den
breedgeranden zwarten, vilten hoed, iets
wilds, iets huiveringwekkends, en alhoewel
men ook aan zijne eenvoudige, zwarte
kleeding en den over de schouders gewor
pen Mexikaanschen mantel geenerlei wapen
bespeurde, zoo gevoelde toch een ieder,
hem aanschouwende, als 't ware instinct
matig, hoe gevaarlijk heden eene vijandige
ontmoeting met dezen man wezen moest.
Inmiddels bracht Manuela in hetzelfde
slot gedurende den laatsten tijd dubbel
lange dagen door, want reeds vóór twee
weken bad de graaf haar geschreven, dat
bij over weinige dagen by baar zoude komen.
Ruw en hoonend voegde hij er aan toe,
dat zy, zoowel door haar eigen gedrag als
door dat van haren bruidegom, ieder recht
op verschooning, maar ook nog bovendien
het recht verloren had, om er op te mo
gen rekenen, dat hij haar tot zijne gemalin
verheffen zoude. Zy had hem alleen on
voorwaardelijk te ontvangen en hoe teeder-
der deze ontvangst zoude uitvallen, des te
meer kans had zij, om zich van lieverlede
weder gunstige vooruitzichten te verwerven.
Kortom de brief was zulk een gemeen
karakter, als Castilia bezat, ten volle waar
dig en bracht de arme Manuela in een
byna waarzinnige angst.
In rustelooze opgewondenheid wachtte
zy van dag tot dag op de komst van den
graaf, meer dan eens had zij zich voor
stand van zaken nog niet de ware
is en heeft een hooger ideaal voor
oogen gehad. Hij heeft verwacht dat
het eenheidsgevoel onder de men
schen zoodanig zou stijgen, dat de
regel gelden konEén voor allen en
allen voor één. Hier treedt op een
maal de- broederschapsgedachte op
den voorgrodd. Er zal volstrekt geen
privaateigendom meer zijn, er zal
dus ook niets overgaan van vader
op kind.
Marx, de voorman van het socia
lisme, ziet ook die mogelijkheid, dat
eens ieder zal geven naar zijn krach
ten en ontvangen naar zijn behoeften.
Dit is inderdaad de eenige samenle
ving die dweepers zich droomen
kunnen. Uit den vollen aandrang
van het willend hart moeten allen
zich met opgewekte toewijding geven
aan den bloei van het geheelmet
traagheid en onwil hoeft niet gere
kend te worden, omdat deze niet
bestaan. Eén groot gezinéén groote
broederschap.
Is deze toekomststaat voor verwe
zenlijking vatbaar Zij zou het zijn
indien de zonde er niet was. De so
cialist die zoo redeneert en hoopt,
denkt zich een vrije, dwanglooze
samenleving, waarin de overheid
onnoodig is, omdat allen zich zuiver
en rein ontplooien, zich vrij en ge
willig schikken in het algemeen
belang. Men wil vrijheid van banden
van loondwang en werkdwang en
allen anderen dwang.
Maar dit is onmogelijkomdat wij
menschen zonder dwang niet kunnen
Ook zij, die niet de christelijke we
reldbeschouwing deelen, d. w. z. zij,
die niet in den mensch een diep
verdorven schepsel zien, worden
telkens door de feiten ontnuchterd.
Zoo is door de socialisten in Australië
het loon naar geleverd werk afge
schaft en vervangen door eenvoudig
uurloon. En met welk gevolg? Dat
Australië sterk achteruit ging. De
aanleg van groote werken, spoorwe
gen b.v., flurft men nauwelijks te
ondernemen, ornaat er door de man
nen niet wordt aangepakt.
Wij hebben dus een samenleving
met dwang, en gelooven
daarom niet dat desocialistische
heilstaat ooit gezien zal worden. O,
noodig
den ouden huismeester op de knieën ge
worpen en hem gesmeekt haar vrij te la
ten, doch deze had ten laatste zelfs niet
eens meer op hare beden geantwoord, en
Dolores kon niets anders doen, dan met
haar weenen.
Zoo was het ook heden weder avond
geworden, toen Dolores de kamer van Ma
nuela binnentrad en haar mededeelde, dat
de graaf zoo even was aangekomen, doch
baar hoogstwaarschijnlijk eerst morgen een
bezoek zoude brengen, aangezien de reis
hem zeer vermoeid bad.
Ontsteld, maar ook terstond weer kalm,
vernam Manuela de mededeelirig van het
meisje thans nu het gevaar voor haar zóó
nabij was, was zij vast besloten om dit
moedig onder de oogen te zien. Zy had
in de laatste weken eenzame uren genoeg
gehad, om op de steenen balustrade van
het huis haar mes zoo scherp mogelijk te
slijpen en droeg dit nu dag en nacht bij
zich.
Een uur later bracht Dolores de thee
en zooals gewoonlyk een weinig wijn bij
de spijzen van den avonddisch.
Argeloos at Manuela wat vleesch en
brood, want zij gevoelde, dat zij voor 't geen
haar te wachten stond, al hare krachten
bijeen moest zamelen, en was juist op het
punt om ook wat van den wijn te gebrui
ken, toen Dolores plotseling de hand op
haren arm legde en opgewonden fluisterde
»Drink niet, sennorita, wat ik u bidden
mag, drink niet.®
wel is het begrijpelijk, dat de mensch
er van droomt. Van een gouden
eeuw waarin welvaart en geluk en
blijdschap aller deel zal zijn. Maar
zoolang zelfzucht en heerschzucht,
luiheid en ontrouw, haat en twee
dracht hun schepter zwaaien op aar
de, zal het eenmaal verloren paradijs
zijn poorten gesloten houden voor
de dolende menschheid.
BUITENL A NDS CH OVERZICHT.
Wat verwacht was is geschied.
Reeds dagen aaneen hadden de Engel-
schen het Duitsche front ten Zuiden van
Yperen met hun kanonnen bewerkt. Om
één enkel voorbeeld te noemen boe ver
kwistend men is geweest met munitie-
verbruik op dit front de kanonniers van
één divisie hadden 180.000 granaten af
gevuurd met hun veld batterijen en meer
dan 44.000 met hun zware stukken. De
andere groepen kanonnen hadden op gelijke
wijze hun verdelging uitgespuwd op de
Duitsche loopgraven. En toen begon de
stormloop. I(i de morgen van 7 Juni even
over drieën had de aanval plaats. Het
offlcieele bericht meldt dienaangaande
Messines (Meessen) en de rug van
Wytschaete, die ruim twee en een hall
jaar onze stelling in den vooruitspringenden
boog van Yperen beheerschte, werden van
ochtend stormenderhand genomen. In dezen
aanval namen wij de dorpen Messines,
Wytschaete en de vijandelijke verdedi
gingsstelsels, waaronder vele in sterken
staat van verdediging gebrachte bosschen
en versterkte plaatsen, op een front van
ruim 1472 K M. van ten Z. van de Douve-
beek tot ten N. van den Sorel-berg.
Later rukten onze troepen volgens het
operatieplan weer op en namen het dorp
Oosttaverne en het achterwaartsche vei
dedigingsstelsel van den vijand ten D. van
liet dorp over een front van ruim 8 K M.
Tijdens onzen opmarsch werd een poginp
tot een tegenaanval tegen het zuidelijkt
gedeelte van onze nieuwe stellingen vol
komen gebroken door onze artillerie.
De verliezen, die de vijand in de ge
vechten van vandaag leed, waren zwaai
Behalve zijn andere verliezen waren to;
hedenmiddag ruim vijfduizend ge vangenet,
de contróle-posten gepasseer Anderei.
moeten nog binnengebracht worden.
Wij hebben ook een aantal kanonnen,
schansmortieren en machinegeweren geno
Verwonderd liet Manuela de hand zin
ken, waarmede zij juist het glas naar den
mond wilde brengen, en keek Dolores aan
»De hemel zij u genadig«, ging he
meisje voort, drink van avond toch. niets
noch thee, noch wijn, ik geloof, dat ei
iets in is.®
»Hoe,« zeide Manuela, »je gelooft dit.®
»Toen ik zooeven de spijzen wilde halen
en met het blad den corridor overging,
riep de kamerdienaar mij aan en beva
mij een boodschap voor hem in de keukei
te doen. Ik wilde eerst het blad met hei
eten en den wijn naar u toe brengen
doch hij beval mij, om zijne kamer bin
nen te komen en het blad maar zoo lan<
op tafel neer te zetten. Ik vloog teruf
en bij de trap gekomen, zag ik aan den
voet daarvan de keukenmeid staan, riep
haar daarom het bevel van den kamerdie
naar halfluid toe en keerde daarom vee'
eerder terug, dan de kamerdienaar hei
verwacht kon hebben. Myn tred was 0|
de loopers van de gang onhoorbaar, d<
deur naar de kamer van den dienaai
stond nog half open, ik sloop door de ope
ning en wilde juist de portière van de
deur uiteenslaan, toen ik, door de splee;
daarvan heel duidelijk zag, hoe de kamer
dienaar met een half gevuld fleschje in
de hand zich over de karaf met wijn
boog, deze opende en uit het fleschje ei
wat in goot, hetzelfde deed hij met den
theepot.
Wordt vervolgd
i
1
K
Hst Land van lensden en Altena
Langstraat en de lommelerwaarl
int. 492 -
Uitsluitend EERSTE Klasse iaDriü