24 HINTHAMERSTRAAT 24
dit nr beun eei troep!
feuilleton.
ter.
Sigar en-Magazij n
's-BOSCH
Havana's Ruime keuze sigaretten
Pracht-sorteering
AFTER-DINNER SIGAREN.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3688. Zaterdag 14 Juli 1917.
Und van altena
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 1—6 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Tel. int. 49S
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Aller oogen zijn in de laatste dagen
met gespannen aandacht op Duitschland en
zijn binnenlandsche politieke aangelegen
heden gericht. Reeds in ons vorig over
zicht wezen wij er op dat er iets gaande
was bij onze oostelijke naburen. Hoe daar
een roepen was om meer democratisch
bewind en verschillende partijen zich aan
eengesloten hadden dit doel te bereiken.
In hun vaandel staan twee eischendat
Duitschland zich bereid moet verklaren tot
een vrede zonder inlijving en, wat het
binnenland betreft, het parlementair stel
sel moet invoeren, waarbij het algemeene,
gelijke en rechtstreeksche kiesrecht voor
Pruisen wordt verlangd. Ais woordvoerder
voor deze richting trad vooral Erzberger,
lid van de centrumpartij, op den voorgrond.
Er voltrekt zich op het oogenblik in
Duitschland een groote (onbloedige) om
wenteling. Die omwenteling is niet van
vandaag of gisteren. Zij is het gevolg
van een ontwikkeling, die in vredestijd al
lang aan den gang was. Zij beoogt, dat
niet langer het Duitsche volk een geregeerd,
onzelfstandig volk van onderdanen, dut niet
meer de Duitsche regeering een ongecon
troleerd en onger emd noodlot zal zijn, maar-
dat voortaan kanselier en ministers slechts
in overeenstemming met de volksvertegen
woordiging regeeren, op het kussen komen
en heengaan en voor alle zaken van gewicht
een votum van vertrouwen van het Par
lement noodig hebben, net als in alle
andere parlementair geregeerde landen, en
dat er geen besluit over oorlog en vrede
worde genomen, zonder de tijdige raad
pleging van de vertegenwoordigers des
volks.
De regeering heeft tijdens den oorlog
den Rijksdag hoe langer hoe meer noodig
gehad, en de Rijksdag heeft, hoe langer
de oorlog duurde, getoond niet langer meer
in zijn onmondigheid te willen berusten.
De oorlog, vooral de lange duur van den
oorlog eri het verlangen van het Duitsche
volk om er een eind aan te maken, is
noodig geweest, om de zaken zoo ver te
brengen als zij nu zijn gekomen.
Toen nu de Rijksdag weer bijeenkwam,
feitelijk voornamelijk om de nieuwe kre
dieten toe te stemmen, toen bleek al da
delijk uit de vergaderingen van de hoofd
commissie, dat de Rijksdag ditmaal van
plan was de regeering zeer besliste vragen
voor te leggen. Eenige vragen zouden er
worden gesteld over het oorlogsdoel, over
de politiek ten opzichte van Rusland, over
den stand van de militaire operaties en
over den duikbootoorlog. Rekenschap zou
er worden gevraagd van gegeven beloften,
opheldering over hetgeen in bet verleden
was beloofd en niet gedaan en over het
geen men voor de toekomst dacht te doen
In het bizonder ook ten opzichte van de
beloften over de binnenlandsche hervor
mingen. En die vragen zouden zoo ver
gaan, dat een betrekkelijk goede concessie
in democratischen zin de splitsing van de
kiesdistricten met dichte bevolking geen
indruk meer maakte.
5 Vertelling van Vacano.
Wat er dan ook van zij mettertijd
werd hij een trouwe bezoeker van mevrouw
Eyckens en werd bijna als een huisvriend
beschouwd. Hij zat vaak urenlang bij haar,
het een of ander onverschillig woord spre
kende of wel uit een gouden doos een
verbazend groot snuifje nemend, en daarbij
scheen het toch alsof hij als 't ware wachtte.
Maar op wat?
Er zijn visschers, die uren en dagen
lang naar hun onbeweeglijken dobber turen
en met een onuitputtelijk geduld op het
vischje wachten, dat het aas verslinden
moet. Er zijn ook spinnen, die roerloos
uren en dagen lang in een donkeren hoek
loeren en op het lichtste trillen van haar
kunstig weefsel wachten, 't welk haar ver
kondigt, dat er zich eene vlieg met goud
achtig glanzende vleugels in heeft laten
vangen. En er zijn bedelaars, die in hunne
armzalige kamertjes in het uit lompen be
staande bed hoopen gouds verborgen hebben
en toch nog uren en dagen lang aan den
weg zitten, in de gloeiende zon en in den
regen en met heesche stem hun ellende
uitjammeren, totdat het den een of anderen
voorbijgaanden, goedhartigen werkman in
valt om van zijn eigene blijde armoede
een medelijdend penningske in den onoog-
lijken hoed van den blijkbaar nog veel
armere te werpen.
Even geduldig scheen de oude, gerim
pelde buurman van de tweede verdieping
te wachten en te loeren bij de bleeke,
hopelooze zieke. Maar op wat
»Wie is deze heer Mussault toch in
formeerde dokter Destrée, die den ouden
man nu en dan by het bed zijner patiënte
had aangetroffen, bij een in de nabijheid
wonende kennis, die steeds van alles op
de hoogte was.
Wat Weet ge dat niet, dokter ant
woordde de alwetende verwonderd. »Wel,
mijnheer Mussault is de eigenaar van het
huis.«
»Welk huis?®
»Van het huis, waarin hij woont. Hij
wil echter niet als zoodanig hekend staan.
Hij beweert, dat hij als huurder® rustiger
leeft.®
«Dus met andere woorden een zonder
ling
ïTen minste wat er veel op lijkt, maar
in elk geval een verstandige en sluwe zon
derling. Hij is zeer rijk en neemt er nu
zijn rust van, na een werkzaam en woelig
leven. Hij is, zooals ik u zeide, eigenaar
van het groote huurhuis, doch laat alle
zaken daarin aan zijn betrouwbaren inten
dant® over en leeft alleen voor zijn lief
hebberijen®
Welke liefhebberijen kan die man heb
ben, die er uitziet als de belichaamde ver
Het is zeker, dat het centrumslid Erz
berger, een man van noesten vlijt, even
rusteloos als welmeenend, opgewonden soms
en zeer impulsief, wel eens geneigd tot
doordraven, de man was, die den knuppel
in het hoenderhok heeft geworpen. Aan
hem koo.t de verdienste toe op het psycho
logische moment in een duidelijken en be
slisten vorm te hebben samengevat en
uitgedrukt, wat men in bizonderheden wel
al hier en daar verspreid had gelezen en
gehoord, maar wat toch den meesten slechts
nog vaag voor oogen zweefde. Wat hij
heeft gezegd (de zitting van de hoofd
commissie was vertrouwelijk) is onzeker,
wie hij heeft aangevallen evenzeer, i-naar
de uitwerking van zijn rede is geweest,
dat plotseling de partijen van de meerder
heid in den Rijksdag hebben begrepen, dat
zij zich moesten vereenigen op een bepaald
program naar buiten vrede zonder an
nexatie en oorlogsschatting, naar binnen
kiesrechthervorming en parlementair stelsel.
Het is nog onzeker of de partijen al
een gemeenschappelijke formule hebben
gevonden, maar zeker is, dat zij er met
een voor den dag zullen komen. Als er
nog tusschen de partijen onderhandeld
wordt, dan is het in alle geval slechts over
formeele kwesties. Er is een groot blok
ontstaan van allen uit de linksche partijen,
uit het centrum en uit de nationaal-liberale
partij, die zich op bovenomschreven be
ginselprogramma hebben vereenigd.
Onzeker is of de Rijkskanselier in zijn
antwoord in de commissie slechts oude dood
doeners heeft herhaald, of dat hij verre
concessies heeft gedaan, onzeker of hij en
of de ministers zullen aanblijven, maar
zeker is dat de regeering moet en zal
toegeven. Want gaat het bard tegen hard
dan verliest zij het. Gaat het schoorvoe
tend, dan zal zij vooruitgedreven worden
Het is Erzberger, wien wij boven
noemden, er niet alleen om te doen een
meer democratisch kiesrecht te verkrijgen,
maar hij wil door middel van den Rijksdag
die alzoo uit en door het volk gekozen is,
der wereld duidelijk doen blijken wat de
oorlogspolitiek van het Duitsche volk is.
De wereld moet inzien dat Duitschland een
verdedigingsoorlog voert tegen alle vernie
tigingsplannen. De entente moet begrijpen,
dat zij niet alleen met den Duitschen
keizer, met de Pruisische jonkers, met de
militaire kaste oorlog voert, maar met het
Duitsche volk. en dat het vastbesloten is
voor zijn vrijheid en zelfstandigheid alles
veling
»Gij miskent hem, dokter. Mijnheer
Mussault was in zijne jonge jaren een der
meest bekende en gelukkigste ondernemers.
Hij beproefde het in alles, wat maar geld
opbrengt. Hij was speculant, impressario,
tooneeldirecteur, eigenaar van een circus
en van kermistenten, aanlegger van wegen,
hotelier, in een woord, hij is een univer
seel genie in zaken. Een tijdlang heeft
hij nieuw ontdekte diamantmijnen geëx
ploiteerd en met succès. Toen deze uit
geput raakten, deed hij ze, met behulp
van eene grootsche reclame zeer in zijn
voordeel aan eene aandeelen-maatschappij
over. Daarna ging hij met eene beroemde,
maar nu juist niet meer jonge zangeres
op reis en wist uit haar tanenden roem
in de provincieën nog veel geld te kloppen.
Dan weder liet hij zich in den Circus
Guillaume® zien, dresseerde honden, herten
en richtte er een compagnie hazen op af,
om in soldatenuniform elkaar slag te leveren.
Een tijdlang was hij eigenaar van het
theater van mademoiselle Malago, de equi
libriste, die honderdmaal achtereen op de
punt van den rechtervoet draaide, zonder
duizelig te worden, enz. enz. En toen hij
eindelijk oud en stram werd, liet hij de
loopende zaken aan zijn zoon over, Mussault
den jongere, die geheel en al in de voet
sporen zijns vaders treedt en diens »genie«
geërfd heeft, terwijl de oude kalmpjes van
zijne rente leeft. Zijn immer levendige
geest gunt hem echter geen rust. Hij
op te offeren.
Zeker óók als een gevolg van deze be
sprekingen heeft de Duitsche keizer aan
gekondigd, dat het nieuwe kiesrecht voor
het Pruisische huis van afgevaardigden,
behalve rechtstreeksch en geheim, ook
enkelvoudig zal zijn. Een kleine concessie
voor de toekomst, waarmee natuurlijk de
huidige crisis geenszins is opgelost, noch
verdere crisissen in het vervolg worden
vermeden.
In verband hiermee is het van belang,
dat er nu ook een kroonraad is gekomen
waarbij ook de Kroonprins tegenwoordig
was. Wat er wel op schijnt te wijzen
dat belangrijke veranderingen op til zyn.
De oude Keizer die niet zoolang meer zal
regeeren, heeft zijn zoon, die straks het
bewind uit zijn handen zal hebben over te
nemen willen kennen in de besluiten die
genomen zullen worden. Met belangstel
ling zien wij dan ook de komende dingen
tegemoet.
Van de gevechtsterreinen is alleen het
Oostelijk front in gestadige verandering en
dat ten nadeele der centralen.
Ten Zuiden van den Dnjestr trekken de
centralen nog steeds terug per dag 15 tot
30 kilometer en lijden er aanmerkelijke
verliezen 150 officieren en 10.000 sol
daten werden gevangen genomen, terwijl
de buit der Russen bedroeg ongeveer 80
kanonnen waarvan 12 zware, en een groote
hoeveelheid loopgraafmortierer. en machine
geweren, alsmede een groote hoeveelheid
geniematerieel en munitie.
De Russen zetten hun offensief dus
krachtig voort.
De Vereenigde Staten gaan ook ons, als
neutralen de duimschroeven aanzetten. Op
15 Juli zal de regeeringscontrole op de
Amerikaanscbe uitvoeren van kracht worden
In de verklaring, die aan de proclamatie
is toegevoegd, verklaart de president, dat
het de politiek is der regeering om het
eerst rekening te houden met de behoeften
van de Vereenigde Staten zelf, dan voor
zooveel mogelijk te voldoen aan de behoef
ten der geaillieerden en ten slotte voor
raden te leveren aan de neutralen, wanneer
dat mogelijk zal zijn.
Het wordt duidelijk gemaakt, dat alle
moeite zal worden gedaan om zorg te
dragen, dat geen voorraden de centrale
mogendheden bereiken. De artikelen, van
welke de uitvoer onder controle is gebracht,
zijn steenkool, cokes, stookoliën, petroleum,
gasolie, broodkoren, meel, hooi en stroo,
vleesch, vetten, ijzer, staal, staafijzer,
moet steeds nieuwe speculaties uitdenken,
die zijn zoon dan ten uitvoer brengt. En
zoo is nu de heer Massault.«
»Wat gij daar zegt, is werkelijk merk
waardig,zeide de dokter peinzend. »Maar
wat voor aantrekkelijks kan die kleine
mummie aan mijne patiënte vinden
»Is de dame wellicht koorddanseres ge
weest
»0, neen.«
»Of is ze soms eene nakomelinge van
Olivier Cromwell, of de eene of andere
historische grootheid
»Ook niet, rnaar wacht eens, zij is eene
achter-achterkleindochter van Peter Paul
Rubens.®
De alwetende liet een schel gefluit
hooien.
»Aha? En?
»En daarbij het schoonste wezen, dat
ooit uit de hand des Scheppers gekomen is.®
»Wel daar hebt ge dan de schoonste
speculatie voor den heer Mussault.
De geheimzinnige grijsaard zette zijne
bezoeken bij mevrouw Eyckens voort.
Zijn gezelschap werd voor de arme vrouw
in hare hulpeloosheid en verlatenheid bijna
eene behoefte. Zij gevoelde zich minder
eenzaam, wanneer de heer Mussault naast
haar bed zat en haar zijne courantenbe
richten of wel zijne opmerkingen betref
fende het weer en de marktprijzen voor
droeg. Want merkwaardigerwijze sprak
deze veelbereisde oude heer nooit over zijne
tochten en avonturen, nooit over zijn vroeger
scheepsplaten, balkijzer, ijzer- en staal-
afval, mangaanstaal, meststoffen, wapens,
munitie en ontplofbare stoffen.
Het onder controle stellen van den voed-
seluitvoer verleent waarschijnlijkheid aan
het bericht, dat de Amerikaansehe regee
ring de wenschelijkheid overweegt, om ge
durende 60 dagen een volledig verbod van
scheepsuitvoer voor alle voedingsmiddelen
uit te vaardigen, teneinde de uitgebreid
heid van de Amerikaansehe voorraden te
leeren kennen en aan de geallieerden en
de neutralen de gelegenheid te geven een
volledig program van hun behoeften in te
dienen.
Wij zullen dus op rantsoen worden ge
steld. Als er nog iets naar ons wordt
verscheept zullen deze zendingen zoo be
perkt zijn dat er geen sprake is van over
schot, dat naar Duitschland zou kunnen
worden uitgevoerd. De Daily News ver
neemt dienaangaande nog uit Washington
De uitwerking van het verbod van uitvoer
uit de Ver. Staten naar neutrale landen
zal zoo belangrijk zijn, dat er reeds een
beweging in het Congres gaande is, om
met bepaalde Europeesche naties in onder
handeling te treden om te verkrijgen, dat
zij aan den oorlog meedoen aan den kant
van de geallieerden.
Die neutrale naties hebben vreeselijk ge
leden en deze nieuwe slag zoo zeggen
die leiders in het Congres zal mogelijk
het middel zijn om hen er toe te brengen,
zich zelf tegen Duitschland te verklaren.
Voorwaar een edel bedrijf: Vecht met
ons mee of anders hongeren wij je dood.
Gelukkig voor ons dat niet allen in het
Am. Congres zoo denken.
veelbewogen leven, dat toch anders zeker
wel belangwekkend genoeg zou zijn ge
weest. Hij scheen geheel en al klein
burger geworden te zijn en zich gelukkig
te gevoelen, het drijven der wereld en den
strijd om het bestaan te kunnen vergeten
in zijne welverdiende, behaaglijke rust.
Op zekeren dag, toen hij als gewoonlijk
kwam, om eens te kijken hoe het er mee
ging, vond hij mevrouw Eyckens lechtop
in haar bed zittend, de handen tegen het
voorhoofd gedrukt, en een uitgaven boekje
doorbladerend, dat vóór haar lag. Juf
frouw Hinrik stond er naast, geheel ter
neergeslagen en moedeloos, want sinds
veertien dagen had zij de geringe uitgaven
voor het huishouden alleen daardoor kun
nen bestrijden, dat zij hare beste kleeding-
stukken naar den lommerd bracht, en thans
had zij niets meer te beleenen en was zij
verplicht, om hare geliefde meesteres deze
verpletterende bekentenis te doen, hoewel
het hart haar daar bijna onder brak.
De nootlottige werking, die zij van deze
nieuwe jobstijding voor de zieke vreesde,
trad echter niet in. Het dreigende voor
uitzicht op den hoogsten nood rukte Pau
line uit hare onverschilligheid en vervulde
haar met eene plotseling weder ontwakende
levenskracht, eene grootere smart had de
geringere verdreven.
Wordt vervolgd.
He! Lui m Hessilen ei Altena, it Lanastraat u
ervaart
CUBA
Uitsluitend EERSTE isse fabrikaten
