's-BOSCH
24 HINTHAMERSTRAAT
Import Havana's Ruime keuze sigaretten
Bij dit nr behoort een hiivoegse
Sigaren-JIagazij n
Pracht-sorteering
AFTER-DINNER SIGAREN.
De villa Borghese
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3704. Zaterdag 8 September 1917.
Draagt
Und van altena
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Tel. int. 49S
Die zich voor het vol
gende kwartaal op deze Cou
rant abonneeren, ontvangen de
nog deze maand verschijnende
nommers gratis.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Riga is gevallen. Dat kon nog juist in
ons Woensdagblad worden meegedeeld. De
bezetting van deze belangrijke Oostzeehaven
is een gevoelige klap voor de Russen. Im
mers het machtige middenpunt der Rus
sische Oostzee-provincies met zijn vele
hulpbronnen hebben de Duitschers hiermee
aan den vijand ontnomen. Niet alleen de
stad zelve, doch ook het omliggende gebied
is in het bezit van de zegevierende Duit
schers gekomen. Hoe ver zich dat uit
strekt is nog niet te zeggen verondersteld
mag echter worden, dat binnenkort de
nabijzijnde kust met haar steunpunten door
de Duitschers zal worden bezet. Dit is
van groote beteekenis voor hunne strijd
krachten ter zee en voor de uitoefening
van hun heerschappij in de Oostzee. Het
mag ons wel verwonderen, dat Riga zoo
spoedig in de handen der centralen is ge
komen. De Russen hadden toch reeds
langen tijd een aanval tegen Riga ver
wacht, doch zij gevoelden zich door de
groote moerassen ten westen van de stad
en de ligging aan de breede rivier met
haar moerassige oevers veilig voor elke
verrassing. Bovendien waren sterke Rus
sische strijdkrachten aan dit front samen
getrokken. Alleen in het bruggehoofd op
FË'UILLKTOIN.
den westelijken oever van de Duna en in
de oostwaarts aangrenzende stellingen ston
den ongeveer 13 divisies infanterie en een
divisie ruiterij. Nog den 31sten Augustus
ging tot 's avond laat in Riga het leven
zijn gewonen gang. In den schouwburg
werd gespeeld en onder de aanwezigen
waren tal van officieren en waarschijnlijk
ook de opperbevelhebber zelf. Nog den
25sten Augustus had de Russische jour
nalist Belly Zevs uit St. Petersburg een
uitvoerig bericht geseind over het te ver
wachten Duitsche offensief aan het front
van Riga, Hij betoogde, dat er tot dusver
geen enkel teeken was, dat de Duitschers
ook maar eenig voordeel zouden behalen.
Al was men dus op de hoogte van het
aanvalsplan, men werd door de plaats, het
uur en de hevigheid, waar de aanval be
gon, volkomen verrast. Iri den ochtend
van den lsten September maakte hevig
geschut- en mijnvuur de Russische stel
lingen geschikt voor bestorming, Onder
dekking van dat vuur stak Duitsche infan
terie tusschen Borkowitz en Duenhof de
rivier over. Nog onder het vijandelijk
vuur werd met het slaan van bruggen
begonnen en na 3 uur waren 3 bruggen
over de 300 M. breede rivier gelegd,
waarover onverwijld sterke troepen op den
noordelijken oever drongen, naar den
Kleinen Jaegel oprukten en zich daar nes
telden.
De Russen gingen vanuit Riga dadelijk
tot een tegenaanval over, maar liet gelukte
hun niet de aanvallers te verdrijven. De
Duitschers rukten voorwaarts en het lot
van Riga was beslist. Ja reeds trekken
de overwinnaars verder op. Zij zijn nu
al halverwege tusschen Riga en Wenden
(Wenden ligt een 100 K.JVT. ten N. O.
van Riga, naar den kant van St. Peters-
Humoristische schets
door JOH. W1LDA.
Arnolds bracht de vermoeide erfdochter
met hare natgeregende moeder in eene
herberg te Papperifeld onder dak, en toen
wachtten de mannen geduldig, terwijl zij
de nalatigheid van buiten door die van bin
nen bestreden, hetgeen met een goed
gevolg werd bekroond.
De regen had opgehouden, vriendelijke,
helder schijnende sterren verschenen tus
schen de wolken, toen op den landweg
twee vrachtwagens kwamen aanrijden.
Op den eersten wagen zat oom Meinhard
en zwaaide met zijn hoed.
«Mynhard, mensch wat breng je daar
mede klonk hem in koor te gemoet.
«Asphaltpapier, mijnheeren, niets anders,
dan degelijk, waterdicht asphaltpapier.
«Een driemaal hoeravoor den altijd
vindingrijken bouwmeester der villa Borg
hese riep Arnolds.
«Dank, mijn zoon,« antwoordde Mein
hard, «en hier zijn nog fakkels en lan
taarns, daar ik niet zoo lichtvcrspreidend
ben als de collega's daar boven, die van
avond strike maken.
Nu had er eene werkelijk spookachtige
verandering plaats. De villa Borghese begon
het voorkomen te krijgen, alsof zij uit Dan-
tes hel was gekomen, terwijl zij van boven
tot beneden, het dak en de zijwanden, door
wild klappende duivels met asphaltpapier
werd bekleed,
Nog voor het spookuur sloeg, was het
werk volbracht. Het eene wonder was het
andere gevolgd, en kon men nu ook al' van
geen witte raaf« spreken, een zwart
helsch zwart wangedrocht stond er toch.
Sedert dien nacht is menige dag ver-
loopen, en, voor de familie Arnolds mag
men zeggen, menige gelukkige dag.
Ging men voortaan met regenweder over
de voor iederen voetstap zoo smerige, of
met zonneschijn, wat haar stofrijkdom be
treft, zoo verkwistige Pappenfelder laan,
en voorbij de in alle mogelijke en onmoge
lijke bouwstijlen opgetrokken villa's dan
kreeg men eindelijk een hevigen schrik.
Die schrik werd veroorzaakt door een
donker voorwerp, dat pikzwart, vierkant,
precies op een wat groot uitgevallen bord
papieren doos geleek. Eerst bij nadere
beschouwing bleek het, dat men met een
huis, ja met eene villa te doen had, en
burg). De Lijflandsche Aa is door beide
legers overschreden.
Gaat het zoo door naar St. Petersburg?
Met deze vraag houdt men zich nu alge
meen bezig.
Daar is natuurlijk nog geen antwoord
op te geven. De opmarschrichting zal al
licht worden beinvloed door de richting
van de vlucht der Russen, die de wegen
wel onbruikbaar zullen maken en alles
zooveel mogelijk zullen meevoeren en ver
woesten wat de vervolgende vijand tot nut
zou kunnen zijn. De Duitschers bevinden
zich nog 400 K.M. van Ruslands hoofd
stad en zoo'n afstand legt men maar niet
in een dag af, ook al biedt de vijand
weinig weerstand. Voor een veldtocht naar
Petersburg zouden de Duitschers zulk een
macht aan mannen, kanonnen en munitie
noodig hebben, dat zij daarvoor wel zullen
terugschrikken. Wij gelooven nog niet, dat
de verovering van Riga en de opmarsch
daarmee een beslissing zullen brengen, maar
zij zijn niettemin van zeer groote beteeke
nis. Vooral van politieke beteekenis. In
Duitschland wordt natuurlijk het oorlogs
moede volk weer opgewekt tot doorvechten.
Doch het komt voornamelijk op den indruk
dien de inneming van Riga maakt in Rus
land. Daar zal men toch wel diep gevoelen
dat het verlies dezer prachtige stad alleen
te wijten is aan de revolutie en de vraag
zal rijzenZullen wij ons nu alleen aan
de revolutie wijden, en zoo gauw mogelijk
vrede sluiten? Of moeten alle revolutie
ideeën maar vooi ioopig op zij worden gezet
om den buifcenlandschen vijand terug te
drijven? Wij gelooven, dat de meerderheid
der huidige Russische bewindslieden de
laatste vraag toestemmend zullen beantwoor
den. 't Was maar de kwestie of de meer
derheid van het volk eenzelfde zienswijze
zal toegedaan zijn.
Wij komen nog even terug op het in
het vorige blad vermelde Soechomlinof proces.
Wij begrijpen dat de Duitschers met de
onthullingen van dezen ex-minister van
oorlog in hun nopjes zijn., De telkens weer
herhaalde vraag: Wie is de schuld van
het uitbreken van den wereldoorlog wordt
er wel niet geheel door beantwoord, maai
er blijkt uit dat Duitschland zeker niet
alle .schuld kan worden aangewezen. Dr.
MiclïAelis, de rijkskanselier, heeft dan ook
naar aanleiding van dat proces onder meer
gezegd
«Noch de Duitsche regeering, noch het
Duitsche volk, dat het hoofd zijns rijks in
wederzijdsfihe, onverbrekelijke trouw is toe
gedaan, waven toen (Juli 1914) of welken
anderen tijd ook, bezield door de hun toe
gedichte machts- en veroveringsbegeerte.
Indien het tegendeel waar was geweest,
dan zou Duitschland zich in de 43 jaar,
die tusschen den laatsten oorlog met Frank
rijk en het uitbreken van den huidigen
wereldoorlog waren verloopen, zeker niet
de meer dan eens geboden, gelegenheid
hebben laten voorbijgaan om den strijd te
beginnen onder minder moeilijke omstan
digheden. Er zijn in dat tijdvak gunstige
oogenblikken geweest, waarop Frankrijk
zoo goed als onmachtig waser zijn ook
oogenblikken geweest, dat Engeland en
meer andere, dat Rusland door krijgs
verrichtingen buiten Europa was verlamd.
Niettemin greep onze hand niet naar het
zwaard.
Tot zoover de Rijkskanselier. De bil
lijkheid van deze redeneering werd tot voor
eenige jaren, althans in Rusland in gezag
hebbende kringen ten volle ingezien en zelfs
onomwonden erkend. O.a. door generaal
Koeropatkin, den minister van oorlog bij
't uitbreken van den Russisch-Japanschen
oorlog en lateien opperbevelhebber van de
Russische legers in Mantsjoerije. Deze pu
bliceerde in begin 1909 in een Amerikaansch
tijdschrift een artikel over het vredesver
drag van Portsmouth, waarin hij o.m. op
merkte.
Maar de recente oorlog tegen Ja
pan heeft ons één belangrijke troost ge
bracht in het besef, dat onze Westelijke
buren, geenerlei veroveringsplannen koes
teren voor zoover het Rusland betreft
want indien de Europeesehe mogendheden
de huidige Westelijke grens van het Rus
sische rijk hadden willen wijzigen dan zou
den de jaren 1905 en 1906 het gunstigst
zijn geweest om dat oogmerk te bereiken.
Maar in 1914 heette de Russische mi
nister van oorlog niet Koeropatkin, doch
Soechomlinof de leugenaar, die volgens
eigen verklaring zijn vorst voorloog dat
de mobilisatie was afgelast, terwijl hij wist,
dat ze overal in het heele Russische lijk
voortgang had.
Wij weten dat juist de Russische mobili
satie, gelijk de Duitschers verzekeren, de
oorzaak was dat Duitschland ingreep en
de wereldoorlog ontbrandde. Zoo werd de
Tsaar door leugens in den oorlog gedreven.
Dit is maar een enkel tipje opgelicht van
de sluier die de duistere oorzaak van het
gruwelbedrijf bedekt.
Van de gevechtsterreinen is niets bizon-
ders te melden. Overal plaatselijke gevechten.
Ook de Italianen vorderen niet. Zij hunke
ren naar Triest. Doch eer zullen de Duitschers
het van Riga 500 K.M. ver gelegen St
Petersburg binnenrukken, dan dat de Itali
anen het 50 K.M. van Banisizra verwijderde
Triëst zullen bereiken.
dan zag men ook met genoegen, zij het
ook weinige in getal, heldere ramen, waar
achter frissche gordijnen, en fraaie bloe
men prijkten. Rondom het huis zag men
een aardig tuintje, waarin bonte asters er.
hooggele zonnebloemen in de ernstige
schoonheid van den herfst prijkten.
Op de groengeschtJderde tuindeur was
een porseleinen schild geplaatst, dat van
eene zekere vreugde vat» bezit getuigde,
en hij, die op een scherpen blik .mag roe
men, bemerkte onder den scheeven gevel,
een klein opschrift, het eenigO. wat aan
de buitenwanden wit kon worden genoemd
en wat niet van asphaltpapier sc.heen te
zijn. Het luidde Villa. Borgheser'
Een welgekleed heer met eea donk'eren
krullenkop belt juist aan. Deze heer iV de
eigenaar zelf, de bouwondernemer Edua^d
Arnolds. Nauwelijks is de scherpe klank
der bel in huis vernomen, of de deur wordt
geopend en een klein, dik, ongeveer vier
jarig meisje komt luid juichend te voorschijn.
«Papa, papa, wij eten van daag flensjes,
en morgen komt oom Meinhard.
«Zoo, dat zijn goede berichten! Ben je
zoet geweest, dikke Toni? En zijn doch
tertje, dat zich haast, bevestigend le ant
woorden, bij de hand nemende, gaat Ar
nolds het huis binnen. Alles is be.knopt,
maar geriefelijk. Van binnen zijn alle
sporen der overijlde bouwerij verdwenen.
In de aangenaam gemeubelde woonkamer
staat eene pianino, die niet onder behoeft
te doen voor de fraai gepolitoerde, die
Arnolds vroeger bezat.
schat, waar ben je Slaapt de
nog vroeg Arnolds
aan zijne
«Nu,
jongen
vrouw.
»Zeker, ga maar eens naar hem kijken,...
hij ziet er uit als een roos Papperifeld is
bepaald eene gezonde streek voor hem.<.<
«Een geluk, dat wij er heen zijn ge
trokken, niet waar Magda En nu heb ik
twee nieuwtjes voor je,«
»Wel
«Vooreerst is Pistor gestorvenhij heeft
een millioen nagelaten. Sedert hij het
proces tegen ons had verloren, is hij be
gonnen te sukkelen.
»Och, daarover, de hemel moge bet mij
vergeven, kan ik niet al te bedroefd zijn,
Eduard. Ik hoop maar, dat je tweede
nieuwtje prettiger is.«
«Ten tweede is mij het bouwen van de
Nazarehlikerk opgedragen 1 lk zal natuur
lijk oom Meinhard er ook bij betrekken.
«Heerlijk I« juichte Magda.
»Ja, zie je, en blijft de bouwgrond hier
zoo in waarde stijgen, dan worden wij nog
eens schatrijk en bouw ik hier naast eene
villa «Magda.cc
A IIL M A A A's
lileediiig.
Gorinclieiu.
BUITENLAND.
Duitschlaiul.
De kroonprinses heeft het leven geschon
ken aan een dochter. Dit is het zesde
kind, vier zonen en twee dochters.
De Duitsche keizer heeft LudendorfF, in
verband met de inneming van Riga, het
grootkruis der orde van den Rooden Ade
laar met het eikenloof en de zwaarden
geschonken.
De Engelsche admiraliteit maakt bekend
Eenige onzer lichte strijdkrachten, bezig
met patroeljeeren op de Noordzee, hebben
1 September een sloep opgepikt, waarin
zes Duitsche gevangenen zaten, die uit
Engeland waren ontsnapt.
Over de inneming van Riga meldt de
correspondent van de «Berl. Mittagzeitung«
nog het volgende De Duitsche stad Riga,
die in haar schild de wapens van Bremen
en Hamburg vereenigt werd op het mid
daguur van 3 dezer genomen.
De stad was in een donkeren rook van
de kanonnen en de ontploffingen gehuld.
Zoo lag de stad schijnbaar als een offer
van Russische vernielingswoede voor mij,
toen ik den Westelijken Duna-oever be
reikte. Ik zie Duitsche soldaten door man
nen en vrouwen omringd en een hartelijk
»welkom« klinkt van alle kanten. Vrou
wen roepen mij toe Wanneer komt onze
keizer
De Russen begonnen op 1 dezer met
de ontruiming en in den nacht van 2 op
3 dezer met de plundering. Zaak na zaak
werd leeggeroofd. Kazernes, opslagplaatsen
en stations weiden in brand gestoken,
maar particuliere woningen en monumen
tale gebouwen bleven ongedeerd.
«Prachtig Vooiloipig ben ik echter
al tevreden in ons lief, veracht huisje te
mogen wonen. Als wij er ooit uitgaan,
dan krijgt oom Meinhard het...., hij is de
eenige, die het op prijs weet te stellen.
«Toegestemd, Magda
Uit de aangrenzende kamer klonk een
krachtige kinderstem.
«Hoera, de jongen is wakkerriep
Arnolds en haastte zich naar binnen; een
oogenblik daarna kwam hij met denjong-
sten lieveling op den arm terug. Hij lie.
hem dansen en springen en floot daarbij
«Zoo leven wij, zoo leven wij, zoo leven
wij alle dagen 1«
Daar staat nu het vreemde, leelijke ding
aan den Pappenfelder straatweg, en toch
geliefd door de tegenwoordige bewoners en
den toekomstigen bezitter.... oom Meinhard,
die het heeft geschapen.
De vreemde naam, Borghese,heeft
in den volksmond geen bijval gevonden.
Wie belang in de familie Arnolds stelt,
eri zijn vriendschappelijk gevoel wenscht
mede te deelen, zet maar liever op het
adres«Villa de Kartorinerr Doos«, dan
weet de brievenbesteller, waar hij zijn moet.
Einde,
v
Slot.