Maison Verhoeven,
Groote voorraad Chapelleriehoedsn Rouwleveranties binnen 24 uren.
ontvangen wij steeds door onze relatiën niet de voornaamste buitenland-
sche huizen en door onzen eiiornieii omzet kunnen wij U steeds het
nieuwste en goedkoopste leveren
Pensmarkt 30 's-HERTOGESDESOSCH T@fef. 558.
moede. Nadat Prins Lichtenstein en bur
gemeester Weikirchner den redenaar had
den bedankt werd een huldetelegram aan
ieizer Karei gezonden.
Duitschers (waaronder te verstaan 40
milliard en Elzas-Lotharingen) niet als be
vredigd worden beschouwd.
Wij kunnen Frankrijk, als het deze ei-
schen hard mocht vinden, ter overweging
aanbevelen, dat er vele menschen in
in Duitschland zijn, die ze als buitengewoon
matig beschouwen, en die gaarne bittere
klachten zouden uiten, omdat men den
erfvijand er zoo gemakkelijk laat afkomen.
Elzas-Lotharingen wij bedoelen Duitsch
Lotharingen, of met andere woorden, het
bezit van Metz en een smalle strook van
Lotharingen met de Vogezen en den Elzas
zijn de minimumvoorwaarden, die de
vredelievende Duitschers als grondslag voor
de vredesvoorstellen kunnen laten gelden.
Nietwaar, dat is een heel andere taal
wu gaat net nu eenmaal frankrijk
is nu de bondgenoot van Engeland en dus
moeten de zaken anders worden bezien.
Toch vinden wij hierin een aansporing
om met oordeel des onderscheids te lezen
wat men ons in de dagbladen gelieft voor
te zetten.
Maar om terug te komen op de Duitsche
vaderlandsliefde. Er heeft zich in Duitsch
land een nieuwe partij gevormd die zich
de vaderlandspartij noemt, en die met alle
mogelijke middelen propaganda maakt voor
de voortzetting van den oorlog. Ze wil
niet weten van een vrede zonder schade
vergoeding en annexatie en valt dan ook
uiterst fel aan een ieder die pacifistische
neigingen vertoont. In de Rijksdagzitting
van Zaterdag hebben de sociaal-democraten
tegen dit drijven hun stem verheven. Krasse
woorden en beschuldigingen bleven daarbij
niet uit.
De sociaal-democratische interpellant ver
klaarde eerst, dat de lieden van de vader-
landschpartij actie voeren om hun dividen
den te verhoogen en klaagden daarna, dat
die partij de sociaal-democraten met smaad
en laster beoorloogt. De kern van de so
ciaal-democratische interpellatie was, dat
geestelijken en autoriteiten onder de be
volking propaganda maken voor de vader
landspartij en officieren onder de soldaten
dito tegen het besluit van de rijksdag
meerderheid. Van overheidswege bevor
derde partijpolitiek bij het volk en het
leger dus.
Uit het antwoord van den minister van
oorlog, von Stein, komt uit, dat de zaak
zoo eenvoudig niet is. Er wordt onder
het leger stellig propaganda gemaakt, en
er mag en er moet volgens het standpunt
van den minister in een oorlogvoerend land
propaganda onder het leger gemaakt wor
den, zoowel onder dat aan het front als
onder het leger dat in het land blijft. Deze
vanzelfsprekende propaganda in het leger
dient volgens den minister van oorlog, om
er den geest bij de troepen in te' houden,
zij dient om hen te bezielen met het ver
trouwen in de overwinning, zonder welken
het vechten een buitengewoon moeilijk
ding is.
Uit het verder debat bleek dat er in
Duitschland een binnenlandsche tweedracht
heerscht, die zeker niet bevorderlijk kan
zijn voor de kracht des volks.
De strijd die op het westelijk front
woedt is in de laatste dagen tengevolge
van de weersgesteldheid wat geluwd. Ook
op de overige gevechtsterreinen is nie
van belang geschied. En zoo gaan %vlJ
langzaam aan den bangen wintei
Hoe verschrikkelijk het gesteld is in Belgie
Aan het einde van 1916 en in het be
gin van 1917, nadat suiker en vet stelsel
matig door de Duitschers waren verwijden
is de algemeene gezondheidstoestand van
de bevolking op zeer bedenkelijke wijze
veranderd. Daar het rantsoen suiker of
vet van eiken bewoner zoo gering weid,
trad er lichamelijk verval in, dat zich uitte
door afneming van het lichaamsgewicht
Andere voedingsmiddelen, als rund- of var-
kensvleesch, stegen dermate in prijs (15
frank en meer per kilo) dat ze voor het
volk onbereikbaar werden. De eenige eiwit-
houdende stof, die door het steuncomité
verstrekt werd, was spek, n.l. 750 gram
per maand, Bovendien kwamen er knoeie
rijen in de voedselbereiding voor, Geweten-
looze bakkers, die dan ook gestraft zijn
door de gemeentelijke overheid, vervalsch-
ten het brood. In kaas werd talk of krijt
of een andere schadelijke stof verwerkt.
Worst werd van vleesch van zieke dieren
bereid. Toen er eenige Duitsche soldaten
door deze vleeschwaren vergiftigd waren,
werd er een fabrikant aangehouden. Hij
leverde dagelijks duizenden kilo's van dit
verdachte produkt. Melk ontbrak, daar
het veevoeder ondeugdelijk was. Kinderen
en zieken leden zeer van dezen staat van
zaken. In December 1916 waren de aard
appelen van de markt verdwenen. In Mei
waren groenten en fruit, hoewel viermaal
meer kostend dan in normale tijden, een
groot hulpmiddel.
De treurige bestaansvoorwaarden hadden
ernstige gevolgen. Het geboortecijfer daal
de bijkans op nul, terwijl het sterftcijfer
toenam. Over de geheete stad gerekend
stierven er per dag gemiddeld 16 of 17 men
schen en daar stonden 2 of 3 geboorten
tegenover. Er werden maatregelen ge
nomen om de hulpbehoevende moeders te
hulp te komen en de kindersterfte is be
streden door verscheidene spontaan opge- j
richte vereenigingen. Ernstige epidemieën
van kinkhoest en mazelen woedden in
1916 '17 onder de kinderen. Deze ziek
ten gingen meestal met long verschijnselen
gepaard. In het begin van 1917 is er
een roodvonkepidemie geweesttuberculose
en rachitis richtten eveneens verwoestin
gen aan onder de kinderen. In 1916
hadden er van de 300 kinderen, die de
geneesheer onderzocht, 150 nekgezwellen.
Hoe is het mogelijk om met zulke om
standigheden nog rustig te blijven
Arm België dat zoo wordt geteisterd.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Ken rede van Erzberger.
Aan de N. Rott. Ct. ontleenen wij
Erzberger, de man, die niet slechts op
dit oogenblik een hoofdrol speelt in de
vredesbeweging in Duitschland, maar on
der den boelen oorlog voor een verzoening
heeft geijverd, heeft op 23 September te
Ulm een rede gehouden, die als brochure
verschenen is. In deze rede heeft hij een
samenvatting gegeven van de meeningen
en wenschen der vredespartij. Het is
misschien nuttig, daarvan een overzicht te
geven.
Erzberger begint met op te sommen
wat Duitschland en zijn bondgenooten in
de drie jaren van den oorlog hebben tot
stand gebracht. Maar waarom is er, na
al die groote daden, dan nog geen vrede
zoo vraagt hij. En hij antwoordtOmdat
deze oorlog geen zuiver militaire oorlog
meer is, maar een strijd der volken, met
al hun macht en al hun kunnen. Op mi
litair gebied heeft Duitschland schitterende
resultaten bereikt, maar op andere gebie
den vallen schuduwzijden en verliezen waar
y 4V
evenals het leger, wonderen volbracht.
Zonder dat ware het land toch verloren
geweest. Maar hoe staat het verder oeco-
nomisch? De koloniën zijn, op een klein
gedeelte na. verloren gegaan. Duitschland
is afgesneden van de wereldzee. De uit
voer van 10 milliard, die bij normale ont
wikkeling, het rijk in 1917 op de eerste
plaats onder de exporteerende landen zou
hebben gebracht, is weg, en evenzoo de
miljoenen, die de Duitschers in overzeesche
ondernemingen hebben gestoken. De nijvere
middelstand is ongeveer geruïneerd
En welke financieele lasten brengt de
oorlog mee! Tegenwoordig kost iederen
dag van mobilisatie. 100 miljoen mark. De
oorlogsuitgaven bedragen reeds 140 mil
liard.
In het slot van het betoog erkent Erz
berger, dat in het Westen nog vele moei
lijkheden uit den weg geruimd moeten
worden. Maar de vrede is op weg. Hij
hoopt, dat de komende winter geen volle
winter van oorlogsellende meer zal zijn.
»Als de vredesonderhandelingen met Kerst
mis beginnen, zal ik zeer tevreden zijn
Overal dezelfde ontevredenheid.
Te Parijs wordt op 15 dezer de brood
kaart ingevoerd. Het Journal du Peuple
vraagt dan wat voor soort brood Parijs
met de invoering van de broodkaarten te
eten zal krijgen. Volgens het blad is het
brood te Parijs zeer slecht, buiten Parijs
overal zeer goed. Het Journal du Peuple
dringt er bij den levensmiddelen-minister
op aan, dat hij in deze wanverhouding snel
en afdoende verbetering brengt.
4-o
Vredesdemonstratie.
Weenen, 7 Oct. In de feestzaal van
het nieuwe raadhuis had dezen middag
een imposante vredesdemonstratie der
Christelijk Sociale partij plaats. Duizenden
waren aanwezig in! de feestelijk versierde
zaal, waar de busten van Keizer Karei
en den Paus prijkten. Prins Lichtenstein
opende de vergadering met een rede,
waarna Kunschal (?en groote rede hield,
waarin hij er op w<ees dat de vergadering
was bijeen geroepèn om Keizer en Paus
te danken voor hetgeen zij hadden gedaan
om den vrede te dioen wederkeeren. Hij
legde er den nadruk op dat alle aanwezi
gen van harte instelden met de woorden
die Czernin in Boedjadest had geuitWij
verlangen naar vrë
den strijd moede,
de, maar al zijn wij
wij zijn niet strijdens-
Gasrantsoeneering.
De Rijks-kolendistributie heeft voor de
rantsoeneering van gas voor het tijdvak
1 Oct. 1917 tot en met 31 Maart 1918
de volgende regelen vastgesteld.
Aan alle particuliere verbruikers moet
worden verstrekt
als minimumrantsoen
le. voor verlichting
in Oct. 16 kub. M.
Nov. 22 s>
Dec. 26
Jan. 24
Febr. 19
Maart 13
2e. voor bij-koken (waterverwarming)
10 kub. M. per gezin per maand vermeer
derd met 2 kub. M. voor elke persoon
waaruit het gezin bestaat.
t'Is nu niet de kwestie van de plaat
selijke fabriekmaar het Rijk verleent
slechts steenkolen naar een vastgestelc
plaatselijk verbruik.
In verschillende plaatsen worden alle
winkels om 7 uur voor het publiek geslo
ten en wordt verlichting verboden. Dat
geeft alreeds eene groote bezuiniging. Ook
ten 10 uur des avonds de hoofdkraan
aan de fabriek sluiten, tot den volgenden
morgen 6 uur, zou mede zeer veel gas
besparen.
o
Beroepsofficieren.
Men meldt uit Breda
Nu de lessen aan de Kon Mil. Acade
mie weder een aanvang hebben genomen
blijkt het, dat van de 83 plaatsen, die
er dit jaar voor de verschillende wapens
waren opengesteld, er slechts 30 bezet
zijn geworden, zoodat er 53 plaatsen open
zijn gebleven, waarvoor geen sollicitanten
op zijn gekomen.
De lust om beroepsofficier te worden
schijnt niet groot meer te zijn.
Verkoop ran fruit ran gemeentewege,
Naar wij vernemen zal de gemeente
Utrecht de volgende week beginnen met
den verkoop van fruit. De prijzen die
daar door den handel od dit oogenblik
V8or inirt woroen gevraagd zijn zoo hoog
dat de gemeente besloten heeft dien ver
koop zelf ter hand te nemen.
Daarenboven stelt de gemeente zie!
voor óók fruit in voorraad aan te koopen
dat langen tijd bewaard kan worden, met
de bedoeling die vruchten dezen winter
als winterprovisie aan de ingezetenen te
verkoopen.
Ontlasting <lcr spoorwegen.
Het militair vervoer zal voor een zéér
groot deel naar de waterwegen worden
overgebracht, wat dus ten goede zal komen
aan de binnenlandsche beurtvaart.
Met buitengewoon militair vervoer langs
de waterwegen wordt bedoeld het tran
sport van alle goederen, manschappen
dieren, enz. die voor het leger noodig
zijn en dit is een zeer belangrijk vervoer
daar door de beide spoorwegmaatschappijen
aan gezamenlijke vrachten f 50.000 per
maand wordt geboekt.
o
Gocdkoope klompen.
In overleg met het Koninklijk Nationaa
Steuncomité is besloten dat de verstrekking
van goedkoope klompen zal geschieden te
gen inlevering van bons. De daar voor
in aanmerking komende personen kunnen
zich voor de verkrijging dier bons aan
melden bij het ter plaatse arbeidende
steuncomité of eenig ander plaatselijk or
gaan, dat zich voor deze distributie be
schikbaar stelt, waarin echter ook de ar
beidersorganisaties dienen te zijn verte
genwoordigd.
Op deze bons zullen de ter plaatse
wonende winkeliers één paar gewone
klompen kunnen afgeven.
Deze leverantie zal kunnen geschieden
door tusschenkomst van die winkeliers
die zich bereid verklaren voor de volgen
de, door den houder van den bon te be
talen prijzen een paar klompen van nor
maal model te zullen leverenvoor een
paar mansklompen 60 ct. vrouwenklom
pen 50 ct. jongensklompen 40 ctkin
derklompen 30 ct.
Door het Kon. Nat. Steuncomité za
voor elk, tegen afgifte van de bons afge
leverd paar klompen aan den winkelier
worden betaald voor genoemde klompen
soorten, resp. 60, 55, 45 en 35 cent.
De Minister wenscht vooralsnog slechts
één paar klompen per gezinslid verkrijg
baar te stellen.
De zaak Schroder.
Voor het gerechtshof te VBosch werd
Maandag 1.1. deze zaak nogmaals behandeld.
Nadat rapport over deze zaak was uit
gebracht en geen getuigen waren gehoord
neemt de advocaat-generaal zijn requisitoir
en geeft te kennen het te moeten betreu
ren dat deze zaak zulk een wandeling lar^gs
den rechterlijken weg heeft moeten makenV
Op het publiek moet dat geen gunstigen
indruk hebben gemaakt.
Door den Hoogen Raad is thans opge-
egd te bewijzen dat de onzijdigheid van
den Staat werkelijk in gevaar is gebracht.
En was het zoo, was dan eene veroordee-
ing noodig en was eene voorwaardelijke
veroordeeling niet voldoende geweest om
voorloopig te straffen en andere te doen
terugschrikken Hij heeft daaromtrent zijne
eigen meening eu zal die voor zich houden.
Spr. treedt thans in beschouwingen om
trent het vonnis van den Hoogen Raad.
Vervolgens ging Z.E.G.A. na in welken
toon het bewuste artikel is geschreven.
Die toon, zoo merkte spr. op, was niet
van vandaag of gisteren, en heeft meer
malen de gemoederen in beweging gebracht.
Had nu Duitschland al eens op die artike
len gewezen, zou ten slotte kunnen zijn
gezegd als Nederland daartegen niet op
komt, zullen wij daaromtrent maatregelen
nemen. Dat nu is niet gebleken, en hei
O. M begrijpt dan ook niet het arrest var
den Hoogen Raad in deze, en verwijs
daaromtrent naar eenige wetsartikelen.
Naast de juridische vraag omtrent he
gevaar, staat het opzettelijk in gevaai
brengen. Hoewel de droeve ondervinding
heeft geleerd dat er verschillende Neder
landers zijn, die met een duitje te verdie
nen ons land in den oorlog zouden doei
wikkelen, gelooft hij niet dat beklaagde
hoewel hij ien niet kent, daartoe in staa
is.
Spr. vraagt ten slotte bevestiging va
het vrijsprekend vonnis van het Hof t
Amsterdam, met wijziging der gronder
waarmede hij zich niet geheel kan vei
eenigen.
De Amsterdamsche Inktwerper ontdekt.
Aan de 's-Hertogenb. Ct, wordt g<
schreven Dezer dagen las men in d
dagbladen, dat te Amsterdam wederot
een inktwerper zijn snoodelijk bedrijf ha
uitgeoefend door een damestoiletje te b<
smeuren.
Keeds veie jaren Jarig heett men dé
gelijke berichten van tijd tot tijd verme!
gezien en wie zal kunnen nagaan, hoeve
moeite de Amsterdamsche recherche gedaa
heeft en hoeveel uren zij besteed hee
om den dader te ontdekken Wanneer z
echter haar archief eens zoude willen nt
pluizen, zou zij tot de ontdekking komei
dat de gevallen steeds op denzelfden tij
van het jaar voorkwamen, en dit tijdper
overeenkomt met den tijd, waarop c
vruchten van den vlierboom (Sambucc
nigra) tot rijpheid komen. Het sap deze
zwarte bessen is donker van kleur e
neemt in de maag der vogels een no
donkerde kleur aan, tot zwart toe. War
neer nu dames onder de boomeri wande
lend ongemerkt door de uitwerpselen die
vogels worden besprenkeld, komen zij nic
op de gedachte, dat haar vijand zich i
hoogere sferen heeft opgehouden. Onde
de vogels, die zich met de bessen de
vlierboomen voeden, kunnen op de eerst
plaats de lijstersoorten genoemd worder
Met klein verlef.
DEN HAAG, 8 Oct. (Part.) Officieel
Behoudens onvoorziene omstandighede
zullen in het genot van onbepaald (klein
verlof worden gesteld omstreeks 1 Dec
a. de dienstplichtige onderofficieren van d
lichting '1910 en de dienstplichtige korpc
raals en manschappen van de lichting 191
der bereden corpsen b. de dienstplichtig
onderofficieren van de lichting 1912 de
infanterie, hieronder begrepen wielrijders
vestingartillerie, genie, pontonniersc
dienstplichtige onderofficieren van de lich
tingen 1911 en 1912 der pantserfortartil
lerie en der torpedisten en omstreeks 2'
Dec. de nog onder de wapenen zijnd*
korporaals en manschappen van de lichtir
1914 der infanterie, pontonniers, pantsj
fortartillerie en torpedisten (de dienstplii
tige korporaals en manschappen van
najaarsploeg 1914 der vestingartillerie
zullen eerst in de 2e helft van Febr. 191 f
in het genot van onbepaald klein verlo
kunnen worden gesteld.)
Het streven is er op gericht de dienst
plichtige onderofficieren van de lichting
1913 en van de voorjaarsploeg der lichting
1914 en de infanterie, vestingartillerie,
genie (wellicht met uitzondering van hel
telegraafpersoneel) en pontonniers onder
scheidenlijk 1 Maart en 15 Juli 1918 in
het genot van onbepaald (klein) verlof te
stellen.
b.v., blijkt uit wat een geneeskundige uit
Brussel, die er kortgeleden in geslaagc is
uit België te ontsnappen, meedeelt over de
gezondheidstoestand van de Brusselsche e
volking.
