Bü dit nr. üehoort een bijvoegsel.
l
's-BOSCH,
Und van altena
Uitgever: L. J. YEERMAN, Heusden.
No. 3716. Zaterdag 20 October 1917.
FEUILLETON,
De Hoede Bastide.
EERSTE KLASSE
Kwaliteiten.
Sumatradek,
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
«Cuba« Vorstenl. 5 ct.
Rita A
Rita B
Rita C
5
6
7
ct.
(Lichte vale pracht-
kleuren.)
Hinthamerstr. 24.
Tel. Int. 492.
BUITENLANDS CH OVERZICHT
Het is maar gelukkig dat de noodtijd,
die wij nu beleven, niet onverwacht, als
een bliksemstraal uit helderen hemel, over
ons gekomen is, maar dat wij langzamer
hand aan al de ellende, die wij nu door
maken moeten, gewend worden, 't Zou
anders niet te dragen zijn. Een mensch
went aan alles, zegt de volksmond, en
daarin ligt een groote waarheid. Wij heb
ben gelukkig een groot aanpassingsvermo
gen, wij raken gewoon aan de mindere
hoeveelheid en mindere hoedanigheid van
het voedsel. Wij schikken ons, de een
makkelijker dan de andere, in de ontbe
ringen, die van ons worden gevraagd. Wij
leeren ons bezuinigen en behelpen op dui
zenderlei wijze. Maar waar een mensch
nooit aan went is, aan onrecht, dat men
hem aandoet. En daar weet ook Neder
land van te spreken in deze dagen. Zoo
als nu Engeland en de andere entente-
landen met ons gelieven te handelen, zie
dat zet kwaad bloed en prikkelt de stem
ming. Het is eenvoudig om in veront
waardiging los te barsten, wanneer men
nagaat hoe er met de rechten der kleine
volkeren wordt gesold. Wij hebben het
oog op de grind kwestie waar wij de vorige
maal op wezen. Waar Nederland volkomen
zuiver staat en zijn neutraliteit zoo oprecht
mogelijk handhaaft naar beide zijden, wordt
door een der oorlogvoerende partijen maar
terstond ons land met algeheele isolatie
bedreigd. Zeer terecht schreef het N. v.
d. D., wijzende op de 16.000 invalide
krijgsgevangenen die vanuit Engeland en
Duitschland in ons land verpleegd zullen
worden
Maar zestienduizend nieuwe gasten,dat be-
teekent zestienduizend broodkaarten minder
voor onze langzamerhand ondervoed rakende
hard werkende arbeiders, voor onze jeugd
die in den groei isdat beteekent voor
ons allen minder melk enz., en ten deele
weer verergering van den woningnood, die
in den aanstaanden winter bedenkelijke
afmetingen dreigt aan te nemen. Een co
mité za! wel zorgen dat al die Engelschen
en Duitschërs onder dak komen. Maar in
de hoofdstad moet men onbewoonbaar ver
klaarde woningen weer in gebruik nemen
voor onze armen. En als men dan bedenkt,
dat het de landgenooten van diezelfde be
klagenswaardige vreemde «stumpers® zijn,
die onze eigen stumpers tot zwaarder te
dragen ellende brengen die door machts
misbruik en met verkrachting van onze
rechten, aan het Nederlandsche volk een
deel van zijn levensonderhoud en nuodige
grondstoffen onthouden, en zich tergelijker-
tijd voor hun onderdanen de gastvrijheid
en barmhartigheid van dat in-de-engte-
gedreven Nederland laten aanleunen
dan begrijpt men toch niet, dat de regee
ringen van deze groote mogendheden niet
in den grond zinken van schaamte.
De Londensche correspondent van de
Telegraaf had nóg een berichtje de re
geeringen van België en Frankrijk zou
den volkomen instemmen met Engeland's
dwangmaatregel tegenover ons.
12 Uit het Fransch
Men moet niet zoo gauw de hoop op
geven
Fleuriaux stond ook op.
«Linguard,® zei hij met mannelijke vast
heid, »ik wil nog niet gelooven, dat die
woorden ernstig gemeend zijn en dat de
geruchten, die omtrent je in omloop zijn,
waarheid behelzen Het zou mij zeer
zwaar vallen, een trouw dienaar mijns
vaders als een laaghartige schurk terug
te moeten zien
De grijsaard lachte stuipachtig en zette
zijne capriolen voort.
«Hahaha riep hij, zich de handen wrij
vende, «Nu wordt de geschiedenis pas
mooi De arme jongen komt terug, zoo
als hij vertrokken is Niets heeft hij uit
zijne reizen en ongelukken geleerd, niets,
letterlijk niets Geen centime ondervinding
opgedaan ;t Is nog dezelfde gek, die door
zijn vader Dwarskop genoemd werd Ja,
waarachtig, geen gepaster bijnaam voor
iemand, die altijd in de contramine is
Daar komt hij me even het vermogen af
vragen, waarnaar ik in de eerste helft van
mijn leven heb verlangd en waarvan ik in
de tweede helft nog niet kon profiteeren
en dat doet hij zonder mij dat kost
bare papiertje voor te leggen Hij heeft
het verloren, het arme kind de arme
domoor de arme dwaas Hij heeft
het verloren hahaha, hij heeft het ver
loren
Auguste Fleuriaux trok de schouders op.
«Je loopt wel wat te hard van stal,
oude Linguard,hernam hij koeltjes heb
ik je dan gezegd, dat de contra-acte ver
loren, verscheurd, verietigd is Is het dan
zoo vreeselijk moeielyk een velletje gezegeld
papier te bewaren
Plotseling staakte Linguard zijne wande
ling. Al zijne angst kwam weer boven.
«Was het maar een beproeving sta
melde hij.
«Misschien wel in elk geval is de uit
komst van die proef niet gunstig voor je.
Maar pas op, ik zal streng handelen met
een ontrouw lasthebber, dat beloof ik je
De grijsaard zag hem aan, alsof hij op
den bodem zijner ziel lezen wilde, maar
Fleuriaux verdroeg dit onderzoek met on
verstoorbare bedaardheid.
«Neen, neen borst de opgewonden
grijsaard zenuwachtig uit, «dat papier moet
vernietigd zijn, dat kan niet anders. Ge
hebt maar een list bedacht, om mij te
foppen, maar Linguard geeft zijne oogjes
de kost
«Je denkt dat mijne lotgevallen mij niets
hebben geleerd,® hernam Fleuriaux, zijn
toorn bedwingend «vroeger, oude schurk,
zouden zulke onbeschaamdheden voor mij
voldoende geweest zijn om al de beenderen
van je lichaam te breken, maar laten wij
Dit verdient opheldering. Frankrijk
laten wij daar, maar de regeering van
België!... Moeten wij dat ook nog ver
dragen, terwijl wij in de laatste twee jaar
15 millioen hebben uitgegeven voor Bel
gische «beklagenswaardige stumpers«, om
niet te spreken van de verergering van
den woningnood en de vergiftiging van een
deel onzer pers, wegens het herbergen van
Belgen die nu niet juist tot de stumpers
behoorc-n
Wij hopen dat dit bericht, dat op ons
publiek een allerpijnlijkste!! indruk moet
maken, afdoend wordt tegengesproken. Of
verbleedt men zich te Havre, dat wij Hol
landers er toe te brengen zijn, krom te
liggen en de hand te kussen die ons kwelt
en worgt
Het is er ons Nederlanders nooit om te
doen geweest prat te gaan op de mildda
digheid en gulle gastvrijheid, die wij in
den loop der oorlogsjaren bewezen hebben
aan al die ellendigen van buiten, die hier
een toevlucht vonden, maar het is toch
waarlijk niet te veel geeischt, dat wij op
een weinig rechtvaardigheid en goeden wil
aanspraak maken van de zijde dergenen,
die ons zooveel te danken hebben.
De Duitschërs hebben het eiland Oesel
nu geheel in hun bezit en hebben met deze
verovering hun positie aan de Oostzeekust
uitermate versterkt. De stad Riga is daar
door een zeer waardevol steunpunt ge
worden. De af- en aanvoer van den noor
delijken Duitschen vleugel is er ten zeerste
door gebaat, De £tf>ote vraag, die in de
eerste weken wel niet met zekerheid zal
zijn te beantwoorden, is nu. of de Duit
schërs met deze onderneming vèr strek
kende bedoelingen hebben en ze als zoo
danig een uiting is van de telkens terug-
keerende worsteling om den tegenstander
te overvleugelen, dan wel of er slechts een
meer beperkt doel wordt nagestreefd.
In ieder geval zal door het meesterschap
in de golf van Riga een landing op de
kust van Esthland tot de mogelijkheden
behooren en hebben de Russen dus re
kening te houden met een voortdurende
bedreiging van hun noordelijke troepen.
Willen de Duitschërs hier echter toe over
gaan, dan zal zulks heel wat meer man
schappen kosten dan de tanding op Oesel.
Bovendien zal wanneer het nog eens
tot een vredesconferentie mocht komen
de oplossing van het oostzeeprobleem nog
heel wat moeilijkheden baren. Immers het
is voor de Russen een levensbelang de
bedaard redeneeren moet de bewuste con
tra-acte mij juist op mijne tochten gevolgd
zijn Wat zou je zeggen, als ik ze in
Frankrijk in veilige handen achtergelaten
had
«Dat kan ik niet gelooven. Zoodra de
Tom Jones het anker gelicht had, heb ik
bij alle notarissen uit den omtrek geïnfor
meerd. Ik heb hooge belooningen uitge
loofd, maar niemand kon mij inlichtingen
geven
«En dat alles in mijn belang, niet waar,
deugdzame Linguard Komaan, luister nu
eens goed. Toen ik Frankrijk wilde ver
laten, kon ik het arme slachtoffer van mijn
noodlottigen hartstocht en het kind, dat
zij moest ter wereld brengen, niet vergeten,
want, zooals je weet, was mijne ongeluk
kige Nathalie zwanger, toen ik haar broeder
overhoop stak. Op denzelfden dag, dat ik
met Anton Jozef Linguard dien schijnver-
koop mijner eigendommen sloot, teekende
ik ten kantore van een anderen notaris
eene geheime acte, waarbij ik aan Nathalie
en haar kind de opbrengst van al de goe
deren, die ik mijns vaders boekhouder in
bewaring gegeven had, afstond. Aan dat
stuk hechtte ik de contra-acte, een testament
voor het geval, dat ik kwam te overlijden
en een briefje, waarin ik Nathalie om ver
geving bad. Die papieren heb ik in een
gezegeld enveloppe aan notaris Dumont ter
hand gesteld met de opdracht ze aan Na
thalie te geven, zoodra ze weer mocht komen
opdagen U
Oostzeekust in haar volle lengte en vooral
de daarvoor gelegen eilanden te behouden.
En nu veroveren de Duitschërs in een tijd,
waarin de houding van de Finnen het Rus
sische bestuur veel zorg baart, de eilanden
aan den Zuidelijken hoek van de Finsche
golf, die de waarde van het bezit van de
Finsche kust voor de Russen aanmerkelijk
vermindert. Bij het sluiten van den vrede
zullen de Duitschërs wel niet uit Oesel
weggaan zonder zich eenige voorrechten
bedongen te hebben in deze binnenzee.
Wat al en voetangels en klemmen komen
hier dus voor den vredesengel, als hij op
aarde wandelen moet, te liggen.
De aanvallen der geallieerden bleven tot
nu toe in het westen, hoowel het weer
verbeterde, achterwege. Wel klonk, terwijl
wij dit schreven, het roffelvuur dreigend
hard over ons land misschien kunnen wij
voor het ter perse gaan van ons blad nog
van een vernieuwd offensief in Vlaanderen
melding maken.
Van alle zijden bereiken ons berichten
dat er in de geheele wereld een tekort aan
levensmiddelen bestaat en daarom kunnen
wij niet te zuinig zijn. Zoo zeide Sidney
Webb in een redevoering te Londen
Na den oorlog zou er in de geheele
wereld gebrek heerschen. Als de vrede
kwam, zou hij niet alleen plotseling, maar
onverwacht komen en dan zou men tegen
over een groot gebrek in de geheele we
reld staan, waarvan de teekenen nu al
zichtbaar zijn.
Tarwe, de grootste factor in de levens
middelen voorziening van de wereld, heeft
het laagste peil van productie bereikt, en
de oogst van dit jaar is in al de graan-
voortbrengende landen buitengewoon klein,
met het gevolg dat er komende jaar een
tekort zou zijn van ongeveer een pond
(453 gram) per dag en per hoofd.
Voorts waren de kudden van groot en
klein vee thans veel kleiner, en zelfs het
eenmaal (in Engeland) gesmade varken
was snel aan het verdwijnen. Het ver
bruik van metalen, olie, steenkolen, wol,
huiden, leder, hout, enz., ging algemeen
de tegenwoordige productie te boven. Er
waren genoeg van deze dingen op en on
der den grond, maar het ontbrak aan
werkkrachten, om ze voort te brengen.
Men moest onmiddellijk beginnen met
de taak om Europa opnieuw, te provian
deeren, als men een algemeenen en plaat
selijken hongersnood wilde voorkomen.
Aldus Sidney Webb. Te Manchester
«Maar zij heeft ze zeker nooit ontvangen
peinsde Linguard, «want niemand heeft
mij ooit met een van die stukken in de
hand om den boedel lastig gevallen
«Dat is mij bekend, en daarom denk
ik, dat het arme meisje, hare schande en
zelfverwijt niet kunnende overleven, ver
van hare geboorteplaats getrokken is om
te sterven
Fleuriaux zuchtte diep en zweeg eene
poos.
»Dus,« vervolgde Linguard, «zijn de
papieren in handen van Dumont gebleven
Hij heeft toch nooit willen zeggen, dat hij
iets van u onder zijn berusting had
«Dat was zijn plicht als beëedigd man.«
«Maar Dumont is overleden, en zijn op
volger
«Waartoe die uitweidingen viel de
nabob hem driftig in de rede. «De papieren
bestaan, dat moet je voldoende zijn. Te
zijner tijd zullen ze je getoond worden
«Maar maar stotterde de oude
schurk heeft men ze u dan teruggegeven
«Kon men mij dat weigeren Behooren
ze mij dan niet?«
«Zeker, als ge ze nu bij u hadt, kon
u
«Ja, de andere helft is ook zoo,« lachtte
Fleuriaux. «Ik vind, dat het voor van avond
genoeg is. Wij hebben allebei rust noodig.
Denk er nog eens goed over na, Linguard
«de nacht brengt raad« zegt het spreek
woord. Gebruik die nacht goed, cara mio,
behandel mij loyaal en ik zal je niet te
IMaast
II A III. M A N U's
Kleediiig.
(xorincheui.
maakten de menschen in het laatst van
de eerste week van October, naar wij in
de Daily News lezen, overal voor de win
kels queue om aan ham en boter te komen.
Ook braadvet en margarine waren niet te
krijgen. De prijs van versche boter steeg,
voorzoover zij te krijgen was, van 2 shil
ling 10 stuivers tot 3 shilling 4 stuivers
per Engelsch pond (453 gram). Men
zeide echter, dat het slechts een tijdelijke
schaarscbte gold.
De tijden zijn donker, maar zullen nog
donkerder worden.
Er zal veel gevergd worden van onze
zedelijke draagkracht. Menig offer zal wor
den gevraagd. Hoe dit ook zij als wij
uit a! deze beproevingen maar gelouterd,
innerlijk rijker en edeler te voorschijn ko
men.
De beste tijden voor een mensch en een
volk zijn niet die, waarin zij zich in over
vloed kunnen baden, maar dat zijn de be
narde tijden waarin het karakter wordt
gestaald, en de geestelijke krachten worden
geoefend.
BUITENLAND.
Uit Kowno wordt aan de Frankf. Zei-
tung gemeld, dat 15 October in Riga de
scholen zijn heropend. Voor de Duitsche
kinderen zijn vier volksscholen, voor de
Lettische vijf, de Joodsche één en de Rus
sische twee. Bovendien is een middelbare
school geopend voor kinderen van beiderlei
kunne.
Kapitein Smith van den Amerikaanschen
schoener Slade, een van de slachtoffers
veel om rekeningen lastig vallen. Rijk
ben je toch. erg rijk, dat weet ik. Al
gaaft ge mij alles terng, wat mij toekomt,
dan zou je nog in weelde kunnen leven.
Geloof mij, oude jongen, eerlijkheid en
goede trouw zullen je beter dienen dan
list of geweld
Linguard verdroeg deze berisping met
kalme gelatenheid.
«Zeker, mijnheer Auguste, zeker, wij
zullen het makkelijk eens worden. Maar
toch,« voegde hij er op indringenden toon
bij, «als ge zorg gedragen hadt u van de
contra-acte te voorzien en ze mij voor te
leggen
«Je zult haar zien, maar thans niet,
wijs mij een bed ik moet slapen
«Uw bed is in de gele kamer opgemaakt
Christoffel zal u er heen brengen.
Hij trok aan een versleten schellekoord
en de knecht verscheen met eene brandende
kaars op een koperen nachtblaker.
De gele kamer mompelde Fleuriaux.
«Erg somber en afgelegen. Daar stierf
mijne oude gouvernante, zoo wat veertig
jaar geleden Maar dat is geweest
Ik vrees niets, noch de levenden noch de
dooden Goeden nacht, Linguard
De hemel geve je gedachten van vrede
en verzoening in je oude ziel 1«
Dit zeggende, nam hij een mes met
scherpe punt van de tafel en stak het bij
zich.
Toen verliet hij met vasten tred de zaal.
IfVSBLAD
Hst Lend van Heusden ei Altena. U Lamstraat en He Bomielerwaard.
Wordt vervolgd.)