Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 3744. Woensdag 30 Januari 1918. Wat zijn de Kazaks, oftewel Kozakken? FEUILLETON. EEN KOLONIAAL. UND VAN ALTENA Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 4.05, franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 46 regels 60 cent. Elke regel meer 40 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur ingewacht. Slot. Zooals wij zeiden had Peter de Groo te hun het recht ontnomen hun eigen hetman te verkiezen. Gelijk men weet hebben zij dit recht den 30 Juni jongsleden hernomen door het afzetten van den door den Tsaar benoemden Graaf Grabbe en het ver kiezen in diens plaats van Kaladin, den thans alom besprokene. Door de eeuwen heen hebben de Kazaks 12 vojsko's gesticht: o. a. 6 in Siberië, 1 op de Westkust der Kaspische zee, aan de Amser, aan de Don enz. Hoe staat het nu echter met de andere Russische boeren Onder den invloed der met Duitsche en Baltisch-Duitsche hulp geschapen bureaucratie hebben de Tsaren gedu rende de XIXde eeuw steeds gestreefd naar centralisatie. Twee decentra- liseerende elementen hebben zij even wel niet kunnen opheffen, gedeeltelijk vanwege de traditie, gedeeltelijk om dat hun eigen belang hun dit verbood. Deze beide zijn de „mir" en het „vojsko". De eerste is de civiele gemeenschap der moezjieks. Zij gaat uit van het beginsel, dat de bodem behoort aan het volk gezamenlijk, op de manier van eene onverdeelde mark. En behalve sociaal-communistisch is de Centraal-Russische moezjiek ook nog uitermate pacifistisch van aard. Geeft hem vrede, en laat hem met rust, dan mag, wat hem aangaat, alles bij het oude blijven. Met de roerige Kazaks is het pre cies omgekeerd. Eeuwen lang, ge slacht op geslacht, heeft de onder vinding hun geleerd, dat als men land wil hebben, men eerst moet zorgen, dat men het krijgt, en daarna dat men het houdt. Bestaat er bij hen ook al eenig communisme dan is dit niet een sociaal, doch een klas- se-communisme. Wij staan voor het eigenaardige geval, dat Rusland behalve in een groot aantal springlevende natuurlij ke nationaliteiten verdeeld te zijn, Nadat men een paar malen van die kracht de ondervinding had opgedaan, was die gewelddadige toepassing meest onnoo- dig en was zooals ik zeide zjjne verschij ning op het terrein van den strijd alleen voldoende om de twistenden tot rede te brengen. Verkeerde een der kameraden in 'n bij zonder vroolijke bui omdat hij 'n borrel te veel had gedronken, dan was 't voldoende dat »de Amerikaans zich er mee bemoei de, om den vroolijken gast te kalmeeren en hem op slinksche wijze aan de oogen der chefs te onttrekken om hem voor straf te vrijwaren. Waren er brieven of verzoekschriften te schrijven, dan riep men »den Amerikaans te hulp en deze kweet zich naar 't oor deel der makkers op onberispelijke wijze van die taak had iemand een geheim, dan kon men zeker zijn dat »de Ameri kaans er deelgenoot van was, en was er voor 't eene of andere kritieke geval eene voorspraak noodig bij de superieuren, dan wel eene reclame in te brengen, dan was 't weer »de Amerikaans die namens de kameraden op diplomatieke wijze 't woord voerde. In zijne vrije uren oefende hij 't beroep er ten nadeele vooral der Groot- Russische of Moskovietische nationa liteit door de zorg der Tsaren nog een aantal kunstmatige bij gekregen heeftde Kazaks. Om zich steeds van hen te kunnen bedienen heeft de centrale regeering alles gedaan om hen van de omwonende bevol king streng gescheiden te houden door hun allerlei voorrechten te ver- leenen en in het algemeen hunne belangen in strijd te brengen met die der anderen. Maar de bureaucratie is niet handig genoeg geweest om de vojska nu ook aan het centrale gezag te verbinden. Als de regeering hen noodig had, wist zij ze spoedig genoeg te vinden. Had echter „der Mohr seine Arbeit getan", dan raakte hij al te zeer in het vergeetboek. Dientenge volge zijn de Kazaks, zelfs de Mos- covietische Kazaks, evenals al de niet Moscovietische nationaliteiten, ge worden tot eene middenpuntvliedende kracht. Terwijl echter de gewone Russen niet hoofd voor hoofd dienstplichtig zijn, is dit met de Kazaks wèl het gevalen de voor den dienst afge- keurden moeten zelfs eene speciale belasting betalen, op dezelfde wijze als dit in Zwitserland geschiedt. Bovendien is de dienst der Kaz&ks zwaarder en langduriger dan die der overige Russen, en moeten zij ook hun eigen paarden en uitrusting le veren. Is een Kazak hiervoor te arm, dan springt de „stanitsa" bij uit het reservefonds. Al het land door ieder vojsko be zet behoort aan de gemeenschap dezer Kazaks. Een deel van dit land wordt aan boeren verpacht en brengt in het vojsko van den Don b.v. 1,200.000 roebels per jaar op. Deze onderhoorigen der Kazaks nu zijn bijna even talrijk als de Kazaks zelfs Dit geeft al dadelijk aanleiding tot conflicten, daar sedert de revolutie de pachters het land ongepacht op- eischen en de gemeenschap der Kazaks niet van zins is haar traditioneel eigendom af te staan. De vosjka staan er dus in zeker opzicht evenzoo voor als de kloosters, met dit onderscheid dat, terwijl monniken hunne rechten slechts met de tong kunnen verde- van kleermaker, schoenmaker, timmerman, smid en wat niet al uit, waardoor hij eene aardige extra-verdienste had, doch hij leefde uiterst zuinig en veroorloofde zich geen enkele weelde, zoodat hij doorging voor een potter, die gaande weg een aardig kapi taaltje bij elkaar spaarde dit was ook de reden dat hij geen graad wilde bekleeden, hoe dikwijls hem dit ook aangeboden was, want dan hielden de extra-verdiensten op. Den naam van Amerikaans had hij aan eene bijzondere omstandigheid tte danken. Eens was een zeeman van een Ameri- kaansch schip dat ter reede lag, na lang dwa len in het militaire kampement terecht ge komen, maar hij kon zijne wenschen slechts in 't Engelsch mededeelen, zoodat de sol daten alleen konden begrijpen dat hij een Amerikaan was. Geen raad wetende, wend den zij zich als gewoonlijk tot Frentsel, »want die zou er wel een mouw aan. we ten te passen,en werkelijk beloofde hij den makkers dat hij dat zaakje wel op zou knappen, als ze de man maar bij hem brachten, omdat hij het te druk had met de schoenen van den kapitein en dus dat werk niet neer kon leggen, daar de dingen nog dien dag klaar moesten zijn- Tot aller verbazing sprak Frentsel den man in vloeiend Engelsch toe en beiden waren weldra in 'n levendig gesprek ge wikkeld, waarvan de uitslag was dat zy elkaar eensklaps met verrukte gezichten als oude bekenden de hand reikten en zich John en Jack noemden Frentsel legde het digen, Kazaks dit met de vuist plegen te doen... Voorts eischen de revo lutionaire boeren gelijke verdeeling van den bodem, terwijl de Kazaks, als contrapraestatie voor hunnen zwa- ren militairen dienst gedurende zoo vele eeuwen reeds, op het behoud hunner voorrechten meenen te mogen rekenen. De tegenstelling tusschen de Kazaks en de boeren is dus zeer scherp. Bij deze Kazaks sluiten zich dan aan de Russische intellectuelen, die in de Kadettenpartij vereenigd zijn. Lenin daarentegen tracht zich staande te houden door de Centraal Russische moezjieks tegen de Kazaks en hunnen aanhang uit te spelen en doet daaren boven een beroep op het Panislamis- me van vele Aziatische en ook van een niet onbelangrijk deel der Euro- peesche bewoners van Rusland (Krim, Kaukasus, Kazaanj etc.) een beroep dat met name in den Kaukasus en in Siberië te meer kans van slagen heeft, omdat daar tot betrekkelijk onlangs Kazaks en Moeslimien elkan der nog op leven en dood bestreden. Niettegenstaande dit alles is het volkomen onjuist, wanneer men de Kazaks wil laten doorgaan voor reac tionairen en aanhangers van de Tsaar. Naar traditie en organisatie toch zijn zij principeele republikeinen, en dien tengevolge sedert verleden voorjaar getrouwe aanhangers en verdedigers der revolutie. Doch van het wan ordelijke, phantastische regime der Boljsjeviki moeten zij niets hebben. Dat is te radicaal in strijd met de weliswaar wat ruwe, doch zeer flinke Kazakken-moraal. Het is waar, dat wegens hunne republikeinsche neigingen sommige Pjetrograad dienstdoende Don-Kazaks zich lieten overhalen tot meedoen met Lenin. Op een dit najaar te Novo-Tsjerkask gehouden vergade ring van het vojsko van den Don werden evenwel de theorieën der Bolsjeviki ten scherpste veroordeeld en zij die met deze laatsten samen werkten buiten het vosjko gebannen. Kort daarop verschenen echter afge vaardigden van de Pjetrograadsche stoute jongens om de clementie van het vojsko in te roepen en om te be lijden, dat hun gedrag Kazaks on- spoedeischende werk neer en verliet met den vreemden gast, die hij als Jack aan sprak, gearmd de kazerne. Des avonds keerde Frentsel alleen terug, tot aller verbazing in niet volkomen nuch- teren toestand, luide Engeische liedjes zin gende en van tijd tot tijd eene hartster king nemende uit eene flesch whiskey, die hij onder den arm had. Hij was toen bijzonder lastig geweest, had op een losloopend paard, dat hij zeer handig had opgevangen, als 'n razende rondgereden, doch was daarna eensklaps kalm geworden, had zich in een deken ge wikkeld en in de open lucht op den grond te slapen gelegd. Den volgenden morgen had hij, veront waardigd over zich zei ven, de flesch met whiskey stuk geslagen en was daarna we der op zijne gewone kalme wijze aan den arbeid gegaan. Sedert dien tijd droeg hij den bijnaam van Amerikaanen hij liet zich dat ge duldig weggevallen zijn aanzien onder de kameraden nam gaande weg toe, vooral toen het bleek dat hij even vloeiend Fransch sprak en zelfs Chinneesche volzinnen uit kraamde, zoodat de makkers geloofden dat hij alles kende wat hij wilde, doch nie mand kreeg eenige uitleggidg of inlichting, en hij bleef voor allen 'n geheimzinnig persoon, waarvan men alleen zeker wist, dat hij zoowel van vaders- als moeders zijde 'n echte Hollander was. Hoe meer ik Frentsel leerde kennen, hoe waardig was geweest. Vóór de ge- heele vergadering stonden deze ruwe mannen te schreien als kinderen, die zich schamen. Zoo sterk werkt de traditie onder de Kazaks. Men kan er uit besluiten, welk eene macht zulk eene krachtige organisatie is in den Russischen bajerd, waar niemand precies schijnt te weten, hoe hij het zelf heeft. Toch zijn deze Kazaks betrekkelijk maar weinig talrijk te midden der Russische millioenen. Ook wonen de twaalf vojska meestal ver uit een, gescheiden door de geweldige Rus sische afstanden, des te geweldiger bij de huidige verkeerscrisis. En ten slotte is ieder der vojska door vele vijanden omgeven. Het belangrijke vojsko der Don-Kazaks, dat onder aanvoering staat van Kaljeedien, wordt bijvoorbeeld van drie kanten tegelijk bedreigd. Het Don-gebied zelf is zoo goed als geheel eene land bouwende streek. Ten Oosten er van ligt achter het belangrijke centrum van den Volga handel, Tsaritsien, dat nevens Sarepta en Saratof tevens het centrum is van een der streken van Rusland, die het sterkst door Duit- schers gecoloniseerd zijn. Tsaritsien nu is een burcht der Boljsjeviki. Desgelijks is ook ten zuiden het drie tal havensteden, Rostof, Azof en Taghanrogh, eene basis voor de Zwarte-Zee-vloot, die in handen is der Boljsjeviki. En hetzelfde geldt ten Westen van het steenkolenbekken van den Donjets. Veel zal dus afhangen van de mede werking der overige elementen van orde, van de kadetten, van de natio nalisten en bovenal van de belang rijksten onder hen, de Oekraïeners. Toch schijnt dit wel vast te staan dank zij zijne Kazaks is Rusland op den weg naar het herstel van den geordenden constitutioneelen staat. BUITE18LANDSCH OVERZICHT. Zoo kalm als bel is op de gevechts terreinen, zoo roerig zijn de verschillende woordvoerders in de volksvergaderingen. Redevoering na redevoering wordt gehou den en in elk vernemen wij een klank vari nu laten wij maar zeggen toe nadering. Wij denken hier vooral aan de meer hij mijne belangstelling opwekte, en hoe meer ik er naar verlangde om zijn verleden te kennen, overtuigd als ik was, dat dit, even als van zoo vele indische militairen, zeer interessant moest zijn. Door mij tegenover hem vriendelijk te betoonen en door alles te vermijden waar door het den schijn zoude hebben dat ik nieuwsgierig was naar de geschiedenis van zijn leven, won ik spoedig zijn vertrouwen, zoodat hij tegenover mij spraakzamer werd dan hij zich ooit tegen anderen betoond had, en toen hij mij eens des avonds een paar gerepareerde schoenen terugbracht, besloot ik eindelijk om hem langs een om weg naar zijn verleden te vragen. Ik knoopte een gesprak met hem aan, hoopende daardoor gelegenheid te zullen krijgen de gewichtige vraag te doen. Na hem 'n glas wijn en 'n sigaar te hebben aangeboden, die hij dankbaar aan vaardde, vroeg ik hem, of 't hem wel aan stond mede te velde te gaan en al die misères mede te maken. Misères, luitenant, antwoordde hij met schitterende oogen, noemt u dat mi sères Er is geen beter, geen heerlijker leven dan dat te velde dat leven in de vrije natuur, zonder de knellende banden van het kinderachtige garnizoens bestaan, waar de eene dag juist op den andere gelijkt. Neen, luitenant, geloof me, het leven op het oorlogspad is het gelukkigste, het meest vrije leven dat een mannenhart kan begeeren ontberingen en gevaren tel- rede gehouden door Graaf vort Hertling, den Duitschen rijkskanselier, en aan die van Czernin den Oostenrijksch-Hongaarschen minister van buitenlandsche zaken. Beiden geven een antwoord op Wilsons laatste boodschap, waarin deze in en niet minder dan 14 punten zijn vredesprogram heeft hervat. De toespraak van Czernin schijnt ons heel wat belangrijker dan die van zijn Duitsche collega. De Weensche bladen zeggen er zelfs van, dat zij een bekend making is van wereldpolitieke beteekenis. Graaf Czernin zegt toch, dat hij de voorstellen die President Wilson voor de bruikbaren grondslag tot vredes-onderhan- delirigen houdt. Er zijn zelfs punten, die met groote vreugde worden aanvaard. Maar twee dingen inoet Czernin vooropstellen »Voor zoover de voorstellen (van Wilson) betrekking hebben op onze bondgenooten en er wordt in gesproken van Duitsch eigendom, van België en van het Turksehe Rijk verklaar ik, dat ik, getrouw aan de aanvaarde verbondsplicht, vast besloten ben om voor de verdediging van de bond genooten tot het uiterste te gaan. Het bezit vóór den oorlog van onze bondge nooten zullen wij verdedigen als dat van ons zelfdat is het standpunt van vol ledige wederkeerigheid der vier bondge nooten onderling. Voor het overige wijst Czernin er in zeer duidelijke bewoordingen op, dat O.-H. er niet aan denkt zich met de aangelegen heden van de V. St. te bemoeien, maar dat ook niet duldt van den kant der Unie. In den zelfden geest sprak ook von Hert ling. Alleen wat Elzas-Lothanngen be treft Lloyd George had gezegd dat over deze kwestie opnieuw overwogen moet worden. Hertling echter antwoordt Van afscheiding van het Duitsche rijk kan nooi of te nimmer sprake zijn. Dit is nu feitelijk nog de grootste tegen stelling, en we zijn nu toch al zoo ver. dat de staatslieden van beide partijen d bestaande tegenstellingen, niet meer in d allerscherpste, maar veeleer in gematigde woorden tot uiting brengen. Beide redevoeringen kan men opvattei als een niet onbeleefde uitnoodiging tot d ententestaten, om te verklaren, dat zi zullen verklaren den middenrijken geei grondgebied te willen afnemen, aan welk uitnoodiging de stilzwijgende belofte va. Duitsche zijde is verbonden, voor dat geva op ander gebied aan de eischen der entent in tegemoet te willen komen. len daarbij natuurlijk in 't voordeel, wan dat is 't juist wat daaraan de noodigi prikkeling en afwissling' geeft. Ik maakte hem toen de opmerking, dat hij gesproken had van »oorlogspad«, een uitdrukking die, naar ik meende, alleen ii Amerika, en dan nog alleen in het verre Westen gebruikt werd, en vroeg hem daarna rondweg of hij in Amerika gewees was. Een kort, »Ja, luitenant,volgde al antwoord daarop, en ten bewijze dat hi het gesprek wilde afbreken, dronk hij zij glas leeg en maakte zich gereed om heen te gaan. Ik zag dat ik mij te veel gehaast ha en te veel mijne nieuwsgierigheid had doei blijken, waardoor mijne kans om iets t< weten te komen wellicht voor altijd be dorven was- en daarom trachtte ik, door er eerlijk en rondborstig voor uit te komen, hem gunstig voor mij te stemmen. Ik legde toen vertrouwelijk de hand oj zijn schouder, zag hem vriendelijk aan ei zeide hem, dat ik die vraag niet deed uit bloote nieuwsgierigheid, maar 't meest uii ware belangstelling in den persoon zelv en omdat ik geloofde dat zijn leven rijk aan ondervinding moest zijn, zoodat uit hei verhaal van zijn levensloop voor mij, jong' man, wellicht wijze lessen te putten waren, hem tevens belovende, als hij dat verlang de, nooit aan derden iets daarvan mede t<- deelen zoolang hij leefde. Wordt vervolgd NIEUWSBLAD voor Het Laid m Heusdea a Alieni, is Langstraat en ie Bommelerwaari.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1918 | | pagina 1