Und van altena
DE NIEUWE OPVOEDING.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3756. Woensdag 13 Maart 1918.
EEN TIJ GEE JAGER,
Die zich voor het vol
gende kwartaal abonnee-
renontvangen de nog
deze maiand verschijnende
nummers gratis.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.05,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Eenige gedachten, genomen uit het
aldus getitelde pas verschenen
boek van prof. Bavinck.
Slot.
We zouden ditmaal nagaan op
welke wijze zij, die de Nieuwe Op
voeding voorstaan, de menschheid
denken in staat te maken voor de
groote krachtsinspanning die haar na
den oorlog te wachten staat.
De middelen om daartoe te geraken
zijn vierderlei.
lo. Door rasverbetering.
2o. Door verbeterde wijze van
opvoeding.
3o. Door verandering in het
schoolwezen.
4o. In het nauwlettender acht ge
ven op de beroepskeuze.
We willen achtereenvolgens even
deze 4 punten bespreken, zooals de
Nieuwe Opvoeding ze zich wenscht.
Denk nu echter niet. dat Prof.
Bavinck in allen deele het hiermede
eens is. Waar de Nieuwe Opvoeding
z. i. op het verkeerde spoor is, hoop
ik zijn meening er aan toe te voe
gen. Wrijving van gedachten leidt
tot helderheid.
Ten eerste dan de rasverbetering.
Het is noodig en goed dat er ge
zonde kinderen geboren worden, want
alleen van. hen is te verwachten dat
zij de maatschappij door groote werk
kracht zullen.dienen. De wetenschap
en ook onze eigen ervaring doen ons
zien dat zeer dikwijls de lichamelijke
eigenschappen der ouders overgaan
op de kinderen. Gezonde ouders heb
ben doorgaans gezonde kinderen
Dit heeft de Nieuwe Opvoeding er
toe gebracht om te zeggenieder
menschelijk wezen heeft er recht op,
wèl geboren te zijn. Voor beide is
noodig een gezonde geërfde natuur
en een gunstige omgeving. Kinderen
door A. S. H. BOOMS,
Oud luitenant-Kolonel bij het N. I. leger.
2
Aangenaam was de kapitein verrast en
uitbundig was zijn welkomstgroet.
Kubiek Vassers ben jij 't
Kubiek 1 mordieu Kerel, wat doe jij
hier?« riep de kapitein uit, terwijl hij
de hand van zijn jeudigen vriend krachtig
schudde en met de andere zijne sik be
werkte. Hoe gaat 't?... hoe maak je't,
amice Je ziet er perfect uitBen
je hier geplaatst Wel dat zou prach
tig zijn
Tot teleurstelling van 'dHorvan deelde
Vassers hem het doel hunner komst mede
en dat hij dus slechts korten tijd hier kon
zijn, waarop deze hem aanspoorde «om de
schuit maar alleen door te laten gaan naar
dat saaie Djambi« en bij hem zoolang zijn
intrek te nemen.
Dan praten we nog eens over den
ouden tijd, kubiek ging de brave krij
ger voort, en Lotzeg, Vassers, ken
je Lot nog Kerelnog even dik, nog
even jaloersch,jaloersch als een tijger,
maar ze bakt nog even goed panne
koeken als vroeger kerel, wat zullen
we 'n pret maken en in dat heerlijke
vooruitzicht sloeg hij uit hartelijkheid den
luitenant krachtig en hardhandig op den
van minderwaardigen worden steun-
behoevenden, misdadigers, dronkaards
Minderwaardige personen moeten
derhalve van voortplanting uitgeslo
ten worden. Er moet zijn een ver
plichting voor medisch onderzoek
vóór het huwelijk, een vereischt cer
tificaat over den gezondheidstoestand
moet kunnen worden overgelegd, al
vorens iemand tot een huwelijk mag
overgaan.
Prof. Bavinck merkt hierop aan,
dat de tegenwoordige opvatting der
erfelijkheid veeleer deze isdat
ziekten als zoodanig niet overerven,
maar alleen de aanleg tot een zekere
ziektedaarbij hangt het vooral af
van verzorging en omgeving, of deze
vatbaarheid werkelijk ziekte wordt of
niet. Dwang in elk opzicht is ver
keerd, maar in dit geval zeker, nu
de leer der erfelijkheid op. losse
schroeven rust.
Rasverbetering wordt tevens ge
zocht door de bescherming van het
moederschap en de zuigelingen. De
vrouwenbeweging kenmerkte zich in
den eersten tijd doordat zij met een
zekere minachting neerzag op het
moederschap. Doch deze dwaling
werd ingezien, en vooral Ellen Key
gaf in deze richting een krachtigen
stoot. Zij zegt o. a. in haar boek
„de Eeuw van het Kind" de vrouw
moet leven voor haar gezin en zich
wijden aan de opvoeding harer kin
deren Staat en maatschappij hebben
de roeping, om in het vervullen dier
taak haar te beschermen en te steu
nen.
Wie zou dit streven niet toejuichen
en wenschen dat er nog meer gedaan
werd op dit gebied, o a. van het
cijfer der zuigelingensterfte.
Dan komen wij aan punt 2 ver
beterde opvoeding.
Hier opent zich een uitgebreid veld
voor wetenschappelijke onderzoekin
gen, zoo oneindig groot, da men
verward blijft stilstaan als men iets
leest van wat er op dit gebied ge
daan wordt door geleerde mannen.
Het omvat de gansche 'houding van
het kind, lichamelijk en geestelijk,
naar al zijn gaven en krachten, tot
de school, tot den onderwijzer, tot de
leerstof. Men wil het kind bestudee-
ren en te weten komen welke de
schouder.
Terwijl de kapitein het een en ander
met den gezagvoerder besprak, maakte
Vassers met de andere heeren kennis en
viel het gesprek na eenigen tijd, natuur
lijk als naar gewoonte, op de tijgerjaehten
van d'Ilorvan. Toen Vassers daarbij zijn
voornemen uitsprak om eene derlijke jacht
mede te maken, waren allen ten hoogste
verbaasd en een ieder beijverde zich dit
<jen jongen man ernstig af te raden.
Of het nu de welsprekendheid der kame
raden was, of dat het eerst kort geleden
op eene tijgerjacht gebeurde ongeluk, dat
hem medegedeeld werd, een overweldigen
den indruk op Vassers maakte, is niet te
zeggen, maar zooveel is zeker, dat zijn
grooten lust om aan zoo'n jacht deel te
nemen al spoedig aanmerkelijk bekoelde,
zoodat hij zich voornam van dien wensch
in t geheel niet te spreken, verwachtende
dat zijn vriend er uit zichzelf niet over zou
beginnen.
Hij had echter buiten den aard van zijn
vriend gerekend. Toen deze zich weder
bij hem voegde, begon hij terstond.
Zeg 's, Vassers, ik zat er wel wat
over in waar ik je nou 's 'n groot pleizier
mee kon doen, maar nou weet ik 't
Je gaat met mij op de tijgerjachtDie
lol zullen we hebben 1
Ja maar, kapitein, de ongewoonte
bracht Vassers weifelend daartegen in, toen
allen hem achter den rug van hunnen
kommandant door wenken aanspoorden om
beste wijze is om te leeren en op te
voeden. Vroeger leerden de kinderen
b.v. ook lezen, rekenen en schrijven,
maar thans wordt hen dit heel
anders, makkelijker en vlugger ge
leerd. En zoo gaat het met alles
wat de opvoeding aangaat, steeds
wordt er naar gestreefd, wordt er
nagegaan of deze of gene wijze van
h eren of opvoeden zich ook beter
bij het kind zou aanpasssen.
Dan punt 3verandering in het
schoolwezen.
De Nieuwe Opvoeding zegt: de tij
den zijn lang voorbij, dat alleen kin
deren uit de hoogste standen onder
wijs ontvingen de 19de eeuw deed
de volksschool opkomende 20ste
moet er voor zorgen dat het beste
onderwijs gegeven worde niet aan de
rijkste kinderen, maar aan hen die
het meest begaafd zijn. Aan den
eenen kant wil men de volksscholen
met kosteloos onderwijs, een z.g.
eenheidsschoolmaar aan den ande
ren kant wil men dat onderwijs over
zeer veel soorten van scholen ver-
deelen. Men wil de meer begaafden
van de min begaafden scheiden, zoo
dot de eersten niet door de laatsten
in het leeren tegengehouden worden.
Studeeren aan de universiteit moeten
dus, volgens de Nieuwe Opvoeding,
niet zij, die er door stand of fortuin
toe aangewezen zijn, maar zij, die
er de meeste begaafdheid toe ont
vangen hebben. Deze toestanden be
staan in Amerika en er wordt dan
ook telkens naar Amerika verwezen
als men er de voordeelen van opsomt.
Prof. Bavinck merkt hierbij op,
dat Amerika niet Europa is en dat,
waar deze eenheidsschool uit den aard
van het Amerikaansche volk zelf is
voortgesproten, dit bij ons niet het
geval zou zijn en niet ons ware
volkskarakter zou dragen.
Punt 4 de beroepskeuze.
Tal van ouders zijn er tegenwoor
dig verlegen mede wat hun kinderen
moeten worden zij kunnen niet oor-
deelen over den aanleg en de be
gaafdheden van hun kinderen zij
zijn niet op de hoogte van de eisclien
die door de beroepen gesteld worden.
Er mcjpten dus komen bureaux voor
beroepskeuze, die den ouders raad
geven.
Raad geven hierin is goed, zegt
Prof. Bavinck, als het maar geen
dwang wordt, zoodat men zijn kind
b.v. onderwijzer, tuinman, dokter
moet laten worden.
Gij ziet, veel van wat de Nieuwe
Opvoeding beoogt wordt door Prof.
Bavinck toegejuicht, alleen dwang
is iets dat hij steeds verwerpt. Hij
zegt hiervan dwang in het zedelijke
werkt het onzedelijke in de hand en
het recht, dat ook het zedelijke, per
soonlijke, regelen wil, kweekt verzet
en opstand.
Was dit alles u misschien wat
droog Dan tot slot even een sap
pig, frisch woord, dat ineens ons
plaatst voor de heerlijke, maar moei
lijke taak der opvoeding.
„Wij leeren onze kinderen, niet
zichzeiven te zoeken, maar elkaar
en anderen. Wij weten zoo alleen
zullen zij gelukkig zijn. Kinderen,
die het eigen-ik voorop zetten, wor
den naijverig, ontevreden, ongeluk
kig. Leert ons kind alles voor een
ander over te hebben, het zal edel
moedig, blijmoedig, mild, gelukkig-
wezen.
BmriMLANDSCH OVERZICHT.
het voorstel niet aan te nemen.
Och wat ongewoonte viel de
kapitein hem in de rede, kereljij hebt
wel voor heeter vuur gestaan Er is
niks aanAls je voor zoo'n groote kat
staat, leg je maar bedaard je geweer aan
en je schiet het beest 'n kogel tusschen
de beide oogen Dat is nou alles
Nou, hoor je gaat mêe 'k Vind 't
'n goed ideeDat is afgesproken
't is volle maan en we gaan d'r van avond
direct op uit Kubiek dat zal 'n
fuif zijn 1 en de kapitein wreef verge
noegd de handen in het vooruitzicht op
zoo'n genot.
Vassers, wien nu die manier om «iemand
pleizier te doen,«c weinig scheen aan te
staan, hoe gaarne hij 't ook 'n oogenblik
te voren had aangenomen, zweeg en maakte
zich gereed om mede naar den wal te
gaan; hopende later wel in de gelegenheid
te zullen zijn om zich aan dat nu in zijne
oogen twijfelachtige amusement te kunnen
onttreken.
Na het noodige omtrent zijn detachement
geregeld te hebben, begaf hij zich met den
kapitein naar den wal, terwijl de andere
heeren nog eenigen tijd met den gezag
voerder aan boord bleven keuvelden om
zooveel mogelijk de laatste nieuwtjes op te
doen.
Op weg naar de versterking, waarbinnen
de woning van den kommandant gelegen
was, ontmoetten zij een lief, aardig meisje
van ongeveer 15 jaar, dat de beide heeren
De algemeene toestand wordt ingewik
kelder, de toekomst, zoo al niet donkerder,
dan toch onduidelijker. Het lijkt al moei
lijker om tot vrede te geraken. Dit is een
gevolg van den vrede der centralen in het
Oosten. De mannen des vredes te Stock
holm, de Russische pacifisten ook vroeger,
in de dagen van Kerensky, de socialisten
en arbeiders in Duitschland, zij hebben bij
herhaling gewaarschuwd tegen een afzon
derlijken vrede, omdat die den algemeenen
niet dichterbij zou brengen, maar er ons
verder van verwijderen. Het lijkt er op,
dat zij gelijk krijgen. De kansen op vrede
worden blijkbaar minder, sinds de centralen
hun zin hebben gekregen in het oosten.
Nu Duitschland en Oostenrijk-Hongarije
achtereenvolgens vrede hebben gesloten met
de Oekraine, met Noord-Rusland, met
Roemenië, met Finland, is hun werk in
het oosten zoo goed als gedaan, kunnen zij
al hun kracht en macht laten gevoelen in
het westen en tegen Italië. Daar gaat
het nu om een zuiver militaire overwin
ning of nederlaag. Van een uitputting van
Duitschland door honger en gebrek, die in
met een vriendelijken glimlach om hare
frissche lippen en eene schittering in hare
donkere oogen groette de kapitein kneep
het aardige, guitige kind even in de beide
wangen en voegde haar minzaam toe, «dag
m'n lieve Leen doch even spoedig
vervolgde hij weder zijn weg, omdat hij
meende te bemerken dat de dikke Lot
hem uit de verte gadesloeg, welk vermoe
den bijna zekerheid werd, toen hij met
zijn gast te huis gekomen, door zijne huis
houdster met sombere, onheilspellende blik
ken ontvangen werd, terwijl zij overigens
een en al de vriendelijkheid was voor den
gaarne gezienen gast.
Kapitein d'Hor van wist niets beters te
doen, dan haar, terwijl hij aan zijne sik
draaide, mede te deelen, dat hij met zijn
logé voor diens pleizier dien avond op de
tijgerjacht zou gaan, waarop Lot den gast
meewarig aanzag en den kapitein, terwijl
zij zich met den vinger tegen het voorhoofd
tikte, norsch toevoegde, «ben je gek!«...
Toen zij zich verwijderd had, poogde
Vassers zich nog door allerlei redeneerin
gen van de uitnoodiging af te maken, doch
de kapitein, die zijn gast «een bijzonder
genoegenwilde doen, bleef op zijn stuk
staan.
Niks daarvan Zeg, Vassers, je
bent immers geen oud wijf geworden
't Blijft er bij Je zult 's zien hoe
lollig 't is en ga je nou maar gauw
baden en lekker maken sloot hij, zijn
gast naar binnen duwende, alle verdere
drie en een half jaar oorlog niet is gelukt,
kan moeilijk meer sprake zijn. Het groote,
rijke Rusland, dat slechts gereorganiseerd
behoeft te worden om aan de middenrij
ken voldoende voedsel te geven, staat voor
Duitschland en de Donau-monarchie open.
Daaraan zullen de geallieerden weinig kun
nen veranderen, zelfs wanneer ze, zooals
geopperd is, hun plan uitvoeren om de
Russische havens te blokkeerenRusland
is op zichzelf reeds een te rijke voorraad
schuur, daargelaten nog, dat Roemenië ook
een vrij groot overschot van graan heeft.
Uithongeren kunnen de geallieerden Duitsch
land dus niet meer, terwijl daarentegen
het duikbootengevaar voor hen geenszins
is afgewend.
De centralen staan dus tegen hun vijan
den sterker dan ooit. Dat voelt men voor
al in Duitschland, en zoo men er nog tot
den vrede geneigd is, men vreest er niet
meer zoo voor voortzetting van den krijg
als voor eenige maanden. Het kan niet
anders, of het succes in 't oosten en daar
is een groot succes behaald, moet
Duitschland meer moed geven voor den
strijd in het westen. En tegelijkertijd
dat is wel het bedroevende in den tegen-
woordigen toestand de geallieerden
minder geneigd maken om het oor te lee-
nen aan hen, die den vrede prediken.
Engeland vooral zal er moeilijk toe kun
nen besluiten om in de huidige omstan
digheden een einde aan den oorlog te ma
ken, want het ziet zich nu bedreigd in Azië
ook.
Duitschland, dat aan Rusland vrijwel
zijn wil heeft opgedrongen, heeft met dit
land ook een economische overeenkomst
gesloten, waarbij het zich o. a. een vrijen
doortocht door Rusland heeft verzekerd en
nu in rechtstreeksche verbinding kan komen
met Perzië en Afghanistan. Het zal daar
uit de Russen wel spoedig verdringen en
Duitschers zullen er wedijveren met En-
gelschen, misschien dezen overvleugelen,
't Gevolg daarvan zal zijn, dat de eersten
steeds grooter invloed krijgen in Azië, in
de richting van Britsch-lndië, en dat zal
voor Engeland een onduldbare toestand
wezen.
Engeland kan dit gevaar alleen bedwin
gen door een overwinning in het westen,
een overwinning, waardoor het Duitschland
den vrede kan voorschrijven. Het zal dus
waarschijnlijk den bloedigen strijd met de
hulp van Amerika willen voortzetten en
hervatting van den oorlog aan het Wester
tegenwerpingen af.
Ofschoon de woning van kapitein d'Hor-
van geheel uit planken was samengesteld
en met bladeren van den Nipha-paltn ge
dekt, en ofschoon het meubilair wel com
fort doch volstrekt geen luxe vertoonde,
wat ook op zoo'n afgelegen post te mid
den der wildernissen geheel overtollig is,
zoo waren er toch twee kamers, die hij
trotsch zijn museum noemde, zoodanig in
gericht, dat zij het meest trotsche paleis
tot sieraad zouden gestrekt hebben.
Daar spreidden, naast eene weelde van
fijne Perzische tapijten en indische drape
rieën, overal tijgerhuiden in de meest ver
schillende soorten hunne pracht ten toon,
terwijl de wanden bedekt waren met jacht-
tropeën en wapens, waartusschen hier en
daar kunstwerken uit het Hindoetijdperk
prijkten, schatten die de ijverige onver
schrokken jager in de door hem afgejaagde
wildernissen gevonden had, en waarvoor
menig Europeesch museum zeker gaarne
het gewicht aan goud zoude hebben betaald.
Overal waar men in die vertrekken den
voet zette, betrad men de schoonste tijger
huiden en overal waar het oog van den
bezoeker in het rond blikte, zag het be
wijzen van des kapitein behendigheid op
de jacht.
Wordt vervolgd.)
Hot Usljan Mia a Aitena,
Lanastraat en kBeimelermari