PASCHEN. Uitgever: L, J. VEERMAN, Heusden. 1918. No. 3760. Woensdag 27 Maart UND VAN ALTENA Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.05, franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur ingewacht. Als men op het oogenblik zeide, dat de vreeselijke toestand, waarin Europa thans verkeert, altijd zoo zou voortduren, ik geloof dat velen van ons zouden zeggen zóó kunnen wij niet verder leven, dat kunnen we niet verdragen, zoo zonder hoop de toekomst in te gaan, is meer dan een mensch torschen kan. Bij voort during te zien dat het ruwe geweld hoogtij viert, dat de macht van den sterkste beslist, dat er geen sprake meer is van recht en onrecht, dat de zondige mensch zich onbeheerscht overgeeft aan zijn booze hartstoch ten. We zouden liever sterven als we niet hopen konden dat dit alles voorbijgaande is en de dageraad van den vrede toch eenmaal aan zal breken. In het hart van de discipelen heerschte na den kruisdood van den Heere de sombere gedachten, waar van wij zooeven sprakenzij waren zonder hoop, voor hen had het on recht gezegevierd, hun hoop op een lichte toekomst was hen ontnomen. v Tptdato, heerlijke Paaschmorgeii; "TTTaar klinkt hun uitroepDe Beer is opgestaaneerst verbaasd, onge- loovig, daarna blijde verzekerd, jui chend. De strijd tussehen zonde en dood ter eener zijde, heiligheid en leven ter anderer zijde, is ten einde de overwinning is behaald door de laatsten. Hoe dikwijls heeft na dien die juichtoon: »De Heer is waarlijk op gestaan" over de aarde geklonken, /an heel vroeg her vindt men op- jeteekend, op welk een plechtige wijze n de oude kerk het Paaschfeest ge vierd werd. De laatste dagen van de groote week werden vanwege hun heilige herinneringen bijzonder in eere ge houden. De nacht van Zaterdag op Zondag werd in de meeste gemeen ten wakend en biddend doorgebracht. De straten der groote steden werden met toortsen en lampen feestelijk verlicht, zinnebeeldige aanduiding van het groote licht, dat op den op standingsdag zou verrijzen. De ge schiedschrijver Eusebius verhaalt van keizer Konstantijn de Groote, dat hij door een menigte van fakkels en lampen de duisternis van den nacht in hellen dag deed verkeeren. De kerken werden druk bezochtin de nachtelijke godsdienstoefeningen ver maanden de predikers het volk tot grooten eerbied, want, zeiden zij, er heerschte nu stilte over de gansche aarde, omdat de Heilige sliep. Godin het vleesch was gestor ven. Hij sliep voor korten tijd. Tot de plechtigheden, die met deze nachtwaken verbonden waren, be hoorden ook de wijding van het nieuwe vuur en het aansteken van de Paaschkaars. Uit een daartoe bestemde steen werd vuur geslagen, en dit vuur, met hout gevoed, ter aanduiding hoe uit den hoeksteen Christus het licht der goddelijke heerlijkheid was opgegaan een ge woonte, die reeds Bonifacius kende en die in de Roomsch Katholieke kerken van ons vaderland stand heeft gehouden tot op den huidigen dag. Met het vuur werd allereerst een soort van driehoek, op een staf be vestigd, aangestoken, zinnebeeld van 't Licht van Christus zoo riepen de pries ters, en de gemeente antwoordde „Deo Gratias!" (Gode zij dank). Een maatschappelijk schipbreukeling. door A. S. H. BOOMS, Oud luitenant-Kolonel bij het N. I. leger. Voor ongeveer dertig a veertig jaar, was Muntok, de hoofdplaats van het eiland Banka, een der meest gezellige en aange name plaatsjes onzer, toen met het volste recht als gastvrij geroemd, oost-indische bezittingen en niettegenstaande de groote onvruchtbaarheid van het eiland, dat bijna niets anders dan delfstoffen oplevert, waar om in den beginne velen dan ook hunne plaatsing daar als eene verbanning be schouwden. Te Muntok woonden de Chineezen, en die waren zeer talrijk, zoomede de Inlan ders, aan het van tijd tot tijd ongezonde zeestranddoch het Europeesche gedeelte der bevolking had, in strijd met de ge woonte onzer voorvaderen, het hooggelegen plateau tot bewoning uitgekozen, vanwaar men op sommige punten een prachtig uit zicht heeft op de zee en bij helder weêr de tegenovergelegen kust van Sumatra duidelijk kan onderscheiden. Het Europeesche deel der inwoners be stond toeft alleen uit officieren en ambte naren, daar nog geen handelaar of rente nier aanleiding had gevonden om zich op die afgelegen plaats te vestigen, waar alle handel en bedrijf in handen der Chineezen, Dan werd de Paaschkaars aangesto ken en van haar licht aan zooveien mogelijk meegedeeld. De huismoeder legde in haar keuken nieuw vuur aan; 't behoorde tot de goede huis houding, te zorgen dat het nooit uit ging, zoodat men 't geheele jaar door „heylich vuur in huys had w Doch laat ons niet langer over dergelijke uitwendige plechtigheden spreken Wij keeren met onze ge dachten terug tot de schare, die in de huizen des gebeds de nachtelijke uren in gebed en overpeinzing door bracht. Aantrekkelijk zijn de beschrijvin gen, die ons van het groose feest worden gegeven. „Zoodra de dage raad aangebroken was, lieten pauk en trompetgeschal, gelijk later het klokgelui, zich hooren men haastte zich uit kerken en woningen, snelde elkander in de armen, begroette el kander met den broederkus en.de was, die alom bekend zijn als nooit over troffen schaggeraars en scharrelaarseen enkele maal waagde een photograaf het om voor eenige maanden het eiland te be zoeken, en die ging dan met goed gevul- den buidel weg, want ieder wilde zijn por tret laten maken, al ware het alleen om eenige verandering te brengen in de dage- lijksche sleur. Onder die Europeanen, waartoe ook ge rekend moeten worden zij die zich daar voor uitgaven en dan ook als een dandy op schoenen rondwandelden, waren er van allerlei huidskleur, vol- en halfbloed, en sommigen zelfs met zoo weinig Europeesch bloed in de aderen, dat aan het uiterlijk hunne Europeesche afstamming niet meer merkbaar was de Hollandsche taal werd slechts door enkelen zuiver gesproken en sommigen, vooral dames, bedienden zich liefst van het Maleisch, doorspekt met eenige onverstaanbaar en eigenaardig uitgesproken Hollanesche^svoofden. Allen waren echter vriendelyk, gezellig en éven als overal el ders belust op feestjes, waardoor de goede harmonie bevorderd werd en zelden erns tige storing ondervond, wat ook voorname lijk te danken was aan den Resident en diens lieve familie, die door hunne wijze van optreden en omgang de harmonie be vorderen en met behulp van den Militairen Bevelhebber bij tijds alle botsingen wisten te voorkomen. Vooral de dames, zoowel jong als oud, waren dol op dansen, eene eigenschap die, triomfkreet: „de Heer is waarlijk opgestaan!" vloeide van ailer lippen. Geestelijke blijdschap deed aller harten kloppen. Zij openbaarde zich niet alleen in jubelkreten, maar vooral in werken der barmhartigheid. Pries ters en leeken wedijverden in het bewijzen van weldadigheid aan kran- ken en armen, gevangenen en slaven. Rijken richtten overvloedige maaltij den aan om de armen te spijzigen, anderen stelden slaven in vrijheid. Zoo sprak zich de Paaschblijdschap op velerlei wijze ook in het maat schappelijk leven uit Wat het ker kelijk leven betreft, op den grooten feestdag zelve en ook nog op de volgende dagen ging de gemeente in feestdos naar de heiligdommen op. Niet knielend, maar staande, werd er gebeden En de lieflijkste Paasch- zangen weerklonken, Gode en den verrezen Heiland tot lof. Over joeiug©1""-dagen zullen ook in de kerken onzer dagen weer de Paaschzangen weerklinken mochten zij uit veler harten opstijgen en ge tuigen zijn van veler diepe blijdschap en innig geloofs- en liefdeleven. BUITENLANDSCH OVERZICHT. Zeer belangrijk nieuws ditmaal. Zaterdagavond een officieel bericht uit Berlijn: »Het eerste deel van den grooten slag in Frankrijk is geëindigd. Wij hebben den slag bij Monchy-Kamerijk-St. Quentin- la Fère gewonnen. Een aanzienlijk deel van het Engelsche leger is verslagenHet Londensch bericht van denzelfden dag meldde feitelijk hetzelfde »De Duitschers zijn door ons verdedi gingsstelsel ten Westen van St. Quentin gebroken. Onze troepen op dit gedeelte van het slagfront trekken in goede orde over het verwoeste gebied terug, ten einde verder in het Westen nieuwe stellingen in gereedheid te brengend. »Net lekkerzal menigeen deuken als hij dit leest. »lk gun het dien kwel geesten der neutralen van harte. Voor mijn part worden ze allen de Noordzee in gejaagd. Daarom hadden ze zeker onze schepen zoo broodnoodig en daarom hebben ze die van ons geroofd omdat ze wel zagen aankomen, dat het misliep in Frankrijk. Nu, onze schepen mogen wel vliegen over de wateren om de vluchtende Engelschen niettegenstaande de heerschende warmte, ook de tegenwoordige leden van het schoone geslacht, vooral in Indië, niet kan worden ontzegd elke gelegenheid greep men aan om aan dien lust bot te vieren, en als men eens aan den gang was, dan bleek het somtijds moeielijk om de dansgrage gasten naar huis te krijgen, want onver moeid zwierden zij vroolijk lachend rond, en meest altijd was het de rijzende zon van den nieuwen dag die de feestvierenden naar huis joeg. Een tijd lang was eene oude piano op rollen het eenigste instrument dat, door een liefhebber vrijwillig bespeeld, met wei felende tonen zoo goed en zoo kwaad als het ging de dansmaat aangaf en voor elke gelegenheid naar den nieuwen gastheer werd gerold, waar dan iemand, die be weerde een goed gehoor te hebben, zich een oogenblik met het stemmen van het instrument bezig hieldde beide Hoofden der plaats, het civiele en militaire, waren de eenigsten die eene piano in eigendom bezaten. De liefhebbers, die vrijwillig de dans muziek op de piano trommelden waren dikwijls moeilijk te vinden, daar deze dan natuurlijk van den dans waren uitgesloten, eene uitsluiting waarop niemand gesteld was. Gedurende een paar maanden had men eens het geluk gekend, van een soldaat in het granizoen te hebben die de har monica bespeelde en ook zoo'n instrument nog tijdig genoeg naar hun land terug te voeren Bedaar wat aan, geachte Lezer. Waarom zoo gefulmineerd juist tegen de Engelschen Alsol ook de centralen ons niet genoeg geknepen hebben Houd uw hoofd koel wees bovenal pro-Nederlander en laat uw haat zich richten tegen den oorlog in plaats van tegen een der oorlogvoerenden. Bovendien de Engelschen zijn waarlijk nog niet tot de kust teruggeslagen. Immers het eerste deel van den grooten slag in Frankrijk is pas gewonnen. Er moet dus nog heel wat volgen. Maar wat de Duitschers op den avond van den twee den aanvalsdag hebben bereikt is toch een merkwaardig succes. Hun is gelukt wat nimmer, noch aan een Duitsche, noch aan een Fransche of Britsche legermacht op het Westelijk front, hetzij in een plotse- lingeu aanval, hetzij in een langdurig voort gezet offensief, ooit is mogen gelukken de doorbraak door het heele vijandelijke verdedigirigsstelsel, het bereiken van het zeer veroncferstellenderwijs zoogenoemde - »open« veld daarachter. Doch geven wij een verslag van de ge beurtenissen zooals zij elkander opvolgden. Vrijdagavond dan, zijn de Duitschers dooi de Britsche verdedigingslinie heengebroken. Maar boe buitengewoon deze prestatie op zich zelve moge zijn, het is toch nog iets anders dan een strategische doorbraak, dan een doorbraak van het vijandelijke leger, waardoor dit wordt gesplitst in twee deelen, die geen voeling meer met elkander hebben en waardoor de aanvaller in staat wa-dt gesteld de vijandelijke vleu gels op te rollen. De Engelschen hebben toch kans gezien op nieuwe, stellingen terug te trekken. »In volmaakte orde« gelijk zij melden. Uit bet getal gevangenen 45000 dat gemaakt werd, blijkt dan ook wel dat het leger als zoodanig zich heeft weten te dekken. Wel is liet den Britten niet gelukt alle kanonnen mee te voeren. Meer dan 600 vuurmonden vielen den Duitschers te buit. Zaterdagavond bereikten de Engelschen de nieuwe stellingen waarvan wij boven spra ken. Wij hebben hier te doen met stel lingen aan de Somtne. Bapaume Péronne waren toen nog in hun bezit. Inmiddels rukten Fransche, Amerikaarische en Britsche hulptroepen aan. Deze reserves hadden tot taak de Duitschers in de flank te vatten en in hun opmarsch te stuiten. Maar hun hulp kwam te laat. Zij werden verslagen. bezat, en dit was een waar evenement geweestdit genot had echter maar kort geduurd, want de zoo gewaardeerde mu zikant verhuisde eensklaps naar die gewes ten van waar nog niemand is teruggekeerd .en waar vermoedelijk geen harmonica's noodig zijn, ten minste men neemt ze daarheen niet mede de rouw was alge meen, en de door de welluidende harmo nica verwende inwoners van Muntok moes ten zich weer met hunne rollende rammel kast vergenoegen, wat wel het dansen niet belette, doch menig lief meisje een zucht van verlangen deed slaken naar muziek van beter allooi. Op zekeren dag, na aankomst van den mailstoomer van Batavia, hadden Muntok's inwoners zich op het wandeiuur, instede van hunne gewone wandeling, naar het zeestrand of in de omstreken te doen, in grooten getale vereenigd in de breede, door prachtige majestueuse waringins overscha duwde laan, Muntok's trots, aan welks einde men een fraai uitzicht heeft op de ruime, helder witte Residentswoning en die langs de woning van den Militairen Kommandant voert, want een gerucht had de ronde gedaan dat de gemoederen in beweging bracht en vooral de jeugdige harten en hartjes levendig deed kloppen ieder was met koortsachtigen ijver in de weer, om zich zekerheid te verschaffen. Het nieuws dat zooveel agitatie veroor zaakte was, dat met den stoomer ook een soldaat was aangekomen, die tevens mu Nu de berichten over de gebeurtenissen van ZondagEerst het Engelsche avond- bericht daarin staat, dat ook ten Noorden van Péronne de Britten den terugtocht hebben moeten aanvaarden, en dat zij ten Zuiden van die plaats hun nieuwe stellin gen aan de Somme op eenige plaatsen reeds hadden verloren. Maar dit verlies beschouwt Haig niet als definitief, want hij zegt (en het klinkt wat trouwhartig): »daar worden maatregelen tegen genomen. Het Duitsche avondbericht komt met deze mededeelingen geheel overeen, geeft alleen wat meer topografische aanduidingen. Een belangrijke aanvulling is voorts, dat de Duitschers ook tussehen Ham en la Fère (tussehen Somme en Oise) Zuidwest- waarts oprukken, blijkbaar de achteruit gedreven Fransch-Amerikaansche hulptroe pen op de hielen zittend. Het hangt af van de spoedige komst van de noodige reserves of de Britten nog tijdig tot staan kunnen komen. Geschiedt dit niet dan krijgt de aanvaller toch ge legenheid zich riaar rechts en links uit te breiden. De Duitschers zijn daar trouwens al mee bezig. De hoofdrichting van hun opmarsch is die van den benedenloop van de Somnap, in de richting van Amiens en de zee. Nu op hun rechterflank Bapaume is gevallen, en op hun linkerflank de Fransch-Ameri kaansche tegenaanvallen geen resultaat hebben opgeleverd, zal het voor de gealli eerden niet gemakkelijk zijn een zoodanigen opmarsch te voorkomen, die natuurlijk wel degelijk een strategische doorbraak en een scheiding tussehen de Britsche en Fransche legers teweeg zou brengen. Behalve de terreinwinst, de gevangenen en de kanonnen verwierven de Duitschers zich bij dezen opmarsch tal van nuttige zaken. Een bericht dienaangaande uit Berlijn meldt toch Achter de derde stelling stonden marine kanonnen, spoorweg-kanonnen en lagen al de tallooze opslagplaatsen en magazijnen. De terugtocht was zoo snel in zijn werk gegaan, dat de Engelschen hier slechts een klein gedeelte van de voorraden harden kunnen wegvoeren, ja ze niet eens hadden kunnen vernietigen. Munitiedepots vol granaten en duizenden kisten geweermunitie en handgranaten her innerden door de ongereptheid, waarin de Duitschers ze vonden, aan den veldtocht in Italië. In de dorpen die de Duitschers in 1917 hadden vernield, hadden de Engel- sicus was en meesterlijk de viool bespeelde, doch wat wel als het voornaamste werd beschouwd, ook een degelijk instrument had meegebracht, zoo al niet iti zijn ransel, dan toch in eene afzonderlijke kist. Een viooldat was nog heel iets anders dan een harmonica De meest ongeduldigen en nieuwsgieri gen waren reeds naar de kazerne gegaan om de juistheid van dat blijde bericht te vernemen, doch zij waren even wijs terug gekomen, als zij gegaan waren Het bleef bij een gerucht. En de officieren 1 Och zij hielden de spanning gaande, hetzij omdat zij zelf niets wisten, of wel omdat de verwachting de donzige wangen der iiave jeugdige schoonen levendig kleurde, wat hen des te bekoorlijker maakte, en hen ook zoo lief en minzaam bij de sabeldragenden om zekerheid deed aandringen, want wie peilt de gemoederen van de jeugdige zoneu van Mars als er lieve jonge meisjes in 't spel zijn dan zijn zij soms wel eens zelfs tot huichelarij in staat. Er werd in de verschillende groepen druk gefluisterd, gesproken en veronder steld, en 'n luisterende vreemdeling zou gedacht hebben dat Muntok's inwoners alleen aan dans en muziek dachten, zoo zeer was dat het besproken hoofdonderwerp waarover men zich gaandeweg de meest verheven en schitterende luchtkasteelen schiep. Wordt vervolgd n Boimnelerwaarti.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1918 | | pagina 1