voor lel Land van fisusden
en Altena, ie Langstraal en de
Ho. 3J83. Zaterdag 15 Juni
Tegen ongekend hooge prijzen
J. J. MEIJER,
Wed. JOS. DE POLTER Zonen
levert met garantie
Wed. JOS. D£ FOLTER Zonen
ern.
IF
=ll
2e HANDS MEUBELMAGAZIJN
VERGULD HARNAS 7-8 I
De stikstofvoorziening
van onzen bodem,
Goudsmid,
GORINCHEM
gevraagd door
Zadel- en Matrassenmakerij, Markt Waalwijk
Gestoffeerd,
Prima kwaliteit, F
Massief eiken Buffet, Tafel, Canapé,
2 Fauteuils, 4 Stoelen,
WE. !©Ef -
BEHOORENDE BIJ HET
De voorziening in de behoefte van de
noodige meststoffen, vooral van stikstof hou
dende, laat nog steeds veel te wensehen
over en toch is dit een zaak van zeer
groot belang. Want immers juist in dezen
tegenwoordigen tijd nu we inzake onzer
voedselvoorziening zoo goed als geheel op
ons zelf zijn aangewezen is het van het
allergrootste belang, dat de productie van
eigen bodem zoo hoog mogelijk wordt op
gevoerd, teneinde zoo goed mogelijk den
dringenden voedselnood te kunnen afwen
den.
Meer dan ooit is de Nederl. landbouwer
de man die in deze de hand aan de ploeg
moet slaan, om door noesten arbeid, datgene
aan den bodem te onttrekken, wat maar
mogelijk is, teneinde zoo hoog mogelyke
opbrengsten te verkrijgen, waardoor ons
volk voor ondergang behoed wordt. Meer
dan ooit treed de landbouw op den voor
grond, jammer dat nog zoo wenig waar
deering aan dit bedrijf ten deel valt, want
wanneer inplaats van felle afbrekende cri-
tiek, men ook eens een opbouwende critiek
te nooren kreeg, dit zou zeer zeker den
landbouwer ook tot betere gedachten stem
men en een betere toenadering tusschen
boer en burger in de hand werken
Meer dan ooit moeten wij dus naar
middelen uitzien om onze bodemopbrengsten
te verhoogen en we denken dan in de
eerste plaats aan de productie van granen
(broodkoren).
Nu kunnen we die productie op alle
mogelijke wijzen bevowieren, (hooge prijzen,
beperkende maatregelen inzake den verbouw
van andere gewassen enz,) doch het zal
er in de eerste plaats op aankomen; of
wij over het noodige plantenvoedsel be
schikken kunnen want wanneer we dat
qiet hebben, dan is veel werk en moeite
te vergeefs.
Zonder doelmatige bemesting is geen goede
en bevredigende opbrengst mogelijk.
De lijden van vroeger komen niet meer
terug. Vroeger had men zoo geen behoefte
aan meststoffen, omreden de opbrengsten
veel kleiner waren dan thans, maar ook
keert thans een massa plantenvoedsel niet
meer op het land terug, als gevolg van den
handel in landbouwvoortbrengselen, terwijl
ook een massa de boerderij verlaat in den
vorm van vleesch en melk enz. En juist
komen hierin veel eiwitverbindingen voor
en juist dit veroorzaakt het gebrek aan
stikstofverbindingen in onzen bodem.
Het spreekt van zelf dat die hoeveelhe
den moeten worden aangevuld om aan de
eischen van een goede plantengroei te kun
nen voldoen. Hierin kwamen de kunstmest
stoffen en in 't bijzonder de stikstofhou-
dende, (Chilisalpeter) den landbouw te hulp.
Door het gebruik van kunstmeststoffen,
waarvan Chilisalpeter een eerste plaats in
neemt, stegen de opbrengsten zeer veel,
juist omdat de bodem veel stikstof voor
de planten-groei noodig heeft.
En waar we nu juist in een buitenge
wone kritieke tijd leven, daar zien we dat
de aanvoer van deze zoo hoogst noodige
meststoffen geheel heeft opgehouden, juist
nu, nu de behoefte daaraan grooter is dan
ooit te voren.
Geen wonder dat men langs alle moge
lijke wegen tracht in dit nijpende gebrek
te voor, ien, daar dit gebrek een ramp voor
geheel ons volk dreigt te worden. De fa
bricage van luchtsiikstofmeststoffen wordt
dan ook druk besproken en de mogelijk
heid geopperd om te trachten een fabriek
te bouwen waar deze meststoffen gemaakt
worden.
Reeds vroeger werd deze zaak in ons
land besproken, doch kon niet tot uitvoe
ring komen, in verband met het groote
risico verbonden aan het stichten van zoo'n
fabriek.
Thans gelden echter andere overwegin-
Igen, nu het gebrek, ja de nood zoo hoog
gestegen is, mogen we, in 't belang van
J geheel ons volk, niet op wat geld zien.
Met belangstelling hebben we dan ook
de zaak gevolgd, onlangs in de vergadering
der Groninger Landb. Mij. behandeld, n.l.
de plannen tot stichting van een fabriek
voor kalistikstof te Geertruiden berg.
Aan de electriche centrale aldaar zou dan
eer.e inrichting verbonden worden om kali
stikstof te produceeren.
De mededeelingen in die vergadering ge-
gedaan, waren zeer belangrijk. Wannneer
rnen thans met de oprichting begon, dan
zou een jaar later reeds de fabriek gereed
zijn en 20.000 ton per jaar kunnen pro
duceeren. Hoewel het streven in deze rich
ting is toe te juichen, dienen we, voor dat
we die plannen aanvaarden, toch eerst de
gevolgen te overzien, die daaruit kunnen
voortvloeien en ons af te vragen of hier
mede het beoogde doel wordt bereikt.
Wanneer nu die fabriek gebouwd wordt,
zijn we dan uit den brand, m a.w. beschik
ken we dan over voldoende stikstofmest
stoffen Wij moeten die vraag helaas ont
kennend beantwoorden.
Immers de jaarlijksche behoefte bedraagt
90.000 ton, zoodat er bij een productie
van 20000 ton dan nog een tekort is van
70.000 ton. Doch daar komt nog meer
bij. Het gaat hier om onmiddellijke voor
zienig in den dringenden nood en ook dat
is langs dezen weg niet mogelijk immers
eerst het volgend jaar is de fabriek klaar
en kan dan pas gaan produceeren, dus
voorjaar 1919. We kunnen dan echter
die meststof voor den oogst 1919 niet
meer aanwenden daar het dan te laat is.
(We hebben hier in hoofdzaak het oog
op onze granen) en kunnen dus deze eerst
aanwenden voor den oogst 1920 en aan
gezien het grootste deel eerst in 1921
wordt opgegeten, zou dus eerst in 1921 de
stichting dezer fabriek aan het Ned. volk,
wat betreft de voedselvoorziening, ten goede
kunnen komen. Van een directe voorzie
ning is dus geen sprake Doch er zijn
ook nog andere bezwaren.
Wie waarborgt ons een voldoenden ge-
regelden aanvoer van de noodige grond
stoffen, zooals kalk, carbid, steenkolen enz,
om nog niet te spreken van de moeilijk
heden en gevaren met de scheepvaart, met
als gevolg de zeer hooge kosten die aan het
vervoer verbonden zijn Want in het buiten
land kwamen alleen daar dergelijke fabrie
ken tot stand, waar men over zeer goed-
koope electrische kracht kan beschikken
(b.v. bij watervallen) en dan nog daar,
waar de noodige grondstoffen op niet al te
verren afstand van de fabriek verkregen
konden worden.
Met hoeveel moeilijkheden zal dat thans
hier niet gepaard gaan nu de scheepvaart zoo
goed als geheel gestremd is en wat een
enorm kostenverschil in vergelijking met
vredestoestanden. Dat bleek ook wel uit
de gedane mededeelingen in voornoemde
vergadering. Deze meststof met 19% stik
stof zal f 75.per 100 K.G. moeten
kosten Wanneer we daarbij in oogen-
scliouw nemen, de prijzen door de Kunst»
mestcommissie vastgesteld voor 1918 nl,
Chilisalpeter f33.50 per 100 K.G. met
15y»°l0 stikstof en Zwavelzure Ammoniak
met 20.25stikstof f 44,75 per 100 K.G.
en dat de stikstof in kalkstikstof aan
merkelijk minder bemestingswaarde heeft
dan de stikstof in Chilisalpeter dan valt
dit enorme prijsverschil nog meer in 't oog.
De stikstofeenheid kost dus bijna f 4.
terwijl de eenheid van dezelfde meststof
thans in Duitschland nog maar f 1.47 kost
We zien dus dat het een zeer gewaagde
onderneming is die enorm veel geld kost
en waarmede het doelonmiddelijke en
afdoende voorziening in de behoefte aan
stikstof niet bereikt wordt.
Was dat wel het geval, we zouden over
die bezwaren heen kunnen stappen ook wat
de financieele zijde betreft, wanneer maar
direkt in den nood kan worden voorzien.
Steun of hulp der Regeering, hoe zeer
ook gewenscht, kan hierin geen verbetering
brengen, zelfs wanneer alles goed gaat
kunnen we eerst in 1921 van die fabriek
nut hebben en het is te hopen dat dan
reeds betere tijden zullen aangebroken zijn,
Nu echter langs dezen weg geen af
doende d.w.z. spoedige hulp te wachten
is, krijgen de financieele zoowel als de ma-
terieële bezwaren hun volle beteekenis.
Wel is er een enorm gebrek aan stikstof,
thans eerst weet men wat de stikstofmeststof
fen in 't algemeen, en in 't bijzonder Chilisal
peter, voor den landbouw beteekenen. Gaarne
willen wij dan ook veel geld geven voor
de noodige stikstofmestoffen, doch met de
bezwaren die aan de stichting dezer fabriek
verbonden zijn, onder deze omstandigheden
zeker, niet tot eiken prijs en durven we
de oprichting der fabriek dan ook niet
aanraden.
F.
BUITENLAND.
De duikboot- en niijnoorlog.
De ^Chicago Tribune# brengt een lang
telegram uit New-York over torpedeerin
gen door U-booten aan de Amerikaansche
kust, waarin het o.a. heetDe bewering,
dat de duikbooten naar Europa zijn terug
gekeerd, is valsch gebleken.
De bemanning van den getorpedeerden
schoener »Edna«, die een week lang aan
boord van een duikboot gehouden werd,
verklaarde Duitschland heeft een perma
nente blokkade van de Amerikaansche kust
ingesteld. De duikboot heeft Kiel met pro
viand voor een half jaar verlaten men is
echter voornemens het heele jaar op zee
te blijven en het proviand uit de buitge
maakte schepen aan te vullen. New-York
bereidt zich op alle mogelijkheden voor.
o
700 000 Amerikaansche soldaten in Frankrijk.
Washington, 14 Juni. (R. O.) Minister
van oorlog Baker zei in een toespraak tot
de Fransche blauwe duivels, de Alpentroe
pen dat er meer dan 700.000 Amerikaan
sche soldaten naar Frankrijk gezonden zijn.
Opstanden in Siberië.
Peking, 5 Juni. Na een treffen dat on
beslist bleef zijn de troepen van Semenof
op 30 Mei van de Onon-rivier teruggetrok
ken, wegens een omvattende beweging, die
door de vijandelijke cavalerie werd uitge
voerd.
Vluchtelingen uit Siberië melden, dat in
de meeste Siberische steden opstanden zijn
uitgebroken. Boeren en arbeiders te Ir-
koetsk hebben zich aangesloten bij de actie
der Tsjecho Slowakken tegen de Soviëts.
De telegrafische gemeenschap tusschen
Transbaikanië en westelijk Siberië is ge
stoord.
Te Omok zijn hongeropstootjes voorge
vallen.
Brindisi gebombardeerd.
Rome 10 Juni. Officieel. Vroeg in den
morgen gisteren vloog een eskader van
Oostenrijksche watervliegtuigen boven Brin
disi en wierp bommen. Geen schade aan
militaire werken, maar eenige dooden en
gewonden. Ons afweergeschut en onze
jachtvliegtuigen hebben spoedig de vijan
delijke vliegers verdreven. De vijand verloor
3 vliegtuigende inzittenden werden ge
vangen genomen. Denzelfden dag bombar
deerden Engelscne vliegtuigen het viieg-
kamp van Cattaro. Italiaansche vliegers
bombardeerden tweemaal de militaire wer
ken van Durazzo, met duidelijk zichtbare
uitwerking. Alle Engelsche en Italiaansche
vliegers kwamen terug.
BINNENLAND.
Gespannen verhouding.
Men schrijft uit Leerdam aan de
Stand.#
Door persoonlijke oorzaak is de verhou
ding tusschen den burgemeester van
Leerdam en een deel van den gemeente
raad zeer gespannen. Er moet onder de
burgerij een lijst zijn rondgegaan, waarop
den burgemeester werd verzocht ontslag ie
nemen en waarop rechts en links teeken-
de.
o
Treindieren.
Ter waarschuwing deelt men aan de
Avondpost« het volgende mede
De zakkenrollers oefenen hun bedrijf
weder in de treinen uit. Een Utrechte
naar, die daar in een doorgangsrijtuig wii-
de plaats nemen, miste zijn portefeuille.
Vermoed wordt, dat zij bij het gedrang
in de zijgang gerold werd. Men zij dus
op zijn hoede.
De wijze waarop portefeuilles e d. ge
rold worden, is duidelijk genoeg tijdens
het dringen in de zijgang om een plaats
te veroveren, slaan de dieven, die even
eens den wagen binnengaan hun slag
aan den anderen ingang verlaten zij den
Wagen weder en maken zich dan uit de
voeten door in een anderen trein plaats
te nemen, want de heeren hebben in den
regel een abonnement.
o—
Nederland en de Vereenigde Staten.
De correspondent van de N. R. Ct. te
New-York seintDe Evening Post, welke
steeds Nederland welgezind is geweest,
schrijft vandaag»Het dreigend geschil
met Nederland is zoo juist bijgelegd. Zoo
ver het publiek weet, werken de regelin
gen om levensmiddelen uit Amerika te
ruilen voor een tijdelijk gebruik van Ne-
derlandsche tonnage, naar wensch. Zeker
is er geen enkel onzijdig land, waarmee
Amerika liever wenscht vriendschappelijke
betrekkingen te onderhouden, dan Neder
land. Wy betreuren het daarom, de Ne
derlandsche regeering haar gezant te Was
hington nog geen opvolger heeft gegeven,
die eenigen tijd geleden zijn terugroepings-
brieven overhandigde. De komst van een
nieuwen gezant uit Nederland zou aange
grepen worden als een gelegenheid, om
kond te geven aan de vriendschappelijke
gevoelens van het volk en de autoriteiten
der Vereenigde Staten. Hiervan mag de
Nederlandsche regeering overtuigd zijn#.
Daar deze verklaring van het blad de
gevoelens weergeeft van breede kringen,
inoet het Nederlandsche volk dit hooren.
-o
Het stemmen op nummer èèn.
Men schryfi aan de Msb
Ook op de derde vergadering belegd
voor de tien candidaten in den rijkskies
kring den Bosch, is men niet tot overeen
stemming, gekomen omtrent het advies
van het hoofdbestuur der Kath. Kiesver-
eeniging om te stemmen op nummer één
der lijst. Een of twee der candidaten
toonden zich nog steeds ongeneigd zich bij
dat advies neer te leggen.
o
De Koningin Regentes.
Dadelijk na het ongeval, de Koningin
Regentes overkomen, hebben de Duitsche
krijgsgevangenen aan boord van het stoom
schip Sindoro een inzameling gehouden
voor de nagelaten betrekkingen van de
verongelukten der bemanning van de Ko
ningin Regentes. Deze inzameling bracht
140 mark op.
De mislukte inbraak te Santpoort.
Nader is gebleken, dat bij den rijwiel
handelaar J. Jole te Santpoort niet éénmaal
maar tweemaal is ingebroken. Twee dei-
inbrekers werden te Haarlem gegrepen,
één bij de cavalerie-kazerne en de ander,
toen hij aan het station te Haarlem een
kaartje naar Den Haag nam. De derde
inbreker ontkwam met een kaartje naar
Delft maar hij werd dienzelfden dag nog
in Den Haag gearresteerd. Een der aan
gehoudenen heeft getracht zelfmoord te
plegen door zich te verwurgen met zijn
bretels. Hij is echter weer bijgebracht.
Het drietal heeft bekend, dat het té
Haarlem in een goudsmidswinkel wilde in
breken, waar op een buit van f 30,000
werd gerekend.
o
Spring matrasssen vanaf f55.
Spiraalrand
Kapok
Zeegras
Vlokken
Stroo
SPECIAAL ADRES VOOR
Luxe tuigen.
Ploeg-
Kar
Wagen
Honden
Herstellingen uiterst solide en billijk.
Beleefd aanbevelend.
Hoogachtend,
r1
H
N
P
W
W
W
8
P
Pj
SPOEDT U naar het
03
O
O
p
H
121
M
3
UVOEGS
Jtöenwsblad
Overneming door andere bladen gewenscht.
ud Goud en Zilver
en Reis,
ilthoeden
vanaf 4.25
i is een
prijs f 195.
a
a
