Hoe moeten wij ons voeden Uitgever: L. J. VEERMAN, Heugden. No. 3802. Woensdag 21 Augustus. 1918. FEUILLETON. IS IS AT ES, Und van altena Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.05, franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur ingewacht. Een grappige vraag in deze tijden, nu ons zoo precies voorgeschreven is wat wij krijgen om ons te voeden. Zooveel brood, zooveel vet, zooveel aardappelen krijgen we eiken dag is het niet een beetje grootdoenerij, om nu nog te doen of we de keus hebben uit een keur van spijzen, als we zoo heel deftig de vraag overdenken, hoe moeten we ons voeden Het lijkt wel zoo, maar inderdaad is de zaak anders gelegen. Wij zijn op het oogenblik in het geval van een arbeidersvrouw, die van haar man eiken Zaterdagavond f 10 beurt. Is het een flinke, orde lijke vrouw, dan denkt ze 't is niet veel, maar ik moet zien er zooveel mogelijk nut van te trekken. En juist zoo is het met ons. We krijgen niet veel voedingsmiddelen, maar we kunnen deze voedingsmiddelen zóó kiezen of behandelen, dat we er een zoo groot mogelijk voordeel van trek ken. 'tls een Dr. Lorand, die onder den titel: „Hoe moeten wij ons voeden* over deze vraag een dik boek heeft geschreven. Hij geeft daarin naast veel geleerdheid ook eenvoudige wenken, die gewone menschen als wij zijn ter harte kunnen nemen. Ten eerste wenken omtrent de wijze van eten. Als de mensch aan tafel gaat zit ten, mag hij door niets bezorgd of bedrukt zijn. Want het eten is een soort heilige verrichting, daarvan hangt de gezondheid van den mensch af. Zelfs de goedmoedigste hond knort, wanneer men hem bij het eten hindert. Bij het lezen hiervan ontsnapt een ietwat kregele zucht de borst van menig vader en moeder. Zè moeten onder het eten ook hun kinderen helpen en dan wordt er van hen geeischt dat ze ongestoord hun maal tijd zullen gebruiken, 't Is waar dat is een moeilijk ding. Maar misschien kunnen de kleintjes wat vooruit krijgen, en ais de huisvrouw maar EEN LEVENSBEELD. 23 Cornells had goed gezien 't was Philip Strijkman, die nu bij den procureur in het spreekkamertje zat te wachten. Toen den vorigen dag de kantoorlooper Janus in de buurt, waar de pandjesbaas woonde, onderzoek *had gedaan, begreep de slimme vogel, dat er allicht op de een of andere wijze een sommetje uit te halen zou zijn. Hij had daarom met de meeste omzichtig heid, op de tot hem gerichte vragen ge antwoord, en vermoedde niet dat Janus bij juffrouw Ram was geweest. Het kwam hem hoogst gelegen, dat er 's avonds iemand in het kantoortje verscheen, die nieuwsgierig vroeg»Zeg eens, Stick man, wat deed van morgen die looper van procureur Verhagen bij jou zoo, is 't de looper van procureur Verhagen? ik ken hem niet.® Hebben ze je nou eindelijk eens bij de kladden Heb je misschien een pandje genomen, daar een luchtje aan is »Neen,« was 't antwoord, 't is een particuliere zaak, en Strijkman had zich meteen voorgenomen zoo spoedig mogelijk naar den procureur te gaan, om te weten wat er eigenlijk aan de hand was. zorgt, dat alles op tijd, liefst een beetje te vroeg klaar is, dan blijft er meestal nog wel een oogenblikje over om de kinderen te helpen, zich zelf een beetje op te knappen, en het eten netjes op te doen. Dit alles moet medewerken om het voedsel goed tot hun recht te doen komen, want we hebben het immers gehoord, opgewekt, goedgehumeurd moet men de spijzen tot zich nemeu, dan gaat de spijsverteering het best. Want alleen het zien van smakelijke spij zen doet den eetlust toenemen en het zoo noodige speeksel voor bet ver teeren begint in den mond te komen. Wanneer men een- hond een worst laat zien, dan kan men vaak speek selafscheiding waarnemen. Tevens wordt ook maagsap in groote hoe veelheid afgescheiden. Deze afge scheiden sappen zijn er om het aankomende voedsel op te nemen en te verteren. Wanneer een broodje met zijn droge bruine korst wordt gegeten, dan moet deze korst goed worden gekauwdhet kauwen wekt nog grootere speekselafscheiding op. En nu komt Dr. Lorand tot iets wat hij ons niet genoeg kan aanzeggen om toch vooral goed te kauwen. Door het kauwen worden niet alleen de spijzen fijner gemaakt, maar ook beter vermengd met het speeksel. In den mond ondergaat door het speek sel het voedsel een verandering die maakt dat het later in maag en darmen beter opgenomen kan wor den. En dan werkt het speeksel boven dien ook bederfwerend op verschil lende schadelijke stoffen, die met het voedsel in den mond komen. Dit kunnen we het makkelijkst bij dieren zien. Als een hond een wond krijgt likt hij er steeds aan. Kauwen dus, kauwen en nog eens kauwen. Neen, niet nog ééns kauwen, maar nog 30 A -LOraaal kauwen. Want dan eerst heeft men voldoende zijn best gedaan. Dit alles kunnen wij dus doen om het eten behoorlijk tot ons te nemen. En wat hebben wij dan verder nog op te merken over het eenvoudige voedsel dat ons heden ten dage toe gewezen wordt In de eerste plaats iets over het drinkwater. Toen hij 's avonds alleen in zijn binneu- kamer zat, kwam hem de dood van den hondenkoopman voor den geest. Hij zocht een kistje, waarin hij allerlei papieren en kleinere voorwerpen van waarde had ge borgen, en dat hij met zijn opgepotte geld zorgvuldig in een kleine ijzeren kast, in het zoogenaamde keldertje, onder zijn kamer, weggesloten hield. Bij het schijnsel van de lamp spreidde hij den inhoud voor zich op tafel uit. »Ha 1 daar hebben wij de papperassen,® mompelde hij, terwijl hij de papieren, die hij eenmaal uit Makko's latafel had geno men, met oplettendheid bekeek. »Dat is de trouwacte 't geboortebewijs hm 1 wie weet, wie weetdaar is misschien een aardig stuivertje aan te verdienen ik heb zoo'n idéé dat ze dien Makko zoe ken, omdat er hier of daar van daan dui ten voor hem losgekomen zijn. Hè, hè, hè, hij zal er niet veel aan hebben, als het zoo is. Daar is de brief en het por tretje ikheb die dingen destijds niet eens goed bekeken, maar nu zal ik hem lezen, 't is altijd goed om op de hoogte te zijn en het portretje,hij hield het bij het licht *nog al een goed gezicht, hij lijkt wel wat op Makko, waarachtig hij lijkt er veel opalleen schijnt hij donkerder van haar te zijn. 't Kan best een broêr zijn, best.® Hij draaide het portretje om. ï't Lijstje is geen cent waard. Hè!daar staat iets achter op 't lijkt wel of het door een kind is geschreven, 't is ondui- Is drinken bij den middagmaaltijd gezond of niet Dr. Lorand zegtja. Wanneer iemand bij het eten veel water drinkt, kan voor een korten tijd wel het zuurgehalte van het maagsap wor den verminderd, doch dit herstelt zich weer spoedig, en een slok water werkt gunstig op de af te scheiden sappen Ds darmen kunnen beter werken, omdat de inhoud der darmen dan rijker aan water is. Alleen.het is nog niet hetzelfde welk water men drinktz.g. hard water, dat kalk- deelen bevat, is beter om te drinken dan „zacht water", of regenwater. Kalk toch hebben we voor den op bouw van ons lichaam noodig. Nu iets over de aardappelen. Dr. Lorand vraagt u, toch a. t b. uw gewoonte te laten varen van ze te schillen. Onder de schil zit het geen juist zoo bijzonder veel voe dingswaarde heeft. Breng ze, zooals de Pranschman het noemt, „en robe de chambre" op tafelof te wel goed schoongewasschen, maar niet geschildals iedereen zijn vingers en een mes gebruikt om even het huidje er af te halen, is het zoo maar gebeurd. Vindt ge het een bezwaar dat ge geen zout er in kunt koken, wel dan snijdt ge de aardappelen in de helft en doet toch het zout in het water Kaas is vooral goed verteerbaar als hij met bladgroenten gegeten wordt. Ook brood met kaas is ge makkelijker verteerbaar dan b.v. kaas alleen of brood alleen. Groenten moeten zoo weinig mo gelijk afgekookt worden. Met het water gaat een groot deel van de eigenlijke voedingswaarde der groen ten verloren. Moet ge toch wat wa ter afgieten, probeer dan het te ge bruiken door er soep van te maken kook er wat rijst ineen paar uien en wat selderij. Enfin, wat er van gemaakt kan worden om het smake lijk te maken weten de vrouwen on der ons beter dan ik. En ge hebt het voldane gevoel dat ge niets hebt weggedaan dat u voeden kan. Ik heb toevallig vanmiddag een soep gegeten op dergelijke wijze klaargemaakt van het water waarin slaboontjes gekookt waren, en wat lekker hoor. En nu nog iets over peulvruchten. Op het oogenblik zult ge u niet druk behoeven te maken over de bereiding daarvan. Maar als ze in het najaar weer komen, de erwten en de boonen, denk er dan vooral om, ze goed gaar te koken en ze het liefst eerst fijn te maken voor ge ze eet. 't Is een uitstekend voedsel, maarmoeilijk om te verteren. Dr. Lorand kan ons nog veel meer goede raad geven, maar laten we maar eens eerst gaan probeeren in praktijk te brengen wat hij ons nu al geleerd heeft. BÜITENLANDSCH OVERZICHT. Het eerste wat onze aandacht vraagt, wanneer wij een blik slaan op het wereld- tooneel, is altijd weer het gevechtsfront in het Westen. Daér verwachten wij de beslissing voorloopig en hopen dus telkens te zien, dat er verandering komt in den toestand. Maar telkens te vergeefs. Noch de geassocieerden, noch de centralen kun nen er hun tegenstander de baas worden. Op het oogenblik heeft het er veel van alsof de'Duitschers weer een houvast heb ben gekregen. Ze houden ten minste stand op de linie die voor Roye, Lassigny en Chaulnes loopt. Ze kunnen hier met voor deel gebruik maken van de loopgraven, waarin zy van de herfst 1914 tot aan het voorjaar 1917 hebben gestreden. Versche strijdkrachten moeten zy nog op tijd hebben kunnen aanvoeren, om op dit hun zoo overbekend terrein een tegen stand te ontwikkelen, waarmee op zijn minst voor volledige reorganisatie van hun troepen tijd gewonnen wordt. Want altijd is het nog mogelijk, dat de gevechten van de laatste dagen een langdurig voortgezette aehterhoedestrijd zullen blyken. In alle geval, zoolang als de Duitschers de tegen woordige linie willen houden, zullen zij hebben te zorgen, dat zij de geallieerden afhouden van alle belangrijke punten, die er vlak achter liggen. Want het zou moei lijk zijn, bijvoorbeeld Roye te houden, als Chaulnes gevallen was, of andersom. Het verlies van een van die plaatsen, of van Lassigny, zou de Duitschers tot een nieu wen, niet vrijwiliigen terugtocht nopen, die vooral waar zy met een overgang over de Somme gepaard zou moeten gaan - heel wat gevaarlijker zou zijn, dan in 1917, delijk. O,o oome ja dat staat er: oome.® Nu eens even den brief na gekeken. Met de handen onder het hoofd las hij met ingespannen aandacht»Klengstown, 14 Mei 1860. Hm Klengstown waar ligt dat zeker in Amerika. Waarde broeder 1 Dat is allemaal gezanik daar ik toch niets van begrijp. Wachtnu zal het komen 't Is mij voor den wind gegaan, geld ontbreekt mij niet, ofschoon ik voor mijn zaken steeds meer noodig heb Mijn vrouw is ziekelijk, tering achtig zooals gij weet stierf mijn doch tertje verleden voorjaar.® ïHa ik begrijp het al, zeker die vrouw toen doodgegaan, toen hij zelf doodgegaan de heele boel dood en nu, als Makko niet dood was, kwam hij aan het erven- Wie weet wat een kluit geld zoo'n man heeft nagelaten Hij las verder i't Is altijd jammer, dat je niet meê bent gekomen hier in Ame rika is nog wel geld te verdienen Schrijf mij toch eens terug gij hebt mij ook niet geantwoord op mijn brief, waar bij ik u vijftig dollars zond. Ik wil je nog wel eens wat zenden, maar ik ken je zwak en zeg nogmaals den drank moet je la ten, anders wordt die je ongeluk Ja wel, jawel, dat is net zoo uitgekomen. Wat er verder staat is niet veel bijzonders. Wacht, hier onderaan® hij leest »Hoe gaat het met Dorus Geef hem bijgaand portretdan kan hij zien hoe zijn oom er uitzietik houd van het ventje, hij zal zich mij wel niet herinneren, want hij was maar vijf jaar toen ik hem het laatst zag. Hm 1 Vijf jaar. Dus zes jaren lang was hij toen al weg. Uw broeder Adriaan.® Strijkman legde het papier op tafel, vouwde het weer in de plooien en zei in zich zei ven ide zaak is zoo klaar als een klontjeer zit een erfenis in Amerika Makko is dood en niemand anders dan de »krates® zal er recht op hebben. Jongens jongens, Strijkmandaar is in allen ge valle voor jou wat van te halen, als je het slim overlegt. Had ik hét vooruit kunnen weten, dan zou ik dien jongen bi me hebben gehouden. Wat drommel waar zou hij zitten Op avontuur is hl dood. Hè, als ik dat eens zeker wist Hij stond op, slofte met zijn handen in de zakken het kleine vertrek op en neer en begon te fluiten Mal broek gaat oor log varen en hij komt nooit weerom.® oen alles in de puntjes was voorbereid. Deze omstandigheid verklaart, waarom de geallieerden zoo hardnekkig hun aanvallen voortzetten het wordt hun niet gemak kelijk gemaakt, maar als zij slagen, kan iet resultaat groot worden. Maar de tijd dringt. Want hoe eerder hier succes wordt jehaald, hoe grooter nadeel den tegenstan der kan worden toegebracht. De berichten van het front doen echter vermoeden, dat Roye, zoo het al valt, het eerst nog wel eenigen tijd zal kunnen ïouden. Voor het overige is er van het front niets belangrijks te melden. Na het gevechtsterrein in het Westen, is het de toestand in het Oosten, die onze lelangstelling ook nu weer vraagt. De positie der Sovietsregeering is er in de laatste dagen niet slechter op geworden. )e Entente speelt o. i. in Rusland hoog spel en het zal te bezien staan of zij daar mee veel zal bereiken. Wij gelooven het niet want de Tsjecho-Slowaken die op het oogenblik nog het leeuwendeel van den strijd tegen de Soviettroepen voor hun rekening hebben zijn niet zoo bizonder sterk in aantal. Zij worden tenminste door de regeeringstroepen op verscheiden punten teruggedreven. Daarbij komt dat zij bij de bevolking meestal weinig sympathie vinden. Ten deele ook al door de houding der Entente. De Rus toch duldt geen inmenging van vrienden in zijn binnen- andsche politiek. Zoo schryft een hunner van den Rus- sischen volksgeest in het Berliner Tageblatt over de interventie der geallieerden in Rus land. De Entente heeft ingezien zegt hy dat de sowjetregeering zich nooit opnieuw tot den oorlog tegen Duitschland zal laten bewegen. Zy heeft daarom be sloten die regeering, met steun van haar tegenstanders, ten val te brengen. In sowjetkringen vermoedt men dat de Entente van plan is, de spoorwegen die den vier hoek Moermansk.SwankaWologda Wjatka omsluiten, te bezetten en van Wologda uit over Wjatka en Perm in aanmerking te komen met de Tsjecho- Slowaken in Jekaterinburg. Of de Entente in staat is voor deze reusachtige onder neming genoeg troepen beschikbaar te stellen, blijve in het midden. Gesteld echter dat zij slaagt, dan zal zy haar doel nog geenszins hebben bereikt. Zij zou dan eerst het overige gebied van de sowjetrepubliek moeten bezetten en de sowjetregeering 1849, en skrates® is niemand, hè, hè, hè, hè, hè.® Hij lachte tot zijn rooae oogen er van overliepen en wreef zich de knokkelige vingers, terwijl hij nogmaals de melodie van Malbroek floot. ^Jongens, jongens, Dorus 1 wat zal je moeten bloeden om die drie stukjes papier terug te krijgen, altijd als je nog leeft. Hoeveel zou zoo'n erfenis wel kunnen be dragen. Als het eens een ton was, hè 'k Zal morgen dadelijk eens naar dien procureur gaan, 'k moet er het myne van hebben, 'k zal het goochem aanleggen om wat te weten te komen, dat beloof ik je, en nu eerst die lieve papiertjes weer bij mekaar gedaan en de boel weer goed ach ter slot. Tirom tomtommetomtom De oude pandjesbaas droomde dien nacht van een groote massa goud, die uit Ame rika was gekomen.. Tot aan zijn ellebo gen woelde hij in de dollars en skrates® stond er bij en kreeg niets niemen dal Kwam hij maai- nooit'weerom, dan was de zaak gezond, maar® hij dacht na jals de jongen nog leeft, gaat het niet, maar dan zit er toch nog wat voor je op, ouwe Philip I® Hy ging naar de ta fel, trommelde met de vingers op de pa pieren, neuriede ïtiromtom tomme tom- tijne, tirom torn tomme torn torn® en zei in zich zelf: »Hè, hè, hè. Dit is Dorus Makko, deze twee stukjes papier en deze brief zijn Theodorus Johan Makko, geboren te Amsterdam, op den 12den Januari Den volgenden morgen zocht hij zijn grijze overjas en een hoed van lage druk king op, deed, hetgeen voor hem een zeld zaamheid was, een halfhemdje voor nam, hoewel het heerlijk droog winterweer was, een van de in pand gegeven parapluies onder den arm en begaf zich naar het kantoor van den procureur Verhagen, waar we hem hebben zien binnentreden. NIEUWSBLAD voir lilt lui ran 'Min si AlteBi Ie Langstraat en Ie Bomselerwaari Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1918 | | pagina 1