unnn
y u I
MAGAZIJN
isrin
iiora
hg
lib
i
Hinihamerstraat 24,
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
3813 Zaterdag 28 September, 1918.
I
É^SJ
i m
mtiiAtov
KRAT ES,
StAHLMAAll's
ifeeren- en
fïinderkleeding.
Gorincliem.
No,
b
m
wjm
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
A bonneraentsprijs: per 3 maanden 1.05,
ranco per post zonder prijsverhooging. Afzonder'ijke
.umnaers 5 cent.
Advertentiën van 1-6 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Tel. Int. 492
(bedrukt)
r<
d
d
Alle soorten Sigaretten worden aan wederverkoopers tegen
fabrieksprijzen geleverd.
iüITENLANDSCH OVERWICHT.
Het heeft deze week in den Duitschen
Rijksdag gespannen. Gelijk men weet is
Graaf Hertling, den rijkskanselier, nu bijna
een jaar aan de regeering. Hij heeft toen
ter tijd de aanvaarding van zijn ambt aan
een voorwaarde verbonden in den Rijks
dag wilde hij op een vaste meerderheid
steunen. Hertling wilde dus parlementair
regeeren. Na onderlinge besprekingen kwam
men tot het vaststellen van een program
waarvan dit de voornaamste punten waren
Er zou geregeerd worden in overeen
stemming met de vredesresoluties. Het ge-
ijke kiesrecht in Pruisen zou worden door
giet. De staat van beleg zou worden
.^acht, vooral op het stuk van censuur
j recht van vergadering
sTen slotte verklaarde Hertling in zijn
»|>gramrede, in overeenstemming met het
ffste punt van de overeenkomst, dat hij
■f als zijn taak beschouwde, den Oosie-
Aen grensvolken ten' volle zelfbepalings-
•cht te geven.
iWat is van dat alles gebeurd
De Pruisische kiesrechtkwestie is steeds
verdaagd en Hertling praat in verband
.i armee van waarborgen.
De staat van beleg is niet verzacht.
Mase en Haeriisch hebben dat nog pas
meervonden.
]De politiek in het Oosten is het tegen
val van hetgeen beloofd was.
•1»
EEN LEVENSBEELD.
4
i>Wel! wel! Harrejennig
»Die jongen is niet van haar af te slaan
ais hij 't maar eenigsziugs kan, is hij bij
haar. Hij loopt haar ais een hond na, en
is zoo verliefd als een groot mensch.«
»Noe ge 't zegt, bedde gehek, dat hè
'k ook gezien, ze bent allied soamen. Ha!
ha I ha I 'k zal mien eigen nog ziek lachen,
ais ik bedenke dat zoo'uen bult zich wat
verbeeldt. Maar ie kunt nooit wéten, meis-
kes hebben al roare. grillen, 't kan best zin
dat de juffer angehoald wil wèzen deur.t
Meer hoort Dorus niet, want eensklaps
reedt hij terug van 't venster. Bleek, met
tarende oogen en vast opéén geklemde
lippen, staat hij een oogenblik midden in
de kamer stil.- De aderen aan zijn slapen
zwellen op en schemeren blauwachtig door
de bleeke huid eindelijk opent zijn mond
zich voor een diepen zucht. Hy grijpt
werktuigelijk naar een stoel en laat er zich
op neervallen. Roerloos, met de armen
slap langs het lijf hangend, en 't hoofd voor
overgebogen, blijft hij zitten.
W at ging daar om in dat jeugdige brein
Hij wist het zelf niet. 't Was alsof een
koude harde hand hem uit een schoonen
De sociaal-democraten, die zich hadden
verbonden geen oppositie tegen Hertling te
voeren, hebben zich dan ook bij de stem
ming over de vredesverdragen van Brest
en Boekarest van stemming odthouden.
Nu is onder den indruk van de gebeur
tenissen aan het front onder de linkerpar
tijen in Duitschland het denkbeeld gerijpt,
dat er een nieuw program moest zijn
waarop zich een linkermeerderheid kon
vereenigen. Wilde Hertling dat program
niet aanvaarden, dan moest hij worden
vervangen door een ander.
Dan moest het centrum meewerken.
Maar het centrum heeft besloten, Hertling
ie blyven steunen, Daardoor wordt ook de
houding van de nationaal-liberalen naar
rechts bepaald en van een hervorming zal
niets komen. Veeleer zal de meerderheid
uiteen vallen
Nu heeft de rijkskanselier irt de hoofd
commissie uit den Rijksdag een rede uit
gesproken, die al heel weinig zal meewer
ken om de verschillende partijen te ver
zoenen. 't Was alles opgestoofde kost.
Een massa woorden zonder inhoud. Al
heel pijnlijk klonk zijn beschuldiging aan
het adres van België
Wij hebben, zoo zeide hij, den oorlog
van den eersten dag af aan als verdedi
gingsoorlog gevoerd. Slechts om ons te
verdedigen zijn we België binnen gerukt,
lk leg daar des te zwaarder nadruk op,
wegens het doortrapte misbruik, dat tot
in de laatste dagen van het bekende woord
des toenmaligen rijkskanseliers wordt ge
maakt. Toen we België binnentrokken,
schonden we het geschreven recht. Echter
droom* had wakker geschud alsof een ruwe
stem hem had doen ontwaken uit een
heerlijken slaap. Zonder zelf te weten welk
gevoel hem bezielde, was hij van het oogen
blik dat hij weder in dokter Abels' huis
kwam, gelukkig geweest in de nabijheid
van Albertine, tot wie hij opzag als tot
eene heilige. Zonder zich zelfs rekenschap
te kunnen geven van zijne gewaarwordin
gen, had hij den invloed gevoeld van haar
reine maagdelijke schoonheid de weldadige
uitwerking van haar zachte manieren en
vriendelijke belangstelling op zijn geheele
persoonlijkheid ondervonden.
Onwillekeurig had hij geluisterd naar de
innerlijke stem, die zwakker of sterker zich
vroeg of laat doet hooren in ieder"hart.
Zijn hartstochten evenwel sluimerden nog
't was alleen het onbestemde gevoel van
sympathie dat hem onweerstaanbaar tot
Albertine had getrokken. Dat gevoel, uit
dankbaarheid en bewondering geboren, was
nog onvermengd en zuiver.
Het denkbeeld van verliefd te zijn, was
nooit bij hem opgekomen hij had alleen
met schroomvalligen eerbied opgezien tot
zijn weldoenster, en aan 't woord liefde
had hij geen oogenblik gedacht. Hij was
ook nog zoo jong.
't Is waar, een goedkeurende blik, een
vriendelijk aanmoedigend woord van Alber
tine, maakte hem onuitsprekelijk gelukkig,
en zyn oogen lazen als het ware eiken
wensch van hare, lippen vóór zij dien nog
uitgesproken had.
bestaat er, gelijk voor particulieren, ook
voor staten een ander recht. Dat is het
recht der zelfverdediging. Uit de arehie-
yen is gebleken, hoe treurig het lang vóór
het uitbreken van den oorlog met België
was gesteld k
Von Hertling herinnerde er ook aan,
dat men België den vrede had aangeboden
en het beloofd had, indien het onzijdig
bleef, de schade te vergoeden, die door
militaire maatregelen veroorzaakt zou wor
den, een aanbod, dat na de inneming van
Luik nog eens herhaald werd. In heel den
oorlog, bij alle gevechten, die geleverd zijn,
was het slechts om verdediging te doen,
en nooit heeft men het onder stoelen of
banken gestoken, dat elke gedachte aan
verovering der Duitsche regeering vreemd
was, wat van de vijanden, ondanks hun
mooie leuzen, niet gezegd kon worden,
daar hun doel het doel is van de inslui-
tingspolitiek van koning Eduard, namelijk
Duitschland terug te duwen. In dit ver
band ging Von Hertling nog eens de
voorgeschiedenis van den oorlog na, waarbij
hij wees op de Russische expansiezucht en
de resultaten van het Soechomilof-proces,
waaruit ten duidelijkste gebleken was, dat
de Pan-Slavische idee de oorlogsfakkel heeft
ontstoken. Doch al is dit zoo, de vijandelij
ke bewindslieden ontzien zich niet dooi'
leugen en laster de waarheid op den ach
tergrond te dringen en de haat, die daar
door tegen Duitschland is ontstaan, sluit
alle overleg buiten.
M. a. vv. de vertrapping van België was
de eigen schuld van (lit land. Het had de
Duitsche legers dan maar ongemoeid door
moeten laten trekken.
Het is ongelooflijk dat zulke beweringen
nbg worden geuit en als zoete koek wor
ded verorberd. Het is nu eenmaal niet te
weerspreken, en door Von Bethman Hol-
weg vroeger ook erkend, dat aan België
een onrecht is geschied. Het is duidelijk
geworden, dat de archief kwestie tot bui
tengewone proporties in Duitschland is op
geblazen. It der, die onbevooroordeeld de
zaak beschouwt, moet toegeven, dat Duitsch
land het volkerenrecht heeft geschonden
door België tegen zijn wil tot oorlogsveld
te maken. De Duitsche staatslieden moes
ten zoo wijs zijn, deze uiterst teere kwes
tie niet meer aan te roeren.
In dezelfde zitting van de hoofdcom
missie hebben ook von Hintze en von Payer
zich doen hooren, al even dunnetjes als
Hertling. Het debat dat op deze redevoe-
Hij wilde slechts bij haar zijn, haar zien
en hooren spreken verder had hij ook
niet gedacht of gewenscht. Zijn gedachten
wijlden ook slechts dan bij haar, wanneer
zij in zijne nabijheid was en dat hij
haar gezelschap zocht was geheel natuur
lijk. 't Was voornamelijk door Albertines
invloed dat hij al meer en meer beschaafd
werd, maar evenmin als hij zelf het wist,
vermoedde het meisje er iets van, dat zij
zoo krachtig medewerkte om Dorus' geestes-
en gemoedsleven te ontwikkelen. Zij van
haaz kant beschouwde hem met medelij
dende belangstelling, en verheugde zich even
hartelijk in zijn herstel als in zijn ontwik
keling.
Het belang dat haar vader in het lot
van den knaap stelde, was de eenigs drijf
veer geweest die haar tot hem had ge
bracht, maar toch was er iets in Dorus,
wat haar, niettegenstaande zijn mismaakt
figuur, tot hem trok. Waren het de zwaar
moedige bruine oogen, die, als zij tot haar
opzagen, zoo kinderlijk vertrouwelijk blikten?
Was het de innemende trek om den mond,
of waren het de parelwitte tanden, die
tusschen de welgevormde lippen schitter
den Misschien 1 maar zeker was het
de vereeniging van een en ander met het
geniale, dat, zonder dat Doras zelf het
wist, op zijn voorhoofd en in zijn oogen te
lezen was
Er ligt in den blik, in de uitdrukking
der oogen van sommige menschen iets
vreemds, onverklaarbaars en wonderlijk,
ringen volgde was vooral van sociaal-demo
cratische zijde zeer scherp. Zoo zeide
Scheidemann o.a. in dit jaar is zoo min
de militaire overwinning als de vrede tot
stand gebracht. Wij lijden aan een onder
schatting van de tegenstanders. Aan den
anderen kant is het geloof onzer tegen
standers, Duitschland te kunnen vernietigen
een zinsbegoocheling. Met hoe meer ge
weld de tegenpartij op het oorlogstooneel
optreedt, des te meer bleven wij voor illu
sies over veroveringen enz. bewaard. In
des te hooger mate zal ook onze heele
volkskracht in dien3t van het verweer kun
nen worden gesteld, wanneer men het volk
met daarvoor geschikte hervormingen te
gemoet komt. De vrede van Brest beant
woordt niet aan onze opvattingen. De rede
van Payer te Stuttgart was niet voldoende
helder en vrijmoedig. Een vrede, waarmee
wij ons hadden kunnen vereenigen, zou de
mogelijkheid hebben geopend, alle troepen
van het oosten naar het Westen te wer
pen. De vrede van Brest komt mij een
hinderpaal voor den vrede voor. Het ge
goochel met koningen bij de volken in het
oosten moet ophouden. Het ontslag van
Kuhlmann heeft de vredesgedachte bena
deeld. Toen hij een woord sprak, dat den
hoogen militairen niet welgevallig was, ver
dween hij onmiddellijk van zijn post. Zoo
kan het niet doorgaan. Eens moet men
er onbewimpeld voor uitkomen Luden-
d o r f regeert en niet Hertling.
In zake de Belgische kwestie had vroeger
en heel anders gesproken moeten worden.
De duikbootoorlog heeft Amerika tegen ons
in het harnas gejaagd.
Zeer veel bladen zijn het er over eens
dat von Hertling zijn tijd gehad heeft. Een
nieuwe tijd is aangebroken. Er moet vrede
komen. Een eerlijke vrede. Maar dan
moeten er andere mannen aan het bestuur
komen. Wij zijn vol verwachting. Wat
de komende dagen in dezen brengen zullen.
Op het Westelijk front hebben geen bij
zondere wijzigingen plaats gehad. Er wordt
melding gemaakt van hevige tegenaanvallen
van de Duitschers, waardoor zij eenig ter
rein wonnen, doch het gelukte de Engel-
schen weer den toestand te herstellen.
Op het Italiaansehe front ook al geen
actie van belang.
De Bulgaren blijven terugtrekken, achter
na gezet door Fransch-Servische troepen,
terwijl de Italianen hen scherp van ter
zijde bestoken. Het gaat deze bondgenooten
der centralen in den laatsten tijd niet voor
dat aantrekt en sympathie inboezemt, ook
dan zelfs, wanneer de uiterlijke lichaams
vorm in alle opzichten veel te wenschen
overlaat. Soms schijnt het genie bij voor
keur, krachtig en breed zijn stempel te
hebben gedrukt op een gelaat dat zonder
dien afdruk onmogelijk, zeifs een kort
oogenblik, de aandacht van anderen zou
kunnen wekken.
Toen Dorus overwerkt en moede, bleek
en koortsig op »Mon Reposcc kwam, had
Aibertine dadelyk opgemerkt hoe groot de
verandering was, die hij reeds had onder
gaan. De ruwe opvliegende knaap was
zacht en gedwee geworden zijn taal was
die van een fatsoenlijk mensch, en al ont
vielen hem nu en dan nog enkele uitdruk
kingen, die aan zijn vroeger beroep of stand
herinnerden, toch zou niemand aan hem
gezegd hebben dat hij voor nog geen jaar
geleden als kermisklant in een tent meê-
reisde,
Enkele malen was Dorus, gedurende zijn
verblijf bij Tournel op dokter Abels' villa
te gast geweest en eiken keer als hij na
een afwezigheid terugkwam, kon men zien
welke vorderingen hij in alles maakte. Er
woonde in dat wanschapen lichaam een
krachtige geest, vatbaar voor eiken indruk,
zoowel ten goede als ten kwade. Een
geest begaafd met een opmerkingsvermo
gen, zoo volledig en fijn, als slechts wei
nigen bezitten juist en te rechtertijd onder
scheidende, instinctmatig goed en kwaad
schiftende, eenvoudig, natuurlijk en waar,
DIUAUT
den wind.
Ook in Palestina breiden de geallieerden
hun succes uit. Het aantal gevangen Turken
is thans reeds meer dan 40,000, terwijl
niet minder dan 265 kanonnen werden
genomen. Palestina is wel zoo goed als
geheel in handen van de Engelschen.
Nog zij gemeld dat in Engeland een
spoorwegstaking is uitgebroken. Gevolg, dat
de mijnwerkers nu tot werkeloosheid ge
doemd zijn. De steenkolen kunnen niet ver
voerd worden. Gelukkig voor deEngelsche
regeering is reeds door vele spoorweg
mannen besloten het werk te hervatten
want geen steenkolen geen fabrieken aan
't werk. En geen fabrieken meer dan
ook geen oorlog meer. Dat zou de radicale
oplossing zijn, var. het netelige vraagstuk,
hoe tot vrede te komen. Alle arbeiders het
werk in de oorlogsindustrie neerleggend.
Maar daartoe zal het nog vooreerst niet
komen. De oorlogswil is nog te sterk en
de honger drijft naar de werkplaatsen des
doods.
BUITENLAND.
De Frauschc pers verecnigt ziek tegen
de regeering.
Naar uit Zurich aan,de Duitsche cou
ranten gemeld wordt, hebben een groot
aantal Parijsche bladen zich vereenigd tot
een democratisch persverbond, teneinde des
te krachtiger te kunnen optreden tegen de
dwinglandij van de Fransche censuur. Een
oproep der nieuwe vereeniging verklaart,
dat de strijd zich vooral zal keeren tegen
den laster.
maar gevoelig en prikkelbaar in de hoogste
mate. Die prikkelbaarheid, aan alle artis
tieke naturen eigen, uitte zich nu eens
door een snel gesproken, scherp en snijdend
woord, dan weer door een zenuwachtigen
lach of een traan, die niet te weerhouden,
zijn oog ontsprong. In dat jeugdige ge
moed trilde een snaar, die zachtkens be
wogen een heerlijken toon voortbracht,
maar een schrille dissonant liet hooren
zoodra zij ruw werd aangeraakt.
Hoe meer hij werkte, des te meer wilde
en kon hij werken hoe meer de factoren
van zijn geest arbeiden, des te sneller en
onvermoeider spanden zy zich in om alles
in zich op te nemen wat nieuw en belang
rijk was.
Dorus' lichaam evenwel leed er onder.
In zijn vollen groei hij was langer en
magerder geworden stond de werk
zaamheid van geest en lichaam niet in
goede evenredigheid, en daarom was het
juist te rechtertijd, dat dokter Abels hem
noodzaakte eenige rust te nemen, door hem
een kamer in zijn villa af te staan en hem
het sdolce far nientea te leeren. Rust 1
naar lichaam en geest, was alles wat hij
behoefde hy vond beide op >Mon Repos.cc
't Was zoo heerlijk kalm ''"«-guiten en
de menschen waren er zor
ter Abels was voor he'
en zorgend, Albertine
en toch was Dorus nif
iets ontbrak hem
te
*JÉ
.A
So