lil Li»i mHousden nuittil t Laiptraat en de BiiiilirvurL
NIEUWJAAR.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden,
No3840, Woensdag 1 Januari1919.
FEUILLETON.
KRAT ES,
Land van altena
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.20,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 46 regels 60 cent. Elke regel
meer 40 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Hoe denker zal het op den avond
van den 31 December 4918 in vele
huizen op deze aarde geweest zijn.
Bij de behoeftigen zal het ontbroken
hebben aan licht bij den disch, aan
warmte in den haard, aan het ge
zellige kopje koffie of theede meer-
gegoeden zullen van alles nog wel
wat gehad hebben maar toch
donker en droefgeestig zullen wel
haast aller gedachten geweest zijn.
Zou er wel ooit een jaar geweest zijn
met zulke geweldige catastrophen als
het jaar 1918. „De Heer heeft gegeven,
de Heer heeft genomen"kon Job
nog zeggen toen God hem alles had
ontnomen, behalve de berjsting die
Job zich niet ontnemen liet. Zoo heeft
het jaar 1918 ook weer veel gegeven
maar moeten we er met een zucht
aan toevoegen: ach, hoeveel heeft
1918 ontnomen. We mogen niet on
dankbaar zijn maar hoe zwaar
rustte Gods hand op de menschheid.
Hoeveel tranen zullen er op den
Oudjaarsavond geschreid zijn in de
verslagen landenhoeveel oogen die
weenen om levens die voor niet op
geofferd werden. En in de overwin
nende landen: Zoudt gij denken dat
er veel weduwen, weezen, vaders en
moeders zich getroost voelen bij de
gedachte: Wij hebben onze geliefden
verloren, maar de overwinning
is tenminste ons Ach, die smart, als
het jaar dat zooveel liefs met zich
medeneemt, tot het verleden gaat
behooren 't is of de geliefde dooden
zich in gedachten verder van ons
verwijderen nu zij a.h.w. met het
Oude jaar verder in de nevelen van
het verleden verdwijnen.
En ons eigen landons land gespaard
goddank, het ergste gevaar voor hon
gersnood voorbijal zijn er nog donkere
wolken er is toch ook al weer zonne
schijn. Maar ook hier hoeveel
ledige plaatsen in den gezelligen
familiekring. Was het bij ons niet
het oorlogszwaard dat zooveel jonge
levens wegmaaide; de vreeselijke
ziekten die hier woedden vroegen
ook zulke ontzettende offers dat wij
niet anders dan met beklemde harten
EEN LEVENSBEELD.
60
Iedealen schiep bij zich niet, 't was een
proza-mensch, van de ergste soorthij ont
gloeide voor niets, maar werd ook over
niets boos. Zijn humeur was uitmuntend
en grootvader Tournel vond hem seen char-
manten jongen.
j'tZal een model huisvader en echtge
noot zijn Guustje,* zei Tournel herhaalde
lijk tot zijn" kleinkind, dat dikwijls een
licht geeuwen niet kon onderdrukken, als
Brouwer 's avonds afscheid had genomen.
Guustje zweeg dan en zuchtte.
Twee jaren duren lang, maar dubbel
lang wanneer de strengste aller tijdmeters
»de verveling« den maatstaf begint aan te
leggen.
Reeds herhaalde malen had Augusta het
voornemen gehad, om met Brouwer te
breken, maar eensdeels zag zy op tegen
de klepperende tongen der bemoeizieke
kleinstedelingen, anderdeels vond zij geen
eigenlijk geldige reden, 't Was duidelyk
te bemerken, dat zij er onder leedzij
werd stiller en meer in zichzelve gekeerd
dan vroeger, enkele malen zelfs kregel en
ontevreden van humeur, zoodat haar groot
vader bezorgd vroeg Scheelt er wat aan,
kunnen denken aan allen die zooveel
verloren. God sterke en trooste hen.
En nu Nieuwjaarsmorgen. De
dag, van vooruit zien. Onwillekeurig
komt me in de gedachten een plaat
die ik eens zagEen duikboot boven
water varend; éen enkele man aan
dek; de kijker in de hand tuurt hij
in de verte, of hij ook iets mocht
ontdekken van wat het verschiet nu
nog omhult.
Nieuwjaar men roeptWachter!
wat is er van den nacht? Wachter!
wat is er van den nacht? Wat zullen
onze oogen aanschouwen in het ko
mende jaar? Wat zullen onze ooren
hooren?
„Wat dageraad breekt aan voor
volkeren en kronen?" Voor u (het
eerst) voor u, mijn Vaderland? Be-
toonen de teeknen dezes tijds zich
gunstig voor 't bestaan van 't plekjen
duin en wier, den Westeroceaan ont
worsteld? (Da Costa)
Wie vragen en we vragen, we
pogen den horizont te onderzoeken,
maar het blijft een tasten in het
donker. En welk een zegen. We zouden
graag weten, maar die wetenschap
zouden we niet kunnen verdragen.
Doch we kunnen rustig afwachten
als we gelooven dat er Eén is in
Wiens hand de tijden zijn.
„Laat Hem besturen, waken,
't is wijsheid wat Hij doet,
Zoo zal Hij alles maken,
dat g' u verwonderen moet.
Als Hij die alle macht heeft,
met wonderbaar beleid,
Het gansche werk volbracht heeft,
waarom gij thans nog schreit."
BUITENLANDS CH OVERZICHT.
Het eerste overzicht in het nieuwe jaar.
Het wordt onwillekeurig een terugblik. Wij
zien nog eenmaal terug op wat 1918 der
wereld bracht en wij zeggen Groote, on
gedachte veranderingen. Toen het jaar
begon stonden de centraler) er oogenschijn-
lijk nog goed voor. Ze leken wel onover
winnelijk. De Oostenrijkers bevonden zich
nog aan de Piave diep in Italië en in het
Zuiden van Macedonië, terwijl da Duitschers
zich nog altijd handhaafden in Noord-Frank
rijk. Ja, zelfs in Maart gingen zij tot een
reuschachtigen aanval over en 't leek wel
of zij hun tegenpartij dan onder de voeten
zouden loopen. In twee richtingen breidde
zich die aanval uit naar den kant van
Calais en van Parys. Maanden achtereen
maakten zij nog vorderingen. Tot op een
maal daar kwam de inzinking. Als een
fietsband waar een lek in is en die hoe
langer zoo slapper wordt zoo ging er de
opgewektheid, de kracht, het uithoudings
vermogen bij het Duitsche leger uit. Im
mers in Juli begon de aanval van Franschen
en Engelschen, thans gesteund door de
Amerikanen. En die aanval werd een ver
warring. En de Duitschers moesten wijken.
Een verwarde vlucht werd het niet, maar
toch teruggedreven werden ze van stad tot
stad. Tot ze eindelyk vroegen om een
wapenstilstand en om vrede. Nu ze hebben
den wapenstilstand gekregen maar onder
voorwaarden die het voor hen maakten tot
een overgave op genade en ongenade.
Een zelfde inzinking had reeds vroeger
plaats gehad bij de andere leden van den
centralen bond. Eerst werd Bulgarije ontrouw
en vroeg en verkreeg een afzonderlijke vrede.
Daardoor waren Turkije en de overige
bondgenooten gescheiden, zoodat ook Turkije
om vrede moest vragen. En toen bleef er
voor Oostenrijk-Hongarijen niets over dan
het voorbed te volgen en het veroverde
gebied te verlaten. De Centralen, die vier
jaar lang den strijd tegen de overmacht
hadden volgehouden, moesten de wapens
neerleggen, niet zoozeer omdat ze op het
slagveld waren overwonnen, maar omdat
ze uitgeput waren. De krachtsinspanning
was te groot geweest, nu kwam plotseling
de inzinking.
En deze inzinking openbaarde zich ook
daarin, dat de bevolkingen zich keerden
tegen de regeerders. In korten tijd ont
wikkelden zich de revolutiën, die de vorsten
huizen ten val brachten, Keizer Karl moest
aftreden, keizer Wilhelm eveneens, en alle
Duitsche vorsten volgden. Oostenrijk-Hon
garijen brak in zijn deelen uiteenvier
staten ontstonden, terwijl sommige deelen
zich voegden bij Polen, Oekraïne en Roe
menië. Niet alzoo Duitschland. Dat bleef
nog één. Het moest Elzas-Lotharingen ont
ruimen, en de Polen slaan begeerige blikken
op een deel van Pruisen, terwijl er zelfs
gesproken wordt over een afscheiding van
Rijnland on Westfalen, maar toch bleef
Duitschland nog één en het heeft zelfs kans
op vergrootingDuitsch-Oostenrijk spreekt
de begeerte uit, bij Duitschland te worden
mijn kind Hindert je iets
Met kracht poogde zij zich tegen het
onaangename gevoel te verzetten, dat haar
meestal ontstemde als Brouwer er was,
maar te vergeefs, 't werd al sterker en
sterker en eindelijk geheel ondragelijk.
Brouwer was meer egoïst dan hij zelf
wel geloofde, en beschouwde misschien
zonder het eigenlijk te weten, zijn meisje
en haar tehuis* als zijn toevluchtsoord
Hij begon langzaam aan zijn omgang met
Augusta als een gewoonte te beschouwen
en kon er zich uitnemend in schikken, dat
zy nu en dan een avondje bij vriendinnen
doorbracht, terwijl hij den ouden grootpapa
gezelschap hield.
Men sprak er in 't stadje over, dat
Brouwer en Augusta zoo koeltjes en kalmpjes
waren als een paar, dat hun koperen brui
loft al lang achter den rug heeft,
ïVeel liefde en weinig trek,c zei menig
ervaren huismoeder, als zij het paar te
zamen zag maar niemand sprak luid zijn
meening uit, omdat het in een kleine stad
veelal de gewoonte is te fluisteren en men
elkander daarom toch even goed hoort.
Eindelijk brak Augusta het ijs, dat tus-
schen haar en Brouwer lag, door te zeggen
jGrootpapa, ik houd het niet langer uit
»Wat niet, Guustje?*
»Mijn engagement
»Groote goedheid 1 kind, wat zeg je
»Ik kan niet met hem trouwen.
»Maar Guustje
»Ik sterf van verveling 't Is me een
schrikbeeld, dat hij 's avonds komt.*
»Hoe is 't mogelijk, zoo'n knappe jongen,
zoo'n lief uiterlijk
Grootpapa 1 ik wou dat hij leelijk was,
maar.verstandiger.
ïDat meen je niet
»In vollen ernstik merk dagelijks, dat
wij niet voor elkander passen hy is een
goed, braaf mensch'k geef gaarne toe,
dat hij alle deugden heeft, die een goed
echtgenoot moet hebben, maar
»Wat wil je dan nog meer hij is
niet opvliegend, niet driftig niet slecht
van humeur niet
»Hy is vervelend, grootvader, een man
zonder eigen oordeel, zonder doorzicht en
geest, en dit is erger dan alles Wij
vervelen elkander, dat is duidelyk en klaar.
O God 1 o Godwat voel ik mij onge
lukkig
»Maar beste meid, wat wil je dan doen
»En te denken, dat men zijn geheele
leven zoo üou moeten voortsukkelen ja
voortsukkelen 1 anders is het nietIk
wil liever alles doen wat ik kan, mijn eigen
brood verdienen, les geven, dan met hem
trouwen'.Och, grootpapa geef my
raad hoe zeg ik hem het best, dat ik.
»Dat je van hem afzieVhm! ja, dat is
een onaangenaam geval't zal hem ver
schrikkelijk spijten. Hij was hier nu zoo
heelemaal thuis en burgerik zal hem ook
missen hij speelt perfect écarté, bepaald
fijn hij is een nette jongen, en
»Wel mogelijk, grootpapa, en misschien
gevoegd.
Hoe dat Duitschland zal worden geregeerd,
is nog niet uitgemaakt. Thans is het gezag
nog in handen van eenige mannen uit de
socialistische partij, die een voorloopig be
stuur vormen en die steunen op de ar-sol-
raden (de raden van arbeiders en sol-daten)
maar het congres van deze arsolraden heeft
nu besloten, dat den 49en Januari de al-
gerneene verkiezingen zullen plaats hebben
en de Constituante, die dan gekozen wordt
zal hebben te oordeelen over het toekomstig
bestuur van Duitschland, dat in elk geval
wel een geweldige verandering heeft door»
gemaakt, evenals Oostenrijk-Hongarije.
Of we daarmee aan 't eind der veran
deringen zijn Waarschijnlijk niet. Het lijkt
er wel naar, dat Rusland b.v. nog niet
aan het einde der veranderingen is. Nog
altijd handhaven zich daar de bolsjewiki,
maar ze hebben sterken tegenstand, en er
zijn op drie plaatsen tegenregeeringen. In
Oekraïne heeft zelfs al weer een omwenteling
plaats gehad.
Ons land en Zwitserland, die ook door
revolutie bedreigd werden, hebben het uit
gesproken, dat ze van geen gewelddadige
veranderingen wilden weten, en daar is de
revolutie afgewend. Maar het zaad van
revolutie ontkiemt overal, en het is dus
de vraag, of het jaar 4949 ons de zoozeer
begeerde rust zal geven. Wel den vrede
vermoedelijk de Geacsociëerden vergaderen
er over te Parijs en president Wilson is
er voor overgekomen.
Alleen vraagt men zich af, of het een
vrede van geweld of een vrede voor overleg
zal worden. Indien het eerste, dan draagt
hij de kiem van een nieuwen oorlog in
zich. Maar het is ook te begrijpen, dat
de overwinnaars geneigd zijn, maatregelen
van weerwraak te nemen en harde voor
waarden te stellen.
Naar de uitslag der verkiezingen in
Engeland aanwijst, waar de coalitie partij
(dat is de partij der onverzoenlijken die
Duitschland den nekslag willen toebrengen)
de meerderheid heeft verkregen, zal de
vrede voor Duitschland alles behalve voor-
deelig zijn. Of Wilson moest sterker zyn
dan Lloyd George en Clemenceauweet
hy zijn program te handhaven dan wordt
de toekomst voor onzen oostelijken nabuur
minder duister.
ben ik in uw oogen wispelturig of vreemd,
maar ik kan niet, waarlijk niet. Beter
ten halve gekeerd, dan geheel gedwaald.
Ik heb het twee jaar lang uitgehouden.
een eeuwigheid is 't geweest
»Wat zullen de vrienden en bekenden
er van zeggen
»Dat is mij onverschillig daar ben ik
al overheen. Misschien zal 't mij eerst on
aangenaam zijn, hun spotachtige lachjes te
moeten zien, maar ik weet wat ik doe
Wanneer Brouwer en ik trouwen, worden
twee menschen doodongelukkig!*
Je was toch eens erg verliefd op hem,
Augusta.*
ï'k Zal niet ontkennen, grootpapa, dat
ik in den beginne hem graag mocht lijden
ik geloofde zelfs, dat ik hem lief had nu
begrijp ik, dat tusschen liefhebben en ver
liefd zijn een hemelsbreed onderscheid
ligt.*
i>'t Is jammerdood jammerZoo'n
knappe man, hij heeft bepaald een
aristocratisch gezicht en een mooi figuur
611
x»Maar hij is dom! Ziedaar! dat is het
wat mij hindert
»Dom nu, nu
^Onbeduidend dan, als ge dat beter vindt.
Ik zou hem nooit kunnen liefhebben als
mijn man, omdat ik hem niet achten kan
als myn meerdere, omdat ik mij niet zwak
en nietig gevoel tegenover hem. Dat ge
voel wil i k hebben tegenover den man,
dien ik voor mijn leven moet kiezen. Hij
BUITENLAND.
Ëen Nederlaag der Bolsjewiki.
Wladiwostok* 30 Dec. Men meldt uit
Omsk, dat de. inname van Perm een prachtig
succes is voor de Russische troepen, die
48.000 gevangenen hebben gemaakt en
60 kanonnen, een groote hoeveelheid gewe
ren, mitrailleurs en munitie en 4000 wagons
veroverden.
o
45000 Italiaansche krygsgerangcu gestorven.
Rome, 29 Dec. (Stefani) De Italiaansche
onderzoekingscommissie heeft vastgesteld,
dat tot begin Nov. ongeveer 45000 Itali
aansche gevangenen in krijgsgevangenschap
zijn gestorven, ongerekend de ongelukkiger),
die langs de eindelooze wegen en in de
mijnen van kommer en gebrek zijn omge
komen.
Do vyand voert aan, dat zeer veel onzer
mannon aan tuberculose zyn gestorven,
maar deze ziekte was in verreweg de
meeste gevallen juist een noodzakelijk ge
volg van de ellendige menschonteerende
behandeling.
BINNENLAND.
Een Hollandsch mijnwerker van de Staat-
mijn 3>Wilhelmina« is door de marechaussee
gearresteerd in verband met zijn Bolsjewis
tische propaganda onder de mijnwerkers.
Te Amsterdam zijn drie Rykstelegrafisten
aangehouden, die verdacht worden de tele
grammen te hebben onderschept ten behoeve
van Duitschland. Een hunner had bij zijn
aanhouding een aanzienlijk bedrag aan geld
in zijn bezit.
Broodkaart.
De directeur van het Rijksbureau voor
de Distributie van Graan en Meel maakt
bekend, dat de broodkaart van het 84ste
tijdvak loogt van 4 Januari tot en met 9
Januari.
De bons dezer kaart zullen echter reeds
op 34 December geldig zijn. (St.pt.)
o
Ous rantsoen in Januari.
De minister van Landbouw heeft bepaald,
dat in het tjjdvak van 31 December 4918
tot en met 28 Januari 1919 van de hier
onder vermelde regeeringsgoederen de daar
bij aangegeven rantsoenen zuilen worden
verstrektrijst 0.5 K.G., gort 0.2 K.G.,
peulvruchten (bruine boonen of erwten ter
moet mijn steun zyn, ik moet tot hem
opzien, ik wil mij klein gevoelen, niet boven,
zelfs niet met hem gelijk. Wanneer ik dat
gevoel bij Brouwer ondervond, grootpapa,
dan zou ik met vreugde zijn vrouw worden,
al was hij ook zoo leelijk als de nasht, of
al was hij mismaakt, een bult
vAls Dorus viel de oude heer Tournel
eensklaps in.
Plotseling overtoog een purperen gloed
Augusta's gelaat. Die woorden »als Do-
rus,* deden haar in den geest de groote,
bruine, zwaarmoedige oogen van Dorus zien,
die haar menigmaal zoo verstandig en innig
hadden aangekeken. Zij herinnerde zich
opeens dien balavondze had met echt
vrouwelijk instinct destijds dadelijk begrepen,
waarom hij zoo overhaast haar woning had
verlaten, Toen had zij een oogenblik ge
voeld, dat hij haar liefhad, en zij was er
van geschrikt, omdat zy wist dat Dorus
begrepen had dat zijn mismaaktheid hem
in den weg stond.
Het speet haar voor hem, 't deed haar
leed, maar zij trachtte zichzelve wys te
maken, dat zij er onverschillig onder was.
Toen Brouwer geruimen tijd daarna met
haar geëngageerd was, ondervond zij een
teleurstelling door de ondervinding dat haar
uitverkorene eigenlijk niets meer was dan
een schoon gevormd, oppervlakkig beschaafd,
alledaagsch mensch.
Wordt vervolgd.)
NIEUWSBLAD