De E.L.T.A.
Und van altena
Uitgever: L. J. VEEKMAN, Heusden.
No. 3906. Woensdag 20 Augustas1919.
FEUILLETON.
III 1XÏÏWI& IIIÏÏWI
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.20,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
12 uur ingewacht.
Ik geloof dat er weinig tentoon
stellingen zijn geweest die zoo'n op
gang hebben gemaakt als de E.L.T. A.
De luchtsport heeft zich nu al sinds
jaren in de algemeene belangstelling
verheugd.
Voor ons die ver van eenig vlieg
terrein wonen is een vliegmachine
die over onze streken vliegt een re
den om eens gauw naar buiten te
loopen en te probeeren hem in de
gaten te krijgen. De verbazing van
de eerste jaren was wel voorbij,
maar de belangstelling is gebleven.
En nu is dit het eigenaardige van
de E.L.T.A., dat de verbazing en be
wondering voor de vliegtuigen weer
zoo is toegenomen. Althans voor de
kenners.
Wat toch is het geval
Sinds eenige maanden is de oorlog
voorbij, en nu is er in Nederlandsch
hoofdstad het plan opgekomen om
een uitnoodiging aan de verschillen
de groote landen te sturen, teneinde
tot een tentoonstelling te komen van
wat de vliegtuigen van allerlei na
tionaliteiten presteeren.
Ik zeg daaraan „de groote lan
den", maar dan moeten we Duitsch-
land uitsluiten. Nederland stond voor
de keusóf Duitschland vragen, en
dan geen medewerking te krijgen
van de Ententemogendheden, óf de
laatste vertegenwoordigd te zien, maar
dan ook geen Duitsch vliegtuig op
het terrein. Nederland heeft nood
gedwongen het laatste moeten kiezen,
zoodat nu Duitschland niet vertegen
woordigd is.
En nu de tentoonstelling daar is,
blijkt het dat ze een openbaring is
in de vijf oorlogsjaren, die voorbij
zijn, heeft het vliegtuig een groote
plaats ingenomen in den oorlog, en
is er onder alle naties koortsachtig
gewerkt aan de verbetering daarvan.
Maar al deze verbeteringen zijn zorg
vuldig geheim gehouden voor den
vijand, en nu opeens wordt het we
reldkundig, hoe groot de vooruitgang
is die de vliegsport gemaakt heeft.
Het gaat natuurlijk om verbeteringen
die wij, leeken, niet kunnen waar-
57.
Doctoren waren ontbodeu om hun ge
voelen te zeggenElise was onderzocht,
maar een bepaalde kiem eener ziekte was
niet ontdekt. Mompelde de buitenwereld,
dat men niet behoefde te vragen aan welke
ziekte mevrouw Ravening leed, en drukte
men de grootste bevreemding uit, dat haar
echtgenoot niet reeds voor lang met haar
naar het zuiden was gegaan de doc
toren achtten een dergehjken tocht geheel
onnoodig alle hoop was gevestigd op een
verblijf in de Geldersche lucht, te midden
van de geurige dennenbosschen, Er was
eerst voorgesteld eenigen tijd naar Baden-
weiler te gaan, maar dit had Elise beslist
afgewezen, omdat haar man haar niet lang
daarheen zou kunnen vergezellen en hij
ten minste een paar dagen in de week in
Gelderland zou kunnen komen. Na eenig
overwegen was de keus op Woudstede
gevallen. Maar Elise moest gezelschap
hebben hoewel zij zelve meende, dat dit
niet noodig was, werd dit toch algemeen
bepaald noodzakelijk geacht. Elise zou zich
daaraan onderwerpen, mits zij haar ge
zelschap mocht kiezen en natuurlijk dacht
zij in de eerste plaats aan Henriette. Het
arms vrouwtje smachtte letterlijk naar haar
deeren, maar voor de ingewijden is
deze tentoonslelling werkelijk een
openbaring.
Dit wat betreft de technici, en nu
wat betreft de buitenstanders, het
volk.
De jaren door hebben langzamer
hand allerlei soorten van sport, vroe
ger hoofdzakelijk in andere landen
beoefend, hier ook vaste wortel ge
schoten ik noem hier b.v. het
voetbalspel. Zoo zou men kunnen
zeggen dat op het oogenblik de vlieg
sport dè groote belangstelling van
het volk heeft gewonnen, en al is
het niet zoo gemakkelijk te beoefenen
als voetbal, de lust om er aan mee
te doen is kolossaal toegenomen. Zoo
ver vroeger de vliegmachine boven
onze hoofden zweefden, zoo ver was
vroeger de mogelijkheid af van den
gewonen mensch om ook eens te
vliegen. Nü zien de bezoekers van
de E.LT.A. de groote en kleine
vliegmachines als huis-, tuin- en keu
kengereedschap vlak bij zich ze zien
de gemakkelijkheid waarmee ze op
stijgen en manoeuvreeren, en in die
zelfde mate is de mogelijkheid om
zelf ook eens te vliegen dichterbij
gekomen. Een beetje ruime beurs
(f 40kost een toertje in de lucht)
een klein beetje moed en daar gaan
we. En wie het eenmaal gedaan
heeft die, als er tenminste nog eens
f 40in de porte-monnaie zit, zal
dezelfde gewaarwording nog wel eens
willen hebben en gaat nog eens
vliegen. En dan nog eens en nog
eens en nog eens enkel en alleen
voor het genoegen om te vliegen
Och nee. Zoudt ge het willen geloo-
ven dat heeren vliegers „vliegen"
vervelend vinden. Het is zoo een
tonig. En ja, als we er goed over
gaan denken, moet het ook wel ver
velend zijn. Want van de schoonheid
van de aarde te genieten is meestal
onmogelijk door de groote hoogte.
Als middel om een groote afstand
gemakkelijk af te leggen heeft de
vliegmachine zeker een toekomst,
maar als genotmiddel geloof ik niet.
't Is het oordeel van een onzer meest
bekende vliegers „alleen als ik hier
beneden erg veel onaangenaamheden
heb, ga ik met plezier de lucht in,
maar anders foei, 't is zoo ver
vriendin zij had nu bijna twee jaren haar
verdriet geheel alleen gedragen en dit was
haar, die steeds zoo gewoon was op an
deren te steunen, te zwaar gevallen zij
gevoelde, dat zou zij niet bezwijken, zij haar
hart eens lucht moest geven. Aan haar
man kon zij dit niet doen hij zou haar
uiting mogelijk als een verwijt opvatten,
en niets lag verder buiten hare bedoeling
zij was nu besloten dat, als zij iemand in
haar vertrouwen nam, die ééne Henriette
zou zijn.
Het viel Elise op, dat, toen zij Ravening
over dit plan sprak, hij daar niet bijzonder
mede ingenomen scheen. Henriette was
zoo ver weg en hij meende, dat Elise toch
zeker ook hier wel iemand zou kunnen
vinden, die haar gezelschap zou willen hou
den. Maar toen hij zag, hoe sterk haar
hart daaraan hing, gaf hij toe en zij zond
een dringenden brief aan Henriette om haar
te verzoeken, zoodra hare vacantie begon
te willen overkomen, omdat zij zoozeer be
hoefte aan haar had. Elise schreef, dat
zij overtuigd was, dat Henriette haar dit
verzoek niet zou weigeren, en drukte daar
bij hare hoop uit, dat, mocht het niet al
te veel gevergd zijn, Henriette er niet op
zou staan om onmiddellijk na de vacantie
weder te vertrekken.
Elise twijfelde er geen oogenblik aan,
of Henriette zou aan haar verzoek voldoen
en zich bereid verklaren te komen, althans
gedurende de vacantiegroot was dus
haar teleurstelling toen zij na eenige da-
velend. Vroeger, ja toen was het
een durf om te gaanje toestel was
niet zoo vertrouwd, er waren zoo
veel dingen die we door de praktijk
moesten leeren, en toen heeft er me
nigeen het met den dood moeten
bekoopen, maar 't is nu zoo akelig
secuur."
Het avontuurlijke, spannende, is
verdwenen, en zij, die een prikkel
zoeken om hen te boeien, zullen die
in het eenvoudige vliegen niet meer
vinden. In het begin waren het
veelal onverschilligen, zij, die niet
veel om het leven gaven, die zich
aan 't vliegen waagden nu kan men
ook zonder een waaghals te zijn,
rustig een tochtje mee maken.
Iets over de tentoonstelling ver
tellen Wie gelegenheid heeft om
te gaan kijken, dat hij het niet ver-
zuime. Ook zonder technisch op de
hoogte te zijn kan men veel bewon
deren. Het nachtelijk vliegen is
aardig, meer ook niet. Een sensatie
van schoonheid, gelijk een onzer
groote couranten het beschreef, gaf
het mij niet. Dan is de mooie glan
zende maan, die daar zoo stil aan
den nachtelijken hemel prijkt, een
beeld van veel grooter schoonheid.
Zoo is het toch ook altijdde mensch
wroet en werkt en staat op een
oogenblik stil in bewondering voor
wat hij wrocht. Maar wee als hij
dan daarnaast ziet de wonderen van
Gods schepping, dan wordt zijn mond
als met stomheid geslagen, en kan
hij niet anders dan aanbidden den
Schepper, uit Wiens Vingeren al deze
schoonheid voortkwam.
BUITENLAMDSCH OVERZICHT
»I)eze merkwaardige man is als een
spijker hoe harder men op zijn kop slaat,
hoe vaster hij komt te zitten.Dit is een
uitspraak die we lazen over Erzberger, den
Duitschen minister van financiën. Hij wordt
n.l. door de rechtsche partijen duchtig be
streden, nu weer om de nieuwe belasting
wetten die hij wenscht in te voeren. Geld
moet er n.l. in Duitschland opgebracht wor
den veel geld. En nu wil Erzberger een
heffing in eens van het vermogen. Dat
zal natuurlijk een flinke aderlating worden
en vindt sterke tegenkanting. In zijn ant
woord aan Mumm, die behoort tot zijn felste
gen een brief ontving, die wel zeer har
telijk was, maar waarin Henriette toch
haar voorstel afwees. De bezwaren, die zij
opgaf, vond zij van zooveel gewicht, dat
zij het beter achtte niet te komen. Vol
gens het oordeel van Elise waren die be
zwaren echter onbeduidend. Vooreerst
schreef Henriette, dat zij niet wist, of de
man van Elise wel met haar als logée
ingenomen zou zijnzij meende, dat bij
jonggetrouwden de vriendin der vrouw niet
altijd de welkome gast behoefde te wezen
van den echtgenoot. Deze vooronderstelling
hinderde Elise eenigszins wat dacht Hen
riette wel van haar Dat zij haar zou ge
vraagd hebben om te komen, zonder dat
haar man zulks goedkeurde Andere be
zwaren waren, dat de afstand zoo groot
"was alsof Henriette niet meermalen
alleen de reis had gemaaktdat zij aan
eene vriendin had beloofd eenige dagen bij
haar te komen doorbrengen alsof die
enkele dagen toch niet gevonden zouden
kunnen worden. Was de brief in een min
der hartelijken toon geschreven geweest,
dan zon hij Elise zeker veel verdriet heb
ben gedaan, maar niettegenstaande al die
uitvluchten sprak uit de woorden van Hen
riette toch eene zoo innige deelneming in
haar toestand en zoo menig blijk van de
oude trouwe vriendschap, dat zij wel moest
aannemen, dat de door haar geopperde
bezwaren geen gezochte uitvluchten waren,
en dat Henriette nog steeds hetzelde ge
voel voor haar bleef koesteren als vroeger.
tegenstanders, zeide de minister o.a.Deze
partij, hij bedoelde de Duitsch-nationalen,
waartoe ook Mumm behoort, stemt tegen
de fundamenteele wetten, die noodig zijn
voor het herstel van Duitschland. Het tempo,
waarin wij werken moeten, bevalt ook mij
niet. Maar het wordt geboden door den
grooten nood van het rijk. Een gedwongen
leening is een economische onmogelijkheid.
De heeren van rechts hebben op hun par
tijdag ons den oorlog verklaard, ons en de
grondwet. Zij hebben verklaard, dat Erz
berger tot eiken prijs de deur uitgezonden
moest worden. Als gij denkt dat de re
geering tegenover dergelijke oorlogsverkla
ringen stom zal blijven als een visch, ver
gist gij u. Wij zouden als rijksministers
te kort doen aan onze plicht de grondwet
te verdedigen, indien wy den strijd niet
zouden aanvaarden met alle middelen.
Verder heeft de afgevaardigde Mumm
getracht tweedracht te stoken tusschen het
centrnm en minister Erzberger. Ik wil den
heer Mumm verklaren, dat minister Erz
berger in functie blijft, zoolang hij het ver
trouwen heeft van de meerderheid. En
daarvoor geeft in de eerste plaats den
doorslag het vertrouwen van zijn eigen
politieke vrienden. Maar het zal den heer
Mumm niet gelukken, niettegenstaande zijn
lokken en lonken, een scheuring en schei
ding te maken in de uitnemende verstand
houding tusschen het centrum en den rijks
minister Erzberger. Wij kennen de be
doeling van de heeren rechts. De heeren
voelen zich niet aangenaam in hun isolement
en daarom zouden zij graag een burgerlijke
partij tot zich trekken, die hnn belangen
zou dienen. Het centrum zal in dit aas
niet bijten.
Inzake de heffing in eens van het ver
mogen herhaal ik mijn verklaring. Op het
oogenblik, dat de Entente trachten zou
beslag te leggen op de opbrengst van deze
heffing, zal ik de nationale vergadering
machtiging vragen deze belasting niet te
heffen. Nu hebt gij (naar rechts) geen
uitvlucht meer. Thans kunt gij dus mede
werken tot deze heffing.
Erzberger weet van zich af te bijten en
zal nog menig moeilijk uurtje beleven, 't Is
ook een toer in den berooiden toestand,
waarin Duitschland verkeert, eenige orde
te scheppen.
't Schijnt toch, dat de bolsjewiki in
Rusland hun macht gaan verliezen. Lenin
en Trotzky, hun hoofdmannen, moeten zich
zelfs in Moskou niet meer veilig voelen.
Zou het gaan als in Hongarije, waar de
revolutiemannen ook moesten wijken en
plaats dachten te maken voor een socialis
tische concentratie, maar nu door een
burgerlijke regeering zijn opgevolgd Hon
garije heeft n.l. eindelijk een ministerie
gekregen, en allen die er zitting in heb
ben, behooren tot de gematigde partijen
drie zetels zijn opengelaten voor de soci
alisten. Deze hebben echter nog altijd
geen besluit genomen. Vrijdagmiddag
hebben de nieuwe ministers reeds den eed
in handen van aartshertog Josef afgelegd.
Dit kabinet, als het nu werkelijk bestaat,
zou onder medewerking van de Entente
vertegenwoordigers tot stand zijn gekomen,
die op verzoek van den aartshertog bij de
verschillende politici een bezoek hebben
gebracht. Aartshertog Josef zou er, vol
gens de »Neue Freie Presse«, ernstig aan
denken zich terug te trekken, daar hij wel
voelt dat hij zelf het groote struikelblok
is. Dit zou echter pas na de benoeming
van het kabinet geschieden. De Entente-
commissie zou daaraan medegewerkt heb
ben, daar zij een regeering wenscht te
zien, met welke zij zal kunnen onderhan
delen over den vrede. De aartshertog zou
ook nog hebben beloofd, van elke vervol
ging van de communisten af te zien, indien
de sociaal-democraten deel van de regeering
willen uitmaken. Men vreest echter, dat
Garami daar niet mee tevreden zal zijn,
en het heengaan van den aartshertog zal
eischen, voordat hij bereid is deel van de
regeering uit te maken.
Naar verluidt moet de vroegere monarch,
koning Karei, er nog op belust zijn aan
de regeering te komen. Heeft de man er
waarlijk nog niet genoeg van Als hij nu
nog een echte koning was, maar, gelijk
wij vroeger reeds schreven, mist hij alle
eigenschappen, die noodig zijn om een vader
des vaderlands te wezen.
Nog altijd broeit het in de Rijnprovin
cie, om er een Rijn-republiek te verkrijgen.
Een beweging, die den Franschen niet
onwelkom is.
Ook in de Palts wordt weer sterk voor
die Rijnrepubliek »gewerkt«, er zijn daar
echter twee elkander felbestrijdendegroepen,
namelijk zij die aansluiten bij de Rijnrepu-
bliek willen en zich daartoe willen afscheiden
van Beieren en zij, die die aansluiting ver
foeien, doch wel een breuk met Beieren
en Duitschland willen, om welke reden de
Franschen deze propaganda klaarblijkelijk
volkomen haar gang laten gaan. Voor
Toch kwam menigmaal de vraag bij Elise
op, hoe het mogelijk was, dat, als Hen
riette zoo naar haar verlangde als zij naar
Henriette, zij in zulke kleinigheden bezwa
ren voor hare overkomst kon zien. Zij
durfde niet andermaal op hare komst aan
dringen doch toen Ravening vernam wat
Henriette geantwoord had, zeide hij, na
een oogenblik nadenken
»Het schijnt, dat ze van mij wenscht
te hooren, dat ik haar graag bij je zal zien.
Ik zal haar dat schrijven, Elise.c
»Zou je dat willen doen, Edgar riep
Elise uit, terwijl een blijde glimlach haar
gezichtje verhelderde, »dat zou heerlijk zijn.
Zeg haar toch, hoe zielsgraag ik zou heb
ben dat zij kwam.a
»Daarom doe ik het alleen, Elise,ant
woordde Ravening bewogen ïik beloof je
ik zal mijn best doen.c
Dienzelfden avond nog schreef Edgar
een brief van den volgenden inhoud
»Waarde Juffrouw Dorval.«
»Het is zeker lang geleden, sinds ik
het genoegen had U te ontmoeten, maar
als het U gegaan is als mij, dan hebben
de vier jaren, die sedert verloopen zijn,
nog niet geheel de herinnering uitgewischt
van de voor mij zoo hoogst aangename
dagen, te Clarens doorgebracht. Uit de
brieven mijner vrouw, uwe intieme vrien
din, zult u ongetwijfeld het een en an
der van my vernomen hebben, even als ik
steeds met belangstelling van mijne vrouw
alles hoorde, wat U betrof. Thans waag
ik het met een verzoek tot U te komen,
een verzoek, dat U, naar ik hoop en ver
trouw, mij niet znlt weigeren.
Mijne vrouw is sedert eenigen tijd lij
dende de doctoren kunnen niet uitmaken
wat de oorzaak harer ziekte is ook voor
mij ligt die in het duister, alleen geloof
ik wel als zeker te mogen aannemen dat
de oorzaak niet een physieke is, maar dat
hel lichaam lijdt omdat de geest niet ge
zond is. Bij iemand in dien toestand acht
ik het van het hoogste gewicht, dat zoo
veel mogelijk al hare wenschen bevredigd
worden. Nu weet ik, dat mijne vrouw een
vurig verlangen heeft naar U het is mo
gelijk, dat zij wegens hare groote beschei
denheid dit in haar brief aan U niet ge
noegzaam heeft uitgedrukt, maar ik houd
mij overtuigd, dat het weerzien van U op
dit oogenblik het beste geneesmiddel voor
haar zou zijn.
»U zult mij wel ten goede willen hou
den, dat ik na uwe weigering nogmaals
op de zaak terug kom, maar ik vind daar
toe vrijheid, vooreerst om den vurigen
wensch, dien ik koester, dat mijn vrouw
weder spoedig moge herstellen, en ander
deels om eene uitdrukking in uw brief
aan mijne vrouw, waaruit blijkt, dat U
er aan schijnt te twijfelen of ik U wel
gaarne bij ons zou zien.
Wordt vervolgd
NIEUWSBLAD
voor liet Land van Heusdsn en Altena, In Langstraat en (Is Bomioelerwaard