UITSCHOT sigaren Dorpsbijgeloof. Magazijn Si Jozef. L DtftKS. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 3929. Zaterdag 8 November. 1919 Rookt onze 5 cent prima. Bij 3oo stukis franco. Speciale engros-afdeeling. FEUILLETON. ItUILUAYVs Heeren- en Iiiiiderkleeding Groothandel in Sigaren, Sigaretten, Tabak. Voorradig Pirate, Player, Ascot, enz, enz. De grootste sorteering aan billijks te prijzen. DRAAGT Gorinchein. Und van altena Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.20, franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur ingewacht. n MAGAZIJN ryj TIT'S k BUITENLANDSCH OVERZICHT Daar zijn geboren heerschers, heerschers bij de gratie Gods, mannen die door hun bizondere eigenschappen als geroepen zijn om het bewind te voeren. En daar zijn gemaakte heerschers, menschen die door een samenloop van omstandigheden op het kussen komen, maar wier krachten te zwak zijn voor de zware taak welke hen opgelegd is. Tot de laatsten behoort Beth- mann Hollweg, de man die tijdens de kritiekste dagen, die het Duitsche volk ooit doorgemaakt heeft, de teugels in handen had. Een aller droevigst figuur heeft deze gewezen rijkskanselier gemaakt bij zijn verschijnen voor de enquêtecommissie die te Bel lijn onderzoek doet naar de oarzaksn van de schrikkelijke nederlaag die Duitsch- land leed. Niet opgewassen voor zijn taak Dat blijkt steeds duidelijker. Wij geven een kort verslag van het verhoor. War- muth de voorzitter ving aan met het stellen van een viertal vragen. «MgaMEWWWfiaBB „Wilhelmina-Bazar" Koiberstraat 6—8—10—12 Telef. 50. 's-BOSCH. Zie Etalage. Zie Etalage. 2. Met bestraffend opgeheven vinger preekte de geestelijke met hoogen stemmeklank, waarschuwend tegen bijgeloof, als een zware zonde, die Gods straf over hen zou doen komen hen vermanend te bidden en alléén aan Hem te gelooven en aan Zijn macht, om gezonden ziek en zieken gezond te ma ken. Na die woorden ging hij heen. Drie dagen later was de koe beter en na een weeke gaf ze zelfs weer volop melk en de boer vertelde het geval aan iedereen, die 't hooren wilde, er bij voegend »Hij het de betoovering weggenomen, maar wacht je voor Mie als ze nog voor m'n stal komt, rijg ik ze aan den mestvork. Sedert het gebu-urde in den stal van Everaerts was er schrik in de dorpelingen gekomen en de oorzaak van dien schrik, de In hoeverre had het aftreden van Bryan als staatssecretaris van buitenlandsche zaken van de Ver. Staten invloed op de houding van den rijkskanselier Zijn Gerard, den Amerikaanschen gezant, bij zijn bezoek aan Amerika in September 1916 de vredesvoorwaarden van de rniddel- Europeesche mogendheden meegegeven Werd baron Burian, de Oostenrijksch- Hongaarsche minister van buitenlandsche zaken voortdurend op de hoogte gehouden van de onderhandelingen et Wilson? Waarom werd het Duitsche vredesvoor stel de wereld ingezonden, ofschoon Wilson als voorwaarde voor zijn optreden gesteld had dat er in Duitschland zoo weinig mo gelijk van bemiddelingspogingen gesproken zou worden Belangrijk was wat Bethmann Hollweg antwoordde in verband met de tweede vraag. Hü wees er op hoe vaak hij een onderhoud met Gerard had gehad waarbij Gerard de vraagstukken van het Oosten afdeed met de opmerking, dat dat hem geen belangstelling inboezemde. Over Luik, gaf Gerard te kennen, zou te spreken zijn. Gerard's voornaamste belangstelling betrof echter België waarbij hem werd meege deeld, dat men van Duitschen kant waar borgen verlangde, dat België niet tot een bolwerk voor de vijanden zou kunnen wor den gemaakt. Nopens de Vlaamsche kust moest Bethmann Holweg zich in ontwij kenden zin uitlaten, maar Gerard wist, dat hij geen annexionist was, In verband met de Belgische kwestie werd ook nog over de deportaties gespro ken. Bethmann Hollweg en Von Bissing waren daartegen geweest, maar hij had zich op de militaire noodzakelijkheid be roepen. Bethmann kon tot zijn leedwezen niet ontkennen, dat er wreedheden plaats had den gehad. Toen hem gevraagd werd, of het waar was, dat er duizenden gedepor teerden waren gestorven, ontkende Beth mann niets anders dan zijn eigen verant woordelijkheid. Deze verontschuldiging komt telkens te oude Mie uit de Heihut, vermoedde niets. Bij den pastoor, en de andere voornamen kreeg ze nog steeds haar bedelcenten, bij de boeren werd ze vroeger ook meermalen weggezonden. Tot op zekeren dag voor 't eerst in haar leven de kinderen haar na schreeuwden »Heks, heks, tooverheks.® Een ziedende toorn doorgloeide haar oude borst en haar stramme beenen schokten met moeite slechts bereikte zij haar huisje bij den ingang van het dorp, waar ze haar eenzame dagen in gebrek doorleefde. Een angstige verlatenheid kwam over haar en ze durfde dien dag haar hutje niet uit, weg kruipend in den stal bij d'r geit, als ze de luid-klinkende stemmen der vloekende voerlui, die met piepende ratelende karren voorbij reden, in de verte hoorde schallen. Twee volle dagen droeg ze haar nijpende armoede, tot gebrek aan 't hoog noodige haar de deur uitdreef. Van alle kanten kwamen toen als scherpe pijlen de verschrikte oogen der deursluitende dorpelingen en door de vensters glurende rug. Hij wilde wel anders, maar hij kon niet. De generaals, Ludendoiff vooral waren oppermachtig. Tegen hen kon hij niet op. De Al-Duitschers hebben Duitsch land in den afgrond gestort. Hij, de rijks kanselier was tegen den verscherpten duik bootoorlog. Hij wilde den vrede. Hij zag dat het verkeerd ging maar die anderen dreven hun wil door en hij ja hij heeft toen wel mee moeten doen. Op de vierde hierboven genoemde vraag gaf Bethmann Hollweg ten antwoord, dat het Duitsche vredesvoorstel, tegen Wilson's verzoek om zich zooveel mogelijk op den achtergrond te houden in, was, hierdoor gewettigd was, dat in ieder geval op het daarvoor geschikte oogenbiik een stap naar den vrede ondernomen moest worden en het twijfelachtig was geworden of en wan neer Wilson zijn poging zou wagen. Zierhier de beknopte samenvatting van het jongste verhoor van den gewezen Rijks kanselier. Ook kwamen de vredesvoor waarden van 12 December nog ter sprake, die voorgelezen werden. Het was een echt program der annexionisten. Zij waren krasser dan die welke aan Wilson zijn medegedeeld. Er is b.v. sprake van de inlijving van Luxemburg en van het op leggen eener oorlogsschatting aan Frank rijk. Ook zou Engeland moeten betalen voor het ontruimen van België. En dan waren ook de Oosteniijksche eischeri niet mis. Bethmann Hollweg had die onmid dellijk overdreven genoemd. De generaals hadden uitgemaakt dat dit tegenover de buitenwereld als de maximale eischen zou worden voorgesteld en tegenover het bin nenland als de minimale eischen. Bethmann Hollweg had ze echter niet ernstig opge nomen en had er niet over gedacht dit onbekookte program te publiceeren. Hoe zeer in die dagen het Duitsche volk is voorgelogen blijkt uit wat de oudstaats secretaris Zimmerman nog mededeelde. Deze had tegenover journalisten het Duit sche vredesaanbod van 12 December 1916 GROOTE KEUZE Eetserviezen, Koffie- en Ontbijtserviezen. Wasehstellen. Oud-Hollandsch tinwerlc Tafel- Dessertmessen, Fruit- Boter en Kaasmesjes. GFEÏfcO ZILVER - ALPACCA Tafel-, Dessert-, Lepels en Vorken, Suikerlepeltjes. Vraag prijscourant voor Gero zilver. voorheen 'j JACQ. KRIJBOLDER Hinthamerstraat 70. 's-BOSCH. kinderen op haar af. De winkeldeuren werden op haar kloppen niet geopend en voor de boerenwoningen lag hier en daar een strooien kruis uitgespreid. Bij de no tabelen reikte een hand door de halfgeopende deur haar een cent zonder dat een woord gesproken werd. In haar oude hersenen kwam toen tot klaarheid de kracht der verdenking, die op haar woog en de tranen, die in hare licht- looze oogen schoten, bewezen, dat ze de machteloosheid voelde, ze van zich af te weren. Alom werd ze ontweken en niemand had langer een woord voor haar over. Een matelooze drift nam de plaats in van haar verdriet en wraakzucht kiemde in haar bin nenste. Soms bleef ze midden op den weg stilstaan en sloeg met haar stokje in het ronde. De slaap wilde 's avonds niet meer over haar komen en een zwakke lichtschijn viel byna heel den nacht uit 't armzalige venster van haar armoedige hut en versterkte de boeren in hun geloof aan hare boven natuurlijkheid, Alle ooit gehoorde heksen- voorgesteld als een poging om Pres. Wilson voor te zijn, terwijl hij op 26 Nov. aan Bernsdorff had geseind dat hij juist een Atnerikaansche actie wenschelijker vond dan een Duitsche. Op de vraag hoe dat zat zeide hij O, dat was heel eenvoudig, zei Zirnmer- marin. Hij wilde hebben dat de Duitsche pers eenstemmig achter de regeering stond, als deze het vredesvoorstel deed en hij wist dat velen er tegen waren, vooral de duik- bootlui. Daarom stelde hij het zoo voor alsof het voorstel alleen werd gedaan om een actie, die van den kant van den ge- wantrouwden Wilson dreigde, te verhin deren en dat zou de tegenstanders ermede verzoenen, meende hij. Het was nu een maal zijn taak geweest, de pers te bewer ken. Dit was een tactische manoeuvre, zoo legde de welgedane Oost-Pruisische Machiavelli met de opgestreken blonde snor, het gekerfde Duitsche studentengezicht en zijn gemoedelijk dreunende stem, den aan wezigen uit. Niet alleen de pers had hij aldus bewerkt, in de hoofdcommissie van den Rijksdag had hij precies denzelfden kunstgreep gebruikt, moest hij verder be kennen. Hij had gespeculeerd op de im populariteit van Wilson om de stemming voor het Duitsche voorstel te winnen. De mijnwerkersstaking in de Ver. Staten duurt voort. Wel heerscht in officieele kringen iri Washington de overtuiging dat de strijd spoedig zal zijn bijgelegd, maar voorshands is er niets dat dit optimisme rechtvaardigt. De arbeiders hebben de toezegging van de regeering, dat deze ge negen is om een poging te doen tot hij legging van het conflict, zoodra de staking geëindigd zal zijn. Men meent dat ook Gompers en de president van de broederschap der spoor wegmachinisten van hun kant een bemid delingspoging hebben gedaan bij de mijn werkersleiders, echter zonder tot dusver eenig succes te hebben gehad. Ook de metaalarbeidersstaking te Berlijn wordt doorgedreven en wel door de radi cale raden. De arbeiders willen wel weer aan den arbeid, maar de leiders trachten de staking algemeen te maken. Alsof de ellende in Duitschland nog niet erg genoeg is. Hoe de nood gestegen is komt aan den dag op de conferentie, georganiseerd door den raad tot bestrijding van den hongersnood, die te Londen wordt gehou den. De Hollander prof. Wenckebach uit Weenen, die sedert het uitbreken van den oorlog aan het hoofd van een hospitaal heeft gestaan, beschreef de vreeseiijke ver woestingen, die hongerziekten daar hadden aangericht. Prof. Lujo Brentano uit Munchen be toogde dat het tot niets diende uitvoerige internationale regelingen voor de opbeuring van den levensstandaard in de geheele we reld te maken, als de levensstandaard van de groote massa in Centraal-Europa ver- phantasieën werden op haar toepasselijk ge maakt. Ten slotte sloeg de angst der boe ren over tot wrekerige vijandschap, die er toe leidde, dat de oude vrouw 't leven on dragelijk werd gemaakt. Verraderlijk wer den hare vensters stukgegooid en nu en dan vloog haar een steen na op straat, als ze mummelend voortsleepte d'r gebogen gestalte langs den zanderigen dorpsweg. In een stillen nacht van Mei besloot ze uit het dorp weg te trekken ze kon hier niet langer leven, vooral nadat tijdens eene kinderziekte >kransjes« in de hoofdkussens gevonden waren, die aan hare betoovering werd toegeschreven. Sedert dien kende ze geen rustig uur meer, want allen, grooten en kleinen, jouwden haar uit. Helder pin kelden de sterren, toen ze d'r mand opnam en de huisdeur achter zich dichtsmakte, met een opgekropt gevoel van smart en haat. Langs haar onbekende wegen zou ze bede lend d'r dagen verder voleinden.Her haaldelijk keerde ze zich om en dwaalden haar blikken naar 't steeds wijkende huisje, laagd moest worden tot bijna een Aziatisch peil. Sir George Paish, die een onderzoek ingesteld heeft naar den toestand in Duitsch land, zeide dat Europa voor een geweldige katastrofe stondtenzij het Europeesche crediet hersteld werd, zou het tot een uit- gebreiden bolsjewistischen opstand komen. Prof. Starling, die in opdracht van de regeering in Duitschland is geweest, zeide dat Duitschland aan den rand van gebrek was. Millioenen zouden daar dezen winter sterven. Zjo luiden ook de stemmen uit Duitsch land zelf. Men kan niet voldoen aan de eischen der Entente. Vooral wat de steen kolen leverantie betreft staat de zaak hope loos. De eigen industrie moet worden stop gezet bij gebrek aan steenkolen, de nood stijgt, een ellendige winter staat voor de deur. Wij vreezen dat niet alleen Duitschland, maar de heele wereld nog een bangen lijdensweg op moet. Over het behandelde tegenover de en quête commissie te Berlijn nog het vol gende Zimmerman kwam in een zeer ongunstig licht te staan. Zijn leugentak- tiek trad steeds scherper aan den dag. Politie en journalisten heeft hij steeds bij den neus genomen. Bizonder pijnlijk werd zijn gedrag, toen hij beweerde dat Wilscn zijn vredesvoor stel gedaan had alleen om Engeland in de kaart te spelen. De Minister van Staat in een neutraal land had dit aan een Duitsch gezant meegedeeeld. Het ware van het geval was, dat Zimmerman zeide, wie die minister geweest was. De curr. van de N. R. schrijft, ik wil niet ver klappen wie die Minister was. Genoeg zij, dat het meutrale land niet ons vader land was«. o totdat ze 't niet meer zien kon. In wan- hoopsdrift rekte ze toen d'r oude lijf uit en hare vuist ballend tegen't dorp schreeuwde ze met rauwe stem »God zal je wrèke.« Alleen de veldwachter, die zich bij haar komst achter eenige struiken verborg, hoorde hare woorden, maar alle dorpsbewoners ver telden nadien haar vloek over aan elkaar en 't was hun of ze Mie's woorden zelf gehoord hadden. De hut verviel en onkruid en struikgewas kropen langs en tusschen de steenen, zelfs hoog op het dak, waarvan de wind de schouw afsloeg. De plek, waar de heks gewoond had, werd ontweken en als men gedwongen was er voorbij te gaan, werd de pas versneld en menigeen sloeg een kruis, als hij op allerlei toonhoogten, miauwend tot huilend, de vervloeking der oude hoorde opstijgen uit de verlaten en geheel vervallen woning »God zal je wrèke.« Einde. NIEUWSBLAD nor liet Lan van Hoiissiei en Altena, ijg Lanptraat en de Bomiiielerwaard r S-DOSCll S'rrj: uu li A bu lil ip. neiioon een hüYoeose!. I l BLIJDENSTEiN-HAAS

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1919 | | pagina 1