r
UITSCHOT sigaren
5 cent prima.
's-Bosch m CUBA
Bij lil ir. 'ëmeen ioegsel.
Het Pleegkindje
L DERKS,
Magazijn St. Jozef.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3942, Woensdag 24 December. 1919
Bij 3oo stuks franco.
||iïg|S5B I
SJ ~ir- yi£
kv;
W&
Und van altena
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG
Abonnementsprijs: per 3 maanden 4.20,
franco per post zonder prijsver hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen
10 uur ingewacht.
Rookt onze
Groothandel in Sigaren, Sigaretten, Tabak.
Voorradig Pirate, Player, Ascot, enz. enz.
nm r::wEzasr" mJa
(Hen schemeravondvertelling tegen
Kerstmis.)
Er waren eens een zuster en broer
die samen in het huisje hunner ouders
woonden. Vader hadden ze maar
nauwelijks gekend, en Moeder hadden
ze twee jaar geleden begraven. Dus
waren de kinderen alleen achter ge
bleven en ze dachten er niet aan van
elkander te gaan.
Toch konden ze het eigenlijk niet
best samen vinden. Reeds van klein
af aan hadden ze elkaar slecht be
grepen en twisten en kibbelen was
tusschen hen schering en inslag, hoe
wel ze nu toch al groote menschen
waren.
Tot overmaat van ramp beklaag
den ze zich dikwijls over elkander
bij de buren. Zoo leidden ze een
leven van kwaad en weer goed-
worden, maar 't kwaadworden ging
telkens makkelijker en de verzoening
viel meer en meer zwaar 't Was
gelukkig dat ze elkaar noodig had
den, anders waren ze al lang uit el
kaar gegaan.
Ze hadden een buurvrouw, die broer
en zuster, een arme stakker, die het
lang zoo goed niet kon doen als zij
beidjes. Toch hadden ze haar dik-
WtifLLETOW.
Aanteekeningen uit lang
vervlogen dagen.
Een ander blaast door een blaasbalk de hny t
zeer strak op en slaat rondom met een stok,
waarna men de huyt in een oogenblikt
afrukt. Dit gedaan worden de ingewanden
er uytgerukt, het beest gevirendeelt en de
stukken op het mast (op mastentakken)
geworpen, die trillende daar dampen en
worden opgehoopt12 schapen bereyden
zy op deze wyze op een quartier.
Den 2den Kerst-avond in de felste koude
kwamen tegen den avond de bezettingen
van Baardwyk in onze huyzen vallen, schoon
circa 700 man hier geïnquartiert waren,
en sommige boeren 30 dragonders en paar
den hadden. Om 10 uuren 's avonds wird
er drimaal op de trom geslagen en onze
nieuwe gasten trokken blymoedig in de
felste vorst op na de Maas om die over
het ys te passeeren. Alle rivieren en in-
undatiën waren vatbaar (bruikbaar) voor
't leger en artillarie door de hevige en
langdurige vorst van 2 maanden, waarvan
geen voorbeeld was. Bommel en Tiel
wirden verovert; 1200 man veroverden
Cappel, Waspik met alle werken, verlie
zende nauwelijks 15 man. Do veren, het
Overlant (Beneden land) tot by Woercum
wijls benijd. Wat was ze altijd monter
en opgewekt, Maar ze hoefden haar
niet lang te benijden. Ze werd ziek
enlangzamerhand ging haar
lampje uit Nu voor zichzelf vond
ze dat zoo erg niet, ze was een oude
vrouw, maar haar kleindochtertje,
kind van een overleden dochter, wat
moest er van dat kleine wichtje wor
den. 't Was nog maar een klein jongs
ke, nog geen jaar oud, dat loopen
noch praten kon. Ze wist heel zeker
dat God voor het kind zou zorgen;
maar ze moest van haar kant toch
ook niet vergeten alles in 't werk te
stellen om Gods weg met dat kindje
te leeren kennen. Ze dacht en ze
peinsde tot ze niet anders kon inzien
of ze moest vragen of die broer en
zuster zich over het kleintje wilden
ontfermen.
Maar toen ze er met de zuster over
sprak, schrok, deze en zei„Je dacht
toch niet dat ik het bij me zou nemen."
Bettemeu knikte langzaam en die
rustige zekerheid maakte de zuster
zoo tureluursch, dat ze boos weg liep,
zonder, zelfs het grootje te groeten.
Maar den volgenden dag reeds
kwam ze terug en met nijdig gebaar
en zuur gezicht deed ze veel vrien
delijke dingen voor het stervende
vrouwtje. Over het kind sprak Bet
temeu niet meer, dat was nu een zaak
tusschen God en de buurvrouw. Toen
deze tegen den avond wegging nam
ze de kleine met wiegje en al en
droeg hem weg naar haar eigen wo-
valt in de handen der Franschenhet
onnemélijk Heusden wordt herent langs
alle kanten. Het guarnizoen doet een
uitval door de Wyksche poortik gaan
langs Doveren, en zien het gevegt, dat
bestond in vuurgeven voor eenige uuren,
terwyi men wederzyds achter den dyk en
huyzen stond. De Franschen waren reeds
in. de Schans van Doveren,en meester
van 't Canon etc. etc. De praedicant was
met de belegging (bezetting) in ;alleryl
vertrokken na Heusden niets hat hy ge
borgen, alles wird geplunderd. De com
mandant dede op jnyn verzoek het overige
der bibliotheek in veylighyt stellen. De
kanons werden doorgaans zoo slegt ver
nagelt, dat zy in een oogenblik met dub
bele lading van cruyt, russen (zoden) en
eene doorgaande lont hersteld wirden. De
linie by Breda wirdt vercwert, 400 Hol
landers crygsgevangen. De franschen zen
den voorposten tot aan de werken van
Bergen-op-Zoom, van waar langs Maas en
Waal hunne linie zich uitstrekt tot Nim-
wegen toe. Eindeiyk na de verovering
van Venlo, dat weynig, en van Maasstrigt,
dat sterk gebombardeert was, ging ook
de Graav over. Welk stadje by gebrek
aan brandstoffen etc. moest bukken, terwyi
de brave (dappere) commandant Boons,
wiens vader een geboren Zwitser was, het
zoolang tegenhield dat er maar twee huyzen
onbeschadicht blevtjngansch dezen oort
was in zulke elende (ellende) door de En-
gelsche plunderaars, die op alle hunne
ning met de gemopperde opmerking
dat het hier toch niet kon blijven.
In dien nacht stierf het oudje
„Arme kleine" zeiden de buren,
toen ze hoorden, dat het kind bij den
broeder en zuster was, „hij is daar
in een hel Maar de oude dominee
meende dat het jongske daar wellicht
den hemel zou brengen.
En hoe het ging Toen alles
weer van de begrafenis in het gewone
doen was teruggekeerd, had de zuster
spijt over wat ze gedaan had. Zou
door het kind nog niet meer twist én
tweedracht ontstaan Had ze geen
zorg en ellende genoeg? Wat zou hij
hier leeren, twisten en kijven Zóó
sprak de zuster als hij sliep Maar
nauwelijks stak hij zijn rozig knuistje
uit, nauwelijks zag ze zijn snoetje
met de glanzende oogjes of ze vergat
haar bezwaren en was blij als in haar
jeugd. En ze merkte het wel hoe
haar broer somtijds zachtjes haar
wiegelied neuriede en als hij zich
onbespied waande, zich over de wieg
heenboog.
En het jongske werd ziek. Ach
wat angstige uren doorwaakte de
zuster bij Geurt z'n wiegje. En nog
deed de broer of er geen kind in huis
was tenminste zoolang, als zijn zuster
hem zag. Maar als ze in slaap viel
van vermoeidheid liet hij haar rusten
en kon zóó bezorgd in de wieg zitten
kijken naar het koortsig gewoel van
GROOTE KEUZE
Eetserviezen, Koffie- en
Ontbijtserviezen.
Waschstellen.
Oud-Hollandsch tinwerk
Tafel- Dessertmessen, Fruit- Boter
en Kaasmesjes.
GFfcIJttO ZILVER - ALPACCA
Tafel-, Dessert-, Lepels en Vorken,
Suikerlepeltjes.
Vraag prijscourant voor Gero zilver.
voorheen
JACQ. KRIJBOLDER
Hiuthamerstraat 70. 's-BOSCH.
doortogten de inwoonders beroofden, dat
er reeds van (aan) alles gebrek was voor
menschen en beesten, eer de Franschen
er aan landden de Reek was een voor-
beelt van elende, de molenaar schatte zyn
verlies op vyf'tien duyzend guldens. Zijn
gehuwde dochter baarde om 10 uuren
's avons, en moest om 1 uur haar leven
beveiligen in een natte gragt, waar haar
kint ook overleed.
Den 3 January rukten de Franschen
over de Waal, namen Thiel in en trokken
op Cuylenborg aan de Lek, en kort daarna
binnen Utrecht, waar de opperste Generaal
Pichegru zijn hooftquartier nam. Het huys
var) Oragniën begon zich marffchvaardig te
maken. De prins legde alle bedieningen
als ook die van zijn zonen af, en geheel
de familie trok langs Scheveningen op
Engelant, terwijl de gecombineerde armée
ten oosten onze republique den vaarwel
zydde.
Den 5den Jan. begon het guarnizoen
van Heusden zyn krijgS-ammunitie te ver
spelen, en schoot onophoudelijk met de
zwaare batteryen-stukken zoo hevig dat
hier alles dreunde. Sommige cogels vlogen
over het ijs tot aan den Elshout. Uyt myne
vensters zag ik het vuur en rook der stuk
ken wel haast brandden 2 huyzen af te
Oudheusden, de herberg by de Wijksche
poort etc. etc. etc.
De Franschen bleven in geen achterstel
(het antwoord niet schuldig), zonden over
het ys eenige mortiers en canons, 8 en
het zieke kind.
Het jongske werd erger. Er was
haast geen hoop meer. Toen werd
het onhoudbaar. Benauwd en angstig
vloog Geurtje opeens in zijn wiegje
omhoog, hij klaagde zou rauw totdat
hij stuiptrekkend in het wiegje terug
zonk. De zuster schreide jammerend
hij is dood. Onthutst kwam de broe
der bij haar staan nee nog niet dood
ik loop om den dokter pas op
maar blijf bidden
Wat duurde dat wachten bij den
dokter hem eindeloos lang. Maar toen
eindelijk de twee mannen bij het
wiegje stonden en de dokter na onder
zoek zeide „hij is gered'" toen had
de broeder hem wel om den hals
kunnen vallen en de zuster weende
van blijdschap
Maar de lieflijke eendracht ging
spoedig weer verloren, 's Anderen
daags ging de broeder naar het dorp
en daar werd hem verteld wat zijn
zuster voor kwaad van hem sprak-
Meer dan boos kwam hij thuis, vast
besloten te schelden en te razen op
de oude manier. Doch zie, toen hij
boos de deur open deed zag hij haar
aanstonds zitten met Geurt op den
arm. Ze leek zoo gelukkig. Het kind
sliep zoo zoet en ze wenkte hem toe
stil te zijn En hij dacht aan geen
nijdigheid meer
Een oogenblik later toen het kleintje
in zijn wiegje lag sprak ze: „wasje
boos daareven?" Hij knikte. „Was
'1 erg „Ja, wat doe je over twis
ten in het dorp te vertellen" en de
bui - kwam weer op. „Dat was ook
verkeerd," zei ze needrig, „en ik
denk soms, dat ik vriendelijker voor
je moest zijn. Maar 't is zoo moeilijk.
Toch wil 't me vergeven
Zijn toorn was geslagen. „Zou ik jou
wat verwijten, ik maakte je slecht."
Ze zaten en zwegen, het hoofd vol
gedachten, het hart vol ontroering,
't Kwam zeker door dat kindje, het
maakte hen zachter.
En gauw was het Kerstmis. Het
kindje was beter de broeder en zus
ter bewaakten en vertroetelden hem
om het zeerst. Daar begon juist de
klok van den toren te luiden. „Is 't
al kerktijd? Wat denk je vanavond
te doen?" vroeg de zuster. „Wou
jij naar de Kerstpreek, dan blijf ik
12 ponders, langs Beire, Oudheusden en
Heesbeen, en bombardeerden de Stadt
hevig zonder kwaat te doen aan de ves-
tinge, Ik zag van den molen in den Els-
hout hunne mortiers en houwitzgrs duij-
delyck te Ouiheusden vligen. De boeren
van Vlijmen, Cuijck, Drunen etc. etc.
namen alle de vlugt na de heydorpen om
niet te moeten werken aan de batterijen
der Franschen, die Zondags te Vlijmen de
Kerk bezetten, en 30 boeren met geweit
mede namen. Na verloop van korte daagen
ging het onwinnelijk Heusden. [onwinne-
lijk als al de werken en de stadt onder
water staan, gelijck zy nu onder water
stonden, en door brave officiers verdedigt
wirden.] aan de Franschen over. De twee
eerst capitulatien, die men den commendant
Liesvelt voorsloeg, waren zoo honend, dat
zyn guarnizoen die weigerde te onderteeke
nen. De 3de kreeg haar beslag. De
Franschen hadden wel al ladders by de
stadt doen brengen (om de vestingwerken
te beklimmen en de grachten te passeeren)
maar rondom Heusden wird alle nagten
het ys gebroken, jaa zy waaren niet ver
der geavanceert als den eersten dag, Loop-
gragten konden zy niét maken op het ys
bressen konnen zy niet schieten, mits de
wallen van aarde zijn en te verre buiten
hun bereyk om ze te openenvoorraat
ontbrak er in de stadt niet, zoodat de Fran
schen deselve wel in een aschhoop konden
veranderen, maar niet veroveren. Als ik
hoorde dat men capituleerde, ging ik naar
DRAAGT
KMILHAYVs
Heeren- en
Kinderkleediiig;
(lorincliein.
bij Geurtje." „Wou jij vroeg de
zuster. Toen greep hij zijn jas en
zijn hoed en vertrok, maar zij bleef
alleen met het kind en dacht
Nu wist ze waarom toch de Heer
als een kindje op aardje was geko
men in kribbe en stal. Een kindje
is zoo hulpeloos, een kindje vraagt
liefde, een kindje leert zacht te zijn
en vriendelijk en goed. Zooals de
Heere Jezus de menschen liefhad en
het kruis wel wou dragen en den
bitteren dood, zoo leert Hij als kindje
in den stal reeds den menschen wees
goed voor elkander en twist langer
niet. Ja „Vrede op aarde" dat zon
gen de engelen, want vrede en een
Eindje in de wieg, dat hoort samen.
Ach, vrede is heerlijk, want waar
vrede is woont Jezus. Nooit zou ze
't vergeten waar vrede woont is God.
BINNENLAND.
Een militairen-dierenbende.
Deventer. Het blijkt dat de bende mi
litairen, die hier is geknipt wegens het
stelen van levensmiddelen en uitrustingen,
de zaak op groote schaal had ingericht en
elders medeplichtigen bezat. Zoo zijn te
Borne bij een met verlof zijnd militair een
groot aantal dekens en lijfgoederen gevon
den. Boter, spek, kaas, putjes enz. werden
eveneens in belangrijke partijen ontvreemd.
Ook wapens en uitrustingen behoorden tot
den buit. Intusschen is nu op de geheele
bet-ide de hand gelegd. Allen hebben vol
de Stadt. Aan het eerste huysch van
Outheusden vond ik een 12 pondschen
cogel, die de schouw (schoorsteen) afge
schoten hadt en namp hem (later) mede
naar huysch. Hier zag men reeds het
hout en de boomen beschadigtik ging
over het ys na Outheusden, dat onkenne-
lyk was. Alle de huyzen verbrant of dooi
boordde voorhuyzinge van het casteel
als een zift. Het kasteel zelve, heggen,
boomen, schuuren etc. doorschoten de kerk
bouwvallig, de grond doorboord (doorwoeld)
met houwitsers, en (tussshen dit alles)
eene battirye der Franschen, die my dede
lachen. Achter de Kerk hadden zy twee
klijne openingen gemaakt in den muur des
kerkhofs, en hierrin lagen (de monden)
van een bomketel en een houwitser die
hun moordtuygen wierpen over een schuur
in de stadt, van waar zy onzichtbaar wa
ren. Ten Oosten nevens den kerkmuur
was een agt ponder canon, wiens bal vloog
nevens den zyde muur der kerk. Achter
deze stukken lagen de canoniers, en voor
de kerk eenige palissaden, die reeds sterk
waren beschadigt, zoodat zij tegen een
uytval der stadt niet bestaanbaar (bestand)
waren.
Wordt vervolgd,)
vsor liot Lane un Hsusiign en ASteiia, de Laaptrasi sr ie Bommelerwaari