¥I©IiJka
LUX
Uitgever: L* J. YEERMAN, Heusden.
No, 4203. Woensdag 28 Juni 1922
FEUILLETON.
Und van altena
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.25,
en franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 16 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen
10 uur ingewacht.
BUITENLANDSCH OVERZICHT
De moord op Sir Henry Wilson blijft
in Engeland de algeheele belangstelling
houden.
Lady Wilson ontvangt van alle zijden
telegrammen en brieven van deelneming,
van den koning en de koningin, van den
koning van België, van Lloyd George, van
Millerand. Reeds worden maatregelen
genomen voor zijne begrafenis op staats
kosten en men overweegt, het stoffelijk
overschot bij te zetten in de St. Pauls
Kathedraal, waar ook Wellington en Lord
Roberts begraven liggen.
In Ierland, vooral in Ulster, is de indruk
en de ontsteltenis over het gebeurde nog
grooter dan in Engeland. Men vreest dat
deze moord, die beschouwd wordt als de
meest sensationeele politieke misdaad sedert
den moordaanslag in het Phoenix-park te
Dublin in 1882, waaraan lord Cavendish
ten offer viel, tot represailles zal leiden.
Met angst vraagt men zich af, welke
wraaknemingen nu weer te Belfast en te
Dublin zullen volgen, nu door deze afschu
welijke daad de verhouding tusschen Noord
en Zuid-Ierland, die juist in den laatsten
tijd wat gunstiger scheen te worden, op
nieuw verslechterd is en de kloof weer
dieper gaapt.
In het Britsche Lagerhuis hebben
Chamberlain en Short de vragen beantwoord
waarmede zij meer dan een half uur lang
werden overstelpt, vooral door de »die
hard® unionisten, naar aanleiding van den
moord.
Uit het antwoord bleek, dat de regeering
onmiddellijk maatregelen genomen had en
een uitvoerig onderzoek was begonnen, en
dat de politie huiszoekingen had gedaan,
waarbij wapens en brandbommen in beslag
waren genomen en zestien verdachte per
sonen, onder wie een vrouw, waren gear
resteerd.
Uit de vragen en antwoorden bleek
verder, dat ongeveer een maand geleden,
juist in verband met den verbeterd geach-
ten toestand, de bijzondere bescherming
van alle ministers en vooraanstaande per
sonen was ingetrokken.
De Valera, die door velen moreel aan
sprakelijk wordt geacht, heeft verklaard
de moordenaars niet te kennen, evenmin
de reden die hen tot den moord heeft
gedreven. Hij zegt echter, best te kunnen
begrijpen dat de imperalistische drijvers de
nationalistische minderheid tot wanhoops
Door L. J. FIKKEE.
6)
»Hij filsefeert,® lispelde de bolwangige
grijnzend.
Stoot hem eens aan,« zeide de schaap
herder zacht.
Deze raad werd eindelijk, na eenig over
leg, opgevolgd de piepstem, die het dichst
bij den kleermaker zat, gaf hem eenen
vrij krachtigen ribbestoot, welke de ge-
wenschte uitwerking had. Dries sprong op,
als iemand, die uit eene zware mijmering
plotseling wakkerschrikt, en staarde met
verbaasde blikken rond.
jJe zat weer te prakkezeeren,® zeide
de schaapherder zoo deemoedig mogelijk,
jen wij wilden je wat vragen.
jWaar denkt ge dan toch over, Dries
waagde Arends op rochelenden toon te
vragen, daarbij meergenoemde versnapering
met prijzenswaardige snelheid heen en weer
schuivende.
daden brengt, en al kan hij de daad niet
goedkeuren, hij zich die toch goed kan
voorstellen.
Deze verklaring geeft wel een kijk op
den geestestoestand van den leider der
Iersche republikeinen en doet niet veel
goeds verwachten van de naaste toekomst
van Ierland. De jongste berichten melden
weer daden van geweld.
Onder deze omstandigheden lijkt het
steeds minder waarschijnlijk, dat de on-
verzoenlijken onder de Ieren zich zullen
storen aan de bij de verkiezingen uitgesproken
volkswil en dat zij bij hun politiek van
geweld, van wraak en weerwraak zullen
blijven volharden.
Te Berlijn heeft Zaterdagmorgen weer
een politieke moord plaats gehad, die voor
Duitschland en voor geheel Europa ver
strekkende gevolgen kan hebben.
Volgens officicieele berichten werd
Minister Rathenau kort nabij zijn villa op
weg naar het ministerie van buitenlandsche
zaken doodgeschoten.
Vanuit een auto werd de moord gepleegd.
Er zouden zich drie moordenaars in de
auto bevonden hebben, die bij het inhalen
van de auto van Rathenau 40 schoten
hebben gelost en een handgranaat geworpen.
Een schot door den mond was doodelijk.
De daders zijn ontkomen. De moord is
gepleegd op den hoek van de Erdenerstrasse
Köningsplatz, waar het zeer stil was.
Rathenau was onmiddellijk dood. Het
bericht omtrent den moord werd in den
Rijksdag kort na half twaalf medegedeeld.
Een groote ontroering maakte zich van de
aanwezigen meester. De ter beraadslaging
bijeengekomen commissies hieven aanstonds
haar zittingen op.
Na de ontvangst van het bericht over
den moord, riep de rijkskanselier onmid
dellijk de ministers in het Rijksdaggebouw
bijeen om met hen over den toestand te
beraadslagen.
Zondagochtend om 8 uur werd een
Riiksdagzitting gehouden die ondanks den
ongewonen dag een buitengewoon levendig
beeld toonde.
Het huis en de tribunes en de diploma
tieke loges waren overvol. Dr. Wirth legde
een regeeringsverklaring af.
Eerst las hij een oproep en een verma
ning tot het Duitsche volk voor. Met bijval
werden die passages begroet, waariu de
rijkskanselier meedeelde, dat de president
hoopt, dat het Duitsche volk, zich niet tot
jOch,® zeide Dries, verachtelijk de schou
ders ophalende, jik heb eigenlijk wel wat
beters te doen, dan op de zotte vragen
van zulk eenen botmuil, als gij zijt, te ant
woorden, maar als gij er zoo op gesteld
mocht zijn, het te weten, zal ik het u voor
ditmaal zeggen ik dacht daar juist over
de beslommerlijkhedens van de wederwaar
dige kreaturen in verband met het aksjoma
van de maan. Nu weet gij het, en laat
mij nu met vrede.®
De schaapherder gaapte de boeren, en
de boeren gaapten elkander aan, en daar
allen ook maar het ailerflauwste begrip
scheen te hebben van wat Dries bedoelde
of voorgaf te bedoelen, bleven zij eindelijk
in stomme verbazing den kleermaker aan
staren, die thans met een hoog ernstig
gelaat rondzag en op plechtigen toon zeide
jDe anderen begrijpen natuurlijk zeer goed,
waarvan ik spreek, maar gij, domste van
alle domme schaapherders, vat er hoogst
waarschijnlijk weer een bedroefd klein beetje
of heelemaal niemandal van.®
jAllen, uitgezonderd de arme schaap
herder, gaven op ondubbelzinnige wijze te
kennen, dat zij Dries volkomen hadden be
grepen, en de ongelukkige Harm, begeerig
naar eene gelegenheid uitziende, om den
kleermaker weer een weinig op zijne zijde
te krijgen, stamelde verlegenjNu, dat
ik alles precies heb gevat, wil ik juist niet
zeggen, maar het meestal was mij toch
duidelijk genoeg, dat is zeker.
jik wil wedden, dat gij nog niet eens
dingen zou laten verleiden, die een econo-
mischen terugslag, als gevolg van moord
aanslagen, zou verergeren. Het slot waar
in hij zich tot de arbeiders, ambtenaren
en de vaderlandslievende burgers richtte,
vond ook veel instemming.
De rijkskanselier deelde mee, dat de
rijkspresident besloten heeft om krachtens
art. 48 G. W. twee verordeningen af te
kondigen. Hij las die betreffende het ver
bod van vereeniging en vergadering voor.
Veel bijval had de passage, waarin van
bestraffing van hen die de nationale kleuren
beschimpten, werd gesproken, alsmede die
betreffende het instellen van buitengewone
rechtbanken en het verbod van regiments
feesten.
Rathenau zou de laatste dagen meer
malen gewaarschuwd zijn, maar alle be
veiligingsmaatregelen hebben geweigerd.
De Vakvereenigingsconferentie te Leipzig
besloot Dinsdagmiddag door schorsing dei-
werkzaam heden en door een oproep tegen
den moord op Rathenau te protesteeren.
De linksche partijen kondigen voor Dins
dag, den dag waarop Rathenau begraven
wordt, een algemeene staking van 24 uur
aan.
Rijkspresident Ebert, die op het vernemen
van den moord op minister Rathenau, on
middellijk zijn vacantie heeft onderbroken
en naar Berlijn is teruggekeerd, heeft aan
de moeder van Rathenau een in hartelijke
bewoordingen gesteld condoleanti-telegram
gezonden. Voorts heeft hij den Rijkskan
selier telegrafisch medegedeeld, dat de door
Rathenau ingeslagen weg moet worden
blijven gevolgd met betrekking tot de bui
tenlandsche politiek.
Door de regeering is voor het aanwijzen
van den moordenaar 1 millioen mark uit
geloofd.
Lloyd George heeft aan den rijkskanse
lier een condoleantie-telegram gezonden in
verband met den moord op Rathenau.
De tijding van den laaghartigen moord
aanslag heeft over de geheele wereld al
gemeene ontroering verwekt. Deze moord
is een ontstellend feit waarvan de gevolgen
nog niet zijn te overzien en die verstrek
kend kunnen zijn.
Rathenau was in Duitschland een per
soonlijkheid, die met Wirth te samen de
drager was van het nieuwe Duitschland.
Wirth en Rethenau waren de steunpilaren
waarop het nieuwe Duitschland rustte.
Zij zijn het geweest, die er in geslaagd
zijn het bij de entente in de oprechtheid
weet, wat een aksjoma is,® hervatte de
onverbiddelijke kleermaker, die er een eigen
aardig genoegen in scheen te hebben, op
deze wijze en ten koste van den minder
geleerden Harm zijne eigene kennis eens
terdege te luchten. jWeet gij wel, wat
een aksjoma is, Harm
jNeen,® antwoordde Harm op beschaam
den toon de oogen neerslaande, Jtoen ik
nog naar school ging, heb ik er heel
dikwijls over hooren spreken bij Teunis
den paardenvilder en bij Roelf den bezem
binder ik heb er daar ook vaak genoeg
een gezien, maar het rechte van de zaak
ben ik toch vergeten.
jDat wil ik wel gelooven,® hernam Dries,
welbehaaglijk zijne vingers latende knap
pen, hetgeen zijne gewoonte was, wanneer
hij zich in eene goede luim bevond.
jNu, wij zullen er maar niet verder over
praten. Maar als ik goed verstaan heb,
wilde men mij iets vragen. Of heb ik
mij dat maar verbeeld
»In het geheel niet,c antwoordde nu de
bolwangige boer, eene onooglijke, vuile
zwikpijp uit zijn vestzakje halende en die
op den nagel van den linkerduim uitkloppende
jen Harm deed maar beter, zijnen mond
te houden, inplaats van te babbelen over
dingen, waar hij toch niets van begrijpt.
Wij wilden u vragen, Dries, of gij ons ook
zeggen kunt, wat voor een mensch dat
vreemde schepsel daarbinnen is.®
Bij de laatste woorden wees hij over
zyn schouder in de richting van de pronk
van Duitschland zoo geschokte vertrouwen
langzaam aan te doen terugkeeren,
Rathenau was de ziel der buitenlandsche
politiek van Duitschland. Voor alle diensten
aan zijn vaderland in deze dubbel moeie-
lijke tijden bewezen is de dank geweest
een revolverschot, dat een einde aan zijn
werkzaam leven heeft gemaakt.
Wie zal hem durven opvolgen en zal
zijn opvolger na dezen gruwelijke moord,
bij de entente het noodige vertrouwen
kunnen vinden.
£HN GOED 15 TEER AL5 ROZE BLAADJE^
.HOUDT HET ALS.
FABRI-
LEVER'SQ X NI EUW KANTEN VAN
ZEEP-MU _,X JSUNLIGHT ZEEP
BUITENLAND.
Hoe er in Genua werd afgerekend.
In Weenen doet op het oogenblik het
volgende verhaal de ronde
De conferentie van Genua was afgeloopen.
In de hotels werden de koffers gepakt en
aan de gasten werd de rekening ter hand
gesteld.
L'.oyd George greep in zijn vestzak. Men
hoorde ponden, helder-klinkende goudstuk
ken op het marmeren betaalblad van de
joffice® rinkelen,
Schanzer, Itaiië's machtige minister,
strooide lires over de nota uitmooie zil
veren munten. En de hotel-directeur boog
voor hem geen graad minder diep dan voor
Lloyd George.
Barthou haalde zijn portefeuille te voor
schijn, en nam er een chequeboek van het
Crédit Lyonnais uit. Hij scheurde er een
kamer.
De kleermaker stak zijne dunne lippen
zoover mogelijk vooruit en streek met de
linkerhand over datgene, wat hij gewoon
was zijn knevel te noemen, doch dat in
werkelijkheid niets anders was, dat een
tien- of twaalftal teringachtige uitspruitsels
van twee tot drie millimeters lengte en
van een raadselachtige kleur, die zoo ten
naastebij het middel hield tusschen bedor
ven kaneel en overjarige basterdsuiker.
Toen trok hij zijne wenkbrauwen zoo hoog
mogelijk op, legde den mageren wijsvinger
bedachtzaam tegen den korten dikken stomp
neus en liet een zacht, veelbeteekend gesis
hooren, hetgeen zooveel beduiden moest
als »Daar zou ik veel over kunnen zeggen,
indien ik slechts wilde,® Toen greep hij
als in verstrooiing naar den voor hem
staanden ledigen kroes en bracht dien snel
aan de lippen, doch, als bemerkte hij eerst
nu, dat er geen droppel bier in aanwezig
was, zette haar terstond met een verdrietig
gezicht weer neder. jMen moet toch maar
veel denken en veel praten,® sprak hij,
langzaam het hoofd schuddend, jdan doet
men toch soms de zonderlingste dingen.
Daar had je mijn oom den professor de
man was geweldig knap, ja ik moet het
bekennen, hij was bijna nog geleerder dan
ik, en in eene vlaag van verstrooidheid
nam hij zijn hoed af, bracht dien naar zijn
bed en hing zichzelf op aan den kapstok
in de gang. En kijk, ik wil bier drinken
uit een ledigen kroes, 't Is toch wat te
je uit, vulde het met zijn gouden vul
pen in, zette zijn naam eronder, en de
maïtre d'hotel maakte de buiging van 90
graden, waarop de groote Entente aanspraak
kan maken.
Toen kwam de Schober aan de beurt,
Oostenrijks kanselier. Uit zijn groote acten-
tasch nam hij twee reusachtige formulieren.
Er waren zegels opgeplakt en er stonden
stempels op, ronde, driehoekige, langgerekte
en handteekeningen, duidelijke en onduide
lijke, en teekens in zwarte, roode, groene
en blauwe inkt. De heer Schober schreef
getallen en woorden in de rubrieken, trok
lijnen, schreef
jPardon, mijnheer,zei de maltre d'hotel,
»is dat een aanwijzing op een bank of
»Neen«, antwoordde de bondskanselier
even beleefd, »het zijn twee vrachtbrieven.
Twee wagons met kronen staan aan het
jstazione Piazza Principe«. Toch maakte
de hotelman een beweging, die er als een
buiging uitzag. Ongeveer honderdzeven-en-
zeventig graden.
Een weinig nerveus lei men thans den
heer Tsjitsjerin zijn rekening voor. Deze
deed een haal aan zijn sigaret, greep in
zijn zak en haalde een klein pakketje te
voorschijn, dat hij op tafel wierp. Het
klonk metaalachtig.
De maitre d'hotel had in de kranten
gelezen, dat de Sovjet-rekening de kerk
sieraden in beslag had genomen. De in
houd van het pakket kon dus kostbaar zijn.
jik vraag het voor de omrekening, mijn
heer,® zei hij, »is daar ongemunt goud in
of zilver
De heer Tsjitsjerin echter antwoordde
van achter een dikke rookwolk zijner si
garet »Neen, het zijn de clichés van onze
banknoten. Drukt u er maar zooveel van
als uzelf wilt.® N. v. d. D.
Moordenaars in vronwenkleeren.
In Pommeren zijn de moorden en aan
slagen aan de orde van den dag. In
Karsbaum stond een boerenmeisje aan het
venster harer woning, toen er vier als
vrouwen gekleede mannen haar om brood
verzochten. Terwjjl zij zich omdraaide
om het gewenschte te halen, werden eens
klaps een aantal schoten op haar gelost.
De toesnellende boer werd eveneens met
een salvo ontvangen en terstond gedood.
De bandieten drongen het huis binnen en
roofden het vrijwel leeg.
o
zeggen, die kennis, die kennis.® En ander
maal tuurde hij in den kroes en zag ver
volgens zwijgend den kring rond.
»Da boeren begrepen terstond, en dit
maal niet alleen in schijn, wat Dries met
dat rondzien bedoelde dit was hun reeds
bij meer dan eene gelegenheid zoo duide
lijk geworden, dat zelfs Harm geen seconde
lang in het onzekere hiervan verkeerde.
^Kastelein riep de piepstem, zoo luid
mogelijk, eene aanmerkelijke hoeveelheid
bruin vocht uitspuwende, »vul den kroes
van Dries nog eens voor mijne rekening
En nu, Dries, komaan, vertel ons eens,
wat is dat voor een mensch
De kleermaker kneep zijn eene oog half
dicht, trachtte met het andere, naar het
scheen, de haartjes op zijne bovenlip te
bespieden, en sprak toen langzaam en met
nadruk jGij bedoelt, tot welk volk dat
vrouwspersoon behoort, nietwaar
jJuist,® zeids de ander, jdat wilden wij
gaarne weten. Is het een Zeeuwsche of
een Amerikaansche
Dries schudde met medelijdenden glim
lach het hoofd en nam een geduchten slok
van het bier, dat de waard hem toereikte.
>Is het dan misschien eene vrouw uit
Turkenland waagde Harm zacht te zeg
gen.
NIEUWSBLAD
voor lel Land van Heusden en Altena, U Lansstraat en tie Bonimeterwaard
jZoo, zoo,® antwoordde Dries knorrig,
zijne ribben heimelijk even wrijvende, »ik
word anders niet gaarne gestoord in mijne
geleerde overdenkingen, versta je wel
Laat mij met rust, en doe maar, alsof ik er
niet ben. Ik heb nu geen tijd om te
praten.®
Wordt vervolgd.)