Dit nummer üestaat uit 3 Bladen.
KOOPT
St. Nicoiaas-Gadeaux
Waterpoort 133 Heusden.
Haamsdon ksveer.
S.D.U1E07ZEM Cos Baak.
IrZIKK*
Uitgave: Firma L, J. VEEKMAN, Heusden.
No. 4246, Vrijdag 24 November 1922.
IN GOUD EN ZILVER
SPAARBANK.
Bahlmaau's
Kleeding
BI BISTE
voor eiken stand.
l-AND VAN ALTENA
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
3
De provincie Noordbrabant
niet betrekking
tot verkeersmiddelen.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.25, en
franco per post beschikt 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
uw
BIJ
Eigen Reparatie- en
Nieuw-bouw-inrichting.
In de in 1919 en 1920 gehouden
zittingen van de Provinciale Staten
van Noordbrabant, heeft een punt
van ernstige beraadslaging uitge
maakt, „de aanleg van een behoorlijk
net van locaalspoorwegen door geheel
de provincie." Uit een brief van
Gedeputeerde Staten aan de Staten
van 24 November 1920 bleek, dat zij
het wenschelijk achtten om met het
Rijk en belanghebbenden voorloopig
de kosten te dragen van een net van
pl.m. 200 K.M. lengte, hetwelk zich
zou uitstrekken van het Oosten naar
het Westen der Provincie, en niet
direct den bouw van het geheele net,
waarvan de lengte 395 K.M. zou
bedragen, helpen tot stand brengen.
Het offer, hetwelk de Provincie voor
den aanleg van pl.m. 200 K.M. zou
moeten brengen, werd op 8.000,000
gulden geraamd.
De brief van Gedeputeerde Staten
met de bijlagen werd in de verga
dering der Staten van 22 Februari 1921
aan de orde gesteld en gaf aanleiding
tot eene zeer breedvoerige beraad
slaging, waarvan het resultaat was
dat Gedeputeerden of .de Staten
eene commissie van 9 Statenleden
zouden benoemen die, met inacht
neming van de in de Statenvergade
ring gehouden besprekingen, een
onderzoek zoude instellen, en als
besluit van haar onderzoek aan de
Staten bepaalde en behoorlijk gemo
tiveerde voorstellen zou doen.
Op 26 September 1921 kwam de
commissie met haar rapport gereed,
hetwelk eindigde met het voorstel
om ten behoeve van den aanleg van
locaalspoorwegen in de provincie
Noordbrabant uit de provinciale kas
een bedrag beschikbaar te stellen
van ten hoogste acht millioen, onder
beding dat deze beschikbaarstelling
zou geschieden in den vorm van
deelname door de Provincie in het
kapitaal eener vennootschap, op te
richten overeenkomstig de bepalin
gen vervat in vergezellende ontwerp
statuten, op een door Gedeputeerde
Staten vast te stellen tijdstip.
Bedoeld rapport heeft in de onder
scheiden afdeelingen der Statenver
gadering aanleiding gegeven tot uit
voerige besprekingen en tot zeer
uiteenloopende beschouwingen. Door
vele leden werd de meening voor
gestaan dat het van geen verstandig
en voorzichtig financieel beleid zou
getuigen de Provincie voor eene
nabije toekomst eene betalingsver
bintenis aan te leggen van 8 milli
oen in een tijd, waarop eene alge-
meene oeconomische malaise haar
stempel heeft gedrukt en waarin een
ongekend zware belastingdruk op de
ingezetenen is gelegd. In verband
met een en ander adviseerde de
commissie van rapporteurs tot ver
werping van het voorstel der bijzon
dere commissie. De Statenvergade
ring dacht er evenwel anders over
dan de commissie van rapporteurs
en besloot tot verwijzing der aan
gelegenheid naar Gedeputeerde Sta
ten.
In de zomervergadering van dit
jaar deelden Gedeputeerde Staten
aan de Staten mede dat de Minister
van Waterstaat hun college had doen
kennen dat de financiëele toestand
des Rijks het ongewenscht maakte
om tot de uitvoering van kostbare
werken over te gaan, zoodat van
Regeeringswege bezwaar moest wor
den gemaakt om het Rijk voor de
helft te doen deelnemen in het aan
deelenkapitaal eener Naamlooze Ven
nootschap tot aanleg van lijnen voor
de exploitatie van lokaalspoorwegen
in Noordbrabant. Met dit ministe-
riëele bescheid was de zaak in den
doofpot en Gedeputeerde Staten
konden nu moeilijk anders doen dan
aan de Staten adviseeren om voor
alsnog geene gelden uit de provin
ciale kas beschikbaar te stellen voor
den aanleg van lokaalspoorwegen en
het verleenen van financiëelen steun
eerst dan in nadere overweging te
nemen. wanneer weder op geldelijke
hulp van Rijkswege kan worden ge
rekend. En de Staten besloten con
form het advies van Gedeputeerden.
De lokaalspoorwegaangelegenheid
voor Noordbrabant zit dus in de put
en m. i. zóó diep, dat zij er in geen
jaren uit kan komen. En dit is
buitengewoon jammer voor het Land
van Heusden en Altena. Immers was
men zoozeer overtuigd van de groote
behoefte aan verkeersmiddelen spe
ciaal in West-Noordbrabant en het
Land van Heusden en Altena, dat
men deze gedeelten der Provincie
vóór andere uit hun isolement had
willen verlossen.
Waar bij ons provinciaal bestuur
dè goede bedoeling heeft voorgezeten
om eindelijk eens wat meer aandacht
te gaan schenken aan de belangen
van het Land van Heusden en Altena,
daar is het inderdaad te betreuren
dat die goede bedoeling thans geen
resultaten kan afwezen wegens den
hoogst ongunstigen finantieelen toe
stand, waarin Rijk en Provincie ver-
keeren.
Maar al heeft men van den voor
genomen aanleg van nieuwe ver
keersmiddelen in Noordbrabant af
moeten zien, gedwongen door de om
standigheden, toch mag men zeggen
dat ons provinciaal bestuur niet nalaat
in anderen vorm de verkeersbelangen
in het algemeen te behartigen. Het
heeft in de eerste plaats getoond,
prijs te stellen op het behoud van
bestaande vervoermiddelen en hier
van mogen getuigen de subsidie's,
die den laatsten tijd door de provincie
worden verleend aan tramwegmaat
schappijen, die lijnen exploiteeren,
welke zich zelf niet kunnen bedrui
pen en toch in eene bepaalde behoefte
voorzien.
Denken we maar eens aan het
lijntje HeusdenDrunen, dat voor
Heusden en omgeving van het groot
ste belang is en toch niet genoeg passa
giers- en goederenvervoer heeft om de
exploitatiekosten te kunnen dekken.
Naast het Rijk en de gemeente Heus
den neemt de Provincie een gedeelte
van het tekort voor hare rekening,
omdat zij ervan overtuigd is dat het
lijntje van zóóveel belang is, dat
verdwijning ervan een ware ramp
zou beteekenen voor Heusden en om
liggende gemeenten.
En dat de Staten ook meer moderne
vervoermiddelen willen steunen blijkt
wel uit een verleden jaar toegekend
subsidie aan den autodienst Klundert
Zevenbergen, terwijl het zeer waar
schijnlijk is dat binnenkort meerdere
autodiensten door de provincie zullen
worden geholpen. In de najaarsver
gadering van 1921 toch werd door
de Staten aan Gedeputeerden het
verzoek gericht om eene algemeene
regeling te ontwerpen, krachtens welke
met provinciaal subsidie het openbaar
verkeer door middel van auto's zou
kunnen worden bevorderd, met name
auto's, welke een geregeld personen-
en vrachtvervoer ten behoeve van het
publiek onderhouden tusschen bepaal
de gemeenten, die van spoor- of tram
weg verkeer geheel of gedeeltelijk zijn
verstoken.
Aan dit verzoek gevolg gevende
komen Gedeputeerde Staten thans met
een schrijven, houdende advies ter
zake, tot de Staten. In dat schrijven
wordt medegedeeld dat uit een inge
steld nauwgezet onderzoek is geble
ken dat op dit oogenblik in de pro
vincie Noordbrabant slechts een 5-tal
autodiensten worden onderhouden,
welke door doelmatigheid van opzet
en exploitatie levensvatbaar beloven
te worden en voor de betrokken streek
waarde en beteekenis kunnen krijgen.
Daarvoor is dan naar de meening van
Gedeputeerde Staten noodig dat zij
voldoen aan den eisch, dat zij dage
lijks en minstens twee maal de ge
meenten aandoen, tusschen of langs
welke de dienst is georganiseerd, dat
zij bij voorkeur èn voor personen én
voor goederenvervoer zijn ingericht,
dat zij een of meer gemeenten, welke
tot heden van elk snel verkeersmiddel
verstoken zijn geweest, aan eene
hoofdverkeersader aansluiten, dat zij
niet in directe concurrentie treden
met een reeds bestaand middel van
snelvervoer, en dat de gemeenten,
welke met de inrichting en instand
houding van den autodienst kennelijk
zijn gebaat, bereid zijn de exploitatie
daarvan mogelijk te maken door hetzij
in de installatiekosten, hetzij in de
exploitatié en andere tekorten finan
cieel bij te dragen.
Gestort Kapitaal f 55.000.000,-
Reservefonds - 41.500.000,-
f96.500.000,-
AGENTSCHAP
Telefoon No. 15,
Kantooruren van 9-4. Zaterdags van 9 12.
Handels- en Landbouwcredieten.
Rekeningen-Courant. Deposito's.
Effecten (uitsluitend soliede belegging).
Coupons. Vreemd geld.
Inschrijvingen Grootboek. Assurantiën.
Reiscredietbrievenop 3600 betaalkantoren
Administratie van vermogens.
SAFE DEPOSIT INRICHTING
(Brand- en inbraakvrye Lipskluis.)
ZEER SCHERPE CONDITIE's.
Indien gewenscht bediening aan huis.
Spaarboekjes worden bij eerste storting
gratis verstrekt.
Nadere inlichtingen verschaft gaarne
DE DIRECTIE.
Binnen het raam van deze eischen,
aldus Gedeputeerden, vallen 5 auto
diensten. De overige in de provincie
bestaande zijn ondernemingen van
vrachtlied en, die hun kar met
paard hebben van de hand gedaan
en door eene vrachtauto hebben
vervangen, welke slechts een of
tweemaal per week den dienst on
derhouden of met tram of spoor con-
curreeren. Het is duidelijk dat de
aangegeven factoren, die de levens
vatbaarheid en de beteekenis van
eenigen autodienst voor de streek
zullen hebben te bepalen, mede in
aanmerking moeten komen bij de
beantwoording van de vraag, of dus
danige dienst door de provincie gel
delijk zal worden gesteund. De ver
scheidenheid dier factoren alleen
wijst er reeds op, dat de gevallen
waarin subsidie van de provincie
zal worden gevraagd, sterk zullen
uiteenloopen en bezwaarlijk onder
de toepassing van een algemeen gel
dend en werkend subsidiereglement
zullen zijn te brengen. Daarbij komt
nog dat tal van andere factoren zoo
als de verkeersfrequentie van het ver
voermiddel (2 of meermalige dag
dienst), de inrichting van den dienst
naar personen- en goederenvervoer
afzonderlijk of gecombineerd, het
verschil in belang van de bij den
autodienst betrokken gemeenten, de
finantieele draagkracht der gemeente,
bijzondere plaatselijke omstandighe
den en de al of niet belastbaarheid
der auto voor het weggeld zich zullen
opdoen, welke tot eene verschillende
beoordeeling van en beslissing over
de subsidieaanvrage zullen moeten
leiden en in een uniform werkend
subsidiereglement niet vooraf zullen
zijn te voorzien en te regelen.
Ziedaar den voornaamsten inhoud
van gemeld schrijven van Gedepu
teerde Staten, die op grond van een
en ander de Staten raden zich wat
het verleenen van geldelijken steun
aan autodiensten betreft, te bepalen
tot eene bereidverklaring in beginsel
om dien steun te verleenen, wanneer
de dienst aan de aangegeven eischen
voldoet.
Het lijdt geen twijfel of de Staten
zullen zich met het advies van Ge
deputeerde Staten vereenigen en daar
door toonen dat zij gaarne willen
meehelpen om het openbaar verkeer
door middel van auto's in de provin
cie te bevorderen. En terecht. Im
mers is de auto in den modernen
tijd stellig het aangewezen vervoer
middel voor personen en goederen
om geïsoleerde gemeenten uit haar
isolement te verlossen. Zeker, een net
van lokaalspoorwegen zou meer af
doende verbetering brengen, maar
daar dit van wege de huidige hoogst
ongunstige financieele omstandigheden
van provincie en gemeente, voorloo
pig althans wel tot de vrome wen-
schen zal behooren, zijn autodiensten
ongetwijfeld het beste surrogaat. Ook
in het Land van Heusden en Altena
zouden geregelde autodiensten heel
wat kunnen bijdragen tot den groei
en bloei der streek en daarom hopen
we dat velen in het Land van Heus
den en Altena dit artikel mogen lezen
en dat het aan gemeentebesturen
en autodienstondernemers aanleiding
moge geven om te overwegen of
meerdere autodiensten in dat gedeelte
van Noordbrabant, hetwelk ten Noor
den der Maas is gelegen, niet alle
reden van bestaan hebben.
£9
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
ISANAPERlflTABLETTEH®
4S.RK RUG BAAR BUAPOJK £M ORQGlSTEIt
Onze veronderstelling, dat Dr. Wilhelm
Cuno zou slagen in de samenstelling van
een zaken-ministerie, is bewaarheid.
Duitschland is daarmede wederom een
kanselier rijk, die op economisch gebied
zijn sporen verdiend. Of hij ook staats
manskwaliteiten heeft, zal spoedig blijken.
Over de samenstelling van het babinet
valt nog niet veel te zeggen. De zetels
voor binnen- en buitenlandsche zaken zijn
nog niet bezet. Als hoofd van het laatste
departement zal vermoedelijk een der
buitenlandsche gezanten benoemd worden.
De gezant te Londen, Sthamer, heeft
echter reeds geweigerd. Zal dr. Mayer
nu uit Parijs ontboden worden
Wij vinden in het kabinet Cono ver
scheidene mannen terug die ook onder Wirth
werkzaam zijn geweest. Zoo de ministers
Braun, Hermes, Gessier en Giöner. Men
mag aannemen, dat het karakter van het
kabinet in wezen niet van het vorige
verschilt. Maar het blijft aan de genade
der socialisten overgeleverd en het is de
vraag of Cuno er beter in slagen zal om,
zonder rechtsche partijen invloed in jde
regeering te geven, de gelden te vinden,
die noodig zijn voor de betalingen aan de
geallieerden.
Men zal in het vervolg aangewezen zijn
op officieele communique's van een com
missie van redactie, welke in de conferentie
te Lausanne gevormd is. Op deze wijze
zal de publiciteit der werkzaamheden ver
zekerd worden. Hetgeen zeggen wil, dat
de onderhandelingen over den Levant
voorloopig in duister gehuld blijven en dat
wij niets zullen hooren, dan wat de dele
gaties voor openbaarheid geschikt achten.
Daar bij diplomatieke onderhandelingen
niets zoo gevaarlyk wordt geacht als open
baarheid, zullen wjj zeer weinijg hooren.
Voorloopig zal het belangrijkste werk in
commissies geschieden. In de voltallige
vergadering heeft men zich bepaald tot
algemeenheden en tot het uitdrukken van
den wensch, dat deze onderhandelingen tot
'n definitieven vrede zullen leiden. Er zijn
echter drie commissies gevormd. Lord
Curzon presideert de eerste, waarin de
territoriale en militaire kwesties besprokan
zullen worden, met inbegrip van de kwestie
der zeesrraten. De Italiaansche gedele
geerde, markies Garoni, zit voor in de
tweede commissie, die de rechten der
vreemdelingen en christelijke minderheden
in het toekomstige Turksche rijk zal vast
stellen. De Fransche gedelegeerde Barrère
presideert de commissie, welke de finan
cieele en economische vraagstukken onder
zoeken zal. Maar het is duidelijk, dat de
eerste commissie verreweg de belangrijkste
is en Lord Curzon zich de meest invloed
rijke voorzittersplaats heeft verzekerd.
Lord Curzon heeft ook, buiten de con
ferentie om, afzonderlijke besprekingen met
lsmed Pasja gevoerd. Hij is op bezoek
geweest bij den Turkschen generaal en het
onderhoud heeft zeer lang geduurd. Ver
moedelijk wil hij trachten den Turk van
den goede bedoelingen der Britten te over-
NIEUWSBLAD
voor ket Laid tn Hbusóoi en AitgiaJgLanistrait en n Bonelerwaard
C. DE KEMP
door gevalle kou-de of pijn en MK
koude inde ledematen. Gebruik dB