Und van altena
Bij dit nr. Mort een tiijvoegsel
Heil en Zegen 1
Loterijen.
RAAMSDONKSVEER.
c. DE KEMP,
IN GOUD EN ZILVER,
Waterpoort, Heusden.
Reparatie-Inrichting.
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 4255. Vrijdag 29 December 1922,
Correspondentschap le Klasse.
KEIZERSDIJK F. 81.
912 uur.
H. J. ABBINK.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.25, en
franco per post beschikt /1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no- 61525.
Advertentiën van 1—6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
De kinderen zijn dol op Kun.
oude Méerijes, wanneer zij met
Tv/inK weer rijn vernieuwd
En de behandeling is zoo
eenvoudig
JwinK wascht en verft
tegelijkertijd;
De eerste Januaridag bezit een
toovermacht, waaraan niemand, zelfs
niet de koelste en flegmatiekste zich
kan onttrekken. 'tZij ge jong zijt
en in 's levens lente rondhuppelt van
bloem tot bloem, zorgeloos en vol
vreugde, 't zij uwe haren beginnen
te grijzen of zelfs al uit vallen, 't zij
ge een huisgezin hebt of alleen, zonder
maag of vriend, door het leven
reist, 't zij ge rijk zijt of arm,
de 1ste Januari brengt u in een
bijzondere stemming, een stemming
die u goed doet en verkwikt.
De nevelen, die uwen horizon ver
duisteren, schijnen minder zwart
dan op andere dagen, de zon, zoo
ze schijnt, blikt vriendelijker op u
neerde lucht komt u helderder
voor, als 't weer slecht, bepaald slecht
is, gevoelt ge u opgewekt tot het
pleiten van verzachtende omstandig
heden, de me-?chen schijnen u nader
te staan dan vroeger, ge hebt, voor
dien dag althans, vrede met hunne
gebreken, ge ziet zelfs veel door de
vingers. In 't kort, ge hebt zonder
't te weten uw besten bril opgezet en
de wereld komt u pleizieriger of
minder onpleizierig voor dan op an
dere gewone dagen van 't jaar.
Dit is een der zegeningen van 't
nieuwe jaar. Vraag het maar aan
de velen, die op dezen dag elkaar
de hand ter verzoening uitsteken,
omdat ze zoo gaarne het jaar goed
willen inzetten. En merk dan ook
op, die eindelooze reeks van wenschen
op den Nieuwjaarsdag elkaar krui
sende, alle te samen blijken, dat de
mensch bij de intrede van den nieuwen
jaarkring geheel anders en meer vat
baar is voor edele indrukken en goede
bedoelingen dan op de gewone dagen
van het jaar.
We hopen van harte dat geen der
wenschen onvervuld zullen blijven,
die onze lezers op den Nieuwjaarsdag
gewis van alle zijden ontvangen zullen.
Gaarne voegen wij de onze, bij deze
vele wenschen, dat onze lezers alle
goeds mogen smaken. Het ga hun
goed dit jaar in hun beroep, de schat
der gezondheid blijve hun bij en
voorspoed zij hun deel.
Moge 1923, dat onder zulke on
gunstige omstandigheden begint, het
jaar zijn, waarin de welvaart voor
ons land, de eensgezindheid en het
onderling vertrouwen wederkeeren.
Moge handel en nijverheid, landbouw
en veeteelt weder gaan bloeien, tot
heil van ons vaderland en zijn be
woners.
Dat zij zoo
Uit de beste bron vernam ik dezer dagen
dat er zich te Heusden een kwartjes-bank
zal vestigen, geschoeid op den leest van de
Rotterdamsche Landbouw en Handelsbank,
maar uit den aard der zaak in heel wat
bescheidener vorm. Hoe de zgn. kwartjes-
bank denkt te werken is mij niet met juist
heid bekend, maar zooveel heb ik er wel
van gehoord, dat zij geen instelling van
philantropischen aard zal zijn. Een en
ander geeft mij aanleiding om eens iets te
zeggen van den loterij-zwendel, die heden
ten dage in ons land weliger tiert dan ooit.
Het is een niet te loochenen waarheid
dat bij de meeste menschen eene meerdere
of mindere geneigdheid tot spelen of gokken
bestaat. De meesten willen wel eens een
kansje wagen om een flinken prijs, die hen
uit de misère helpt, deelachtig te worden.
Voor weinig geld bestaat de mogelijkheid
om een misschien wel duizendvoudig
bedrag terug te krijgen en vooral in dezen
tijd van malaise is zulks niet te versmaden.
Jammer evenwel dat, aangenomen dat het
bij elke loterij eerlijk toegaat, de menschen
te weinig overwegen hoe gering hun kans
op het trekken van een flinken prijs is
en dat hun inleg naar verhouding van de
kans op winst als buitengewoon hoog is te
beschouwen.
Het loterijgedoe is een niet te onder
schatten kwaad, omdat de nadeelen die er
èn voor de moraliteit èn voor de beurs van
zoovelen, uit den aard der zaak veelal min
der ontwikkelde en minder gegoede per
sonen, uit voortvloeien werkelijk niet denk
beeldig zijn. Loterijen (natuurlijk niet de
lieidadigheidsloterijen, \yaarover Ave het
niet willen hebben) worden uit winstbejag
ondernomen en dus ligt het voor de hand,
dat zij, die zich tot deelneming daarin
laten verleiden, gezamenlijk veel meer ver
liezen dan hunnen inleg of door het koopen
van vrijwel waardelooze voorwerpen of van
zaken, die zij, zonder de daaraan verbonden
kans op het winnen van een prijs, niet
zouden gekocht hebben, dan zij voor prijzen
terugkregen. Daarenboven is bij vele lote
rijen misleiding volstrekt niet buitenge
sloten.
De tegenwoordige loterij-ondernemingen
noemen zich in den regel »bank«, zulks
met toevoeging van een paar woorden,
waaruit moet blijken dat ze ten doel hebben
om b.v. aan landbouw, handel of industrie
crediet te verstrekken. De eerste opzet is
dan eene dure reclame, waarin alles wordt
voorgesteld alsof men als 't ware vijf minu
ten na den inleg reeds een dikken prijs in
de brandkast heeft. Zoodra mogelijk moet
een trekking plaats hebben, want dat slaat
in bij de goê gemeente. Wat verder ge
beurt is van secundair belang, immers de
ratten zijn aan het spek geholpen. De zaak
draait en hoe de deelnemers soms aan het
geld komen voor hun inleg is eene zaak,
die de »bank« allerminst interesseert.
Door de Loterij wet van 1905 heeft de
Nederlandsche wetgever het publiek willen
beschermen tegen de exploitatie van zijn
speelhartstocht. Niet elke loterij wordt
door haar onvoorwaardelijk verboden en
evenmin treedt zij strafbedreigend op tegen
den deelnemer in eene verboden loterij.
Zij keert zich alleen tegen hen, die uit
particulier winstbejag gelegenheid ver
schaffen tot het deelnemen in loterijen. Tot
het aanleggen en houden van eene loterij,
uitsluitend strekkende tot een liefdadig doel
of tot bevordering van wetenschap, kunst
of een ander algemeen belang, en waarin
de prijzen of premiën niet in geld of gelds
waardig papier bestaan, kan toestemming
worden verleend.
In de Haagsche Post van 16 dezer komt
een zeer lezenswaardig artikel voor, ge
titeld »De Machtelooze Loterjjwet« waarin
men o.m. ongeveer het volgende leest.
De Loterij wet bepaalt o.a. dat het aan
leggen of houden van andere loterijen dan
waarin bij die wet toestemming wordt ver
leend verboden is. Maar onder loterij in
den zin der wet wordt bijv. niet verstaan
de premieleening met een rente van ten
minste 3 pCt. en niet boven pari uitge
geven. De minimum rente als hier ge
noemd kan ook 2 pCt. zijn, maar dan moe
ten »de premiën voor gezamenlijk gelijke
bedragen zijn verdeeld over de jaren ge
durende welke de leening loopt.« Men
nam klaarblijkelijk aan dat wanneer 3 pCt.
rente moest worden betaald en buitendien
nog premiën of 2 pCt. en premiën elk jaar
van den looptijd der leening tot gelijk be
drag, alsdan het publiek wel tegen uit
buiting gewaarborgd zou zijn. In den loop
der tijden en meer in het bijzonder de
laatste jaren, is evenwel afdoende gebleken
dat de Loterijwet als een volkomen mis
lukking moet worden beschouwd. Ver
schillende omstandigheden geven daarvoor
een verklaring. In de eerste plaats moet
er op worden gewezen dat de rentestand
zich in 1905 nog op een laag peil bevond,
hetgeen voldoende belicht wordt door het
feit dat de laagste noteering van Integralen
in dat jaar 771/2 pCt. is geweest. De wet
gever van toen meende al bijzonder ver
te gaan met een »vaste« rente van 3 pCt.
te eischen, maar hij zag daarbij over het
hoofd dat de rentestand wel eens kon
stijgen daling zou natuurlijk niet gehin
derd hebben
Metterdaad is de rentestand gestegen en
wel in zeer sterke mate, zoodat de rente-
eisch van den wetgever niet meer het be
oogde effect heeft. De ervaring heeft in-
tusschen geleerd, dat in een rente-eisch
geen voldoende waarborg kan zijn gelegen.
Niemand zal zoo onnoozel meer zijn om te
gelooven, dat, zelfs al werd een vaste rente
van 6 pCt. gevorderd, de ondernemers zich
daardoor zouden laten terughouden, of dat
hierin zekerheid voor aflossing der »obli-
gatiën* mag worden gezien. Niemand ge
looft bijv. dat de Rotterdamsche Handels-
en Landbouwbank de millioenen zal terug
betalen die zij het publiek uit den zak
heeft geklopt. Al deze loterij-bedrijven be
rusten eenvoudig op uitbuiting en het wordt
hoog tijd, dat de wetgever ingrijpt. Men
zou kunnen terugkeerén tot het algeheele
verbod van vóór 1886 met de uitzonde
ringen zooals die toen golden. In dat geval
zou het aanbeveling verdienen achter het
wnTd loterij te voegen »en hetgeen daar
mede gelijkgesteld kan worden" ten einde
»knepen« als waarop de directie der ge
noemde »bank« onlangs in een advertentie
zinspeelde, bij voorbaat onmogelijk te ma
ken. Wil men echter de speelzucht van
het publiek ontzien ook al is daarvoor
m.i. gesn reden dan dienen strenge
waarborgen te worden geeischt, bijv. dat
vóór eenige uitgifte van loten kan plaats
vinden, een waarborgfonds in prima fond
sen moet worden gedeponerd, om rente en
aflossing der obligatiën zeker te stellen.
Alleen langs één dezer twee wegen kan
aan dit geknoei een einde worden gemaakt.
Van harte hopen we dat Heusden ge
spaard moge blijven van de twijfelachtige
eer van het hebben binnen hare wallen
van een »bank«, die in werkelijkheid niet
anders is dan eene vermomde loterij van
twijfelachtig gehalte.
Gevestigd:
TELEF. 15.
Voor verwisseling van Bank
papier en Specie, Discontee
ring, Beleening, Bewaar
geving, Assignation, enz.
is het Kantoor geopend van
Nadere inlichtingen verschaft
gaarne
De Correspondent,
BÜITENLANDSCH OVERZICHT.
Ingevolge de instructies van Poincaré
aan de Fransche delegatie heeft de commissie
van herstel Duitschland in gebreke gesteld.
Het besluit is door de Belgische en de
Italliaansche gedelegeerden ondersteund en
alleen John Bradbury heeft klaarblijkelijk
tegen gestemd. De Geallieerden zullen nu
overeen moeten komen, welke gevolgtrek
kingen uit dit besluit gemaakt kunnen
worden, daar het Verdrag van Versailles
voor misslagen van dezen aard sancties
toestaat, hetzij collectief hetzij van een der
mogendheden afzonderlijk.
Men mag dus verwachten, dat Poincaré
op de conferentie te Parijs, maatregelen
van dwang zal voorstellen, en van dergelijke
maatregelen tot het nemen van productieve
onderpanden in ruil voor een moratorium
is het slechts een kleine stap.
Te Parijs is men van meening, dat
Brussel en Rome de Fransche opvattingen
zullen ondersteunen. De meening van Bonar
Law is nog niet bekend. Maar men maakt
zich daaromtrent geen illusies. De Britsche
premier heeft duidelijk genoeg le kennen
geven, dat hij van dwangmaatregelen niet
weten wil. Het is slechts de vraag of hij
zich van deelneming onthouden zal en
Frankrijk zal laten begaan, dan wel of hij
zich tegen een afzonderlijke actie der
Franschen nadrukkelijk zal verzetten.
Uit officieele bron wordt te Parijs mede
gedeeld, dat Poincaré 2 Januari een af
zonderlijke actie zal aankondigen, indien
de Geallieerden zijn plannen niet onder
steunen en men ziet met spanning uit
naar het antwoord van Engeland op deze
verklaring.
John Bradbury, de Britsche gedelegeerde
in de Commissie van Herstel, die zijn
stem niet heeft willen geven aan het
besluit omtrent Duitschland's kwade trouw
- men neemt tenminste aan dat hij de
tegenstemmer is geweest is te Londen
aangekomen, om zijn regeering verslag uit
te brengen.
Opnieuw maakt de conferentie te Lau
sanne een crisis door, en er bestaat ernstig
gevaar dat de besprekingen zullen mislukken,
indien de Turken de methoden, welke ze
tot dusverre volgden, voortzetten, zegt een
Reutertelegram uit Londen.
Binnen enkele dagen zullen de Gealli
eerden in staat zijn hun eindconclussie aan
de Turken voor te leggen, en deze zullen
dan te beslissen hebben, of ze die voor
waarden aanvaarden of niet.
De Turken eischen een grenswijziging,
waardoor Mosoel weder onder het gezag
van Angora zou komen en houden hard
nekkig vast aan dien eisch. De Engelschen
willen het wilajet-Mosoel met de petroleum-
bronnen evenwel niet prijsgeven en beroe
pen zich erop, dat dit gebied thans een
deel vormt van het koniukrijk van Emir
Faisal. Een geringe grenswijziging ten
gunste van Turkije, daartegen heeft de
Britsche regeering geen bezwaar, maar
geen verdere concessies I Curzon heeft in
zijn antwoord duidelijk laten uitkomen, dat
het bewind der Turken over de streek van
Mosoel ellendig geweest is. Gedurende de
zes eeuwen dat de Turken daar heer en
meester zijn, hebben zij geen statistieken,
noch kaarten ontworpen. De Engelschen
hebben zich in die streek nog geen zes
jaar gevestigd en bezitten thans èn kaarten
èn statistieken. Omdat deze noodzakelijk
zijn voor een goed beheer en een behoor
lijke exploitatie van het land. De Turken
hebben zich om zulk een exploitatie echter
nooit bekommerd. Het land heeft voor
hen dus bij lange na niet dezelfde waarde
die het voor de Britten heeft.
BUITENLAND.
De toestand in het Russisch
hongersnoodgebied.
De organisatie-Nansen voor hulp aan
Rusland heeft, aan de hand van de inlich-
tingen van haar vertegenwoordigers, in al
de hongersnoodlijdende gebieden, 'n rapport
uitgegeven inzake den algemeenen toestand
in den aanstaanden winter. Berekend
wordt dat er in Rusland een tekort zal
zijn van minstens een millioen ton graan,
in de Oekrajine van 590.000 ton. Het
aantal door den hongersnood getroffen men
schen, die in den a.s. winter hulp noodig
hebben, bedraagt, volgens schatting van de
Russische autoriteiten zelf 8.000.000. Dit
cijfer omvat niet de bevolking van zeven
provinciën, waar de toestand verschillend
is. De S ivjet-autoriteiten verwachten niet
in staat te zijn meer dan 1.250.000 van
levensmiddelen te voorzien. Voor het eco
nomisch herstel des lands is het volgens
schatting noodig, dat op zijn minst 520.000
paarden en 500.000 stuks vee worden in
gevoerd.
Een afschuwelijke misdaad.
Van een afschuwelijke misdaad wordt
in een bericht uit Keulen aan de Fransche
bladen melding gemaakt.
Een Belg, Leonard Orshoven geheeten,
was sinds 6 December j.l, verdwenen. Het
onderzoek wees uit, dat Orshoven zich be
lastte met den aankoop van juweelen en
edelgesteenten en dat een zoogenaamde
handelaar aan den Belg gevraagd had, zich
naar Sieburg te begeven waar een zijner
vrienden woonde, om daar over een belang
rijke zaak te spreken.
De ïhandelaarc heeft bekend, dat men
Orshoven te Sieburg naar een daar woon
achtigen varkenskoopman heeft gebracht,
te wiens huize hij door de twee Duitschers
gedood en beroofd is. Zij vonden een som
ten bedrage van 'n half millioen in Belgisch
en buitenlandsch geld op hem alsmede
eenige kostbaarheden.
De varkenskoopman, die, evenals de twee
andere Duitschers, gearresteerd is, heeft
bekend, dat hij het lijk in stukken heeft
gesneden, deze in een ketel heeft geworpen,
waarin men veevoeder kookt en daarna
door de honden heeft laten opeten.
De duurte in Duitschland.
Een Duitsch blad kondigt tegen 15 Ja
nuari een nieuwe vei hooging dei posttarie-
ven met 100 percent aan.
o
Bet verdienstelijkste meisje van
Frankrijk."
Thans is de uitslag bekend geworden
van een van de vele »concours«, welke de
Parijsche bladen organiseeren en die dui
zenden lezers gedurende vele weken in
spanning houden. Ditmaal echter geen
banaal schoonheidsconcours, geen ijdele
vertooning van bioscoop-sterren, maar een
ernstige prijsvraag naar het meest verdiens
telijke meisje van Frankelijk. De xEcho
de Paris» had haar uitgeschreven en de
laatste maanden bij geregelde tusschen-
poozen de biografie gepubliceerd van tal
van jonge meisjes, die door de harde wer-
kelelijkheid van 't leven gedwongen zijn
in het onderhoud van groote gezinnen te
voorzien. Aangrijpende verhalen van ar
beidzame meisjes wier vader in den oorlog
is gesneuveld, wier moeder gestorven is
en die thans voor tal van broertjes en
zusjes moeten zorgen een lange serie van
verborgen leed en vrouwelijke dapperheid.
Thans is de uitslag der gehouden stem
ming gepubliceerd 50.000 lezers van de
sEchoc hebben hun stem uitgebracht,
waarvan 11.679 op Henriette Saget, een
22-jarig meisje uit Nantes, dat bij de
Ateliers et Chantiers de la Loire aldaar
werkzaam is, en een oude grootmoeder en
NIEUWSBLAD
noot kit Laid van Heusden ei AltemJeLangstraat en de Boiielerwaarii
\4rkrijgbaar in 24 kleuren.,
Ot-UVfcR'5 ZEEP MAATèCHAPPU.VLAAR&jNCÊN
fabrikanten. van i Sunlight en Lux