Bij flit nr. behoort een bijvoegsel
SIIMIÏW Co s Bank.
De Schipbreukelingen der
O. DE KEMP,
Waterpoort, Heusden.
Raamsdonksveer.
IN GOUD EN ZILVER,
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 4289. Vrijdag 27 April 1923,
SPAARBANK.
FEUiLLETONÏ
Reparatie-Inrichting.
Int. Telefoon no. 19 Postrekening no. 61535.
UND VAN AlTENA
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 4.25, en
franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Gestort Kapitaal f55,000 000,-
Reservefonds - 41.500.000,-
f 96.500.000,
AGENTSCHAP
Telefoon No. 15.
Kantooruren van 9-4. Zaterdags van 9-12.
Handels- en Landbouwcredieten.
Rekeningen-Courant. Deposito's.
Effecten (uitsluitend soliede belegging).
Coupons. Vreemd geld,
Inschrijvingen Grootboek. Assurantiën.
Reiscredietbrieven op 3600 betaalkantoren
Administratie van vermogens.
SAFE DEPOSIT INRICHTING
(Brand- en inbraakrrtye Lipskluis.)
ZEÈR SCHERPE CONDITIE's.
Indien gewenscht bediening aan huis.
Spaarboekjes worden bij eerste storting
gratis verstrekt.
Nadere inlichtingen verschaft gaarne
DE DIRECTIE.
Opleiding in de gemeente-administratie
Vervolg.
Het spijt mij te moeten constateeren dat
het vak-examen niet die resultaten afwerpt,
die men er redelijkerwijs van zou mogen
verwachten. Ik schrijf zulks voornamelijk
toe aan de opleiding, die m.i. in vele ge
vallen meer dan gebrekkig is. Zeker er
zijn vele wegen, die naar Rome leiden,
maar ze zijn niet alle even goed en zoo ook
met de opleiding. Men kan zich voor het
examen op meerdere wijzen prepareeren,
maar lang niet alle zijn deugdelijk. Te
weinig is men zich over het algemeen nog
bewust dat het eenig deugdelijke middel
om het beoogde doel te bereiken is: een
goede en degelijke theoretische en practische
vorming op eene goed geadministreerde
secretarie door in theorie en practijk uit-
22)
»Het is hun te doen den vos uit zijn
hol te jagen,® merkte Dobson op, »maar
de vos zal slim genoeg wezen, om in zijn
sterkte te blijven en het hol is groot ge
noeg, om een veilige schuilplaats te ver-
leenen.®
jAls er tenminste geen ongelukken ge
beuren,c liet de dokter er onmiddelijk op
volgen.
Nauwelijks had hij dit gezegd, of een
ontzettend gehuil weergalmde door de lucht.
»Nog meer wilden Honderd duizend
kannibalen,® sprak de dokter, »het gansche
eiland schijnt zich hier vereenigd te hebben.
De stroom was nu geheel bedekt met kano's,
waarvan sommige vijftien tot twintig man
droegen.
Toen allen, tenminste de meesten, waren
uitgestapt, ontstond er even stilte. Men
zag ze levendige gebaren maken, waaruit
ten duidelijkste bleek, dat zij de grot wenschten
te bestormen. Voortdurend werden er
echter vurige stukken hout naar binnen
geworpen, doch zonder eenige resultaten.
Eindelyk besloten zy den vyand in zyn
nemend geschoolde leermeesters. En nu
weet ik zeer goed, dat niet ieder in de
gelegenheid is om zulke leermeesters te
kunnen krijgen. En wat dan Dan, maar
alléén dan, neme men het beste surrogaat,
dat men kan bekomen.
Hoewel sporadisch komt het toch nog
voor dat zonder hulp of leiding gestudeerd
wordt. Een ernstig leerling zal spoedig
ervaren hoe moeilijk zulk studeeren is.
Studeeren is heusch niet alleen quaestie
van feiten en wetsartikeltjes uit het hoofd
leeren, neen, het is in de eerste plaats een
trachten om zich algemeen te ontwikkelen,
voorts de stof, die men voor het examen
noodig heeft, te begrijpen en te verwerken
en ten slotte het noodige feitenmateriaal te
leeren. En zulk studeeren slechts, gepaard
aan degelijke practische vorming, kan den.
gemeente-ambtenaar het noodige geven, dat
hij behoeft om geheel zelfstandig de hoogere
betrekkingen bij de gemeente-administratie
naar behooren te kunnen vervullen.
Ik sprak zooeven over gebrekkige op
leiding. Dit vindt zijn oorzaak in de beun
hazerij, die op geen gebied grooter is
dan op dat der gemeente-administratie Ieder
als 't ware geeft zich uit voor opleider,
bekwaam of niet bekwaam, 't doet alles
niets ter zake als er maar mede verdiend
wordt.
Als lid van de commissie voor het af
nemen van het vak-examen heb ik meer
malen jongelui geëxamineerd, die op het
kantje af hun diploma verwierven en kort
na dien adverteerden dat zij de opleiding
van jongelui hadden ter hand genomen.
Kan het treuriger?
De laatste kwarteeuw komt schriftelijke
opleiding meer en meer in zwang wat zijn
oorzaak vindt eensdeels in de omstandig
heid, dat velen wegens de ligging hunner
woonplaats geen mondelirge lessen kunnen
nemen en anderdeels in de kosten, welke
bij schriftelijke opleiding minder zijn.
Hoewel ik in geenendeele een bewonderaar
van zoodanige opleiding ben, meen ik toch
te mogen zeggen dat zij den laatsten tijd
in qualiteit wel wat is verbeterd. Voor
een leerling met goede hersens en werk
zaam op eene goede secretarie, waar hij
de praktijk flink onder de knie kan krijgen, is
zij eene niet geheel te verwerpen manier
om de noodige examenkennis te verkrijgen.
Anders evenwel staat het met discipelen
met weinig aanleg voor deze acht ik schrif
telijke opleiding uit den booze. Immers
zijn er zoowel op staats- als administratief
rechtelijk gebied tal van onderwerpen, die
zich oneindig beter en duidelijker laten
verklaren door het levende woord dan op
papier. De leerling neemt het gesprokene
veel vlngger in zich op en zal het gehoorde
beter verwerken. De leeraar bemerkt bij
mondelinge lessen dra of een leerling na
versterking op te zoeken. Allen verlieten
de kano's en drongen op den oever. Een
der zwarten, met hoofdversierselen getooid,
voerde het woord, dat soms door gillen en
lachen werd onderbroken. Hevig zwaaide
hij met zijn knods in de lucht. Hij sprak
eenige onverstaanbare woorden, als antwoord
waarop allen de grot instormden. Men
kan er zich geen betere voorstelling van
vormen, dan zich te verbeelden, dat eenige
honderdtallen muizen en ratten een gat
invluchten. De een gunde den ander geen
tijd er fatsoenlijk in te gaan. Toen de
laatste verdween hoorde men slechts een
dof gegons.
»Ge kunt er vast op aan® zeide dokter
Arling, die nu wat ruimer adem haalde,
dat een gansch dorp de grot is binnenge
trokken. Het zou mij wel wat waard
zijn..
Meer kon hij niet eruit brengen, want
op hetzelfde oogenblik klonk er een slag,
waarvan de dreuning als een electrische
schok werkte. De schipbreukelingen werden
tegen elkaar aangeworpen. Het scheen,
of de rotsen vaneen zouden splijten. Een
verpletterend gekraak klonk, gevolgd door
een zwaren knal en een ontzettend hooge
vuurzuil, gelijk men dien bij vulkanische
uitbarstingen ziet, verhief zich tien meter
hoog in de lucht, zware steen- en rotsblokken
opwerpend, welke met donderend geweld
nederstortten, Daartusschen vernam men
een luid sissen en woest bruisen als van
den wilden bergstroom, in den Indischen
uitlegging iets begrepen heeft, hetgeen bij
schriftelijke lessen niet of dikwijls pas
veel later voor den dag komt. Bovendien
is opleiding per brief een hollen en drillen
voor het examen, terwijl de bevordering
der algemeene ontwikkeling een zeer secun
daire plaats inneemt. Zij werkt zeer ma
chinaal en doodt alle poëzie.
Zij, die hun dagelijksch werk van
schriftelijke opleiding voor het examen in
de gemeente-administratie maken, hebben
stellig examen-successen te boeken, hier
voor getuigen meerdere ad verten tie's in
vakbladen. Maar welk percentage het aantal
geslaagden, die schriftelijke opleiding ge
noten, vormt van het aantal candidaten, die
schriftelijk werden opgeleid en aan het
examen deelnamen, wordt nimmer vermeld.
En als zulks naar waarheid werd opge
geven zou dan het succes met schriftelijke
opleiding verkregen, werkelijk groot blijken
te zijn Het is eene vraag, waarop ik
geen antwoord durf geven.
Zeker zou het gewenscht zijn dat de
opleiding voor het vak-examen in de ge
meente-administratie in betere banen kon
worden geleid. Het examen rijksinstituut
en de opleiding in vakscholen of op andere
wijze onder rijkscontróle zou ongetwijfeld
nog heel wat verbetering in het gehalte
der gemeente-ambtenaren kunnen brengen.
Maar zoolang deze wenschen nog onder
de vrome moeten worden gerangschikt ware
het bestaande examen o.m. in dier voege
te wijzigen, dat in de eerste plaats het on
derzoek in het z gn. vak »praktijk« niet
zoo oppervlakkig geschiedt als thans het
geval is. Men bestede aan dit vak niet
zooals du 3 H uren, maar minstens 2
dagen.
Het examen toch is een vak-examen,
dus komt het er in de eerste plaats op aan
dat de candidaat het bewijs levert dat hij
met de praktijk der gemeente-administratie
vertrouwd is. En zulks kan niet grondig
blijken uit werk, waarvoor slechts 3 4
uren worden gegeven.
Niettegenstaande de gebreken, die er
nog aankleven, sta ik toch symphatiek
tegenover het vak-examen, en breng gaarne
hulde aan de Nederl. Vereen, voor gein-
belangen, die, zooals ik zeide het examen
instelde, het alom ingang heeft weten te
doen vinden en steeds een open oog heeft
gehad om aan leemten en gebreken, die
zich in den loop der jaren openbaarden,
te trachten tegemoet te komen. Gerust
mag gezegd dat bedoelde vereeniging door
haar vak-examen groote diensten aan de
administratie heeft bewezen.
Maar er is meer. Volkomen terecht
heeft de Vereeniging ook begrepen, dat
een examen, hetwelk in verband met de
steeds meer en meer in belangrijkheid
stijgende gemeentelijke comptabiliteit, als
Archipel bekend onder den naam van bandjir.
Door den slag verdoofd bleven de schip
breukelingen onbeweeglijk op den grond
liggen. De dokter was de eerste, die tot
bezinning kwam en toen hij de oogen opende,
stond hij op en liep naar de opening. Een
wreed schouwspel vertoonde zich aan zijn
oogen. De tegenover hem zich bevindende
rotswand was vaneen gespleten, door een
kracht, die ontzettend groot moest geweest
zyn. Blokken van verbazende afmetingen
waren in de rivier gestort en hadden de
oevers weggeslagen. Dikke rookwolken
verhieven zich kronkelend uit een geweldi
gen vuurpoel, waar het knetterde, siste
en kookte. De dokter stond op zijn beenen
te trillen. Hier en daar, op de punt van
een rotsblok, waren de lijken gespietst
dergenen, die het slachtoffer werden van
den algemeenen ramp.
De dokter wekte zijn metgezellen uit
den staat van verdooving, waarin zy zich
nog gedeeltelijk bevonden.
»Staat op en volgt mij,® sprak hij, naar
de opening wijzend.
»Een ontploffing vroeg de tweede
stuurman.
»Niets anders,® liet Johnson er op volgen,
»de bandiet heeft de lont in het kruit ge
stoken. We mogen gerust aannemen, dat
er eenige honderden wilden naar de maan
zijn 1
Toen de dag na zulk een verschrikkelijken
nacht aanbrak zag men eerst duidelijk, welk
eene verschrikkelijke verwoesting de plek
eisch stelde meerdere kennis van de ad
ministratie en contröle der gemeente-finan-
ciën dan voor het meergenoemde vak
examen werd gevorderd, in eene behoefte
zou voorzien en daarom heeft zij zoodanig
examen in het leven geroepen.
Hoewei het aantal candidaten, dat jaar
lijks aan dit examen deel neemt, niet groot is,
geloof ik toch te mogen constateeren dat,
indien de voorteekenen niet bedriegen, dit
aantal langzaam meer zeker grooter zal
worden. En zeker zou zulks heel wat
sneller gaan, indien goede gelegenheid tot
opleiding ook voor dit examen ruimer kon
worden geboden dan thans het geval is.
Want ook bij dit examen is jammer genoeg
het gebrek »geen voldoende in theorie en
praktijk uitmuntend geschoolde leer
krachten.*
Ik zal niet spreken over het, enkele
jaren geleden, door den Nederl. Bond van
Gem.Ambtenaren ingesteld examen, in 't
leven geroepen voor hen, die in de hoogere
rangen in de gem.administratie wenschen
werkzaam te zijn. Dat examen schijnt
geen voldoende levensvatbaarheid te be
zitten, hetgeen genoegzaam blijkt uit de
omstandigheid, dat geen of slechts één can
didaat het diploma heeft kunnen verwerven,
terwijl zich zelfs in 1921 niemand aan
het examen onderwierp.
Het is m.i. niet twijfelachtig, dat de
opzet van dit examen verkeerd is geweest
en het wil mij voorkomen, dat in andere
richting naar verbetering moet worden
gestreefd.
Men trachte eene betere opleiding te
verkrijgen dan nu nog in het algemeen
mogelijk is en wijzige het bestaand vak
examen in dier voege dat er een verzwaard
gedeelte aan worde toegevoegd, hetwelk
dan alleen wordt afgelegd door hen, die
in het bezit wenschen te zijn van een
diploma, waaruit blijkt dat zij geschikt
worden geoordeeld voor de vervulling van
hoogere betrekkingen bij de gemeente
administratie. Zulks zoude ook dit groote
voordeel hebben, dat het examen in één
hand blijft en wel in die der Nederl.
Vereen, voor Gemeente-belangen, welke
vereeniging op het gebied van examens
een naam heeft weten te verwerven.
had getroffen. De schipbreukelingen ver
lieten hun schuilplaats en nu eerst kwamen
zij tot de ervaring dat zij hunne redding
hadden te danken aan de omstandigheid,
dat de bergwand, die hun had beschermd
in een schuin vlak stond, waardoor de ge
slingerde stukken een gedeelte van hun
vernielende kracht moesten verliezen. Deze
kracht is toch afhankelijk, behalve van de
massa en snelheid van het voorsnellend
lichaam ook van denhoek, welke de richting
der beweging met het stootvlak maakt.
Hoe kleiner hoek, hoe zwakker stoot.
Wanneer wij ons loodrecht tegenover
de grot hadden bevonden,® sprak hij,
»waren wij verpletterd geweest.®
De rivier, die beneden hen stroomde,
lag bezaaid met verminkte lijken. Van
sommige waren de ledematen afwezig, van
anderen het hoofd, terwijl hier en daar
bloedige vleeschklompen dreven. In den
bergwand, aan den kant, waar de ramp
had plaats gehad, waar kloven en spleten
ontstaan, waaruit eenig water sijpelde,
volgens den dokter het opgeworpen water
van een of ander holenmeer, door een kracht
der ontploffing opwaarts gedreven en zich
nu langs deze wegen ontlastend.
»Met dat al,® sprak Harry, >zijn onze
vijanden minder talrijk 1®
»En is de rivier minder bevaarbaar®
liet Dobson er op volgen.
Hoewel de meesten verlangden de ramp
zalige plek aan een nader onderzoek te
onderwerpen, achtte de dokter het geraden,
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Met spanning wacht men af, wat de
Duitsche regeering thans zal doen en met
welke voorstellen zij voor den dag zal ko
men. In Frankrijk neemt men aan dat
Berlijn voeling zal zoeken met Londen en
dat men daar aan de Duitsche vertegen
woordigers een beter inzicht zal geven om
trent de verwachtingen, die te Parijs en
te Brussel worden gekoesterd, zoodat de
rijksregeering haar voorstellen dienover
eenkomstig inkleeden kan. Inderdaad heeft
de Duitsche gezant te Londen een bezoek
aan White Hall gebracht en de Engelsche
gezant te Berlijn een bezoek aan het mi
nisterie van buitenlandsche zaken, zoodat
men mag aannemen dat Cuno en Rosen
berg thans volkomen op de hoogte zijn van
hetgeen de Britsche regeering wenscht en
de meest raadzame procedure acht. De
rijkskanselier heeft trouwens, naar aan
leiding van dit voorafgaand overleg, reeds
medegedeeld, dat hij de rede van Lord
Curzon niet als een aanbod tot bemidde
ling beschouwt en op geenerlei wijze be
middeling van Engeland verwacht. De
rijksregeering zal zich met nieuwe voor
stellen tot de Geallieerden wenden, maar
niet tot een der mogendheden in het bij
zonder. Het zal echter nog eeriigen tijd
duren eer Duitschland met het opstellen
van de nieuwe voorwaarden gereed is.
Te Parijs vraagt men zich af, in hoe
verre Duitschland aan de eischen der West-
Europeesche mogendheden tegemoet zal
komen, en of de rijksregeering cijfers zal
noemen. Men herinnert in dit verband
aan een verklaring van den socialistischen
leider Hermann Muller, die gelijk men
weet, eenmaal rijkskanselier geweest is, en
die gezegd zou hebben, dat het aanbod van
Duitschland in ieder geval de eischen der
Geallieerden, betreffende het herstel van
Frankrijk en België zou moeten bevredigen.
Hermann Müller schat de sommen, noodig
voor het herstel der verwoeste gebieden,
op 30 a 31 milliard goudmarken, hetgeen
ongeveer het bedrag is, dat ook door minister
Rosenberg in verband met het aanbod van
Januari j.l. genoemd is. Wat de waarborgen
betreft, de socialistische hoofdman wil deze
vinden in de douane-ontvangsten en in het
batig saldo der spoorwegen. Handel, industrie
en landbouw zullen ten overvloede het hunne
moeten doen, om deze waarborgen doel
treffend te maken.
Uit het jongste antwoord van Strese
zoo spoedig mogelijk deze plek te verlaten.
ïGe begrijpt zeer goed, dat dit feit niet
onopgemerkt zal blijven en dat het voor
zichtig zal wezen, ons niet te laten zien
Men kon den geleerde geen ongelijk geven.
De mogelijkheid bestond, dat ook de in
boorlingen van de andere eilanden, in wier
midden men zich bevond, zouden overkomen,
om hunne nieuwsgierigheid te bevredigen
en dan ware het ontegenzeglijk een kwade
partij. Hij was bovendien mogelijk, dat
in de streek, die zij doortrokken, zich eenige
inboorlingen bevonden, waardoor het raad
zaam kon heeten, zoo gedekt mogelijk den
terugtocht te aanvaarden. Het moeielijkste
en gevaarlijkste zou dus nog komen. Aan
het eene gevaar ontsnapt stond het andere
voor de deur. Allen waren gewapend,
maar wat beteekenden die enkele geweren,
vergeleken bij de duizenden pijlen en speren,
waarmede men zou worden begroet. De
dokter, die over al deze dingen nadacht,
was zeer stil geworden. Hij vermoedde
iets, waaraan hy nauwelijks durfde denken,
want langs den weg van een zeer natuur
lijken gedachtengang had hij zich de vraag
gesteld, in welken staat de zoogenaamde
hut van Conetti zich zou bevinden. Daar
was alles, wat zij bezatenlevensmiddelen,
amunitie en tal van andere zaken, die zij
niet konden missen.
Wordt vervolgd.)
NIEUWSBLAD
voor hst Land van Heusden en AitenaJeLangstraat en de Bonimelerwaard
