Und van altena
c. de kemp,
IN GOUD EN ZILVER,
De Schipbreukelingen der
RAAMSDONKSVEER.
Waterpoort, Heusden.
FEUILLETON.
Correspondentschap Ie Klasse.
H. J. ABBINK.
Reparatie-Inrichting.
KEIZERSDIJK F. 81.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 4.25, en
franco per post beschikt f 4.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Uitgave: Firma L J. VEEBMAN, Heusden.
>ro. 4295 Vrijdag 18 Mei 1923
Int. Telefoon no, 19 Postrekening no. 61525.
Advertentiën van 4 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 45 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 4 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Bij tiit nr. tieHoort een j/Jcpl
De rechterlijke macht en de
bezuiniging.
We behoeven niet opnieuw te gaan be
togen dat wij groote voorstanders van
gepaste bezuiniging zijn, daar dit in onze
hoofdartikelen van den laatsten tijd al meer
dan eens naar voren is gebracht. Evenwel
wenschen wij geenszins bezuiniging, die
de wijsheid bedriegt d.w.z. wij zijn geens
zins voorstanders van eene bezuinigings
manie, die zich uit iri eene luk»rake ver
mindering van uitgaven op alles, zelfs op
datgeen, waarop vermindering allerminst
op hare plaats is. Zoo achten wij bezuini
ging op onze rechtspraak uit den booze,
omdat wij daarvan niets verwachten dan
eene verslechtering der rechtspraak in hooge
mate.
Naar onze meening mag bij de bezuini-
gingsvraag de rechtsbedeeling niet op eene
lijn worden gesteid met andere takken van
staatszorg. De staat is in de allereerste
plaats rechtstaat en de zorg voor de hand
having van het récht is zijn eerste plicht.
Alle andere takken van staatsdienst zijn
tweede rangs. Derhalve mag bij de in
richting van de rechtspraak en van de
rechtspleging slechts in zeer betrekkelijke
mate met de daaraan verbonden kosten
worden gerekend. Het benoodigde geld
moet er zijn om eene zoo goed mogelijke
rechtspraak te verzekeren. De Staatsbe
groting beloopt thans bijna 600 millioen
en de kosten van de rechterlijke macht
bedragen nauwelijks 4V2 millioen. Gaat
men nu op de rechterlijke macht beknibbelen
dan levert zulks financieel toch nog maar
geringe voordeelen op vergeleken bij het
totaal der uitgaven. Uit dien hoofde is er
dus geene aanleiding hier den drang der
bezuiniging sterk te doen gelden, al willen
we onmiddellijk toegeven dat er ook bij
Justitie wel uitgaven worden gedaan, die
we gerust onnoodig kunnen noemen en
waaraan dan ook een einde dient te worden
gemaakt.
Dat Justitie de bezuiniging op de rechter
lijke macht gaat zoeken in de opheffing
27)
Toen de krankzinnige zich vrij gevoelde
schaterde hij het uit van het lachen en
begon toen zulk een wartaal te spreken,
dat de dokter er niets van begreep. Plot
seling kwam hij tot bedaren, tilde het
lampje op en maakte een uitnoodigend ge
baar. De wandeling ging door kleine gan
gen, welke men soms moest doorkruipen,
totdat men een gewelf bereikte, waar het
bruisen van water duidelijk werd vernomen.
De grotbewoner liep behoedzaam voort en
stond aan een gapenden afgrond stil. Hij
hief het licht in de hoogte en sprak met
holle stem ïDat is de afgrond der dooden I«
De dokter greep hem krachtig bij den
arm: iWat wilt ge doen, ongelukkige?*
De gek had zyn volle verstand voor een
oogenblik teruggekregen »Wat ik wil
doen sprak hij kalm, vop dit uur bren
gen de dooden mij een bezoek. Kijk, ziet
ge die schim ons niet naderen. Ziet ge
niet, hoort ge niet, dat ze mij roept 1 Stil,
hoort ge niet dat heerlijke Requiem uit
Lykzang.
van eenige rechtbanken en meerdere kanton
gerechten heeft allerminst onze instemming.
Het onlangs ingediende wetsontwerp tot
ontbinding der rechtbanken te Zerikzee en
Heerenveeri, hetwelk inmiddels, jammer
genoeg, door de 2e Kamer is aangenomen,
is de eerste stap op een verkeerden weg.
En als de voorteekenen niet bedriegen zal
deze eerste stap binnen zeer afzienbaren
tijd door meerdere worden gevolgd en zullen
nog meerdere rechtbanken en een groot
aantal kantongerechten het lot van Zierikzee
en Heerenveen gaan deelen. Dat door de
ontbinding van rechtbanken en kantonge
rechten gewichtige belangen van groote
groepen personen zullen worden geschaad,
staat wel vast.
De reizen van en naar den zetel der
rechtbank of het kantongerecht worden
voor tal van justiciabelen heel wat kost
baarder en bezwaarlijker gemaakt en dit
beteekent in strafzaken meerdere kosten
voor het Rijk voor getuigen, dagvaardingen
enz., terwijl het voor vele bij een burgerlijk
of strafgeding betrokken bewoners econo
mische schade beduidt. Moge dan ook de
opheffing van een paar rechtbanken en
eenige kantongerechten voor de schatkist
eenig voordeel opleveren, zoo wordt dit
voordeel stellig overtroffen door de schade
aan tijd en geld, die de justiciabelen er
van zullen ondervinden. Werkelijke be
zuiniging zal derhalve niet worden bereikt.
Dat door de opheffing van rechtbanken
en kantongerechten andere college's heel
wat meer werk zullen krijgen, staat vast
en nu is het de vraag of de belangen der
rechtspleging niet zullen worden geschaad
door eene zóó sterke uitbreiding van werk
zaamheden als voor sommige rechtbanken
en kantongerechten zal plaats vinden.
Als een groot bezwaar tegen de opheffing
van rechtbanken en kantongerechten in
kleinere gemeenten werd in de 2e Kamer
ook aangevoerd dat daardoor kleine intellec-
tueele centra komen te verdwijnen, die
van groote beteekenis voor ons land zijn
te achten. Plaatsen als Zierikzee worden
bij verlies harer rechtbank nog doodscher
dan zij reeds zijn, terwijl er tal van plaatsen
in den lande zijn die bjj gemis van haar
kantongerecht buitengewoon veel van hare
beteekenis verliezen. Neem b.v. Heusden,
Zaltbommel, Vianen, Tholen, Schoonhoven
enz. enz. Is het kantongerecht voor al
deze gemeenten niet op meerdere punten
een der kurken, waarop zij drijven?
Zeker i3 dat door de verdwijning van
meerdere rechtbanken en kantongerechten
het geestelijke leven in vele kleinere plaatsen
een deuk krijgt en meer en meer naar de
grootere gemeenten wordt verplaatst. De
belangen, die hierdoor worden geschaad,
moet men niet onderschatten.
Welke rechtbanken en welke kan tonge
de wateren oprijzen. Mijne heeren hij
had Black het lampje gegeven, »ge denkt
in mij een krankzinnige te zien, nietwaar.
Ge kunt gelijk hebben. Het is mogelijk,
dat de wroeging over een begane misdaad
mij krankzinng heeft gemaakt. Ge ziet in
mij een misdadiger, gevlucht, om de band
der Nemesis te ontgaan, maar door de
Voorzienigheid op dit eiland geworpen, om
hier de kwellingen dier wroeging te onder
gaan. Elke avond drijft een onzichtbare
kracht mij naar deze plaats, om de zwaarste
beschuldigingen te hooren, die dan tegen
mij worden uitgesproken. Gij behoort
evenals ik tot het land der levenden, maar
op dit land heb ik geen recht meer. Eén
wensch weerhield mij, een zelfmoord te
begaan, de wensch om voor de Voorzienig
heid en voor de meüschen mijn schuld te
belijden. Voor de menschen heb ik het
gedaan, voor de Voorzienigheid zal ik het
straks doen. Denkt ge nu nog, dat ik
krankzinnig ben Omdat Ik u had willen
dooden, u, die ik beschouwde als piraten,
als boeven I Neen I Sta mij toe, dat ik
met de geesten der afgestorvenen spreek,
staat mij ook toe, dat het licht wordt uit
gedoofd, want de Duisternis haat het licht
Straks, als ik gesproken zal hebben, zult
ge het licht weer kunnen ontsteken I Hier
zijn eenige zwavelstokken It
De tweede stuurman blies het lampje uit.
»Groet Frankrijk en den beul I De ge
rechtigheid is aan het werk
Er ontstond eene pijnlijke stilte. Daarop
rechten de regeering voornemens is te doen
opheffen is nog niet bekend. Wat de
kantongerechten betreft wil de Staatscom
missie, die over een en ander rapport heeft
uitgebracht, het getal op 50 bepaald zien
en dit is heel wat als men weet dat in
ons land 101 kantongerechten zijn. Bij de
behandeling van het wetsontwerp tot ont
binding der rechtbanken te Zierikzee en
Heerenveeu heeft de Minister echter gezegd
dat er wel geen 50 door den doodsteek
getroffen zouden worden, maar dat er toch
naar zijner Excellentie's meening meerdere
beschikt waren om te verdwijnen. Gelukkig
is er eene strooming in den lande en ook
onder de leden der Staten-Generaal, die
tegen opheffing van elk kantongerecht is
omdat juist de kantonrechter de vertrouwens
man in familiezaken behoort te zijn en het
dus van het grootste belang is dat hij niet
te groot rechtsgebied heeft, opdat hij vooral
ten plattelande gelegenheid heeft zich van
de verschillende familieaangelegenheden op
de hoogte te stellen. Dat er onder de
invloedrijke personen velen mogen gevonden
worden, die zich verzetten tegen de opheffing
van elk kantongerecht, hopen wij van
ganscher harte.
G evestigd:
TELEF. 45.
Voor verwisseling van Bank
papier en Specie, Discontee-
ring, Beleening, Bewaar
geving, Assignation, enz.
is het Kantoor geopend van
912 uur.
Nadere inlichtingen verschaft
gaarne
De Correspondent,
1
hoorde men een gil en een zwaren val in
het stroomende water.
Toen de schipbreukelingen het lampje
weder ontstaken was de grotbewoner ver
dwenen. Den dokter biggelden de tranen
over de wangen en ook de overigen schenen
aangedaan.
»Kom« sprak dokter Arling »laat ons
van deze plaats gaan de ongelukkige
heeft het recht aan zichzelven voltrokken
was hij krankzinnig
IX.
De zelfmoord van den grotbewoner, wiens
verschijning zoo uiterst geheimzinnig was,
bleef nog dagen lang het onderwerp der
gesprekken, die tusschen de schipbreuke
lingen werden gevoerd en de dokter, op
wien het geval een zeer diepen indruk had
gemaakt, vond het een onverdraaglijk
denkbeeld, getuige geweest te zyn van een
daad, die hij had moeten voorzien. Maar
ten slotte herkreeg hij zijn vorige natuur
en op zekeren morgen, niet lang na het
gebeurde, opperde hij het denkbeeld, ztch
van de gesteldheid hunner nieuwe woon
plaats te vergewissen.
»Want,« sprak hij, »het is niet goed
alleen, dat wij weten, waar wij wonen,
maar ook, hoe wij wonen. Misschien zal
uit dat onderzoek dan blijken, wie de man
is, van wiens verleden wij zoo goed als
niets weten.
Intusschen waren zij reeds in het bezit
van een vertrek, waar zij, nu het weder
BÜITSNLANDSCH OVERWICHT
Terwijl Japan zich nu ook bij Frank rijk,
België, Italië en Engeland beeft aange
sloten, wat de algemeene afkeuring der
jongste Duitsche voorstellen betreft en de
Duitsche regeering inmiddels in verband
met den nieuw-geschapen toestand over
weegt, wat ztj zal doen om Duitschland's
prestatievermogen in overeenstemming ie
brengen met de verlangens der geallieerden
de democratische Duitsche bladen geven
het advies in geen geval te blijven be
neden Bonar Law's voorstellen van begin
Januari gaan Frankrijk en België door
met hun maatregelen te nemen. Zij pro
beer en, in afwachting van hetgeen Duitsch-
land thans zal aanbieden, te halen wat er
te halen is en vleien zich misschien tevens
met de hoop om door dit krasse optreden,
dat met een uitbreiding der bezetting
gepaard gaat, pressie op Duitschland uit
te oefenen. Zoo zijn niet alleen de Höchster
Farbwerke en de Badische Anilinwetke te
Ludwigshafen bezet door de Franschen,
klaarblijkelijk om zich schadeloos te stellen
voor het niet-leveren door Duitschland van
chemische producten, die Berlijn moet
leveren volgens het verdrag, maar ook op
tal van andere fabrieken hebben de be
zettingsautoriteiten beslag gelegd. Duitsch
land zal natuurlijk opnieuw protest-nota's
zenden, het zal besluiten bij het lijdelijk
verzet met nog meer kracht te volharden,
het zal zijn persbureaux verontwaardigde
beschouwingen laten houden, maar daarmee
komt Duitschland er niet. Misschien, dat
Curzon's nota ditmaal deze goede uitwer
king heeft, dat Duitschland in een aange
namer vorm dan de vorige maal met be
hoorlijke voorstellen voor den dag komt en
wel met bekwamen spoed. Een redelijk
bod moet als een rem werken voor het
krasse Fransch-Belgische optreden. Daarmee
bewijst Duitschland zoowel de wereld als
zich zelf een goeden dienst.
Het arbeidersconflict in België, waarbij
de mannen van de spoorwegen en P. T. T.
zijn betrokken, ontwikkelt zich niet in een
voor de Belgische regeeririg guustigen zin.
Veeleer dreigen de partieele stakingen
zich uit te breiden, waardoor het ongerief
en schade, die toch reeds aanzienlijk zijn,
nog grooter zouden worden. De regeering
heeft naar men zich herinnert zelf
erkend, dat de loonen niet geheel en al
bevredigend waren, maar zij motiveerde
koud en guur begon te worden, beschut
ting vonden tegen den kouden regen en
wind, twee plagen, waaraan zij in de
laatste dagen nog al blootgesteld waren
geweest. De dikke laag «eegras bleek nog
zeer versch te zijn, iets, wat den dokter
niet onaangenaam kon zijn, aangezien zijn
lichaam in geruimen tijd niet gerust had.
»Ik kan niet zeggen,sprak hij, »dat
het hier onprettig is. Wij bevinden ons
in een merkwaardige grot, die reusachtig
groot moet zyn en tal van onderaardsche
gangen bezit; welke waarschijnlijk het
binnenste gedeelte, de kern van dit eiland
doorkronkelen. Ongetwijfeld zuilen er op
tal van kleine grotten, rotskamers zijn,
zoodat we, goed beschouwd, in eene sterke
vesting ons bevinden.*
»Van meer belang zal het wezen te
weten,liet Johnson er op volgen, »of de
vesting voorraadschuren bezit, waar de
Franschman zijn levensmiddelen heeft ge
borgen. Het is toch zeer zeker aan te
nemen, dat de schelm er tenminst eenige
op nahoudt!t
»Dan zouden ze niet ver hier vandaan
moeten zijn,® gaf de dokter ten antwoord.
»We hebben licht nietwaar en olie
ïVan de laatste stof zeer weinig,* meikte
een der matrozen op, wellicht vinden we
eenige vaten olie 1*
De dokter gaf geen antwoord. Hij knikte
toestemmend en liep naar de uitgang van
de rotskamer. Hij staarde in een schemer
achtig duister en onwillekeurig ging hem
de weigering om aan de gestelde looneischen
te voldoen met de toch reeds zware belas
ting van het budget met inwilliging van
het gevraagde zouden millioenen zijn ge
moeid.
Een onaangenamen indruk heeft het
gemaakt, dat de regeering 8 lichtingen
spoorwegpersoneel en P. T. T. mannen
heeft gemobiliseerd om door dezen militairen
maatregel de moei k lij heden het hoofd te
biedên. Zelfs mannen, die overigens wel
licht nog aan het werk zouden zijn gebleven
achten de mobilisatieinaatregelen der
regeering van dien aard, dat zij niet langer
aan het werk willen tilyven. Zoo is ook
te verwachten, dat de machinisten en
stokeis van het centraal station te Ant
werpen hun locomotieven gaan verlaten
zij kunnen 't niet met hun geweten overeen
brengen, dat de strijd van hun kameraden
wordt gebroken door gemobiliseerden.
Voortzetting van hun arbeid d. w. z. be
stendiging van den passagiersdienst, zeggen
zij dan ook slechts toe, wanneer de regee
ring haar mobilisatiemaatregelen ongedaan
maakt. Er kan dan ook worden gezegd,
dat het conflict telkens scherper vormen
aanneemt. Beide p rtijen blijven hard
nekkig staan op hun standpunthet per
soneel vev:ht voor een redelijker loon, de
regeering weigert pertinent de eischen te
bevredigen. Dat het Belgische bedrijfsleven
door een en ander geducht in den knel
geraakt, behoeft geen nadt ukkelijken uit
leg de partieele staking is voor het per
soneel wellicht nog de geschiktste strijd-
methodede onreddering, die bedoeld
wordt, wordt toch wel bereikt, terwyl een
algemeene staking het personeel op veel
grooter bedragen zou komen te staan.
Nu de sovjetnota, waarin het antwoord
van Moskou was vervat op tal van Britsche
bezwaren, te Londen is ontvangen, heeft
de Engelsche regeeririg haar houding kun
nen bepalen tegenover het door Rusland
te berde gebrachte. Men herinnert zich,
dat de Erigelsche regeering - trouwens
krachtens een bepaling van bet Engelsch-
Russisch handelsaccoord deze overeen
komst dreigde te annuleeren, wanneer
Rusland zich tegenover Engeland niet schap-
pelijker gedroeg. Het onschappelijke van
het gedrag der sovjets bestond nu blijkens
de Britsche verwijten uit een krachtige
anti-Bi itsche propaganda in Engelsche in-
vloedssfeeren, de aanhouding van Engelsche
treilers, die volgens de Russen te dicht
een rilling door de fècren, ars ny^aan »e
vreeselijke ontmoeting dacht, die hij nooit
zou vergeten. De stilte, gelijk aan die
van het graf, slechts afgebroken door de
doffe klanken van het water, waarin de
rampzalige zijn do >d had gezocht, had hem
aangegrepen. Welk een verleden had die
man, om op zulk een wijze zijn leven te
eindigen Zou hij wel ooit van dit won
derlijk vraagstuk een bevredigende oplos
sing kunnen vinden Zoo'n poging zou
gelijk staan met het streven van den wijs
geer, om goud te maken.
De dokter was in zyn overdenkingen
zooverdiept, dat hij niet eens de stem
van den neerste* hoorde, die hem her
haaldelijk vroeg, of hij gereed was te ver
trekken. Eerst nadat Black het gewaagd
had hem flink aan te stooten, ontwaakte
hij uit zijn droomerijen. Met groote ver
wilderde oogen zag hij de beide stuurlieden
aan, doch wist zich spoedig te herstellen.
ïlk was in gedachten verzonken, mijne
vrienden, en ge zult wel begrijpen, waar
om. Maar ge hebt gelijk, dat ge mij hebt
aangestooten. Wij moeten voort I Kom
laat ons gaan 1 Harry, met het licht voor
op
Voortschuifelend om op den weg, dien
zij niet kenden, niet te struikelen, liepen
de schipbreukelingen dicht bij elkaar, totd&£^-
de nauwte der gangen hun verplichtte "krui
pende voort te gaan.
(Wordt vervolgd.)
MEUWSBLAB
gt Land va
b en AüBoaje Lanystraat on qb BonidieigrwaarB
